Του Παναγιώτη Μήλα
[email protected]
Πολύ περήφανοι πρέπει να νιώθουν οι μαθητές που έχουν καλούς δασκάλους. Δασκάλους που ξέρουν και θέλουν να δίνουν το παραπάνω από τις δυνάμεις τους και από τις υποχρεώσεις τους. Αυτό συνέβη και με τη Θεατρική Ομάδα Εκπαιδευτικών «Μη χάνεσαι», η οποία αποφάσισε να πάρει μέρος στο φετινό Φεστιβάλ Off Off του θεάτρου Επί Κολωνώ. Μέχρις εδώ όλα καλά. Όμως οι συντελεστές της ομάδας έκαναν μια τολμηρή και δύσκολη επιλογή. Προτίμησαν να αναμετρηθούν με τα κείμενα του Γεωργίου Σουρή. Μεγάλο κέρδος και για τους μαθητές τους αλλά και για τους μεγαλύτερους να δουν και να ακούσουν τα κείμενα του μεγάλου μας σατιρικού ποιητή.
Ο Σουρής γεννήθηκε το 1853 στην Ερμούπολη της Σύρου. Η οικογένειά του ήταν εύπορη και όλοι ήθελαν να τον κάνουν παπά. Όταν όμως η οικογένεια χρεοκόπησε, ο πατέρας του τον έστειλε υπάλληλο στο κατάστημα ενός θείου του σιτέμπορου στη Ρωσία. Ο Σουρής τότε ξεκίνησε να γράφει κρυφά τους στίχους του στα κατάστιχα και ύστερα από δύο μήνες αποχώρησε. Όταν ήλθε στην Αθήνα γράφτηκε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Ωστόσο, δεν κατόρθωσε να πάρει πτυχίο. Για να βγάλει τον επιούσιο παρέδιδε μαθήματα και δημοσιογραφούσε. Οι πρώτοι σατιρικοί του στίχοι δημοσιεύτηκαν στα περιοδικά «Ασμοδαίος», «Ραμπαγάς» και «Μη χάνεσαι» του Βλάση Γαβριηλίδη. Αυτό το τελευταίο περιοδικό έδωσε και τον τίτλο στη Θεατρική Ομάδα Εκπαιδευτικών που παρουσίασαν στο Επί Κολωνώ το έργο «”Ο Ρωμηός” εφημερίς που τη γράφει ο Σουρής». Το πρώτο φύλλο αυτής της εφημερίδας κυκλοφόρησε στις 2 Απριλίου 1883. Ο Σουρής ήταν τότε 30 ετών. Ο άλλος μεγάλος ποιητής μας, ο Γεώργιος Δροσίνης, βάφτισε την έμμετρη εβδομαδιαία σατιρική εφημερίδα και της έδωσε το όνομα «Ο Ρωμηός».
Η εφημερίδα κυκλοφορούσε ως τις 17 Νοεμβρίου 1918 (τελευταίο φύλλο), λίγο πριν από το θάνατο του Σουρή. Συμπλήρωσε δηλαδή 36 χρόνια και 8 μήνες, με 1.444 συνολικά τεύχη και δύο παραρτήματα. Να πω εδώ ότι τα παραρτήματα ήταν εκδόσεις εκτός προγράμματος. Εκδόσεις που είχαν προκληθεί από κάποιο έκτακτο γεγονός. Όταν στο τέλος της δεκαετίας του ’80 «βγήκαν στον αέρα» τα ιδιωτικά τηλεοπτικά κανάλια και οι ιδιωτικοί ραδιοσταθμοί, η ανάγκη της άμεσης ενημέρωσης με ένα έκτακτο παράρτημα έπαψε να υπάρχει αφού ραδιόφωνο και τηλεόραση –όπως και σήμερα– μετέδιδαν σχεδόν άμεσα κάθε νέα εξέλιξη. Το τελευταίο παράρτημα που έκαναν ήταν την Παρασκευή 17 Μαρτίου 1989 όταν ο τότε πρωθυπουργός Ανδρέας Παπανδρέου έκανε ανασχηματισμό. Μάλλον έκανε… αναδόμηση, αφού τότε έτσι είχαν βαφτίσει την αλλαγή υπουργών και την τοποθέτηση νέων. Όταν οι εφημερίδες έβγαζαν παράρτημα, οι εφημεριδοπώλες έτρεχαν στους δρόμους και φώναζαν τον βασικό τίτλο της εφημερίδας. Το παράρτημα επειδή τυπωνόταν σε μικρό αριθμό φύλλων κυκλοφορούσε μόνο στους κεντρικούς δρόμους της πρωτεύουσας και ίσως το απόγευμα το έστελναν και στις μεγάλες γειτονιές της Αθήνας. Αυτή την εικόνα την έζησα στον κήπο και στο φουαγιέ του Επί Κολωνώ όταν «εφημεριδοπώλες» κρατώντας στα χέρια τον «Ρωμηό» έτρεχαν ανάμεσα στους θεατές, που περίμεναν την έναρξη της παράστασης, διαλαλώντας τις ειδήσεις της ημέρας. Με αυτό τον εντυπωσιακό και επιτυχημένο στην πραγμάτωσή του τρόπο άρχισε η παράσταση. Οι θεατές πήραν τις θέσεις τους και τα φώτα έσβησαν. Τα κείμενα και ο λόγος του Σουρή μας έφεραν έναν αιώνα πίσω. Οι εναλλαγές των ρόλων ήταν συνεχείς. Συνδετικός κρίκος ο… Χαρίλαος Τρικούπης. Τα γεγονότα της εποχής καταγράφονται και κριτικάρονται με την αιχμηρή πένα του Γεωργίου Σουρή. Με γρήγορους ρυθμούς οι ηθοποιοί σχηματίζουν εικόνες που προκαλούν το ενδιαφέρον και εκείνων που δεν έχουν μελετήσει την εποχή και εκείνων που αναπλάθουν με συγκίνηση σελίδες της Ιστορίας που είχαν κάποτε φυλλομετρήσει.
