Θέμα χρόνου είναι πλέον να μπει στην τελική ευθεία το αίτημα ένταξης της Σπιναλόγκας στον κατάλογο με τα Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, αίτημα που κατατέθηκε τον περασμένο Ιανουάριο.
Την περασμένη εβδομάδα, όπως είπε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο δήμαρχος Αγίου Νικολάου Αντώνης Ζερβός, στην περιοχή βρέθηκε εκπρόσωπος της UNESCO, για την επιτόπου αυτοψία.
Η Teresa Colletta στη διάρκεια της παραμονής της, συναντήθηκε με στελέχη της τοπικής αυτοδιοίκησης, εκπροσώπους τοπικών φορέων και υπηρεσιακούς παράγοντες του υπουργείου Πολιτισμού.
Ο ρόλος της Victoria Hislop στην υπόθεση
Συνάντηση πραγματοποίησε και με τη συγγραφέα του βιβλίου «Το Νησί», Victoria Hislop, που όπως εξήγησε ο κ. Ζερβός, έχει βοηθήσει σημαντικά και στη διεκδίκηση της ένταξης της Σπιναλόγκας στον κατάλογο των μνημείων κληρονομιάς της UNESCO.
Tι ζήτησε να αλλάξει η εκπρόσωπος της UNESCO;
Σύμφωνα με τον δήμαρχο Αγίου Νικολάου για το φάκελο της Σπιναλόγκας, η εκπρόσωπος της UNESCO έκανε, προφορικά, δύο παρατηρήσεις.
«Η κ. Colletta έβαλε κάποια ζητήματα τα οποία νομίζω ότι αντιμετωπίζονται εύκολα. Ζήτησε να επεκταθεί η περιοχή ζώνης επιρροής του μνημείου σε όλο τον κόλπο της Ελούντας μέχρι το κανάλι. Όλη δηλαδή τη Χερσόνησο της «Κολοκύθας» που εμείς είχαμε περιλάβει κατά το ήμισυ στην πρότασή μας.
Επίσης, έκανε πρόταση να εξετάσει το υπουργείο το ενδεχόμενο να υπάρξει διαχωρισμός της τιμής του εισιτηρίου σε ζώνες, με στόχο να περιοριστεί η μεγάλη προσέλευση τα μεσημέρια. Είπε δηλαδή αν είναι εφικτό, να αυξηθεί το εισιτήριο τις μεσημβρινές ώρες και να μειωθεί τα πρωινά και τα απογεύματα, για να μην παρατηρείται συγκεκριμένες ώρες κοσμοσυρροή, όπως γίνεται τώρα τις μεσημβρινές ώρες.
Αυτό είναι ουσιαστικό, σωστό και θα βοηθήσει, όπως θα βοηθήσει και η μορφοποίηση ενός προγράμματος στα καΐκια. Ναι μεν υπάρχει, αλλά θα πρέπει να γίνει πιο συγκεκριμένο, προκειμένου να είναι ελέγξιμος ο αριθμός των επισκεπτών και να αποφεύγεται η κοσμοσυρροή».
Τη Σπιναλόγκα τα τελευταία χρόνια, σύμφωνα με τα στοιχεία, επισκέπτονται ετησίως περισσότερα από 350 χιλιάδες άτομα, ενώ πέρυσι έφτασαν τις 413 χιλιάδες.
Φέτος, μέχρι αυτή την ώρα ο αριθμός είναι στις 400 χιλιάδες και όπως είπε ο κ. Ζερβός στο ΑΠΕ-ΜΠΕ αναμένεται να φτάσει τα περσινά επίπεδα.
Τον Ιούνιο του 2020 η ψηφοφορία για το ελληνικό αίτημα
O δήμαρχος Αγίου Νικολάου εξήγησε ότι έως τις αρχές Νοεμβρίου υπολογίζεται ότι θα φτάσουν οι παρατηρήσεις της κυρίας Colleta και γραπτώς, έως το τέλος Φεβρουαρίου 2020 θα πρέπει να έχει υποβληθεί ο συμπληρωματικός φάκελος, ενώ το αίτημα θα τεθεί προς ψηφοφορία στη Γενική Συνέλευση της UNESCO τον Ιούνιο του 2020 στην Κίνα.
Το νησί
Η Σπιναλόγκα είναι μικρό νησί κοντά στην Ελούντα στην Ανατολική Κρήτη. Η Σπιναλόγκα έχει γίνει γνωστή σαν το νησί των λεπρών, αφού εδώ απομονώνονταν οι λεπροί από την Κρήτη και την υπόλοιπη Ελλάδα μέχρι το 1957.
