22.7 C
Athens
Παρασκευή 29 Μαρτίου 2024

Ρόντνεϊ Ρουκ, ο άνδρας πίσω από την ποιήτρια

Επιμέλεια κειμένου: catisart.gr

“Θυμάμαι, όταν παντρευτήκαμε, ο Ρουκ ήταν βιβλιοθηκάριος στην Οξφόρδη, κλασικός φιλόλογος και ύστερα από κανά χρόνο, λέει: «Θα πάμε πίσω στην Αθήνα να ζήσουμε». Λέω: «Πώς; Τι θα κάνουμε;». Τελικά, ήρθαμε στην Αθήνα. Όλα πήγαιναν πολύ καλά. Ύστερα από κανά χρόνο του λέω: «Πώς δέχτηκες να αφήσεις στην Οξφόρδη, τέτοια θέση που είχες, και να ‘ρθεις εδώ, στον Δοξιάδη;». Και απάντησε: «Γιατί ήξερα πως, αργά ή γρήγορα, θα ‘πρεπε να ξαναγυρίσουμε στην Ελλάδα, λόγω της ποίησής σου». Ήταν πολύ σοφό. Γιατί είναι πολύ δύσκολο να ζεις σε μία χώρα και να ακούς μια άλλη γλώσσα -έστω κι αν την ξέρεις τέλεια- αλλά να γράφεις σε μια άλλη. Αυτό το ‘ξερε ο Ρουκ. Και μου το πρόσφερε. Κι αυτό είναι αγάπη”, έλεγε η ποιήτρια Κατερίνα Αγγελάκη Ρουκ για τον σύζυγό της, Ρόντνεϊ Ρουκ. Ο Ρόντνεϊ Ρουκ, ένα πολυμαθής και καλλιεργημένος άνθρωπος, υπήρξε στήριγμα για την αγαπημένη ποιήτρια.

 

Ετών οκτώ

 

Όταν είσαι πνευματική κόρη του Νίκου Καζαντζάκη, κι όταν ο ίδιος χαρακτηρίζει το πρώτο σου ποίημα ως το ωραιότερο ποίημα που διάβασε ποτέ και το δίνει για δημοσίευση, τότε η μοίρα σου έχει μάλλον καθοριστεί, ενδεχομένως και ερήμην σου.

Η σπουδαία ποιήτρια Κατερίνα Αγγελάκη – Ρουκ έφυγε από τη ζωή την Τρίτη 21 Ιανουαρίου 2020, σε ηλικία 81 ετών.

Η Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ γεννήθηκε στην Αθήνα το 1939. Σπούδασε στην Αθήνα, στη νότια Γαλλία και αποφοίτησε στη Γενεύη με το δίπλωμα Μεταφραστών και Διερμηνέων (ελληνικά, αγγλικά, γαλλικά, ρωσικά).

 

 

Στην πνευματική συγκρότηση της προσωπικότητάς της συνέβαλε καθοριστικά ο νονός της, Νίκος Καζαντζάκης. Με παρότρυνσή του πρωτοδημοσίευσε το 1956 στην Καινούρια Εποχή το ποίημα «Μοναξιά». Άρθρα της για την ποίηση και τη μετάφραση της ποίησης έχουν δημοσιευτεί σε περιοδικά και εφημερίδες ανά τον κόσμο. Ποιήματά της έχουν μεταφραστεί σε περισσότερες από δέκα γλώσσες και βρίσκονται σε παγκόσμιες ανθολογίες.

Η πρώτη της διάκριση ήρθε από το εξωτερικό, όταν απέσπασε το Α ́ Βραβείο Ποίησης της πόλης της Γενεύης (Prix Henche, 1962). Το 1985 της απονεμήθηκε το Β ́ Κρατικό Βραβείο Ποίησης για το βιβλίο της “Οι μνηστήρες”. Το 2000 απέσπασε το Βραβείο Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών για το σύνολο του ποιητικού της έργου. Το 2012 τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης για την ποιητική συλλογή “Η ανορεξία της ύπαρξης”. Το 2014 βραβεύτηκε με το Μεγάλο Βραβείο Γραμμάτων για το σύνολο του έργου της.

