Από τις 17 Αυγούστου ως τις 7 Σεπτεμβρίου 2019 διαρκεί η νέα εικαστική έκθεση του ζωγράφου, λογοτέχνη, θεωρητικού τέχνης, περφόρμερ Κώστα Ευαγγελάτου με τίτλο “Les Roses” / “Τα Τριαντάφυλλα” στη Σύγχρονη Πινακοθήκη Villa Ροδόπη, Μεσολωρά 7 και Βύρωνος στο Αργοστόλι Κεφαλονιάς.
Την ημέρα των εγκαινίων της έκθεσης θα παρουσιαστεί η καθιερωμένη ετήσια εκδήλωση Λόγου και Τέχνης “Πανσέληνος στον κήπο”, στη “Μωβ Σκηνή” στον “Κήπο του Χαρίλαου” της Σύγχρονης Πινακοθήκης Villa Ροδόπη, είσοδος από την οδό Μαντζαβίνου 8 (έναντι κτηρίου Mega).
Ο ιστορικός τέχνης Λεόντιος Πετμεζάς, που έχει μελετήσει τις καταθέσεις του δημιουργού, επισημαίνει:
“Το θέμα της έκθεσης “Les Roses” οικείο και δόκιμο στον Κώστα Ευαγγελάτο από την πρώιμη νεότητά του που σχεδίαζε εκ του φυσικού τριαντάφυλλα, αναπαρίσταται με την ωριμότητα του παρόντος σε νέα αισθαντική προσέγγιση και σύγχρονη εικαστική γραφή των ανθογραφιών, που μερικές φορές συνδυάζονται με αναδυόμενες ανθρώπινες μορφές.
Η συνθετική αρμονία και η φυσική ομορφιά των ρόδων μπολιάζεται με έντονα χρώματα και λεπτές αποχρώσεις, που διαγράφονται με στίγματα και λεπτές γραμμές, μέσα σε φόντα συμπαντικών και συμβολικών εκτάσεων, γήινων, θαλάσσιων και ουράνιων πεδίων.
Τα κομψοτεχνήματα αυτά τονίζουν μέσα από τη μνήμη τα αποτυπώματα της συνύπαρξης της τέχνης με την πραγματικότητα. Πρόκειται για μια ενότητα κυρίαρχης θεματογραφίας που επικεντρώνεται με δυναμικό εκφραστικό ιδίωμα. Οι πολυδιάστατες σχεδιάσεις μεθοδικά αναδεικνύουν ολοκληρωμένες συλλήψεις με μορφοπλαστική αναζήτηση και συνθέσεις που διαθέτουν αυτάρκεια στην ανάπλαση.
Με ακρίβεια και δεξιοτεχνία στην αναπαράσταση διατηρούν το μεγαλείο στην υπερβατικότητα της τεχνικής οντότητας. Οι καταθέσεις είναι ευεργετικές για στοχαστικές σκέψεις καθώς απεικονίζουν με παραστατικό τρόπο αντιστίξεις με σημειογραφίες και αρχετυπικές εικόνες.
Παράλληλα ανακαλούν αναφορές με διαφορετικά μεταξύ τους νοήματα και μηνύματα. Εμπεριέχουν μια ενοποιητική γραμμή που με οπτική αντίληψη αποκαλύπτει ένα βαθυστόχαστο περιεχόμενο δεδομένων. Στον πυρήνα της τεχνοτροπίας βρίσκεται ως φιλοσοφία ζωής η επικοινωνία με τον χώρο του σημερινού και του παρελθοντολογικού σημαίνοντος. Οι αφηγήσεις με χρωματικές απολήξεις διευρύνουν την εξιχνίαση ανάμεσα στο πριν και στο τώρα. Συγκροτούν σημασιολογικές ερμηνείες με αφετηρίες που αναδεικνύουν τις σημάνσεις των ερεθισμάτων και των επηρεασμών. Καθορίζουν μια διαχείριση που επιδεικνύει τις συνεπαγόμενες συναισθηματικές αυξομειώσεις και τις βιωματικές αναμνήσεις.
