***
Του Παναγιώτη Μήλα
Μεγάλωσα στην Αθήνα. Στη γειτονιά του Νέου Κόσμου. Το πατρικό μου ήταν μια εσωτερική αυλή γεμάτη γιασεμιά, βασιλικούς και πλατύφυλλα. Γύρω στην αυλή δωμάτια για τρεις οικογένειες, όπως στις παλιές ελληνικές ταινίες.
Ένα ραδιόφωνο Philips ήταν η μοναδική πηγή διασκέδασης για όλους τα δύσκολα χρόνια μετά τον Πόλεμο και στη συνέχεια όταν άρχιζε η δεκαετία του ’50.
Ήδη η παρέα είχε μεγαλώσει αφού είχαν προστεθεί και τα παιδιά. Τα μεσημέρια της Κυριακής γύρω από το τραπέζι τα χαμόγελα και τα τραγούδια είχαν αντικαταστήσει τα δάκρυα και τις πίκρες των προηγούμενων σκληρών χρόνων.
Η εποχή της δημιουργίας είχε αρχίσει με δειλά βήματα και τα ρομαντικά τραγούδια και τα τραγούδια της αγάπης είχαν πάρει και πάλι τη θέση τους μετά τα επικά αντιπολεμικά που εμψύχωναν στρατό και λαό. Τα νέα ζευγάρια έκαναν τα πρώτα κοινά τους βήματα πλάθοντας όνειρα για μια καλύτερη ζωή. Οι συνθέτες, οι στιχουργοί και οι τραγουδιστές έδιναν τον καλύτερο εαυτό τους. Κορυφαία της εποχής εκείνης ήταν η Στέλλα Γκρέκα. Η τραγουδίστρια που με την αισθαντική φωνή και τα ανεπανάληπτα τραγούδια έβαζε χρώματα και έντυνε με ήχους τις ελπίδες των ανθρώπων. Το ευρηματικό της όνομα είχε γίνει σήμα κατατεθέν της ποιότητας.
Μια φωνή – μύθος που συνδέθηκε με τραγούδια λεπτού ρομαντισμού. Ερμήνευσε τραγούδια μεγάλων Ελλήνων συνθετών, όπως ο Αττίκ, ο Κώστας Γιαννίδης, ο Μενέλαος Θεοφανίδης, ο Τάκης Μωράκης, ο Μιχάλης Σουγιούλ, ο Χρήστος Χαιρόπουλος κ.ά.
Ανάμεσά τους τα «Πάμε στο άγνωστο», «Ήρθες σαν την άνοιξη», «Πού να ’σαι τώρα», «Είδα μάτια πολλά», «Χθες το βράδυ», «Τραγούδι της Μαρίνας», «Μαραμένα τα γιούλια κι οι βιόλες» κ.ά.
Μαγική, ευαίσθητη, νοσταλγική, μελαγχολική, η Στέλλα Γκρέκα, 91 χρόνων σήμερα, η μεγάλη ντίβα της μεταπολεμικής Αθήνας, ζει μια ειρηνική ζωή μακριά από τα φώτα στο σπίτι της, στα βόρεια προάστια.
Όταν έμαθα για τη μία και μοναδική εμφάνιση που θα δώσει στο θέατρο Badminton τη Δευτέρα 16 Δεκεμβρίου, σκέφθηκα να την αναζητήσω. Υπέρκομψη, πανέμορφη και ευγενέστατη με υποδέχθηκε στο ζεστό σαλόνι της. Λίγο πριν, περιμένοντας στην πόρτα του σπιτιού, την άκουσα να τραγουδά χαμηλόφωνα. Σαν να κάνει ζέσταμα της φωνής της.
Ακούγοντάς την μπήκα στον πειρασμό να της ζητήσω κάτι άλλο αντί για συνέντευξη. Της πρότεινα να μου τραγουδήσει αποκλειστικά για το Catisart. Το δέχθηκε με ευχαρίστηση. Μου δόθηκε έτσι η ευκαιρία να απολαύσω σε μια μοναδική συναυλία αποκλειστικά για μένα, την αγαπημένη τραγουδίστρια των παιδικών μου χρόνων, τότε που είμαστε όλοι γύρω από το μεσημεριανό κυριακάτικο τραπέζι. Μην καθυστερώ άλλο.
Ας την ακούσουμε μαζί.