 

Την ημέρα του γάμου τους

 

Η συνεργασία της με τις Εκδόσεις Καστανιώτη ξεκίνησε το 1995, με την έκδοση της ποιητικής συλλογής “Ωραία έρημος η σάρκα”. Ακολούθησαν τρεις συγκεντρωτικοί τόμοι με τα ποιήματά της από τις περιόδους 1963-1977, 1978-1985 και 1986-1996. Το 2001 κυκλοφόρησε η ποιητική συλλογή “Η ύλη μόνη” και ακολούθησαν οι συλλογές “Μεταφράζοντας σε έρωτα της ζωής το τέλος” (2003), “Στον ουρανό του τίποτα με ελάχιστα” (2005), “Η ανορεξία της ύπαρξης” (2011).

Το 2014 κυκλοφόρησαν τα άπαντά της σε έναν τόμο με τίτλο Ποίηση 1963-2011. Ακολούθησαν τα βιβλία-συνομιλίες με τον εαυτό και τον χρόνο: Της μοναξιάς διπρόσωποι μονόλογοι (2016) και Των αντιθέτων διάλογοι και με τον ανήλεο χρόνο (2018). Η τελευταία ποιητική της συλλογή με τίτλο “Με άλλο βλέμμα” κυκλοφόρησε το 2018. Στο μεταφραστικό έργο της συγκαταλέγονται έργα και κείμενα των Σάμουελ Μπέκετ, Σωλ Μπέλοου, Γιόζεφ Μπρόντσκι, Σέιμους Χίνι, Ζαν- Μαρί Ντρο, Ζακ Λακαριέρ, Μιχαήλ Λέρμοντοφ, Βλαντίμιρ Μαγιακόφσκι, Πίτερ Μάκριτζ, Ντέρεκ Ούολκοτ, Σύλβια Πλαθ, Αλεξάντρ Πούσκιν, Ουίλλιαμ Σαίξπηρ, Ντίλαν Τόμας, Έλσα Τριολέ, Πίτερ Μπιν, Νίκου Καζαντζάκη κ.ά.

Η κηδεία της θα γίνει στην Αίγινα.

***

Γεννήθηκε στα Εξάρχεια το 1939 και με τη βοήθεια της Ρωσίδας νταντάς της άρχισε να διαβάζει και να γράφει σε τρεις αλφαβήτους: την ελληνική, τη λατινική και την κυριλλική. Όμως, η μοίρα τής επιφύλασσε μια τραγική πλευρά: «Μπαίνοντας στη ζωή πλήρωσα με τον σταφυλόκοκκο το εισιτήριο», λέει η ίδια για την αναπηρία της. «Ένα αρκετά ακριβό εισιτήριο». Η αναπηρία αυτή δεν την εμπόδισε ωστόσο να περπατά, να χορεύει, να αδιαφορεί για τα σκληρά σχόλια των συμμαθητών της…

Ο πατέρας της ήταν δικηγόρος και μ’ αυτή την ιδιότητα γνώρισε τον Καζαντζάκη (ήταν δικηγόρος του) και βάφτισε τη μικρή Κατερίνα. Παρόλο που τον έλεγαν Αγγελάκη δεν είχε, από άποψη καταγωγής, καμιά σχέση με την Κρήτη. Ήταν από τον Βόσπορο, από το Τσανά Καλέ, και γι’ αυτό ο Καζαντζάκης, τον αποκαλούσε «ο μεγάλος Ανατολίτης μου». Ο Καζαντζάκης τότε έμενε στη Νότιο Γαλλία και η προοπτική ήταν να τελειώσει η Κατερίνα τις σπουδές της, δηλαδή το γυμνάσιο, και να πάει να μείνει εκεί. Ο Νίκος Καζαντζάκης όμως πέθανε έξι μήνες πριν εκείνη τελειώσει το γυμνάσιο.

Παρ’ όλα αυτά η Κατερίνα πήγε στην Αντίμπ και έμεινε με την Ελένη με την οποία έγιναν πολύ αγαπημένες φίλες. Αργότερα, με την Ελένη πάντα, πάει στην Ελβετία, στη Γενεύη. Εκεί σπουδάζει μετάφραση και λογοτεχνία και αρχίζει σταδιακά να δημοσιεύει ποίηση, άρθρα για την ποίηση, καθώς και μεταφράσεις ποιημάτων.

Τέκνο της γενιάς του ’60, η Κατερίνα Αγγελάκη – Ρουκ βιώνει τη δημιουργική περίοδο για την ελληνική ποίηση. Μόλις είχε πάρει το Βραβείο Νόμπελ ο Σεφέρης και ξαφνικά όλος ο κόσμος άρχισε να στρέφεται προς την ελληνική ποίηση και να τη βλέπει σαν κάτι σύγχρονο και πέρα από τον Όμηρο και την αρχαία Ελλάδα.

