Της Ειρήνης Αϊβαλιώτου
Κατά τη γνώμη μου, είναι μια πολύ σπουδαία ηθοποιός, μία από τις σπουδαιότερες που εμφανίζονται σήμερα στο ελληνικό θέατρο. Κάθε φορά που τη βλέπω, βλέπω και μια μοναδική ερμηνεία, αντίθετη ή σε αντίφαση με κάποια άλλη προηγούμενη. Υποδειγματική πάντα στην αναζήτηση της πιο σωστής έκφρασης, της πιο κατάλληλης να αποδώσει το χαρακτήρα. Μια σφαιρική καλλιτέχνιδα, ικανή να θητεύσει με επιτυχία σε όλα τα θεατρικά είδη. Εξαίρετη αναλύτρια της ανθρώπινης συμπεριφοράς, των παιχνιδισμάτων της και των μαιάνδρων της. Αρκεί να την παρακολουθήσει κανείς στη «Σταματία», που υποδύεται φέτος στο Θέατρο του Νέου Κόσμου, να συλλαμβάνει και να αποδίδει την προσωπικότητα και την ψυχή της συντηρητικής κόρης ενός ανώτερου δημοσίου υπαλλήλου. Της ανύπαντρης μεγαλοκοπέλας που επιμένει πεισματικά να βλέπει τα πάντα μέσα από τα δικά της παραμορφωτικά γυαλιά, καταλήγοντας άλλοτε τραγική κι άλλοτε κωμική φιγούρα, μέσα στα γεγονότα που διαδραματίζονται δίπλα της, τα γεγονότα που την ξεπερνούν και αφορούν άμεσα τόσο την ίδια, όσο και τους δικούς της ανθρώπους. Προσκολλημένη σε αυτό που η ίδια θεωρεί εθνικά, κοινωνικά, ηθικά και θρησκευτικά σωστό, καταλήγει να έρθει σε ρήξη με το περιβάλλον της και να κάνει την αναδρομή της ζωής της ενώπιον των έκπληκτων και εντυπωσιασμένων θεατών. Η «Σταματία, το γένος Αργυροπούλου», είναι γεννημένη στην Αθήνα στα μέσα της δεκαετίας του ’30, διαπαιδαγωγείται με τα χρηστά ήθη της εποχής της και αρραβωνιάζεται με λοχαγό του Εθνικού Στρατού. Ζει στην αυλή του σπιτιού της, αδυνατώντας να παρακολουθήσει τη ζωή που προχωράει δίπλα της… Απομένοντας δραματικά μόνη τελικώς. Η Λένα Ουζουνίδου την καθορίζει τόσο αριστοτεχνικά και πηγαία, αποτυπώνει τόσο γλαφυρά το λόγο και την κίνησή της, ώστε στην ουσία η Σταματία γίνεται ο δικός μας άνθρωπος. Μας κάνει να επιζητούμε τη σωτηρία της, την προκοπή της, την ευτυχία της, εντέλει -με μια λέξη- «το καλό της». Πέρα για πέρα απολαυστική, κάθε βράδυ, σε κάθε παράσταση, γοητεύει νοητικά το κοινό της. Τίποτα δεν είναι πιο απλό και ανεπιτήδευτο από το να διηγηθείς την ιστορία της ζωής σου. Η Λένα Ουζουνίδου όμως αυτό το απλό κι ανεπιτήδευτο το κάνει υψηλή τέχνη και του δίνει ένα μήνυμα απεριόριστα κριτικό, ειρωνικό, καυστικό, παιχνιδιάρικο, ρευστό και μελαγχολικά ανθρώπινο. Στην ουσία η «Σταματία» μπορεί να είναι και η ίδια η Ελλάδα, να είναι η ίδια η ζωή μας, η αγάπη μας, η οικογένειά μας. Άκουσα βέβαια να λένε πως η «Σταματία» είναι ο ρόλος της ζωής της για τη Λένα. Διαφωνώ! Οι ρόλοι της ζωής της είναι πολλοί ακόμα, κι όλους τους έχει στο «τσεπάκι» της!
Διαβάστε τη συνέντευξη.
* Γεννήθηκα στην Κομοτηνή κι εκεί έζησα και τα παιδικά μου χρόνια.
Ποιες είναι οι πιο αγαπημένες αναμνήσεις από την παιδική σου ηλικία, Λένα;
* Η γειτονιά και το ατελείωτο παιχνίδι.
Ποια ήταν η πρώτη παράσταση που παρακολούθησες στη ζωή σου;
* Μια παράσταση του ΚΘΒΕ στο αρχαίο θέατρο της Θάσου.