Κυρία Γκρέκα αρχίστε.
– Είδα μάτια πολλά…
* Ο πατέρας μου ήταν διακεκριμένος σκηνογράφος της Όπερας και γεννήθηκε στην Πλάκα στην Οδό Βύρωνος, το 1868. Ο αδελφός του είχε το περίφημο βεστιάριο Λαγκαδά. Ό, τι ξέρω για αυτόν είναι από αφηγήσεις της μητέρας μου, που βρέθηκε να μεγαλώνει εννέα παιδιά, κι από έναν κύκλο ανθρώπων που τον γνώριζαν καλά. Όταν ήμουν οκτώ χρονών με άκουσε ο Γιώργος Οικονομίδης και του άρεσα πολύ. «Αυτό το κορίτσι μια μέρα θα γίνει μεγάλη τραγουδίστρια», είχε πει και με πήγε στη Χορωδία Αθηνών, πίσω από το “Μινιόν” κι άρχισα να κάνω σολφέζ. Την ίδια χρονιά χορέψαμε τσάρλεστον με το γειτονόπουλό μου, τον Δημήτρη Χορν, σε ένα κοσμικό πάρτι. Κάναμε τέτοια εντύπωση που την άλλη μέρα μας είχε δημοσίευμα η εφημερίδα «Βραδυνή».
– Ήρθες σαν την άνοιξη…
* Ο άνθρωπος που με πήρε από το χέρι και με πήγε στην Columbia ήταν ο Μιχάλης Σουγιούλ. Υπέγραψα αμέσως συμβόλαιο. Ούτε κοίταξα τους όρους, ήθελα απλά να τραγουδήσω. Τραγούδησα είκοσι τραγούδια τον πρώτο χρόνο. Όλα έγιναν δημοφιλή. Ήταν το “Ήρθες σαν την Άνοιξη”, το “Γύρισε, σε περιμένω γύρισε”, η “Μαρίνα”, το “Πού να ‘σαι τώρα”, το “Χθες το βράδυ” και άλλα τέτοια ρομαντικά τραγούδια.
– Είσαι για μένα το παν στη ζωή…
* Δεν έχω παράπονα. Η ζωή κάθε ανθρώπου δεν έχει μόνο καλά ή κακά. Έχει απ’ όλα. Νομίζω πως οι άνθρωποι θα πρέπει να κάνουμε όνειρα, σχέδια. Να έχουμε επιθυμίες και να μη μένουμε στο παρελθόν. Πάντως η καλύτερη φάση της ζωής μου είναι αυτή. Την απολαμβάνω και δεν την αλλάζω με τίποτα. Είμαι πολύ ευχαριστημένη με αυτό που θα γίνει στο θέατρο “Badminton”. O Μιχάλης Κουμπιός έχει βαθιά γνώση της ιστορίας του ελληνικού τραγουδιού και ξέρει να ανοίγει τον άλλο. Έγραψε για την παράσταση εξαιρετικά κείμενα που θα τα αποδώσει ο υπερταλαντούχος Άγγελος Παπαδημητρίου που θα κάνει τον κομπέρ. Ο Άγγελος τραγουδά με απροσποίητο τρόπο τα ρομαντικά τραγούδια του ρεπερτορίου μου. Είναι φανταστικός. Και πρωτίστως είναι και καλός ηθοποιός και σπουδαίος εικαστικός. Η Καλλιόπη Βέττα είναι φίλη μου πολλά χρόνια. Την έχω ξεχωρίσει από τις τραγουδίστριες της γενιάς της. Η Ελένη Βουδουράκη είναι μια μεσόφωνος που, εκτός από την Όπερα και την Οπερέτα, τραγουδά περίφημα τα τραγούδια του ρεπερτορίου μου. Το ίδιο καλός κι ο τενόρος μας, ο Μπάμπης Βελισσάριος. Τα παιδιά αυτά τα έχω ξεχωρίσει και τα ευχαριστώ για την αγάπη που μου δίνουν. Με τον μαέστρο Παναγή Μπαρμπάτη από την Κεφαλονιά έχουμε συνεργαστεί ξανά στη συναυλία με τα τραγούδια του Αττίκ το προηγούμενο καλοκαίρι στο Θερινό του “Badminton”. Είναι και πολύ καλός πιανίστας κι εγώ, βλέπετε, είμαι καλομαθημένη. Με συνόδευε για ένα χρόνο στο ραδιόφωνο ο Κώστας Γιαννίδης κι αργότερα έκανα ολόκληρο μεγάλο δίσκο με τον Χαιρόπουλο στο πιάνο. Με έχει επίσης συνοδέψει εξαιρετικά ο Σπάρτακος. Στην παράστασή μας στο “Badminton” θα έχουμε και χορό. Θα χορέψει η ομάδα της Μαρίας Θωμοπούλου. Η Μαρία είναι μια καλλονή.