Σήμερα τη Σπιναλόγκα επισκέπτονται κάθε καλοκαίρι χιλιάδες τουρίστες με καραβάκια από τον Άγιο Νικόλαο, την Ελούντα και την Πλάκα για να ξεναγηθούν στα ερειπωμένα της κτήρια, που με κόπο προσπαθεί η Αρχαιολογική Υπηρεσία να συντηρήσει.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του 2009, τους καλοκαιρινούς μήνες η Σπιναλόγκα δέχεται 1.200 – 1.500 επισκέπτες καθημερινά και είναι ο πιο επισκέψιμος αρχαιολογικός χώρος στην Κρήτη μετά την Κνωσό.
Η καίρια θέση της βραχονησίδας Σπιναλόγκα για τον έλεγχο και την προστασία του λιμανιού της Ελούντας δεν θα μπορούσε παρά να σημαδέψει τη Σπιναλόγκα με μία πολυτάραχη ιστορία γεμάτη σκληρές μάχες και πολύ ανθρώπινο πόνο.
Σήμερα Σπιναλόγκα ονομάζουμε μονάχα το μικρό νησί, αλλά οι Ενετοί με το όνομα αυτό αποκαλούσαν και τη μεγάλη χερσόνησο Νησί ή Κολοκύθα που ενώνεται με την Ελούντα με ένα στενό ισθμό.
Αναφέρεται ότι η Κολοκύθα ήταν ενωμένη με τη Σπιναλόγκα (γι’ αυτό μοιράζονταν το ίδιο όνομα), αλλά το 1526 οι Ενετοί άνοιξαν διώρυγα με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί το μικρό αυτό νησί.
Η πληροφορία αυτή προέρχεται από τον Ενετό χαρτογράφο Vincenzo Coronelli και την αναφέρουμε με κάθε επιφύλαξη για την ακρίβειά της. Πάντως το νησί απέχει από την Κολοκύθα μόνο 170 μέτρα και τα νερά είναι αβαθή, οπότε είναι πιθανό οι Ενετοί πράγματι να προχώρησαν στο έργο αυτό προκειμένου να δημιουργήσουν ένα απόρθητο νησί – φρούριο.
Το όνομα Σπιναλόγκα προέκυψε γύρω στο 13ο αιώνα με νονούς τους Ενετούς κατακτητές, οι οποίοι αφού δεν είχαν εξοικείωση με την ελληνική γλώσσα παρέφθειραν (παράφρασαν) το τοπωνύμιο «στην Ολούντα» σε Σπιναλόντε αρχικά (13ος αιώνας) και αργότερα σε Σπιναλόγκα. Όχι τυχαία βέβαια, γιατί το Σπιναλόγκα τους ήταν ήδη γνωστό από μία νησίδα στη Βενετία, τη σημερινή Τζιουντέκα (Εβραϊκή).
Μια άλλη ερμηνεία του ονόματος Σπιναλόγκα, το θέλει να έχει προκύψει από το σχήμα της νησίδας που θυμίζει μακρύ αγκάθι (σπίνα=αγκάθι, λόνγκα=μακρύ), μία θεωρία που δεν την ενστερνίζονται πολλοί.
Αρκετά αργότερα το 1957 παρουσιάστηκε ένα άλλο όνομα για τη νησίδα, το όνομα Καλυδών, σαν μια ανεπιτυχής προσπάθεια για να αντικατασταθεί το λατινογενές Σπιναλόγκα με ένα ελληνοπρεπές όνομα.
Πώς να πάτε στη Σπιναλόγκα
Για να πάτε στη Σπιναλόγκα θα πάρετε το καραβάκι από τον Άγιο Νικόλαο, την Ελούντα ή την Πλάκα.
Από τον Άγιο Νικόλαο τα καραβάκια αναχωρούν το πρωί και εκτός από τη μεταφορά στη Σπιναλόγκα, προσφέρουν γεύμα και κολύμπι στις παραλίες πίσω από την χερσόνησο Κολοκύθα, πριν επιστρέψουν το απόγευμα στον Άγιο Νικόλαο.
Από το λιμάνι της Ελούντας όλους τους καλοκαιρινούς μήνες κάθε μισή ώρα φεύγει καΐκι που θέλει 20 λεπτά για να φτάσει στο νησί, ενώ συχνά το θαλασσινό ταξίδι συμπεριλαμβάνει και το γύρο της χερσονήσου Κολοκύθας.
Καΐκια φεύγουν επίσης από το χωριουδάκι Πλάκα λίγο βορειότερα από την Ελούντα. Η διαδρομή από εδώ είναι η συντομότερη, 7 λεπτά περίπου, γιατί η Πλάκα βρίσκεται ακριβώς απέναντι από τη Σπιναλόγκα.
- Πηγή: ΑΠΕ, www.explorecrete.com
