16.4 C
Athens
Παρασκευή 29 Μαρτίου 2024

Καταγγέλλω τον Σταμάτη Κραουνάκη επειδή μου είπε «ένα ψέμα καινούργιο»…

Του Παναγιώτη Μήλα

Ο Σταμάτης Κραουνάκης πίκρανε τη φιλόλογό του, στο Γυμνάσιο της Γλυφάδας, όταν προτίμησε την Πάντειο αντί για το Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, στη Φιλοσοφική Σχολή του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.

Πίκρανε όμως και μένα που του έκανα συνέντευξη για το catisart.gr με αφορμή τις «Εκκλησιάζουσες».

Η συνέντευξη αναρτήθηκε τη Δευτέρα 2 Σεπτεμβρίου 2019.

Ύστερα από μία εβδομάδα, στις 9 Σεπτεμβρίου 2019, είδα στο Ηρώδειο την παράσταση και τότε διαπίστωσα ότι ο Κραουνάκης όταν μιλήσαμε μου είχε πει «ένα ψέμα καινούργιο»… ένα ψέμα καινούργιο, γιατί όλα τα άλλα τα είχα βαρεθεί».

Για αυτά τα ψέματα που μου είπε τον καταγγέλλω.

Τον είχα ρωτήσει αν στην παράβαση θα κάνει αναφορά στα σημερινά, στα σύγχρονα και μου είχε απαντήσει:

-Λέω τρεις ατάκες. Δεν λέω πολλά. Θα πω και ό,τι άλλο μου κατέβει, γιατί έχω διεκδικήσει μία μικρή ελευθερία μέχρι τελευταίας…

Ε, λοιπόν: Αυτό ήταν το πρώτο μέγα ψέμα…

Ο Σταμάτης Κραουνάκης δεν είπε μόνο τρεις ατάκες, αλλά αντιθέτως μας χάρισε ένα αμιγώς πολιτικό έργο φωτίζοντας με μαεστρία όλα τα σημεία του κειμένου στα οποία ο Αριστοφάνης κάνει κριτική στα κακώς κείμενα. Ο Κραουνάκης δεν διεκδίκησε το εύκολο χειροκρότημα και το χαχανητό. Προτίμησε με το λιμπρέτο του να φωτίσει τα λόγια του προγόνου μας.

 

***

 

Ο βαθύφωνος Χριστόφορος Σταμπόγλης ως “Βλέπυρος”

 

-Θέλετε κι άλλο ψέμα; Ιδού λοιπόν ένα δεύτερο:

 

-Μου είπε: Έβαλα τα δυνατά μου λοιπόν ν’ αφήσω μια κληρονομιά με τη μουσική μου στις «Εκκλησιάζουσες»…

Όμως – εκτός από τη μουσική – αυτό που οπωσδήποτε θα μείνει εσαεί είναι το λιμπρέτο του. Εκεί βρίσκεται όλο το μεγαλείο του δημιουργού, αφού με δεξιοτεχνία δίνει την ευκαιρία στον θεατή – αλλά και στον αναγνώστη του κειμένου – να σκεφτεί, να προβληματιστεί, να πάρει αποφάσεις… Αυτό είναι το δώρο που μας προσφέρει.

 

***

 

Να κάνω όμως κι εγώ εδώ μια παράβαση και να θυμίσω κάτι σημαντικό: Πριν από 115 χρόνια, ένας άλλος μεγάλος Έλληνας συνθέτης, ο Θεόφραστος Σακελλαρίδης, συνέθεσε τη μουσική για τις «Εκκλησιάζουσες» του Αριστοφάνη, σε μετάφραση του Πολύβιου Δημητρακόπουλου, που παρουσιάστηκαν στη «Νέα Σκηνή» του Κ. Χρηστομάνου, στην Πλατεία Ομονοίας.

Το 1908, γράφει την πρώτη ελληνική οπερέτα το «Σία κι αράξαμε» (σε λιμπρέτο Πολύβιου Δημητρακόπουλου και Στέφανου Γρανίτσα) που ανεβάστηκε στις 8 Μαΐου 1909 στο «Θέατρον Συντάγματος».