Η παράσταση αυτή μου πρόσφερε και γνώσεις και γέλιο, με προβλημάτισε αλλά και με εξόργισε όταν διαπίστωσα πως τίποτα δεν έχει αλλάξει εδώ και 100 χρόνια. Ακόμη η παράσταση αυτή επιβεβαίωσε το γεγονός ότι τα κείμενα των μεγάλων συγγραφέων θα είναι πάντα επίκαιρα και θα έχουν τη φρεσκάδα της μοντέρνας γραφής. Αυτό το λέω επειδή πιστεύω ότι κάποιες παρεμβάσεις και μερικές προσθήκες ονομάτων σύγχρονων πολιτικών προσώπων χάλασαν τα λαμπερά κείμενα του Σουρή και «μουντζούρωσαν» τις καθαρές σατιρικές εικόνες που είχε «ζωγραφίσει» ο Σουρής με την πολιτική και σατιρική του οξυδέρκεια.
Πληροφορίες για την παράσταση
Κωμικά «παίγνια» που στηρίζονται στο θέατρο του σώματος και στις φιγούρες των Φασουλήδων του Θεάτρου Κούκλας. Η ποιητική ιδιομορφία του Σουρή, που τον κάνει μοναδικό, δημιουργεί θαυμαστές φυσιογνωμίες, τον Φασουλή και τον Περικλέτο, για να σατιρίσει τη ρωμαίικη ζωή. Προσωποποιεί την ανέχεια, τη φτώχεια, την αλήθεια, το δίκιο, τον πόνο, τον πατριωτισμό, το γελασμένο λαό, τις ιδέες του, όλες τις περιπέτειες της ζωής του… Ρωμηού! Φασουλής και Περικλέτος… ο καθένας νέτος… σκέτος!
Συντελεστές: Θεατρική Ομάδα Εκπαιδευτικών …μη χάνεσαι…
Σκηνοθεσία: Κοσμάς Κονδύλης
Σκηνογραφία: Ομάδα… μη χάνεσαι
Παίζουν: Αργυρώ Αετοπούλου, Κατερίνα Αθανασιάδου, Νατάσα Αναστασοπούλου, Κώστας Γαβριλάκις, Αργυρώ Μανδέλη, Ήλια Μιγκάρδου, Κώστας Νταντάμης, Σόφη Σπυροπούλου, Έλενα Στεφανοπούλου
• Διάρκεια παράστασης: 45 λεπτά
Παίχτηκε στο Θέατρο Επί Κολωνώ την Παρασκευή 29 Μαΐου στις 20:45 και το Σάββατο 30 Μαΐου στις 22:00.
– Το trailer της παράστασης: «Ο Ρωμηός», εφημερίς που τη γράφει ο Σουρής:
https://www.youtube.com/watch?v=YfCAhjOXsQk&feature=youtu.be
– Ο τελευταίος ανασχηματισμός για χάρη του οποίου έγινε το τελευταίο έκτακτο παράρτημα την Παρασκευή 17 Μαρτίου 1989:
https://www.youtube.com/watch?feature=player_detailpage&v=jkWf0_yVJrM#t=2
– Ποιος ήταν ο Γεώργιος Σουρής:
http://www.hprt-archives.gr/V3/public/main/page-assetview.aspx?tid=0000008452&tsz=0&autostart=0