Τα εκθέματα πολλαπλασιάζουν πολύπλευρες αναβιώσεις από μια ονειρική ατμόσφαιρα. Ενέχουν εντυπώσεις αναπόλησης με συναφή μετάλλαξη και συγκροτημένη ταυτότητα. Επαναπροσδιορίζουν διαβαθμίσεις που ελέγχουν την προοπτική των προσανατολισμών. Επισυνάπτουν φωτεινά παιχνιδίσματα προσδίδοντας δοτική πνοή με εμβληματική έμφαση. Χάρη στην εσωτερικότητα που συντονίζεται με ογκολογική βαρύτητα η χαρισματική θέση των νοητικών πτυχών αντιπαραθέτει με πειστικότητα στιγμές των σχηματικών όψεων.
Ο Κώστας Ευαγγελάτος αφομοιώνει τα επίπεδα της προχωρημένης παραστατικότητας, ενώ παράλληλα ενεργοποιεί την κινητοποίηση αρμονικών κατανύξεων. Η αισθητική παρέμβαση του συμπληρώνεται με διαβαθμίσεις αξιώσεων που εύληπτα αναπαράγουν αλλεπάλληλες επεμβάσεις στους προσδιορισμούς της συνειδητής υφής. Ο συνειρμικός κόσμος του διεισδύει ευπρόσδεκτα στα πλαίσια μιας συλλογικότητας που κατευθύνει σε μοτίβα και σε απεικονίσεις οριοθέτησης.
Οργανώνει ευρηματικά έναν αυθύπαρκτο και πολύσημο κύκλο διατυπώσεων. Με βεβαιότητα προθέσεων οι εκλεκτικές διαστρωματώσεις του μετατρέπουν την αναμορφωτική χειρονομία σε ενδόμυχη συνάρτηση και την ένταση της μεταφοράς σε προσθετική ουσιώδη διαπραγμάτευση.
Η χροιά της ισορροπίας των επιφανειών αναδιοργανώνει το φάσμα στο εκρηκτικό αποκορύφωμα των μελετημένων μεγεθών και το ευφραντικό απόσταγμα της σφοδρότητας του χωροχρόνου”.
Η εικαστικός, με σπουδές στον ευρωπαϊκό πολιτισμό Μαριλένα Φωκά, που έχει μελετήσει τις συγκεκριμένες αποδόσεις του καλλιτέχνη, επισημαίνει για την έκθεση:
“Στην αποτύπωση των «Ρόδων» του Κώστα Ευαγγελάτου επικοινωνούνται υπαρξιακές και φιλοσοφικές αναζητήσεις με τη μορφή των πολυποίκιλων αισθητικών στοιχείων, των μοτίβων της μεταμόρφωσης και των επάλληλων σταδιακών αποκαλύψεων με διττό συμβολισμό. Σε αυτά ανιχνεύεται το μυθολογικό αρχέτυπο της Ροδάνθης αναφορικά με την εσωτερικότητα και την ποιότητα των ανθρώπινων σχέσεων.
Επικαλυμμένα με χρυσές, κίτρινες και κόκκινες εκλάμψεις μας καταδεικνύουν τη θεϊκή-μυθική τους προέλευση και ταυτίζονται με την καταδιωκόμενη Ροδάνθη που μεταμορφώθηκε από τη θεά του κυνηγιού, Άρτεμη, σε ρόδο.
Μετά τη μεταμόρφωσή της προικοδοτήθηκε με τη διττή της φύση, ευαίσθητη και παράλληλα «ως ξυλώδης και φέρουσα άκανθες» – απειλητική. Μας αποκαλύπτουν έναν ευαίσθητο ψυχισμό που τοποθετείται ανάλογα με τον τρόπο προσέγγισης αυτού που θέλγεται από το θεσπέσιο άρωμα που αναδίδουν και επιθυμεί την κοινωνία με αυτά.
Η σχέση αυτή μπορεί να λάβει χώρα μόνο κάτω από ειδικές συνθήκες: η προσέγγιση να γίνει σταδιακά, απλά, τότε τα πέταλα σαν τα πέπλα της Σαλώμης μυσταγωγικά, με ευαισθησία, συνέπεια και σεβασμό θα μας οδηγήσουν στον πυρήνα της τρυφερής φύσης, ανακαλύπτοντας τον εσωτερικό πλούτο τους.