Αυτή η πρώτη ελληνική οπερέτα ήταν – και αυτή όπως του Κραουνάκη – αμιγώς πολιτική: Αναφερόταν στα προβλήματα του ελληνικού στόλου, στην κακοδιαχείριση και στην κακή κατάσταση τόσο του στόλου όσο και του στρατού. Επέρριπτε δε την ευθύνη στη βασιλική οικογένεια. Την επομ΄ρνη της πρεμιέρας (9 Μαΐου 1909) η αστυνομία απαγορεύει το έργο. Μετά τις διαμαρτυρίες των συγγραφέων και του αντιπολιτευόμενου Τύπου ο πρωθυπουργός Γεώργιος Ν. Α. Θεοτόκης αναλαμβάνει να διαβάσει ο ίδιος το έργο και να αποφασίσει αν μπορεί να παρασταθεί ή όχι! Καταλήγει ότι πρέπει να αφαιρεθούν πολλές σκηνές, ολόκληρη η Γ΄ πράξη του έργου και ότι ο τίτλος πρέπει οπωσδήποτε ν’ αλλάξει. Όπως κι έγινε. Σε «Θάλαττα… θάλαττα» μετονομάστηκε το «Σία και αράξαμε».

 

***

 

Σήμερα, ύστερα από 110 χρόνια, οι «Εκκλησιάζουσες» του Αριστοφάνη παύουν να έχουν τον φεμινιστικό τους μανδύα και – με το λιμπρέτο του Κραουνάκη και τη σκηνοθεσία της Κάλμπαρη – επανακτούν την καθαρή πολιτική τους υπόσταση και αντί να διαπιστώνουν πως …«αράξαμε», επιλέγουν την προστακτική: «Σηκωθείτε!… Σηκωθείτε! Ανοίξτε τα παράθυρα να μπει καλοκαιριά»…

 

***

 

 

Η Σοφία Φιλιππίδου ως “Πραξαγόρα”.

 

 

Σε αυτή την αναγέννηση καθοριστική ήταν η συμβολή όλων των συντελεστών της παράστασης:

-Της Χριστίνας Κάλμπαρη στα σκηνικά και στα κοστούμια. Απλές, καθαρές γεωμετρικές εικόνες και πολύχρωμες αλλά μινιμαλιστικές ενδυμασίες.

-Στη χορογραφία, ο Θοδωρής Πανάς, πρέπει να προβληματίστηκε έντονα μέχρι να σχεδιάσει αυτές τις αρμονικές κινήσεις των 13 ηθοποιών που βρίσκονταν διαρκώς στη σκηνή.

-Με σεβασμό στο μνημείο αλλά και στη σκηνοθετική άποψη ήταν ο σχεδιασμός του φωτισμού από τη Στέλλα Κάλτσου.

Ο Δημήτρης Ανδρεάδης, ο Βασίλης Ντρουμπογιάννης, ο Βάιος Πράπας και ο Γιώργος Ταμιωλάκης ήταν οι τυχεροί μουσικοί που απέδωσαν ζωντανά στη σκηνή του Ηρωδείου το θαυμαστό έργο του Κραουνάκη.

 

***

 

Ο “Κήρυκας” Κώστας Μπουγιώτης.

 

Στη συνέντευξη που μου έδωσε ο Σταμάτης Κραουνάκης εκτός από τα παραπάνω ψέματα έκανε και κάτι άλλο:

 

-Απέκρυψε επιμελώς τέσσερα αστέρια: Την Ερατώ Αγγουράκη, την Τερέζα Καζιτόρη, την Πίνα Κούλογλου και τη Ματίλντα Τούμπουρου. Τις νεαρές που με δροσιά, ταλέντο και δυναμισμό πάτησαν γερά στη σκηνή των ρωμαϊκού ωδείου, χωρίς φόβο και δισταγμό.

-Δεν είπε ούτε λέξη και για έναν κορυφαίο καλλιτέχνη: Τον Κώστα Μπουγιώτη (Κήρυκας) με λαμπερή σκηνική παρουσία και κρυστάλλινη φωνή. Απόλαυση…

Τώρα που το σκέπτομαι, ευτυχώς που δεν είπε κάτι… Η παρουσία τους ήταν έκπληξη. Ήταν δώρο.