Πότε και γιατί αποφάσισες να ασχοληθείς με το θέατρο; Ποιοι άνθρωποι σε ενθάρρυναν και ποιοι δάσκαλοι σε καθόρισαν;
* Αποφάσισα να γίνω ηθοποιός όταν ήμουν 20 ετών και βρισκόμουν στη Θεσσαλονίκη για σπουδές. Οι φίλοι μου ήταν αυτοί που με ενθάρρυναν κι έτσι έδωσα εισαγωγικές εξετάσεις στη σχολή του ΚΘΒΕ, πέρασα και σπούδασα εκεί. Οι δάσκαλοί μου είναι πραγματικά όλοι σπουδαίοι άνθρωποι, σοβαροί καλλιτέχνες και κυρίως πολύ καλοί εκπαιδευτές.
Ποια ήταν η πρώτη φορά που εμφανίστηκες ως ηθοποιός;
* Στο ΚΘΒΕ με το «Όπως σας αρέσει» του Ουίλιαμ Σαίξπηρ σε σκηνοθεσία του Βασίλη Παπαβασιλείου.
H παράσταση «Σταματία», στην οποία πραγματικά σε θαυμάζουμε στο Θέατρο του Νέου Κόσμου, είναι μια υπέροχη εμπειρία. Τι σου δίνει αυτός ο ρόλος; Πώς έγινε η επιλογή του έργου και πώς σου ανατέθηκε ο ρόλος;
* Ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος μου ανέθεσε το ρόλο της Σταματίας πριν από περίπου ένα χρόνο. Οι πρώτες πρόβες μας ξεκίνησαν πέρσι την άνοιξη κι ολοκληρώθηκαν τον Σεπτέμβριο. Πιστεύω πως ο Βαγγέλης με την Κοραλία Σωτηριάδου επέλεξαν το έργο γιατί καλύπτει ένα μεγάλο κομμάτι της νεοελληνικής Ιστορίας από το 1940 μέχρι τώρα, με μπόλικο χιούμορ και μέσα απ’ τα παραμορφωτικά γυαλιά μιας συντηρητικής γεροντοκόρης κι αμετανόητης δεξιάς. Σπανίως ακούμε την Ιστορία απ’ αυτή την πλευρά. Η γλυκύτατη και αθώα Σταματία για μένα είναι η ίδια η χώρα που από τότε μέχρι τώρα, τυλιγμένη στα σεμεδάκια της, αρνείται να ξεκολλήσει απ’ το παρελθόν, επιμένει να είναι διχασμένη και καταλήγει μόνη και φοβισμένη!
Είναι φανερό ότι ερμηνεύεις με μεγάλη χαρά τη “Σταματία”. Τι σηματοδοτεί για σένα αυτή η γυναίκα;
* Η χαρά που νιώθω παίζοντας τη Σταματία είναι πραγματικά πολύ μεγάλη. Πρώτα πρώτα χαίρομαι που εκφέρω καθημερινώς τον υπέροχο λόγο του Κώστα Σωτηρίου, όπως επίσης ανυπομονώ να επαναλάβω την ανατρεπτική, ουσιαστική, τρελή και με πάρα πολύ χιούμορ σκηνοθεσία του Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου αλλά η μεγαλύτερή μου χαρά είναι ο μαγικός “διάλογος” και η επικοινωνία που θα αποκτήσω με τους ανθρώπους που έρχονται στο θέατρο και μας τιμούν με τόσο θερμό και εγκάρδιο τρόπο!
Η Σταματία έχει ομοιότητες με γυναίκες της οικογένειάς σου ή γυναίκες που έχεις γνωρίσει; Βρίσκεις μνήμες σου στο πρόσωπό της και στο βίο της;
* Με γυναίκες της οικογένειάς μου όχι αλλά ναι είναι ένα παζλ γυναικών που έχω γνωρίσει εγώ και γυναικών που έχει γνωρίσει ο Βαγγέλης.
Πώς πρέπει, κατά τη γνώμη σου, να είναι η σχέση ηθοποιού – σκηνοθέτη;
* Ένας δημιουργικός διάλογος και μια σχέση εμπιστοσύνης. Όπως ακριβώς είναι η σχέση μου με τον Βαγγέλη!
Έχει σημασία να λειτουργούμε ομαδικά; Κυρίως στο θεατρικό χώρο;
* Μα το θέατρο είναι μια συλλογική τέχνη. Αν δεν λειτουργούμε ομαδικά, δυστυχώς ακυρώνουμε την κάθε προσπάθεια.