Τότε εξέδωσε και το πρώτο της βιβλίο, τα «Σκόρπια χαρτιά της Πηνελόπης».

Μέσα σ’ αυτή την πολύ ενδιαφέρουσα εποχή που ασχολείται και η Ευρώπη με την ελληνική ποίηση, η Κατερίνα αναπτύσσεται, «γεννιέται» και προχωράει. Εκδίδει 43 βιβλία. Διπλωματούχος μεταφράστρια – διερμηνέας, μεταφράζει ποιήματα μεγάλων ποιητών, όπως Αχμάτοβα, Πούσκιν και Μαγιακόφσκι. Και φυσικά, Ουίλιαμ Σαίξπηρ.

Το 1963, μπαίνει στη ζωή της ο Βρετανός κλασικός φιλόλογος Ρόντνεϊ Ρουκ. Τον γνωρίζει σε μια ταβέρνα ένα βράδυ και σε τρεις εβδομάδες απ’ αυτή τη βραδιά παντρεύτηκαν. «Απίθανη ιστορία. Ήταν σαν είχαμε γεννηθεί μαζί, μια απίθανη συμβίωση…», λέει η ίδια.

 

Το σπίτι στην Αίγινα

 

«Ο Ρόντνεϊ πέθανε το 2007 και η ζωή μου βέβαια συνεχίστηκε χωρίς αυτόν. Πάρα πολύ δύσκολο αλλά τίποτα δεν άλλαξε πρακτικά, δηλαδή το χειμώνα στην Αθήνα, το καλοκαίρι στην Αίγινα. Ο Ρόντνεϊ αγαπούσε πολύ την Αίγινα, πολύ. Κι εκεί όταν είμαι, μου λείπει ακόμη περισσότερο…».

***

Ήμασταν και οι δύο στα 24. Γνωριστήκαμε και παντρευτήκαμε μέσα σε τρεις εβδομάδες. Πρωτοσυναντηθήκαμε σε μια ταβέρνα, τη “Λεύκα”, εκεί όπου έγιναν και όλα τα ραντεβού μας. Ένα βράδυ είχαμε πιει πολύ. Συζητούσαμε διάφορα περί ζωής και γάμου. Τότε, έβγαζα το πρώτο μου βιβλίο. Γύρισα λοιπόν, και του είπα πως αυτόν τον καιρό είμαι απόλυτα αφοσιωμένη στην ποίηση και έχω πολύ πιο ενδιαφέρουσες δουλειές να κάνω από έναν γάμο. Σοβάρεψε απότομα και με ρώτησε τι θα του απαντούσα αν με ζητούσε σε γάμο. “Δεν θα μπορούσα να σου αρνηθώ”, του αποκρίθηκα. “Άρα, μόλις δέχτηκες”, μου είπε πιάνοντας το χέρι. Έκτοτε, μείναμε μαζί, για 43 ολόκληρα χρόνια. Εγγλέζος, με φοβερή μόρφωση. Ο τέλειος σύντροφος”.

***

Στις 16 ποιητικές της συλλογές, από το 1963 μέχρι το 2018 που κυκλοφόρησε το τελευταίο της βιβλίο με τίτλο “Με άλλο βλέμμα” (εκδόσεις Καστανιώτη), η Κατερίνα Αγγελάκη Ρουκ αφηγείται την ιστορία του σώματός της. Το σώμα της και η αναπηρία που κουβαλούσε, από την ημέρα της γέννησής της, έγινε η αιτία για να γίνει αυτή η σπουδαία ποιήτρια που όλοι γνωρίζουμε και που έφυγε σήμερα από τη ζωή σε ηλικία 81 ετών.

 

 

Γεννήθηκε με μία αναπηρία που δεν την πτόησε όμως ποτέ. Προήλθε από ένα μικρόβιο που άρπαξε στη γέννα και έκανε όλη την αριστερή της πλευρά να ατροφήσει, δημιουργώντας μυοσκελετικά προβλήματα. Κούτσαινε από το αριστερό πόδι και το αριστερό χέρι ήταν αδύναμο -για τον λόγο αυτό έγραφε πάντα χειρόγραφα. Η τραγική ειρωνεία είναι ότι τον χρόνο που γεννήθηκε, τον Φεβρουάριο του 1939, ανακαλύφθηκε η πενικιλίνη και αυτό το μικρόβιο θα μπορούσε να είχε σκοτωθεί με μια απλή ένεση.

