11.2 C
Athens
Τρίτη 18 Φεβρουαρίου 2025

«Paradise». Μια παράσταση που συγκινεί και προβληματίζει με νεανικές και δυναμικές ερμηνείες

Γράφει η θεατρολόγος Μαρία Μαρή

Δεν είναι στην κυριολεξία το παρελθόν που μας εξουσιάζει – είναι οι εικόνες του παρελθόντος, τόσο πολύπλοκα δομημένες όπως οι μύθοι, εντυπωμένες στην ευαισθησία μας, όπως οι γενετικές πληροφορίες.

Η κακοποίηση των γυναικών και η γυναικοκτονία είναι σαν να περνά μέσα από την παράδοσή μας. Τα λόγια της Γένεσης έχουν επαληθευτεί πλήρως όσον αφορά την ιστορική πορεία της γυναίκας.

Το «ασθενές φύλο», που από τη φύση του υπολείπεται σε μυϊκή – σωματική ρώμη έχει υποστεί (και υφίσταται ακόμη σε πολλές περιπτώσεις) διακρίσεις και βία από το έτερο και ισχυρό φύλο.

Πόσο παρελθόν κουβαλάει το πατριαρχικό παρόν που ζούμε;

Στην παράσταση περπατάμε ανάποδα στον χρόνο και πέφτουμε πάνω σε ιστορίες γυναικών, ιστορίες αίματος και τραυμάτων.

Η έμφυλη βία και ο τρόπος που η λαϊκή παράδοση βλέπει το γυναικείο φύλο, αποτελεί μια υπαρκτή και διαχρονική διάσταση του γυναικείου ζητήματος. Η σχέση του γυναικείου φύλου με τα δημοτικά τραγούδια το επιβεβαιώνει.

Η γυναίκα ήταν πάντα το λάφυρο του πολέμου, εκείνη που εισέπραττε τη βία με τον τραγικότερο τρόπο.

Η Θεατρική ομάδα: Deluders [Δήμητρα Ταρούση, Χαρίλαος Φραγκούλης, Μαίρη Χρυσανθακοπούλου] επιχείρησαν στο Θέατρο Noūs – Creative Space με αυθεντικό και σεβάσμιο τρόπο μια αναδρομή της παρουσίας της γυναίκας μέσα στην ιστορία και τις ελληνικές παραδόσεις, για να αποδείξουν με ωραίο σκηνικό τρόπο πόσο αυτό το «ασθενές» φύλο υπήρξε διαχρονικά ένας σάκος του μποξ για μια ανδροκρατούμενη κοινωνία.

H συνάντηση με τα βιβλία του συγγραφέα Παντελή Μπουκάλα «Το αίμα της Αγάπης» και «Μηλιά μου αμίλητη» ήταν η αφορμή για ένα ταξίδι πίσω στην παράδοση και στο αίμα που εκείνη κουβαλάει. Πόσες ιστορίες μας αφηγήθηκαν για την αγάπη…

Μήπως η ιστορία είναι μια; Κι η ρίζα της ξεκίνησε από ένα μήλο, που ενοχοποιεί τη γυναίκα;

Το κόκκινο χρώμα παραπέμπει στο αίμα και συνδέεται άμεσα με τη γυναίκα. Αίμα που χύνεται στο όνομά της ή και στο άκουσμά της, στις αφηγήσεις των γιαγιάδων, στα τραγούδια και τα ποιήματα.

Αίμα γυναικών. Ρούχο ματωμένο που ‘χει κολλήσει πάνω στο γυναικείο κορμί, που το σέρνει όπως την ουρά του νυφικού, που το κουβαλάει από πριν, σαν το προπατορικό αμάρτημα. Το δαγκωμένο μήλο. Γυναίκα το εξιλαστήριο θύμα, ο αποδιοπομπαίος τράγος.

Γυναίκα θυσιάστηκε για να ξεκινήσουν τα καράβια για τον Τρωικό Πόλεμο, μια άλλη για να χτιστεί ένα γεφύρι, άλλη για κάποιο σπίτι. Το παραδοσιακό τραγούδι του Αϊ Γιώργη επίσης, που κατά τη γνώμη μου, έχει πολλά κοινά με την «Ιφιγένεια εν Αυλίδι» μιλά πάλι για μια γυναικοκτονία που αποτρέπεται από τον Αϊ Γιώργη, όπως το έκανε η Άρτεμις για την Ιφιγένεια.

Πάντα η γυναίκα στην πρώτη γραμμή της θυσίας και του θανάτου.

Είναι ξεκάθαρη η ομάδα για το έργο της. Γυναίκες που πόθησαν την ελευθερία, που ονειρεύτηκαν να ζήσουν αλλιώς και δεν πρόλαβαν. Τα σεντόνια που φύλαξαν τους κρυφούς τους πόθους, τους καρπούς των ονείρων τους, εκεί που επέστρεφαν, όταν ένιωθαν την ανάγκη για καταφύγιο. Κι εκεί συναντηθήκαμε με το έργο «Flag» της εικαστικού Γεωργίας Λαλέ, το οποίο αποτέλεσε έμπνευση για την ομάδα και προβάλλεται στην παράσταση.