***

Συνεχίζω:

Γιώργος Στιβανάκης (άντρας Β’) – εκτός όλων των άλλων – κάνει την τρίτη γριά. Φυσικά με εξαίσια φωνή αλλά και ερμηνευτική δεινότητα κέρδισε το χειροκρότημα.

Χρήστος Γεροντίδης «χτίζει» έναν αξιομνημόνευτο Χρέμη. Θα τον θυμόμαστε. Έγραψε ιστορία. Μού θύμισε τους μεγάλους Έλληνες ηθοποιούς που ακόμα απολαμβάνουμε στις παλιές ασπρόμαυρες ταινίες.

Σάκης Καραθανάσης, ως νέος, τονίζοντας και επαναλαμβάνοντας ότι «Δημοκρατούμεθα» δίνει ρεσιτάλ στη σκηνή με τις τρεις γριές.

 

***

 

Ο Σάκης Καραθανάσης και δεξιά η Ιωάννα Μαυρέα.

 

Αυτό που παρατήρησα σε όλα τα μέλη του θιάσου είναι ότι ξέρουν ποιοι είναι, πού πάνε, πού πατάνε, πώς διεκδικούν, πώς κατακτούν, πώς νικούν. Είναι επαγγελματίες με αρετές ερασιτέχνη.

***

Κατερίνα Λυπηρίδου. Σπουδαία και ως «Νέα» και ως «Θεράπαινα». Μια ζωή η Κατερίνα άψογη. Από τον εποχή που μας κέρδισε στο «Αδάμ και Εύα. Γράμματα από τη Γη» του Μαρκ Τουέιν μέχρι και σήμερα αποδεικνύει ότι είναι ένα δυναμικό πολυεργαλείο απαραίτητο για δύσκολες δουλειές.

Ιωάννα Μαυρέα παραδίδει μαθήματα: Εξαιρετική ερμηνεία, με ρυθμό, πάθος και ορμή. Ιδανική και για αυτόν τον ρόλο. Με ευαισθησία φιλοτέχνησε τη «Γριά Α’» και μας φανέρωσε και την κωμική της πλευρά.

Χριστόφορος Σταμπόγλης. Εδώ τα πράγματα δυσκολεύουν: Ο σπουδαίος βαθύφωνος έχει περισσότερους από 70 ρόλους και έχει εμφανιστεί σε, τουλάχιστον, 250 παραγωγές. Άφησε το ίχνος του σε πολλά λυρικά θέατρα του εξωτερικού. Οι Όπερες της Νέας Υόρκης, της Γενεύης, του Λονδίνου και το Κόβεν Γκάρντεν από τη μια. Το Ηρώδειο από την άλλη. Και η ζυγαριά; Δείχνει ισορροπία και πως κερδισμένοι είμαστε όσοι τον απολαύσαμε ως Βλέπυρο…

Σοφία Φιλιππίδου. Μια πολύ έξοχη ερμηνεία. Όπως οι παλιότεροι θυμούνται τη Μαίρη Αρώνη, έτσι και οι νεότεροι θα καταγράψουν στις αξιομνημόνευτες στιγμές του ελληνικού θεάτρου την εμφάνισή της στο Ηρώδειο. Γέλιο, πίκρα και προβληματισμός μαζί. Είχε το πάθος που έχουν οι ηθοποιοί όταν ανεβαίνουν για πρώτη φορά στη σκηνή.

 

***

 

-Με μπέρδεψε ο Σταμάτης Κραουνάκης. Ως τι να τον καμαρώσω; Ως συνθέτη; Αναμενόμενο. Ως μεταφραστή; Ιδανικό ξεκίνημα μιας και πάντα αγαπούσε τον λόγο των αρχαίων τραγικών. Ως συγγραφέα του λιμπρέτου; Ασφαλώς. Και για την τόλμη του αλλά κυρίως επειδή δεν πείραξε καθόλου τα λόγια του Αριστοφάνη. Αντιθέτως φώτισε σημεία του κειμένου που τα είχαν αφήσει στο σκοτάδι όσοι διεκδικούσαν το εύκολο γέλιο. Τέλος ως ηθοποιό; Σίγουρα ναι, μιας και μας έδωσε άλλη μια πλευρά του πολυσύνθετου ταλέντου του και της πολυσχιδούς προσωπικότητάς του.

