Το Πυργί της Χίου αντιστέκεται στον χρόνο και τις ανθρώπινες παρεμβάσεις, καταφέρνοντας ακόμη και σήμερα να αποτελεί ένα ζωντανό μεσαιωνικό μνημείο.
Η διάρθρωση του χωριού όπως και η αρχιτεκτονική του εντυπωσιάζουν, προκαλώντας τεράστιο ιστορικό ενδιαφέρον. Η οχυρωματική του διάταξη κατάφερε να το καταστήσει ασφαλές από εχθρικές επιδρομές.
Χαρακτηριστικό του χωριού, που δεν συναντάται πουθενά αλλού στην Ελλάδα, είναι η διακόσμησή του. Τα μοτίβα του που είναι γνωστά και ως «ξυστά». Πρόκειται για γεωμετρικές διακοσμήσεις, που χαράσσονται στον εξωτερικό σουβά ο οποίος σκεπάζει την πρόσοψη κάθε σπιτιού. Η τεχνική αυτή βασίζεται στη μαύρη άμμο του επιχρίσματος, η οποία αφού ασπριστεί, ξύνεται ακολουθώντας τα μοτίβα, με αποτέλεσμα να δίνει μαύρα θέματα πάνω σε λευκό φόντο. Η καταγωγή της τεχνικής, λέγεται ότι είναι ιταλική, φερμένη από τους Γενοβέζους στη μακρόχρονη κατοχή τους.