Η σύνδεση της παράδοσης με τη σύγχρονη Ελλάδα. Περπατάμε ανάποδα στον χρόνο και θυμόμαστε το παιδικό τραγούδι: «Ένα – δύο – τρία πήγα στην κυρία, μου δώσε ένα μήλο, μήλο δαγκωμένο, το ‘δωσα στην κόρη κι έκανε …αγόρι».

Μέσα από τη μυθολογία, τα λαϊκά τραγούδια και τις δοξασίες προσπαθούν και το πετυχαίνουν να χαρτογραφήσουν την πορεία του αίματος που έχει δυστυχώς προβλεφθεί για τη γυναίκα.

Όπως οι Τρωαδίτισσες έγιναν λάφυρα των Ελλήνων πολεμιστών, μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, είχαν δημιουργηθεί ειδικοί «οίκοι ανοχής» (τα διαβόητα «Lagerbordell»), όπου κρατούμενες υποχρεώνονταν να ικανοποιούν τις σεξουαλικές ανάγκες Ναζί, αλλά και άλλων κρατουμένων.
Σε κάθε πόλεμο ο βιασμός των γυναικών χρησιμοποιείται ως όπλο εθνοκάθαρσης, και ταπείνωσης του ηθικού του εχθρού.

Σε κράτη της Μέσης Ανατολής γυναίκες τιμωρούνται με σωματικές ποινές ή και θανατώνονται γιατί παραβιάζουν τη Σαρία, ή αμφισβητούν τις πατριαρχικές δομές ή πολύ απλά δεν υπακούουν στις διαταγές των συζύγων. Το τρομερό έθιμο της κλειτοριδεκτομής που υφίστανται τα κορίτσια ακρωτηριάζει σώμα και ψυχή.

Στον δυτικό κόσμο δείχνουμε να αναγνωρίζουμε τα δικαιώματα της γυναίκας, το δικαίωμά της να εργάζεται να συμμετέχει στην πολιτική, όμως δυστυχώς είναι καθημερινά τα επεισόδια βίας μέσα στην οικογένεια με θύματα γυναίκες. Ακόμα και σε προηγμένες χώρες είναι αυξημένα τα κρούσματα ενδοοικογενειακής βίας.

Η γυναίκα πάντα αλλά και ακόμα αντιμετωπίζεται σαν ένα «μέσο για να οργώσει ο άνδρας παιδιά», ένα σκεύος αναπαραγωγής.

Ποιος δεν έχει χορέψει στους ρυθμούς του Μενούση, του Μπιρμπίλη του Μεσούτ αγά;
Χωρίς να αναρωτηθεί για το βαθύτερο νόημά του ή να προβληματιστεί για το γεγονός ότι μια γυναίκα τιμωρήθηκε με την εσχάτη των ποινών χωρίς λόγο και εκ του μη όντος; Στα δημοτικά τραγούδια όλες οι γυναίκες φονεύονται, όλες είναι αξιοφόνευτες.

Μέσα από προσέγγιση παραδοσιακών κειμένων, με άψογη συνεργασία οι τρεις τους Δήμητρα Ταρούση, Χαρίλαος Φραγκούλης, Μαίρη Χρυσανθακοπούλου, όχι μόνο γράφουν το κείμενο της παράστασης, αλλά με συνεργασία, με κείμενο, που προσπαθεί διαχρονικά να καταδείξει τη γυναικοκτονία, με συντονισμένες κινήσεις και οι τρεις πάντα σε ρόλο, κατορθώνουν να ευαισθητοποιήσουν γύρω από τη βία κατά των γυναικών και κυρίως να προβληματίσουν για την «ανάγκη» του ανθρώπου να τραγουδήσει μέσα στα χρόνια τη θανάτωση των γυναικών και βέβαια να μας προκαλέσουν να αναρωτηθούμε σχετικά με μια κοινωνία, που ενώ δείχνει να εξελίσσεται παραμένει πρωτόγονη.

Η Λιλίθ, η πρώτη γυναίκα μαζί με τον Αδάμ, έφυγε μακριά του γιατί υπερέβαινε τις αντοχές του Αδάμ. Έτσι ο Θεός τη μεταμόρφωσε σε φίδι, στον πασίγνωστο πονηρό όφι που πλανεύει την αντικαταστάτριά της, την Εύα, ώστε να δοκιμάσει η τελευταία από τον απαγορευμένο καρπό.

Πυρ, γυνή και θάνατος, μέσα από μια παράσταση που με απλά μέσα, κυρίως με το σώμα και την έκφραση, οι ηθοποιοί προσέγγισαν ένα μείζον και δυστυχώς επίκαιρο θέμα, αυτό της γυναικοκτονίας.

Με απλά μέσα μια παράσταση που συγκινεί και προβληματίζει σχετικά με τη διαχρονική αντιμετώπιση του ωραίου και του «αδύναμου». Νεανικές και δυναμικές ερμηνείες εμπνευσμένων και συνειδητοποιημένων ανθρώπων.

***

«Paradise ή μια ιστοριούλα χωρίς καμία τραγικότητα» από τους «Deluders» στο «Noūs»

Σχετικά άρθρα

Κυνηγήστε μας

6,398ΥποστηρικτέςΚάντε Like
1,713ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
713ΑκόλουθοιΑκολουθήστε


Τελευταία άρθρα

- Advertisement -