– Όπου κι αν πας θα θυμάσαι…
* Πάντα θυμάμαι τις εκπομπές που έκανα τις Πέμπτες στο ραδιόφωνο με τον Κώστα Γιαννίδη. Θα μου μείνουν αξέχαστες Ήταν μια αλλιώτικη μαγική επικοινωνία με το κοινό. Υπήρχε πολύς κόσμος τότε που ανυπομονούσε πότε θα έρθει η επόμενη Πέμπτη για να μας ακούσει. Είχαν μεγάλο σουξέ αυτές οι εκπομπές.
– Πάμε στο άγνωστο με βάρκα την ελπίδα…
* Στη σημερινή εποχή της κρίσης που βιώνουμε, η κακία μπορεί να φαίνεται πως έχει γίνει παντοδύναμη και συντριπτική αφού έχει στα χέρια της τη δημοσιότητα και τη γραφειοκρατία. Πιστεύω όμως πως κάποτε θα κυριαρχήσει το είδος του ηθικού ανθρώπου. Ενός ανθρώπου ακέραιου και υπεύθυνου, γεμάτου από εσωτερικό φως.
– Τα καημένα τα νιάτα…
* Οι νέοι πρέπει να βρουν σκοπό και νόημα στη ζωή τους. Να μην παραδέρνουν ακυβέρνητοι χωρίς να ξέρουν για το πού τραβάνε. Πρέπει να βρουν χαρά και πίστη και να κρατήσουν ζωντανό το όραμα ενός μυθικού ανθρώπου. Του ανθρώπου της αγάπης. Η αγάπη είναι η μόνη που μπορεί να αντιμετωπίσει τη σκληρότητα της ζωής. Κανένας λαός δεν έζησε και δεν πάλεψε πιο δυνατά όσο ο αρχαίος ελληνικός που πιστεύει τον άνθρωπο δυνατό. Τον άνθρωπο που δεν απαρνιέται τον εαυτό του αλλά τον ξεπερνά.
– Γύρισε, σε περιμένω γύρισε…
* Ανυπομονώ για την παράστασή μας. Θέλω ο κόσμος που θα έρθει να περάσει καλά. Να συγκινηθεί. Θα ήθελα να έρθουν και νέα παιδιά. Το ρομαντικό τραγούδι που εκπροσωπώ είναι κι αυτό σημαντικό κομμάτι της ελληνικής μας παράδοσης, όπως το δημοτικό και το ρεμπέτικο. Χωρίς γνώση της παράδοσής μας το μέλλον ενός ανθρώπου είναι αβέβαιο.
– Κυρία Γκρέκα σας ευχαριστώ πολύ. Αυτή ήταν η καλύτερη συναυλία που παρακολούθησα ποτέ. Σας είμαι ευγνώμων.
* Κι εγώ σας ευχαριστώ. Και για μένα αυτή συναυλία ήταν μοναδική, μιας και είχα μόνο έναν ακροατή…
– Έναν ακροατή αλλά πάρα πολλούς αναγνώστες εδώ στο Catisart που το φιλοξενήσατε. Σας ευχαριστούμε και πάλι.
***
*Η παραπάνω συνέντευξη δημοσιεύθηκε στο Catisart στις 29 Νοεμβρίου 2013 με αφορμή τη συναυλία που επρόκειτο να δώσει η Στέλλα Γκρέκα στο Badminton στις 16 Δεκεμβρίου 2013.
*Ο Μιχάλης Κουμπιός, που είχε την καλλιτεχνική διεύθυνση της συναυλίας, φρόντισε να συναντηθώ πριν από 11 χρόνια με την κυρία Γκρέκα.
***
ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΤΗΣ ΕΡΤ ΣΤΗ ΣΤΕΛΛΑ ΓΚΡΕΚΑ
