Της Ειρήνης Αϊβαλιώτου
Τον εκτιμώ εδώ και χρόνια, από τότε δηλαδή που τον πρωτοείδα στη σκηνή, το 2009, στο «Τρίτο Στεφάνι σε σκηνοθεσία Σταμάτη Φασουλή στο Εθνικό Θέατρο / Κοτοπούλη – Ρεξ. Το 2013 τον είδα στους -ψυχολογικών εκλεπτύνσεων και κοινωνικών σημασιοδοτήσεων- «Πτυχιούχους», παράσταση βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Χρήστου Βακαλόπουλου.
Ακολούθησαν ο «Φιλάργυρος», το «Ψέμα στο Ψέμα» του Άντονι Νίλσον, τα «Παντρολογήματα» του Γκόγκολ, ο «Τίτος Ανδρόνικος» του Σαίξπηρ, άπειρες φορές σε κωμωδίες του Αριστοφάνη, που έχω να σημειώσω πως του ταιριάζει πολύ.
Το 2018 σκηνοθέτησε την «Τρικυμία» του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ, μια παράσταση αφιερωμένη σε έναν άνθρωπο που, όπως έγραφε στο σκηνοθετικό του σημείωμα, «λίγο γνώριζε και πολύ εκτιμούσε», τον Βαγγέλη Ρωμνιό. «Δυστυχώς η ελπίδα δεν πεθαίνει πάντα τελευταία».
Οι ερμηνείες του πάντα ακριβείς, ευαίσθητες και υποδειγματικές. Η μορφή του ένας συνδυασμός αβρότητας και αρρενωπότητας με μια δόση γλυκιάς ειρωνείας και λεπτού χιούμορ.
Μια φυσιογνωμία ξεχωριστή αλλά κι ένας από τους λίγους ηθοποιούς που κινούνται με τόση άνεση σε όλα σχεδόν τα είδη.
Από τους καλλιτέχνες που μας καλούν να καλλιεργήσουμε ό,τι μας συγκλονίζει και μας προτείνουν να θέλουμε αυτό που πράγματι θέλουμε.
Ο Παναγιώτης Κατσώλης διαθέτει μια παράξενη και σπάνια ικανότητα. Επενδύει συναισθηματικά και υπαρξιακά στην τέχνη του. Οι ερμηνευτικές του δουλειές είναι δημιουργίες χαράς και προϊόντα αισιοδοξίας.
Φέτος αξίζει να τον δείτε στη “Μεθυσμένη Πολιτεία” του Σωτήρη Πανταζή όπου υποδύεται δύο σύνθετους χαρακτήρες. Αφενός το «Κολοκυθολούλουδο» έναν απ’ τους θεατρίνους που καταφθάνουν στην πολιτεία και την αναστατώνουν. Πρόκειται για ένα φτωχό, λαϊκό, φοβισμένο άνθρωπο που έχει αφήσει πίσω γυναίκα και τρία παιδιά για να ακολουθήσει το μπουλούκι. Έναν παλιάτσο που κρύβει πίσω απ’ την ανάλαφρη διάθεσή του, μια βαθιά μελαγχολία. Πάθος του το ποτό και συγκεκριμένα το ούζο καθότι έχει πρόβλημα με το συκώτι του. Αφετέρου δίνει σάρκα και οστά στο θεολόγο, που είναι καθηγητής στο σχολείο της μικρής πολιτείας. Έναν καταπιεσμένο άνθρωπο, έναν τριανταπεντάρη, που μοιάζει να νιώθει ενοχές για τη νεότητά του και ό,τι αυτή συνεπάγεται. Ο χαρακτήρας αυτός είναι που “αναστατώνεται απ’ την έλευση του μπουλουκιού ίσως περισσότερο απ’ όλους καθώς στο τέλος θεωρώ έχει και τη μεγαλύτερη εσωτερική μετακίνηση”, μας λέει ο Παναγιώτης.
Η έξοχη υποκριτική του δουλειά στη “Μεθυσμένη Πολιτεία”, σε σκηνοθεσία του Άρη Τρουπάκη, στο θέατρο “Αλκυονίς”, είναι μια πανηγυρική πράξη κατάφασης, με την οποία υπογραμμίζει τον ενθουσιασμό του για όλα όσα λαμβάνουν χώρα επί σκηνής.
