17.8 C
Athens
Παρασκευή 29 Μαρτίου 2024

Πλάτων Τσούλος: Να χτυπάς το ρόπτρο δίχως φόβο

Του Παναγιώτη Μήλα
[email protected] 

Μεγάλωσα σε γειτονιά με μικρές μονοκατοικίες και αυλές, αλλά και μερικά αρχοντικά που τα χάζευα όταν γύριζα στο σπίτι μετά το σχολείο. Πάντα κοντοστεκόμουνα σε κάποιες κλειστές καλοφτιαγμένες πόρτες. Πάντα προσπαθούσα να φτιάξω παραμυθίες που μόνον αυτές οι πόρτες μπορούσαν να διηγηθούν. Με το μυαλό έφτιαχνα χίλιες ιστορίες και περίμενα κάποια στιγμή οι πόρτες αυτές να ανοίξουν και να μου αποκαλύψουν τα μυστικά τους.
Αυτή η στιγμή ήρθε πριν από λίγα χρόνια όταν έπιασα στα χέρια μου το φωτογραφικό λεύκωμα «Ρόπτρα». Η έκπληξη ήταν διπλή. Φυλλομετρώντας το οδηγήθηκα στο μαγικό κόσμο των παιδικών μου χρόνων και στο παιχνίδι των θησαυρών που έκρυβαν αυτές οι πόρτες. Η δεύτερη -και μεγαλύτερη- έκπληξη ήρθε όταν είδα το όνομα του δημιουργού. Ο συνάδελφος του διπλανού γραφείου, ο Πλάτων Τσούλος, είχε αφήσει τους αριθμούς, το ρεπορτάζ για τις επιχειρήσεις και τα τρόφιμα και είχε ασχοληθεί με τη δημιουργία ενός μοναδικού λευκώματος. Ενός λευκώματος που μας ταξίδευε σε κάθε ελληνική γωνιά. 
Φέτος, λίγες ημέρες πριν έρθει ο νέος ο χρόνος, έφθασε άλλη μια έκπληξη στο γραφείο της εφημερίδας. Ήταν η δεύτερη έκδοση των “Ρόπτρων”, με νέες φωτογραφίες. Αυτή ήταν η αφορμή που μου έδωσε λοιπόν το έναυσμα να υποβάλω μερικές ερωτήσεις στο συνάδελφο και να πάρω τη χαρά των απαντήσεών του.

Διαβάστε τη συνέντευξη.

Πλάτων Τσούλος: «Το χειρότερο όλων είναι να ζητάς από τρίτους να ανοίγουν τις πόρτες για σένα». Πάνω, ρόπτρο στη Μύκονο

 

Από ποια ηλικία εκτός από χαρτί και μολύβι κρατάς και φωτογραφική μηχανή;

* Από πολύ μικρός, δίχως να είμαι «ψυλλιασμένος» για όσα τελικά επακολούθησαν. Το 1995 άρχισα, ωστόσο, να μελετώ τα «μυστικά» των φωτογραφικών μηχανών και να πειραματίζομαι με το διάφραγμα, την ταχύτητα, την απόσταση, το κάδρο. Η πρώτη φωτογραφική μου μηχανή ήταν του πατέρα μου, δανεική, ενώ μετέπειτα άρχισα να επενδύω για την απόκτηση του αναγκαίου εξοπλισμού. Σήμερα, πειραματίζομαι με τη φωτογραφία και μέσω κινητού τηλεφώνου.

Πιστεύεις ότι οι χάρτινες μνήμες των φωτογραφιών προσφέρουν κάτι;

* Αποτυπώνουν τη στιγμή, ένα γεγονός, και το κρατούν «ζωντανό», όσο παραμένει ζωντανή η εικόνα στο χαρτί. Άλλοτε με ρεαλισμό, άλλοτε με πολλή φαντασία, με άποψη, με προκλητικότητα. Κάθε φωτογραφία μπορεί να «κρύβει» μια προσωπική στιγμή, μια είδηση, ή τη στιγμιαία άποψη ενός καλλιτέχνη. (Δεξιά, πόρτα με ρόπτρο στο Μικρό Πάπιγκο).

Πώς επέλεξες το θέμα;

* Αφορμή αποτέλεσε το ρόπτρο με το ασημί χειροποίητο χεράκι του 1935, στη μαύρη σιδερένια αυλόπορτα της γιαγιάς μου, στη Λιβαδειά που, για περισσότερα από 80 χρόνια, κοσμεί αυτή την αυλόπορτα. Ήταν η πρώτη φωτογραφία, σχετική με το λεύκωμα. Ακολούθησαν κι άλλες, χωρίς τότε να με προβληματίσει το ενδεχόμενο έκδοσης λευκώματος. Το 2002, και αφού μεσολάβησαν εκατοντάδες «κλικ» με ρόπτρα από όλη την Ελλάδα, έκανα την πρώτη μου απόπειρα στο χώρο των εκδόσεων, με τις εκδόσεις “Ολκός” και το λεύκωμα «Ρόπτρα – Θυρών απόηχοι». Έκτοτε το ταξίδι ποτέ δεν σταμάτησε. Εξ ου και το δεύτερο λεύκωμα. Μεσολάβησαν δύο ακόμη εκδόσεις: «Ο Οδοιπόρος είχε Φύλλα στα Μαλλιά του» (2005) και το «Εργοστάσιο» (2009). Ιδέες για το μέλλον υπάρχουν πολλές. Μία εξ αυτών ίσως υλοποιηθεί φέτος. Όσο για τα “Ρόπτρα”, θα ήθελα πολύ να ακολουθήσει και μια τρίτη έκδοση, ύστερα από μια δεκαετία.