Μαριάννα Κάλμπαρη μπορεί να έχει κάνει δεκάδες σκηνοθεσίες στη σταδιοδρομία της, όμως και μόνο η λαϊκή οπερέτα «Εκκλησιάζουσες» στο βιογραφικό της είναι αρκετή για να την κατατάξει ανάμεσα στους κορυφαίους σκηνοθέτες της χώρας. Ευτυχώς ανέδειξε τον πολιτικό λόγο του Αριστοφάνη και δεν τον «καπέλωσε» με ευκολίες και «μοντέρνα» ευρήματα. Βαρύ το φορτίο αυτής σκηνοθεσίας. Όμως το χειρίστηκε άψογα. Σίγουρα μια δουλειά σαν αυτή θα είχε – και θα έχει – θέση στο Φεστιβάλ της Επιδαύρου. Όχι ως καταξίωση αλλά ως επιβράβευση.

 

***

 

Μια παράσταση σαν αυτή θα έκανε και πιο πλούσιο το βιογραφικό του Φεστιβάλ.
Για μια παράσταση σαν αυτή – σε κάποια άλλη χώρα – σίγουρα οι συντελεστές της θα ετοίμαζαν τώρα τα διαβατήριά τους για παγκόσμια περιοδεία…

 

***

 

Ο Γιώργος Στιβανάκης, στο κέντρο, ως γριά.

 

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

 

«Εκκλησιάζουσες – Η λαϊκή οπερέτα»

 

Το έργο του Αριστοφάνη σε μια πρωτότυπη εκδοχή σύγχρονης, λαϊκής οπερέτας
Μετάφραση – Λιμπρέτο – Μουσική: Σταμάτης Κραουνάκης
Σκηνοθεσία: Μαριάννα Κάλμπαρη
Σκηνικά-κοστούμια: Χριστίνα Κάλμπαρη
Χορογραφία: Θοδωρής Πανάς
Σχεδιασμός φωτισμού: Στέλλα Κάλτσου
Βοηθός σκηνοθέτη: Μαριλένα Μόσχου
Βοηθός σκηνογράφου: Σοφία Αρβανίτη-Φλώρου
Βοηθός Παραγωγής: Διονύσης Χριστόπουλος
Φωτογραφίες: Σταύρος Χαμπάκης

*

Ερμηνεύουν

Σοφία Φιλιππίδου, Χριστόφορος Σταμπόγλης, Σταμάτης Κραουνάκης, Χρήστος Γεροντίδης, Σάκης Καραθανάσης, Ιωάννα Μαυρέα, Κώστας Μπουγιώτης, Κατερίνα Λυπηρίδου, Γιώργος Στιβανάκης, Ερατώ Αγγουράκη, Τερέζα Καζιτόρη, Πίνα Κούλογλου, Ματίλντα Τούμπουρου.

Ζωντανή μουσική

Δημήτρης Ανδρεάδης, Βασίλης Ντρουμπογιάννης, Βάιος Πράπας, Γιώργος Ταμιωλάκης.

ΠΑΡΑΓΩΓΗ

Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν, Εθνική Λυρική Σκηνή
Ευγενική χορηγία: Κατερίνα Ναυπλιώτη – Παναγοπούλου
Με την υποστήριξη του ΔΗΠΕΘΕ Κοζάνης

***

 

 

Ο Χρήστος Γεροντίδης ως “Χρέμης”.

 

ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ

Οι «Εκκλησιάζουσες» θα παρουσιαστούν για άλλες τέσσερις παραστάσεις στο Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν (Φρυνίχου 14): Την Πέμπτη 26, την Παρασκευή 27, το Σάββατο 28 και την Κυριακή 29 Σεπτεμβρίου 2019, στις 9 μ.μ.

ΠΡΟΠΩΛΗΣΗ

ΤΟ ΕΙΣΙΤΗΡΙΟ ΣΑΣ ΕΔΩ ΜΕ ΕΝΑ “ΚΛΙΚ”

Σχετικά άρθρα

Κυνηγήστε μας

6,398ΥποστηρικτέςΚάντε Like
1,713ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
713ΑκόλουθοιΑκολουθήστε


Τελευταία άρθρα

- Advertisement -