Στην ερώτηση τι θα απαντούσε αν τον ρωτούσα «ποιος είναι;», ύστερα από αυτά τα χρόνια θεατρικής δραστηριότητας και σπουδαίων συνεργασιών, μου απαντά αφοπλιστικά: “Κυρία Ειρήνη, …είμαι ο Παναγιώτης, ο Παναγιώτης Κατσώλης…”. Αυτός είναι ο Παναγιώτης: αυθόρμητος, ευγενικός, γοητευτικός, προσηνής, αγαπητός και γεμάτος σιγουριά.
– Παναγιώτη, σε ποιο από τα γεγονότα της παιδικής σου ηλικίας ανατρέχεις συχνά;
* Στο «σημαντικό» γκολ που πέτυχα σε σχολικό ποδοσφαιρικό αγώνα σε ηλικία 8 ετών, στο τραγούδι που έλεγα όταν ετοιμαζόμουν να πάω στην κηδεία της γιαγιάς μου, στα πειράγματα που δέχθηκα όταν άλλαξα σχολείο στην Ε’ Δημοτικού καθώς ήμουν ο «νέος».
– Με ποια βιβλία μεγάλωσες;
* Σαν παιδί δεν είχα ιδιαίτερη αδυναμία στα βιβλία. Απόδειξη ότι δεν θυμάμαι σχεδόν τίποτα απ’ τα παιδικά μου αναγνώσματα. Αμυδρές αναμνήσεις, θυμάμαι μια ιστορία με έναν παπαγάλο. Είχα όμως λατρεία με τον κινηματογράφο. Μεγαλώνοντας λίγο, απ’ το γυμνάσιο και μετά ειδικά έβλεπα ταινίες… με το τσουβάλι.
– Ποια θεατρική παράσταση είδες για πρώτη φορά ή ποια θυμάσαι ως πρώτη;
* «Ο αρχοντοχωριάτης» του Μολιέρου με τον Κώστα Βουτσά σε σκηνοθεσία Κώστα Μπάκα. Δεν ήταν η πρώτη, αλλά από αυτήν έχω την πρώτη καθαρή ανάμνηση.
– Πώς ακριβώς ξεκίνησε η ενασχόλησή σου με το θέατρο και τι ήταν αυτό που σε οδήγησε προς αυτή την κατεύθυνση;
* Το καλοκαίρι μεταξύ Β’ και Γ’ Λυκείου δήλωσα συμμετοχή στο καλοκαιρινό σχολείο που υπήρχε ως θεσμός στη Σιβιτανίδειο Σχολή όπου φοιτούσα. Υπήρχαν κάποιες κατευθύνσεις όπου έπρεπε να επιλέξεις μία. Μεταξύ άλλων υπήρχε και το θέατρο. Έκρινα ότι με ενδιέφερε περισσότερο από τα υπόλοιπα και το επέλεξα. Αποτέλεσμα των εργασιών μια παράσταση σε κείμενα του Γεώργιου Σουρή όπου κρατούσα το ρόλο του κομπέρ. Μου άρεσε η εμπειρία, άκουσα και καλά σχόλια σχετικά με την παρουσία μου …ε, δεν θέλει και πολύ, το μικρόβιο είχε τρυπώσει. Αν υποθέσουμε ότι δεν υπήρχε ήδη.
– Ήταν μια συνειδητή απόφαση ή η ίδια η ζωή σε έσπρωξε προς τα εκεί;
* Η πραγματική ενασχόλησή μου με το θέατρο ξεκίνησε όταν πήγα στη Δραματική Σχολή και ω, ναι! Αυτή ήταν μια συνειδητή απόφαση.
– Τι σε δίδαξε το θέατρο στην προσωπική σου ζωή;
* Για να είσαι πραγματικά ελεύθερος χρειάζεται να ορισθεί ένα πλαίσιο και να τηρηθούν κάποιοι κανόνες. Χωρίς αυτά, υπάρχει μόνο χάος.
***
– Ποιοι είναι οι ρόλοι που ερμηνεύεις στη «Μεθυσμένη Πολιτεία», που παρουσιάζεται στο θέατρο «Αλκυονίς» σε σκηνοθεσία Άρη Τρουπάκη;
* Το «Κολοκυθολούλουδο» είναι ένας απ’ τους θεατρίνους που καταφθάνουν στην πολιτεία και την αναστατώνουν. Ένας φτωχός, λαϊκός, φοβισμένος άνθρωπος που έχει αφήσει πίσω γυναίκα και τρία παιδιά για να ακολουθήσει το μπουλούκι. Ένας παλιάτσος που κρύβει πίσω απ’ την ανάλαφρη διάθεσή του, βαθιά μελαγχολία. Πάθος του το ποτό και συγκεκριμένα το ούζο καθότι έχει πρόβλημα με το συκώτι του. Ο θεολόγος είναι καθηγητής στο σχολείο της πολιτείας. Ένας καταπιεσμένος άνθρωπος, τριανταπεντάρης που μοιάζει να νιώθει ενοχές για τη νεότητά του και ό,τι αυτή συνεπάγεται. Αναστατώνεται απ’ την έλευση του μπουλουκιού ίσως περισσότερο απ’ όλους καθώς στο τέλος θεωρώ έχει και τη μεγαλύτερη εσωτερική μετακίνηση.
