Του Παναγιώτη Μήλα
Ασήκωτο αυτό το «Λεωφορείο ο Πόθος» (A streetcar named Desire). Εκτός από την ηλικία του είναι φορτωμένο με τόσους τίτλους και κυρίως με αμέτρητα μυθικά ονόματα που το οδήγησαν.
Άρχισε τα ταξίδια του στις 30 Νοεμβρίου του 1947 στην εφημερίδα “The New York Times” με την υπογραφή του Τένεσι Ουίλιαμς.
Ύστερα από 4 ημέρες, στις 3 Δεκεμβρίου του 1947, ανέβηκε στο θέατρο “Barrymore” της Νέας Υόρκης, στο Broadway, όπου ο 23χρονος Μάρλον Μπράντο υποδύθηκε τον Κοβάλσκι στο πλευρό της Τζέσικα Τάντι.
Ένα χρόνο αργότερα το 1948 ο Ουίλιαμς κατέκτησε το Βραβείο Πούλιτζερ για το έργο του.
Το 1949, ανέβηκε στο Λονδίνο σε σκηνοθεσία Λόρενς Ολίβιε.
Τον ίδιο χρόνο ο Κάρολος Κουν φέρνει το «Λεωφορείο» στην Ελλάδα, με τη Μελίνα Μερκούρη στο βασικό ρόλο και τον Βασίλη Διαμαντόπουλο ως Στάνλεϊ Κοβάλσκι. Αξέχαστη η μουσική του Μάνου Χατζιδάκι με το εμβληματικό «Χάρτινο το φεγγαράκι».
Επόμενη στάση το 1951, όταν ο σκηνοθέτης Ηλία Καζάν το μετέφερε στη μεγάλη οθόνη. Οι βασικοί ρόλοι δόθηκαν στη Βίβιαν Λι και στον Μάρλον Μπράντο. Η ταινία έλαβε δώδεκα υποψηφιότητες και βραβεύτηκε με τέσσερα βραβεία Όσκαρ εκ των οποίων τα τρία ήταν για τις ερμηνείες των Βίβιαν Λι, Καρλ Μάλντεν και Κιμ Χάντερ. Είναι η μοναδική ταινία μέχρι και σήμερα που έχει λάβει τρία ερμηνευτικά βραβεία. Το 1997 το «Λεωφορείον ο Πόθος» έλαβε την 45η θέση ως μια από τις καλύτερες ταινίες όλων των εποχών από το Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου.
Η παράσταση του Θεάτρου Τέχνης με τη Μερκούρη ηχογραφήθηκε για το ραδιόφωνο το 1954 με τους ίδιους συντελεστές.
Αργότερα, το 1980, για την ΕΡΤ και σε σκηνοθεσία Κώστα Ασημακόπουλου, η Αλεξάνδρα Λαδικού υποδύθηκε την Μπλανς. Στη συνέχεια τον ρόλο της Μπλανς υποδύθηκε η Κάκια Αναλυτή έχοντας δίπλα της τη Ζωή Ρηγοπούλου, η οποία – σύμφωνα με τους κριτικούς – ερμήνευσε με τρόπο μοναδικό τη Στέλλα, την αδελφή της Μπλανς.
Το 1998 ο Σταμάτης Φασουλής σκηνοθέτησε την Κάτια Δανδουλάκη και τον Απόστολο Γκλέτσο.
Πρόσφατα την Μπλανς ερμήνευσαν η Κάτια Γέρου, η Πέμυ Ζούνη και η Κατερίνα Λέχου.
Ασφαλώς και δεν ξέχασα την Έλλη Λαμπέτη. Υποδύθηκε και εκείνη την Μπλανς σκηνοθετώντας η ίδια το «Λεωφορείο». Η παράσταση ανέβηκε τον Φεβρουάριο του 1965, στο θέατρο «Διονύσια», στο σημερινό θέατρο «Δημήτρης Χορν». Μαζί της ήταν ο Κώστας Καρράς, ως Κοβάλσκι και η Νίκη Τριανταφυλλίδη, στο ρόλο της Στέλλας.