Εκφράζουν τη διαχρονική ομορφιά του έρωτα, τους κραδασμούς της ανάσας, τους χτύπους της καρδιάς μέσα από μια πανδαισία χρωμάτων που αποδίδεται με περίτεχνους φωτεινούς και δραματικούς τόνους που μας συμπαρασύρουν στο χρονικό των διακυμάνσεων μιας σχέσης που μέσα στον χωροχρόνο της ερωτικής εμπειρίας μπορεί ουσιαστικά να μεταφέρει τον αποδέκτη από την κόλαση στον παράδεισο”.
Η ιστορικός τέχνης Ευαγγελία Νάκα στο κείμενό της, με τίτλο “Προσωπογραφία του ρόδου”, αναφέρει:
“Η ζωγραφική σειρά των ρόδων του Κώστα Ευαγγελάτου εκτείνεται σε μεγάλο χρονικό εύρος, έχοντας την απαρχή της στην πρώιμη δημιουργική περίοδο του καλλιτέχνη. Η συνέχεια, όμως, αυτής της θεματικής από τις αρχές του 2017 μέχρι σήμερα, σηματοδοτεί τη ρηξικέλευθη ανανέωσή της καθώς και μία καινοφανή επεξεργασία της ανθογραφίας στην Iστορία της Τέχνης εν γένει.
Παρά την εξαιρετικά πλούσια συμβολοποίηση του θέματος στην τέχνη και του τριαντάφυλλου καθ’ εαυτού, το πρώτιστο ενδιαφέρον μας εδώ έλκουν οι περίτεχνες μορφικές σχέσεις και η αμετάφραστη σε όρους συμβολισμού φυσιογνωμία τους.
Η ιδιαιτερότητα της τελευταίας στοιχειοθετείται με την εμφανή διάκρισή της από την παραδοσιακή χρήση του τριαντάφυλλου στην Ιστορία της Τέχνης, το οποίο εμφανίζεται κατά κόρον υπό το είδος της νεκράς φύσης, ενώ αντιθέτως εδώ η αναπαράστασή τους θα μπορούσε να παραπέμπει σε οτιδήποτε άλλο εκτός από νεκρά φύση. Το τριαντάφυλλο πρωταγωνιστεί στη σύνθεση, εν είδει προσωπογραφίας υποσκελίζοντας κάθε παραπληρωματικό -εκ των πραγμάτων- στοιχείο και εκδιπλώνοντας από έργο σε έργο κάθε ανεπαίσθητη ή λανθάνουσα ιδιότητά του.
Οι παραλλαγές και οι μεταμορφώσεις του ρόδου στα έργα της σειράς διαπνέονται από ευφάνταστο μορφικό και τεχνικό πλούτο, υφολογική πυκνότητα και ευρύτητα συμβολικών αναφορών.
Οι αναρίθμητες εκδοχές του θέματος και της σύνθεσης προσδίδουν, ενδεχομένως, στο τριαντάφυλλο, ως πρωταγωνιστή της σειράς, τα χαρακτηρολογικά στοιχεία ενός φετίχ. Βλέπουμε ρόδα που ενσωματώνουν pop στοιχεία σε έντονη χρωματική κλίμακα, ρόδα που αναδύονται μέσα από ένα ακαθόριστο περιβάλλον βιομορφικών συμβόλων (ένζυμα, κύτταρα, μικροοργανισμοί), ρόδα που αναφύονται σε έναν υδάτινο χώρο, ρόδα που φύονται σ’ ένα συμπαντικό φόντο ή σε ένα περιβάλλον μεταφυσικών ή και μυστικιστικών προδιαγραφών, όλα εναλλάσσοντας αρμονικά ζωγραφικότητα, αφαιρετικότητα και εκλεπτυσμένη διακοσμητικότητα.
Άλλα ξεπροβάλλουν από ένα πουαντιγιστικό ή ντιβιζιονιστικό φόντο, άλλα αφομοιώνονται πλήρως σε αυτό ενώ άλλα συμπερικλείουν σωματογραφικά στοιχεία. Οι τεχνικές και τα σχήματα παρουσιάζουν, επίσης, έντονη ποικιλία: ακουαρέλες, τέμπερες, μονοτυπίες και συνδυασμοί μεθόδων, καθώς και συνθέσεις που ανάγονται σε χαρακτικές οπτικές εμπλουτίζονται από τις παραλλαγές των σχημάτων του πίνακα που μπορεί να είναι από κυκλικός μέχρι πολυγωνικός και ακαθόριστος.