Από το 2009 έχουν αλλάξει πολλά στην ελληνική κοινωνία. Εσένα πώς σε επηρέασαν οι αλλαγές αυτές;
* Μ’ έχουν ενεργοποιήσει εσωτερικά και μ’ έχουν κάνει πιο μαχητική και πιο επιλεκτική.
Ποια είναι η θέση του καλλιτέχνη σήμερα; Θεωρείς δύσκολη την εποχή μας για την τέχνη και το θέατρο;
* Ίσα ίσα, πιστεύω πως τώρα είναι η εποχή που οι τέχνες και κυρίως το θέατρο πρέπει να βγουν στην πρώτη γραμμή και να θέσουν τα μεγάλα ερωτηματικά, έτσι ώστε να προβληματιστούμε, να κρίνουμε, με σκοπό να μετατοπιστούμε και ν’ αλλάξουμε όλα αυτά που μας εμποδίζουν απ’ το να είμαστε ολοκληρωμένοι κι ελεύθεροι άνθρωποι.
Ποια εμπόδια πρέπει να ξεπεραστούν για να μπορέσει κάποιος να ασχοληθεί με την τέχνη;
* Πρέπει να μηδενίσει το εγώ του (ειδικά στο χώρο του θεάτρου) ώστε να μπορέσει να γίνει αγωγός ιδεών, σκέψεων και προβληματισμών.
Χρειάζεται καλλιέργεια και αυτεπίγνωση το θέατρο;
* Ατελείωτη..!
Τι βαρύτητα δίνεις στις κριτικές; Ωφελούν; Υπήρξαν κριτικές που σε πίκραναν;
* Τις διαβάζω, δεν έχω καταλάβει ακόμα αν ωφελούν κι η αλήθεια είναι πως, μέχρι στιγμής, όχι δεν μ’ έχει πικράνει κάποια κριτική. Πάντως, σίγουρα δίνω μεγαλύτερη βαρύτητα στα σχόλια των φίλων και των θεατών.
Η Σταματία αναφέρεται και σε κάποια φαγητά. Εσένα ποια είναι η σχέση σου με το φαγητό;
* Πολύ καλή!
Η περιέργεια, η κατασκοπεία και η παρατηρητικότητα πόσο απαραίτητα είναι στον καλλιτέχνη;
* Είναι απολύτως απαραίτητα και τα τρία.
Το θέατρο καλλιεργεί τις ψευδαισθήσεις;
* Εκπαιδευόμαστε και προσπαθούμε να λέμε την αλήθεια και να ρίχνουμε φως στις πιο σκοτεινές περιοχές της ανθρώπινης ύπαρξης.
Όταν προετοιμάζεσαι για ένα ρόλο σε μια παράσταση, «διακατέχεσαι» από το έργο και την ηρωίδα στην οποία δίνεις ζωή;
* Με απασχολεί 25 ώρες το 24ωρο!
H δημοσιότητα βοηθά τον καλλιτέχνη;
* Εξαρτάται από την προσωπικότητα του κάθε καλλιτέχνη και το πώς θα τη διαχειριστεί.
Τι θεωρείς αντιαισθητικό και χυδαίο;
* Το ψέμα.
Αν βρισκόσουν τώρα μπροστά σε ένα παράθυρο, τι τοπίο θα ήθελες να έβλεπες;
* Και θάλασσα και βουνό και κόσμο και μπαράκια με καλή μουσική!
Πώς είναι η καθημερινότητά σου και ποιες οι αγαπημένες σου συνήθειες;
* Μαγειρεύω, πλέκω, διαβάζω, ακούω μουσική και βλέπω ταινίες.
Τέλος, ποια είναι η σχέση σου με τα ζώα; Συμβιώνεις με κάποιο κατοικίδιο;
* Όχι, αλλά αγαπώ πολύ τα σκυλιά.
Ευχαριστώ πολύ!
* Κι εγώ ευχαριστώ!
“Σταματία, το γένος Αργυροπούλου” του Κώστα Σωτηρίου
Συντελεστές
Σκηνοθεσία: Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος
Σκηνικά – Κοστούμια: Μαγδαληνή Αυγερινού
Μουσική επιμέλεια: Νέστορας Κοψιδάς
Σχεδιασμός φωτισμών: Σάκης Μπιρμπίλης
Παίζει η ηθοποιός Ελένη Ουζουνίδου
* Στο Δώμα του Θεάτρου του Νέου Κόσμου κάθε Τετάρτη, Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή.
* Φωτογραφίες: Νίκος Καρανικόλας
