«Το δώρο του Χάμπολντ» του Σολ Μπέλοου
Απόσπασμα από το βιβλίο
«Θέλω πάντως να είναι σαφές ότι μιλώ ως κάποιος που τελευταία έχει γίνει αποδέκτης φωτός ή έχει βιώσει φως. Δεν εννοώ “Το Φως”. Εννοώ ένα είδος φωτός της ύπαρξης, ένα πράγμα δύσκολο να το περιγράψεις επακριβώς, ιδίως σε μια τέτοια καταγραφή, ένα πράγμα δύσκολο να το περιγράψεις επακριβώς, ιδίως σε μια τέτοια καταγραφή, όπου τόσα και τόσα δύστροπα παραπλανητικά ανόητα και απατηλά αντικείμενα, πράξεις και φαινόμενα βρίσκονται στο προσκήνιο. Κι αυτό το φως, όπως και να το περιγράψεις, αποτελούσε τώρα πραγματικό στοιχείο μέσα μου, σαν την ίδια την ανάσα της ζωής. Το είχα βιώσει πολύ λίγο αλλά τόσο ώστε να γίνει απολύτως πειστικό και να μου προκαλέσει επίσης μια τελείως παράλογη χαρά».
Ένα δύσκολο διαζύγιο, οικονομικά προβλήματα, ερωμένες, ένας μαφιόζος· στα βάσανα του Τσάρλι, επιτυχημένου συγγραφέα, προστίθεται και ο θάνατος του φίλου και μέντορά του Χάμπολντ. Θα τον βοηθήσει το δώρο πού του κληροδότησε; Το βιβλίο χάρισε στον Μπέλοου το Pulitzer, τη χρονιά που κέρδισε το Νόμπελ (1976).
Το δώρο του Χούμπολντ είναι ένα μυθιστόρημα του 1975 από τον Καναδό-Αμερικανό συγγραφέα Saul Bellow. Κέρδισε το Βραβείο Πούλιτζερ Μυθιστορήματος το 1976 και συνέβαλε στο να κερδίσει ο Bellow το Νόμπελ Λογοτεχνίας την ίδια χρονιά.
Το μυθιστόρημα, το οποίο ο Μπέλοου αρχικά σκόπευε να είναι διήγημα, είναι ένα ρωμαϊκό κλειδί για τη φιλία του Μπέλοου με τον ποιητή Ντέλμορ Σβαρτς. Εξερευνά τη μεταβαλλόμενη σχέση τέχνης και εξουσίας σε μια υλιστική Αμερική. Αυτό το θέμα αντιμετωπίζεται μέσα από τις αντίθετες σταδιοδρομίες δύο συγγραφέων, του Von Humboldt Fleisher (σε κάποιο βαθμό μια εκδοχή του Schwartz) και του προστατευόμενού του Charlie Citrine (σε κάποιο βαθμό μια εκδοχή του ίδιου του Bellow). Ο Φλάισερ λαχταρά να ανυψώσει την αμερικανική κοινωνία μέσω της τέχνης, αλλά πεθαίνει αποτυχημένη. Αντίθετα, ο Charlie Citrine βγάζει πολλά χρήματα μέσω της γραφής του, ειδικά από ένα θεατρικό έργο του Μπρόντγουεϊ και μια ταινία για έναν χαρακτήρα που ονομάζεται Von Trenck – έναν χαρακτήρα που διαμορφώθηκε από τον Fleisher.
Ένας άλλος αξιοσημείωτος χαρακτήρας του βιβλίου είναι ο Rinaldo Cantabile, ένας περιπετειώδης γκάνγκστερ του Σικάγο, ο οποίος προσπαθεί να εκφοβίσει τη Citrine για να γίνουν φίλοι. Επειδή οι συμβουλές σταδιοδρομίας του στη Citrine είναι εμπορικά σταθερές, έρχονται σε άμεση αντίθεση με τις συμβουλές του πρώην μέντορα της Citrine, Humboldt Fleisher, ο οποίος δίνει προτεραιότητα στην καλλιτεχνική ακεραιότητα.
Το δώρο του Χούμπολντ κέρδισε το Βραβείο Πούλιτζερ για τη μυθοπλασία το 1976, το πρώτο του Μπέλοου αφού τρία προηγούμενα έργα ήταν φιναλίστ. Στο μυθιστόρημα ο Humboldt λέει, και η Citrine συμφωνεί, ότι το βραβείο είναι «ένα εικονικό βραβείο δημοσιότητας σε εφημερίδα που δίνεται από απατεώνες και αναλφάβητους». Όταν ρωτήθηκε για την περιγραφή μετά την κατάκτηση του βραβείου, ο Bellow γέλασε και είπε ότι θα δεχόταν το βραβείο «με αξιοπρεπή σιωπή».
Ορισμένοι κριτικοί, συμπεριλαμβανομένου του Malcolm Bradbury, βλέπουν το μυθιστόρημα ως ένα σχόλιο για την αυξανόμενη εμπορευματοποίηση του πολιτισμού στην Αμερική των μέσων του αιώνα. Σε μεγάλο μέρος του βιβλίου, ο Bellow αναλύει επίσης, μέσω της φωνής του Citrine, τις σκέψεις του για την πνευματικότητα, την ποίηση και την επιτυχία στην Αμερική.
Ο Alvin Kernan, στο βιβλίο του The Imaginary Library το 1982, περιέλαβε ένα κεφάλαιο για το δώρο του Humboldt, υποστηρίζοντας ότι το μυθιστόρημα είναι αντιπροσωπευτικό της φθίνουσας συνάφειας της ρομαντικής αντίληψης της λογοτεχνίας με τη σύγχρονη ζωή.
Χρίστος Χαλικιάς: Η τέχνη με διδάσκει να ξεπερνώ τα όρια της σκέψης μου…
