Του Παναγιώτη Μήλα
1974 – 2024 Μεταπολίτευση. Τελικά τι έχει γίνει. Πότε άρχισε; Τελείωσε; Συνεχίζεται; Πέτυχε; Απέτυχε;
Πολλά τα ερωτήματα και οι απορίες ακόμα περισσότερες. Ασφαλώς πενήντα σημαντικά και σημαδιακά χρόνια στη ζωή μας και στην πορεία της χώρας.
Οι γνώμες γι’ αυτά τα χρόνια είναι άπειρες. Καλό όμως είναι να ακούσουμε τι μας λέει για την ιστορική αυτή περίοδο ο συνταγματολόγος Κώστας Μποτόπουλος ο οποίος καταθέτει τη δική του άποψη στο νέο του βιβλίο «Το εκκρεμές της Μεταπολίτευσης» το οποίο κυκλοφόρησε τον Νοέμβριο του 2024 από την «Ελληνοεκδοτική».
***
Στο κεφάλαιο «Άνοιγμα» του βιβλίου και υπό τον τίτλο «Ιανός», γράφει ο συγγραφέας:
«Πενήντα χρόνια στη ζωή ενός ανθρώπου είναι πολλά, στη ζωή ενός λαού δεν είναι παρά μια στιγμή. Τέτοια, αλλά ιδιαίτερη, στιγμή της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας είναι και αυτή που ονομάζουμε «Μεταπολίτευση», τα πενήντα χρόνια που φέτος κλείνουν από το 1974 και την αλλαγή καθεστώτος, που έμελλε να σημάνει, για κράτος και πολίτες, και γύρισμα σελίδας».
Με αυτά τα λόγια ξεκινά το βιβλίο του ο Μποτόπουλος και παρακάτω διευκρινίζει:
«Η Μεταπολίτευση δεν έχει τελειώσει.
Αυτό που τελείωσε, σε ακριβώς 13 μήνες – 23 – 24 Ιουλίου 1974: πτώση της χούντας, 24 Αυγούστου 1975: ολοκλήρωση της δίκης των πρωταιτίων της δικτατορίας – , ήταν η «Μεταπολίτευση ως μετάβαση», το πέρασμα από τη δικτατορία στη δημοκρατία και η οικοδόμηση θεσμών και συστήματος δημοκρατίας.
Η δεύτερη, και πλέον η συνήθης, σχεδόν η αποκλειστική, χρήση του όρου, η «Μεταπολίτευση ως πολιτική περίοδος», δεν έχει λήξει, ούτε διαρραγεί.
Αυτό θα συμβεί, αν αλλάξει το πολίτευμα ή αν διακοπεί η δημοκρατική λειτουργία. Όλα τα άλλα είναι σταθμοί εντός της ίδιας διαδρομής, εκείνης που άρχισε το 1974».
Μετά από αυτή τη διευκρίνιση διαβάζουμε για: Μια υπόσχεση που δεν τηρήθηκε, τη Μεταπολίτευση ως μετάβαση, τομή, θεσμικό κεκτημένο και ως πολιτικό παίγνιο.
Ακολουθεί στο δεύτερο μέρος του βιβλίου: Μια υπέρβαση που ματαιώθηκε, Η πρόκληση του λαϊκισμού, Η μη αξιοποίηση των κρίσεων, Η μεταρρυθμιστική δυστοκία και Η πολιτιστική μετάπτωση.
Στο κεφάλαιο «Κλείσιμο» του βιβλίου και υπό τον τίτλο «Ίκαρος», ο Κώστας Μποτόπουλος σημειώνει: «Η Μεταπολίτευση πέταξε πολύ ψηλά, ιδίως αν σκεφτούμε πώς και από πού ξεκίνησε. Στη διαδρομή κόντεψε, κι όχι μόνο μια φορά, να κάψει τα φτερά της. Γλίτωσε, αλλά τα τσουρούφλιασε – και τώρα πετά χαμηλά και δεν τολμά να κοιτάξει προς τα πάνω».
Και ο συγγραφέας καταλήγει υπογραμμίζοντας ότι «…η Μεταπολίτευση δεν έχει τελειώσει, και η Δημοκρατία μοιάζει να έχει νικήσει…».
Φθάνουμε έτσι στο τέλος αυτού του βιβλίου βρίσκοντας ένα χρήσιμο και πλήρες χρονολόγιο, τη βασική βιβλιογραφία και το απαραίτητο ευρετήριο ονομάτων.
Μια χρήσιμη καταγραφή 240 σελίδων. Απαραίτητο βιβλίο για κάθε βιβλιοθήκη. Μια συνομιλία του Κώστα Μποτόπουλου με αναγνώστες-πολίτες, με βάση τα γεγονότα και πυξίδα τις αξίες μιας Δημοκρατίας που κατακτήθηκε, αλλά δεν είναι ποτέ δεδομένη.
***
Ο Κώστας Μποτόπουλος είναι Συνταγματολόγος, με παρουσία στα κοινά και στα γράμματα.
Πρώην Γενικός Γραμματέας Τουρισμού, Ευρωβουλευτής, Πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς. Τακτικός αρθρογράφος στην εφημερίδα «Τα Νέα».
Έχει γράψει, μεταξύ άλλων, τα βιβλία: «Σοσιαλιστές και εξουσία», «Η δίκη της μεγάλης Δίκης», «Ευρώπη με ανοιχτά μάτια», «Ομπάμα και Ευρώπη», «Τα θεσμικά της κρίσης», «Οδηγός για Λισαβόνα», «Ο Βασίλης και η κρίση», «Αντιλαϊκισμός», «Το τοπίο της Δημοκρατίας».
Τα επιστημονικά του ενδιαφέροντα κινούνται στον άξονα Θεσμοί-Δημοκρατία-Δικαιώματα.
Όπως σημειώνει ο ίδιος: Αγαπάει ορισμένους ανθρώπους, τη λογοτεχνία και τον αθλητισμό…