Κάνω ξεχωριστή αναφορά στη Λαμπέτη επειδή ήταν το πρώτο «Λεωφορείο» που είδα και επειδή η ανάμνηση αυτής της παράστασης δεν αφήνει περιθώρια για άλλες σκέψεις και κυρίως για τις όποιες συγκρίσεις. Οι κριτικοί εκείνη την εποχή είχαν αντικρουόμενες απόψεις για τη Λαμπέτη. Εγώ όμως που την είχα δει πιο μπροστά στη μεγάλη οθόνη στο «Κυριακάτικο ξύπνημα» και στη συνέχεια στις ταινίες «Η κάλπικη λίρα», «Το κορίτσι με τα μαύρα» και «Το τελευταίο ψέμα» δεν ήταν δυνατό να μη νιώθω δέος όταν ήμουν σε απόσταση αναπνοής μπροστά σε αυτό το μοναδικό πλάσμα.
Με αυτές τις σκέψεις και τις μνήμες βρέθηκα στο Σύγχρονο Θέατρο για να παρακολουθήσω το «Λεωφορείο» σε σκηνοθεσία της Ελένης Σκότη.
Το ρεαλιστικό σκηνικό (Γιώργος Χατζηνικολάου) με έφερε με ιντερνετική ταχύτητα στον Νότο της Αμερικής. Ακολούθησε η έκπληξη όταν –σε ποδοσφαιρική διάλεκτο– η Κόρα Καρβούνη μας έβαλε γκολ από τα αποδυτήρια. Άμα τη εμφανίσει μας κέρδισε και με τον δυναμισμό και με την ευαισθησία της. Μας απογείωσε με το λεπτό χιούμορ και τον ερωτισμό που απέπνεε. Το κυριότερο: Μας έφερε στο σήμερα. Απολαύσαμε την Μπλανς του 2016 δια χειρός Σκότη.
Ακριβώς τα ίδια συναισθήματα προκάλεσε και η ερμηνεία του Γιάννη Τσορτέκη. Μπορεί να μην έχει την ηλικία του Κοβάλσκι, όπως τον περιγράφει ο Ουίλιαμς, όμως αυτός είναι ο αυθεντικός Πολωνός του «Λεωφορείου». Το πρωταγωνιστικό δίδυμο δεν άφησε περιθώρια να σκεφτούμε ούτε τη Μελίνα, ούτε τη Λαμπέτη, ούτε τον Μπράντο. Η Καρβούνη και ο Τσορτέκης είναι τόσο αέρινοι και τόσο γήινοι ταυτόχρονα και -όπως πιστεύω- ξεπερνούν τα «θέλω» του συγγραφέα.
Στο ίδιο υψηλό ερμηνευτικό επίπεδο κινούνται και η Ηλιάνα Μαυρομάτη και ο Γιώργος Δάμπασης, που έχουν επωμιστεί τους ρόλους της Στέλλας και του Μιτς.
Ιδιαίτερης προσοχής αξίζει η ερμηνεία της Γιούνις έτσι όπως την αποδίδει η Αθηνά Αλεξοπούλου. Κι εκείνη από τις πρώτες της ατάκες δείχνει πόσο γερά πατάει στο έδαφος.
Η ομάδα των ηθοποιών συμπληρώνεται από τους Γιώργο Γερωνυμάκη, Βαγγέλη Κουντουριώτη, Γιάννη Δαμάλα, Μιχαήλ Γιαννικάκη και Χριστίνα Δημητριάδη. Άψογοι και στην παραμικρή τους λεπτομέρεια. Η συμβολή τους στην επιτυχία είναι αξιοσημείωτη.
Άρτια υπηρετούν την παράσταση οι φωτισμοί, από τον Αντώνη Παναγιωτόπουλο και η μουσική, από τον Κωστή Χαραμουντάνη (που είχε να σηκώσει το βάρος από ένα “Χάρτινο φεγγαράκι”).
