Επιμέλεια κειμένου: Ειρήνη Αϊβαλιώτου
Η Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου είναι η ετήσια γιορτή της διεθνούς θεατρικής κοινότητας, από το 1961, όταν πρωτοεμφανίσθηκε με πρωτοβουλία του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου. Εορτάζεται κάθε χρόνο στις 27 Μαρτίου, με θεατρικά δρώμενα και άλλες συναφείς με το θέατρο εκδηλώσεις, που διοργανώνονται από τα εθνικά τμήματα του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου, μιας Μη Κυβερνητικής Οργάνωσης που συνενώνει τους επαγγελματίες του θεάτρου και συνεργάζεται στενά με την UNESCO.
Κάθε χρόνο ένας άνθρωπος του θεάτρου αναλαμβάνει να γράψει το μήνυμα του εορτασμού, το οποίο είθισται να διαβάζεται στα θέατρα πριν από την παράσταση της 27ης Μαρτίου.
Κατά καιρούς μήνυμα για την Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου έχουν γράψει οι: Ζαν Κοκτώ, Άρθουρ Μίλλερ, Λώρενς Ολίβιε, Ζαν Λουί Μπαρώ, Πήτερ Μπρουκ, Πάμπλο Νερούδα, Ευγένιος Ιονέσκο, Λουκίνο Βισκόντι, Μάρτιν Έσλιν, Ιάκωβος Καμπανέλλης, Αριάν Μνουσκίν, Ρομπέρ Λεπάζ, Αουγκούστο Μποάλ, Τζούντι Ντεντς, Τζον Μάλκοβιτς, Ντάριο Φο κ.ά.
Το Θέατρο αδιαμφισβήτητα παραμένει η ιδανικότερη μορφή τέχνης όπου άνθρωποι με διαφορετικές αντιλήψεις και αισθητική συναντώνται για να ανακαλύψουν και να αποκαλύψουν, μέσα από τη δημιουργική διαδικασία, τι τους ενώνει και τι τους διαφοροποιεί. Μια γόνιμη διαδικασία που οδηγεί τον κάθε άνθρωπο στην αυτογνωσία, το όνειρο, την ποιότητα της ζωής και στην ισχυρότερη αντίσταση που διαθέτει ενάντια σε κρίσιμες στιγμές η κοινωνία.
***
Με την ευκαιρία της φετινής Παγκόσμιας Ημέρας Θεάτρου και της πολύ ιδιαίτερης χρονικής συγκυρίας λόγω της πανδημίας του Covid 19, που πλήττει την παγκόσμια υγεία, τις δομές της κοινωνίας, την οικονομία και βεβαίως όλες τις τέχνες, το catisart.gr ζήτησε να φιλοξενήσει κείμενο – μήνυμα της διακεκριμένης σκηνοθέτιδας και θεατρολόγου Τζωρτζίνας Κακουδάκη, μιας προσωπικότητας με πολλές περγαμηνές στο χώρο των τεχνών:
***
“Η σημερινή κατάσταση, που βιώνει όλη η ανθρωπότητα, μας έχει βάλει όλους σε σκέψεις. Για το τι είναι ιδιωτικό, τι δημόσιο, τι σημαίνει η λέξη ατομική ευθύνη, συλλογικότητα, πώς οι αποφάσεις μας έχουν συντριπτικό αντίκτυπο, αν είναι η αιτία ή η συνέπεια των πράξεων των άλλων. Είναι μια εποχή, -αυτό το τονίζω συνέχεια στα δικτυακά μαθήματα που συνεχίζω να κάνω με τους μαθητές μου στις δραματικές σχολές-, που μας δίνει την ευκαιρία να δούμε όλες τις ιδιότητες της αρχαίας τραγωδίας, που επίσης γράφτηκε στις ύστατες αναλαμπές του τέλους μιας εποχής. Υπό αυτήν την έννοια δίνεται σε όλους μας ένα μάθημα δραματουργίας: να ξαναδιαβάσουμε, μέσα από το δυστοπικό μας παρόν το κείμενο του παρελθόντος, το αφήγημα της ανθρωπότητας. Όπως θα έκανε ένας σκηνοθέτης σήμερα, να ερμηνεύσει ή αλλιώς να πετάξει το περιττό, να μιλήσει για όσα είναι ζητήματα ζωής και θανάτου, σήμερα ο καθένας μας γίνεται ο σκηνοθέτης ενός δικού του έργου, που τη φόρμα και τις προτεινόμενες συνθήκες δίνει η παγκόσμια κοινότητα.
Κάποτε, στη δεκαετία του ’90, στην ταινία Polaroid, που είχαμε κάνει μια παρέα φίλων με τη σκηνοθεσία του Άγγελου Φραντζή, διατυπωνόταν η αντίληψη ότι η μόνη συλλογικότητα είναι το Μουντιάλ τελικά, που συγκεντρώνει την ίδια ώρα σε όλον τον πλανήτη εκατομμύρια τηλεθεατές. Σήμερα η ανθρωπότητα συνδέθηκε ολόκληρη ξαφνικά… χωρίς βέβαια να μας συνδέει η συλλογικότητα αλλά μια ανάγκη. Πολύ υλικό από και προς την αρχαία τραγωδία.