Αντιμετώπισες δυσκολίες;

* Τίποτε στη ζωή δεν έρχεται εύκολα. Τα ρόπτρα αποτελούν θέμα στατικό, μικρής διάστασης, αντικείμενα που τελούν υπό εξαφάνιση. Άρα, ο εντοπισμός τους δεν ήταν εύκολη υπόθεση, όπως και η αποτύπωσή τους μέσω του φακού με τρόπο ώστε ο αναγνώστης να διατηρήσει το ενδιαφέρον του μέχρι και την τελευταία σελίδα του λευκώματος. Λίγη φαντασία χρειάσθηκε, κέφι, αλλά και πολλή υπομονή μπροστά από αμέτρητες πόρτες.

Ρεπορτάζ ή φωτογραφία;

* Άλλο ρεπορτάζ και άλλο φωτογραφία. Με το ρεπορτάζ ξυπνάω και κοιμάμαι για περισσότερες από δύο δεκαετίες. Με τη φωτογραφία το «σκάω» από το ρεπορτάζ εδώ και 17 χρόνια.

Χτύπησες ποτέ κάποιο ρόπτρο -στη ζωή σου ή στο επάγγελμα- και η πόρτα δεν άνοιξε;

* Το σημαντικότερο όλων είναι να χτυπάς πόρτες και να μη φοβάσαι ότι μπορεί να μην ανοίξουν. Το χειρότερο όλων είναι να ζητάς από τρίτους να ανοίγουν τις πόρτες για σένα. Σημαντικό επίσης είναι να μην απογοητεύεσαι όταν αποτυγχάνεις, να αναζητείς το λάθος να κάνεις την αυτοκριτική σου, αλλά και να χαίρεσαι τη στιγμή της δικαίωσης.

Ο Πλάτων Τσούλος γεννήθηκε το 1966 στην Αθήνα. Σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και είναι κάτοχος MSc στον τομέα Marketing και Επικοινωνίας του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών. Εργάζεται ως δημοσιογράφος από το 1989 και από το 1991 ασχολείται με το οικονομικό ρεπορτάζ στην εφημερίδα «Η Ναυτεμπορική». Είναι παντρεμένος και έχει τρία παιδιά. (Πάνω, ο Πλάτων Τσούλος εν ώρα εργασίας στην εφημερίδα).

Ταξίδι στο χρόνο

Η πρώτη έκδοση είχε κυκλοφορήσει περίπου πριν από δέκα χρόνια. Οι κοινές φωτογραφίες της πρώτης με τη δεύτερη έκδοση είναι ελάχιστες, αφού στο μεταξύ ο Πλάτων Τσούλος δεν σταμάτησε στιγμή να καταγράφει ό, τι ρόπτρο συναντούσε στο διάβα του.
Και στις σελίδες του νέου τόμου διακρίνουμε την ιδιαίτερη φινέτσα του κάθε τεχνίτη, την ξεχωριστή λεπτομέρεια της διακόσμησης του μάστορα στην τελευταία πινελιά του. Ρόπτρα μπορεί να είναι -εκτός από εκείνα τα πασίγνωστα χεράκια- κεφάλια γυναικών, κρίκοι, πλουμιστά σχέδια, ψαράκια, άλογα… άλλα γυαλισμένα, άλλα με την πατίνα των χρόνων τους.
Όλα σαν μικρά τάματα, εξακολουθούν να στέκουν στις όρθιες ακόμα πόρτες και να θυμίζουν την αισθητική του καιρού της δόξας τους.

Το νέο εμπλουτισμένο λεύκωμα, είναι μεγαλύτερου σχήματος και διαθέτει εξώφυλλο διαφορετικό της πρώτης έκδοσης. Περιλαμβάνει φωτογραφίες με ρόπτρα από όλη την Ελλάδα, στο σύνολό τους τετράχρωμες, οι οποίες συγκεντρώθηκαν κατά το διάστημα 1995-2011. 

«Για την ευδαιμονία των ενοίκων»

Η γνωστή λαογράφος – εθνολόγος, Μιράντα Τερζοπούλου, που προλογίζει και τη δεύτερη έκδοση του φωτογραφικού λευκώματος “Ρόπτρα”, γράφει: «Στερεωμένο πάνω απ’ το μαγικό κατώφλι -την έδρα όλων των οικουρών δυνάμεων και σημείο τέλεσης βασικών εθιμικών ιεροτελεστιών για την ευδαιμονία των ενοίκων- το ρόπτρο είναι το πρώτο σημείο του οίκου που το έξω έρχεται σε επαφή με τον έσω χώρο, όχι μόνο οπτική αλλά απτική…».

 

 

 

 

 

 

 

 

Σχετικά άρθρα

Κυνηγήστε μας

6,398ΥποστηρικτέςΚάντε Like
1,713ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
713ΑκόλουθοιΑκολουθήστε


Τελευταία άρθρα

- Advertisement -