Τα παιδικά της χρόνια τα πέρασε με συνεχείς επισκέψεις στους γιατρούς. Στα 7 της έκανε το πρώτο χειρουργείο στη Βιέννη, για να αντικαταστήσει μια άρθρωση που είχε “φαγωθεί”, και στα 10 το δεύτερο, στο Λονδίνο. Το πρόβλημα ωστόσο ήταν μόνιμο: το αριστερό πόδι ήταν κοντύτερο από το δεξί και κούτσαινε.

Για την ίδια δεν ήταν σπουδαίο μειονέκτημα αφού δεν ένιωθε σωματικό πόνο και δεν είχε κάποιο άλλο πρόβλημα στην κίνησή της. Για τους άλλους ήταν πάντα ένας λόγος να την κοιτούν περίεργα στην αρχή. Η ζωντάνια που είχε όμως ήταν πάντα αφοπλιστική και δεν άφηνε περιθώρια για παραπάνω σχόλια πάνω σε αυτό.

Η Κατερίνα Αγγελάκη Ρουκ βρήκε το καταφύγιό της στην ποίηση και η αναπηρία της που την έκανε να μην κινείται πολύ την οδήγησε στο να γράφει πολύ. Μέσα στα ποιήματά της κυριαρχούν το σώμα και η φύση καθώς έγραφε ουσιαστικά για το πρόβλημά της που μέσα στο χρόνο σχεδόν ξεχνούσε ότι υπάρχει -μέχρι να της το θυμίσει κάποιος απ’ έξω. Και φυσικά δεν το έκρυβε ποτέ από κανέναν, ούτε από τους φίλους ούτε από τους συντρόφους της. Και ήταν τυχερή σε αυτό το κομμάτι γιατί αγαπήθηκε πολύ και γνώρισε μάλιστα και τον άνδρα που εκείνη χαρακτήριζε ως “τέλειο”, τον άνδρα που της χάρισε το χαρακτηριστικό επίθετό της.

***

Η ποιήτρια Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ «στον ουρανό του τίποτα με τα ελάχιστα»…

***

Ο σύντροφος της ζωής της

Πρόκειται για τον Ρόντνεϊ Ρουκ. “Ήμασταν και οι δύο στα 24. Γνωριστήκαμε και παντρευτήκαμε μέσα σε τρεις εβδομάδες. Πρωτοσυναντηθήκαμε σε μια ταβέρνα, τη ‘Λεύκα’, εκεί όπου έγιναν και όλα τα ραντεβού μας” είχε πει η ίδια σε πρόσφατη συνέντευξή της στο Provocateur.

Όσο για το αν ο σύζυγός της ήταν η πηγή της έμπνευσής της, στην ίδια συνέντευξη, είχε απαντήσει: “Δεν θυμάμαι να έχω γράψει ποτέ για έναν φανταστικό έρωτα, μιας και ήμουν πολύ ενεργή βιωματικά. Κάθε φορά στόλιζα τον υπάρχοντα προσωρινό, με αυτόν που με ενέπνεε. Δεν ήταν λοιπόν, όλοι οι έρωτες των ποιημάτων μου για τον σύζυγό μου. Έρωτες στη ζωή μου είχα αρκετούς. Ακόμη και όταν ήμουν παντρεμένη με τον Ρουκ. Εκείνος το ήξερε, καταλάβαινε τα πάντα δεν είχε όμως πρόβλημα. Θυμάμαι κατά τη διάρκεια του γάμου μας είχα έναν πιο σοβαρό έρωτα. Εγγλέζος και αυτός. Μια μέρα μου λέει: ‘Xώρισε με τον Ρουκ και έλα να ζήσουμε μαζί την ιστορία μας’. ‘Εγώ να αφήσω τον Ρουκ; Δεν είσαι καλά!’ του απάντησα. Ήμουν ερωτευμένη μαζί του, αλλά δεν μπορούσα ούτε καν να διανοηθώ ότι θα εγκατέλειπα τον άνδρα μου. Είχαμε κάτι βαθύ μεταξύ μας. Και δεν είναι ότι είχα την ανάγκη ενός παράλληλου έρωτα. Απλά ήθελα να ζήσω έντονα.”

  • Πηγές πληροφοριών: Provocateur, Μονόγραμμα – ΕΡΤ, Φιλgood, philenews, Marie Claire, ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ

***

Σχετικά άρθρα

Κυνηγήστε μας

6,398ΥποστηρικτέςΚάντε Like
1,713ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
713ΑκόλουθοιΑκολουθήστε


Τελευταία άρθρα

- Advertisement -