ΥΓ. Εύχομαι οι διοργανωτές, οι παραγωγοί, οι διαχειριστές του δημόσιου χρήματος να υπάρξουν φερέγγυοι και αποτελεσματικοί προς τους χιλιάδες εργαζομένους στα θεάματα. Βλέπουμε ότι οι τέχνες έχουν αναλάβει έναν παρηγορητικό ρόλο στις μέρες αυτές του εγκλεισμού, αξιοποιούν το χρόνο. Μπορεί στο μέλλον τα πράγματα να αλλάξουν στις τέχνες, οι καλλιτέχνες να κάνουν αληθινά συμβόλαια, να έχουν αληθινά, όχι εικονικά εργασιακά δικαιώματα, να είναι ισότιμοι πολίτες που μπορούν να απολαμβάνουν εξίσου τα αγαθά της δημοκρατίας. Αυτά σύντομα θα τα μάθουμε…”.
***
Η Τζωρτζίνα Κακουδάκη είναι σκηνοθέτης και θεατρολόγος. Η σχεδόν 26ετής επαγγελματική της σταδιοδρομία στο χώρο του θεάτρου και της εκπαίδευσης αντανακλά το εύρος της εμπειρίας και των ειδικών της γνώσεων.
Είναι κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου στο θέατρο από το τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, ενώ έχει συγγράψει, συμμετάσχει και επιμεληθεί εκδόσεις με θέμα τη σκηνοθεσία, τον κινηματογράφο και την κινηματογραφική αισθητική και τη βιωματική και θεατρική εκπαίδευση από γνωστούς εκδοτικούς οίκους και καλλιτεχνικούς οργανισμούς όπως το Εθνικό Θέατρο και το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής.
Από το 2009, σκηνοθετεί θεατρικές παραστάσεις για νέους με θέμα την επανεφεύρεση των κλασικών θεατρικών κειμένων της Αρχαίας Ελλάδας και της παγκόσμιας δραματουργίας στη σύγχρονη σκηνή, μεταξύ των οποίων: Αντιγόνη του Σοφοκλή, Ελένη του Ευριπίδη, Όρνιθες και Νεφέλες του Αριστοφάνη, Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας του Σαίξπηρ, Φάουστ του Γκαίτε, καθώς και σύγχρονα έργα βασισμένα σε αρχαίες ελληνικές τραγωδίες όπως το Μετά τον Αφρό (βασισμένο στους Πέρσες του Αισχύλου) και το Ρισπέκτ /Θάβοντας τον αδελφό σου στο πεζοδρόμιο του Τζακ Θορν (βασισμένο στην Αντιγόνη του Σοφοκλή). Παράλληλα έχει συνεργαστεί ως δραματουργός σε πάνω από 30 παραστάσεις θεάτρου και χορού και έχει οργανώσει πλήθος Φεστιβάλ Νέων Δημιουργών σε συνεργασία με διάφορους οργανισμούς και θέατρα.
Παράλληλα, η Τζωρτζίνα έχει σκηνοθετήσει site-specific παραστάσεις εμπνευσμένες από προσωπικότητες της πολιτικής, της επιστήμης και της λογοτεχνίας (Περικλής, Πυθαγόρας, Λευκάδιος Χερν) καθώς και από το ιστορικό-αφηγηματικό αποτύπωμα πόλεων (Αθήνα, Ηράκλειο, περιοχή του Πηλίου κ.ά.) ως αποτέλεσμα της καλλιτεχνικής της έρευνας και προσπάθειας σύζευξης του παρελθόντος με το παρόν μέσα από τη δημιουργική και εκπαιδευτική δύναμη του θεάτρου.
Έχει διδάξει μαθήματα σχετικά με το θέατρο στην εκπαίδευση σε τμήματα Θεατρικών Σπουδών (Πανεπιστήμιο Πατρών, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου στο Ναύπλιο) και Παιδαγωγικής (Πανεπιστήμιο Αθηνών, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας στο Βόλο) και έχει παρουσιάσει διαλέξεις και βιωματικά εργαστήρια σε πανεπιστήμια και θεατρικούς οργανισμούς στο εξωτερικό (Μεξικό, Ιράν, Κίνα, Ισλανδία, Σερβία, Λευκορωσία, Λιθουανία, Βέλγιο κτλ). Έχει διδάξει θέατρο σε δημοτικά σχολεία, γυμνάσια και λύκεια και δημόσιους εκπαιδευτικούς οργανισμούς στην Ελλάδα. Από το 1997 μέχρι το 2004 υπήρξε υπεύθυνη της Βιβλιοθήκης και του Αρχείου του Εθνικού Θεάτρου.
Διδάσκει Ιστορία και Δραματουργία Θεάτρου στη δραματική σχολή του Ωδείου Αθηνών και στη δραματική σχολή Πράξη Επτά. Από τον Απρίλιο του 2016 ήταν σύμβουλος των εκπαιδευτικών προγραμμάτων και Υπεύθυνη του Λυκείου Επιδαύρου – Διεθνούς θερινού σχολείου αρχαίου δράματος του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου.
Κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών, έχει παρουσιάσει τη δουλειά της στο αρχαίο δράμα και την εκπαίδευση νέων καλλιτεχνών και μαθητών σε διεθνή φόρουμ και εκδηλώσεις που διοργανώθηκαν στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
- Διαβάστε παλαιότερη συνέντευξη της Τζωρτζίνας Κακουδάκη στο catisart.gr και τον Παναγιώτη Μήλα:
Τζωρτζίνα Κακουδάκη: «Στο ταξίδι της ζωής πρέπει να αγαπήσουμε τις πέτρες! Αυτές είναι παρόν»…