Ο καλλιτέχνης διαχειρίζεται το τριαντάφυλλο σαν ένα διαρκώς αναπλαθόμενο μοτίβο το οποίο, όμως, ενεργοποιείται ζωτικά και το οποίο ενσαρκώνεται σε φυσικά περιβάλλοντα και διαλύεται ξανά μέσα στη διαστολή της μορφής του, λειτουργώντας σαν οιονεί μεταβατικό «αντικείμενο». Σ’ ένα από τα ποιήματα του Rainer Maria Rilke για τα τριαντάφυλλα, τα οποία ενέπνευσαν δημιουργικά τη συνέχεια αυτής της ζωγραφικής σειράς, ο ποιητής γράφει: «Σε βλέπω, ρόδο, μισάνοιχτο βιβλίο, που περιέχει τόσες σελίδες λεπτομερούς ευτυχίας που δεν θα διαβάσουμε ποτέ. Βιβλίο-μάγος».
Υπό αυτό το πρίσμα και τα ζωγραφικά τριαντάφυλλα της σειράς, φαίνεται να υποστηρίζουν μία τέτοια αναγνωστική προσέγγιση, ενός οργανικού, αρχέτυπου τριαντάφυλλου που μέσα από τις αέναες μορφικές μεταπλάσεις του αναδεικνύει τον πλούτο της συμβολικής του κληρονομιάς.
Οι ανανεωτικές τάσεις που πρεσβεύει με φανερή ενάργεια η σειρά των τριαντάφυλλων, εδώ, αποτελούν το ακρότατο σημείο του νήματος μιας μακράς παράδοσης της ανθογραφίας στην τέχνη που ανάγεται σε άπειρους θρησκευτικούς, κοινωνικούς και αισθητικούς συμβολισμούς του ρόδου: από σύμβολο του αιώνιου έρωτα στην αρχαιοελληνική μυθολογία, σύμβολο της Παναγίας στη χριστιανική παράδοση και βασικό στοιχείο του ροζάριου («στέμμα από τριαντάφυλλα»), το τριαντάφυλλο επενδύεται με άπειρες λειτουργίες, όπως το να κρυπτογραφήσει μηνύματα στην ασιατική τέχνη, να σημάνει ένα ολόκληρο λεξιλόγιο ανθογραφίας στη βικτωριανή εποχή, να λειτουργήσει ως διακοσμητικό στοιχείο σε ανθέμια και μεσαιωνικές τοιχογραφίες ή να αξιοποιηθεί ως εραλδικό σύμβολο σε οικόσημα.
Στον Botticelli και τους Προραφαηλίτες ζωγράφους, ειδικότερα, τα ρόδα στη ζωγραφική συνθέτουν ένα πυκνό γλωσσικό σύστημα σημάνσεων και συμβολισμών.
Ο Κώστας Ευαγγελάτος χωρίς να αποσιωπά τη μυθολογία τους, υπερβαίνει την παραδοσιακή εμμονή του συμβολισμού και επαναπροσφέρει στα τριαντάφυλλα τη μορφική τους καθαρότητα και αυταξία, μέσα από τη δημιουργία δομών, που σύμφωνα με την εύστοχη διατύπωση του Roger Eliot Fry, είναι «συνεπείς, αυτόνομες και ολοκληρωμένες». Αναδεικνύοντας την έμψυχη, δονούμενη προσωπογραφική τους παρουσία και την οργανική τους αφύπνιση, δημιουργεί την πιο εύγλωττη ανθογραφία και την πιο εκρηκτική σειρά ζωγραφικών έργων της μακροχρόνιας δημιουργικής του πορείας”.
Πληροφορίες
Σύγχρονη Πινακοθήκη Villa Ροδόπη, Μεσολωρά 7 και Βύρωνος, Αργοστόλι Κεφαλονιάς.
17 Αυγούστου – 7 Σεπτεμβρίου 2019
Η έκθεση είναι ανοικτή καθημερινά από τις 8.30 μ.μ. ως τις 10 μ.μ.
Από την Τετάρτη ως το Σάββατο. Τηλέφωνα 2671028501, 6944621286