Η σκηνοθέτις Ελένη Σκότη και ο Γιώργος Χατζηνικολάου (μετάφραση, διεύθυνση παραγωγής, σκηνικά, κοστούμια), που υπογράφουν την καλλιτεχνική ταυτότητα της παράστασης, πρέπει να νιώθουν ευτυχείς με αυτή την ομάδα. Εξαιρετικό το αποτέλεσμα της δουλειάς όλων. Μας πρόσφεραν πράγματι σύγχρονο θέατρο…
Δυο λόγια για το έργο
Βρισκόμαστε στο 1948 και στη Νέα Ορλεάνη. Σε ένα σπίτι όπου κατοικούν η Στέλλα, απόγονος αριστοκρατικής οικογένειας του Αμερικανικού Νότου και ο σύζυγός της Στάνλεϋ, σκληρός και ανερχόμενος μικροαστός. Εκεί καταφεύγει η Μπλανς Ντυμπουά, αδελφή της Στέλλας. Ανύπαντρη, παρά την προχωρημένη ηλικία της και έχοντας επωμισθεί τα οικογενειακά βάρη της αριστοκρατικής της οικογένειας, χωρίς ένα δολάριο και χωρίς σύντροφο, κουβαλάει μόνον τις αποσκευές της από ύλη και τραυματικές μνήμες. Το αμφιλεγόμενο ερωτικό της παρελθόν μαζί με τον πολυσχιδή της χαρακτήρα ανατρέπουν την κανονικότητα της ζωής του ζευγαριού και του κοινωνικού τους περίγυρου. Μέσα από την αντιπαράθεση καθενός από τους χαρακτήρες του έργου με την «αλλόκοτη» όπως τους φαίνεται Μπλανς -και γι’ αυτό επικίνδυνα ανατρεπτική- οι ήρωες του «Λεωφορείου ο Πόθος» καταλαβαίνουν πως πρέπει να συσπειρωθούν σε ό, τι μέχρι πριν την άφιξή της ήταν και σε ό, τι είχαν και θέλουν στο μέλλον να αποκτήσουν. Την συρρικνώνουν έτσι σε μία από τις πολλές της ιδιότητες, την αποκηρύσσουν και την διώχνουν υπό τον μανδύα της τρελής που πρέπει «για το καλό όλων» να απομονωθεί. Η Μπλανς γίνεται ο ξένος που στο διηνεκές υπάρχει, ακόμη και μέσα μας, και που θα θέλαμε να αγνοούμε. Ο Τένεσι Ουίλιαμς κατορθώνει να συνδιαλαγεί και να συμμαχήσει με το συναισθηματικό κόσμο μας για να τεστάρει τις αντοχές των αντιλήψεων και των ηθικών κανόνων της κάθε κοινωνίας αλλά και του καθενός μας χωριστά».
Πληροφορίες για την παράσταση
«Λεωφορείο ο Πόθος», του Τένεσι Ουίλιαμς.
Μια παραγωγή της Ομάδας Νάμα στο πλαίσιο της συνεργασίας του θεάτρου Επί Κολωνώ με το Σύγχρονο Θέατρο.
Συντελεστές
Παραγωγή: Ομάδα Νάμα
Καλλιτεχνική ταυτότητα παράστασης:
Ελένη Σκότη, Γιώργος Χατζηνικολάου
Μετάφραση, διεύθυνση παραγωγής, σκηνικά, κοστούμια: Γιώργος Χατζηνικολάου
Σκηνοθεσία: Ελένη Σκότη
Φωτισμοί: Αντώνης Παναγιωτόπουλος
Μουσική: Κωστής Χαραμουντάνης
Βοηθός σκηνοθέτη: Τριανταφυλλιά Δούνια
Διανομή
Μπλανς: Κόρα Καρβούνη
Στάνλεϋ: Γιάννης Τσορτέκης
Στέλλα: Ηλιάνα Μαυρομάτη
Μιτς: Γιώργος Δάμπασης
Γιούνις: Αθηνά Αλεξοπούλου
Στηβ: Γιώργος Γερωνυμάκης
Πάμπλο: Βαγγέλης Κουντουριώτης
Νέος: Κωστής Χαραμουντάνης
Γιατρός: Μιχαήλ Γιαννικάκης
Νοσοκόμα: Χριστίνα Δημητριάδη
* Διάρκεια: 150 λεπτά
Χρήσιμα στοιχεία
Σύγχρονο Θέατρο
Γκάζι – Βοτανικός
Στάση μετρό «Κεραμεικός»
Διεύθυνση: Ευμολπιδών 45
Τηλέφωνο: 210-34.64.380
Παραστάσεις: Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο στις 9 μ.μ. και Κυριακή στις 7 μ.μ.
Μέχρι και την Κυριακή 29 Ιανουαρίου 2017
Εισιτήρια
Πέμπτη/Παρασκευή:
Κανονικό: 15 ευρώ
Φοιτητικό/Ανέργων/Άνω των 65: 12 ευρώ
Σάββατο/Κυριακή:
Κανονικό: 17 ευρώ
Ανέργων /Άνω των 65: 15 ευρώ
Φοιτητικό: 12 ευρώ
Το τρέιλερ του “Λεωφορείου” – πατήστε εδώ
Και το τραγούδι «Say it’s only a paper moon!» που ακούγεται:
https://youtu.be/yecohwTQzQY?t=3
* Οι φωτογραφίες είναι του catisart.gr