– Η «Μεθυσμένη Πολιτεία» είναι ένα μυθιστόρημα που αγαπήθηκε πολύ και αντιστέκεται σθεναρά όρθιο απέναντι στον χρόνο. Πού οφείλεται αυτό, κατά τη γνώμη σου;
* Τα σπουδαία έργα αυτό ακριβώς κάνουν. Στέκουν όρθια στο πέρασμα του χρόνου. Ο χρόνος είναι ο μόνος πραγματικός κριτής.
– Ποια είναι τα κύρια ζητήματα που θέτει ο Σωτήρης Πατατζής στο έργο του;
* Πολλά θέματα θίγει ο Πατατζής στη «Μεθυσμένη Πολιτεία», το κυριότερο κατά τη γνώμη μου το κομβικό εκείνο σημείο στη ζωή του καθενός που έρχεται αντιμέτωπος με τον εαυτό του και τις επιλογές του. Στην προκειμένη περίπτωση αφορμή στέκεται η έλευση του μπουλουκιού με αιχμή του δόρατος τη Ρένα.
– Ποια θέματα απ’ όσα πραγματεύεται απασχολούν και το σημερινό κοινό;
* Ένα έργο για να αντέξει στο χρόνο πρέπει να μπορεί να συνομιλήσει με την εκάστοτε εποχή. Παρά το γεγονός ότι η ιστορία στη «Μεθυσμένη Πολιτεία» λαμβάνει χώρα σε συγκεκριμένο τόπο και χρόνο, όλα τα θέματα που θίγει είναι διαχρονικά και αφορούν το σημερινό, το χθεσινό και το αυριανό κοινό.
– Μέσα από το συγκεκριμένο μυθιστόρημα παίρνουμε μια γεύση από την πολιτική κατάσταση της εποχής και πώς λειτουργούσαν οι «αρχές» μιας περιοχής – και κατ’ επέκταση ολόκληρης της Ελλάδας. Είναι ένα πολιτικό έργο;
* Ασφαλώς και είναι πολιτικό το έργο.
– Τι ρόλο παίζει το χιούμορ στο έργο;
* Πολύ σημαντικό. Όπως και στη ζωή, καθώς το έργο είναι φέτες ζωής.
– Η σύνθεση των χαρακτήρων στη «Μεθυσμένη Πολιτεία» με τη Ρένα (Εσμεράλδα) και τον Μπες (Κουασιμόδο), θυμίζει σε κάποιους την «Παναγία των Παρισίων» του Βίκτωρος Ουγκώ αλλά με πιο αισιόδοξο τέλος. Συμφωνείς με αυτή την προσέγγιση;
* Πρώτη φορά το ακούω. Όχι δεν συμφωνώ καθόλου.
***
– Ποια βιβλία της ελληνικής λογοτεχνίας πιστεύεις ότι θα μπορούσαν να γίνουν παράσταση;
* Θα μπορούσε να γίνει οποιοδήποτε εμπνεύσει έναν δημιουργό να το μεταφέρει στη σκηνή. Βέβαια στην περίπτωση του λογοτεχνικού κειμένου υπάρχει η επιπλέον δυσκολία της διασκευής για το θέατρο. Η διασκευή είναι ένα πολύ σημαντικό στάδιο της διαδικασίας καθώς μπορεί είτε να απογειώσει το αρχικό κείμενο είτε να το χαντακώσει. Πιστεύω το κλειδί της επιτυχίας μιας τέτοιας απόπειρας κρύβεται κατά μεγάλο ποσοστό στη διασκευή.
– Θεωρείς το σκηνογράφο, τον ενδυματολόγο, το φωτιστή, όλους τους συντελεστές, το ίδιο σημαντικούς για μια παράσταση;
* Δανείζομαι τα λόγια του Λόπε δε Βέγα: «Το θέατρο είναι τρία σανίδια, δύο πρόσωπα, ένα πάθος».
– Πώς θα χαρακτήριζες το σημερινό ελληνικό θέατρο;
* Κουρασμένο. Κυνηγάει ασταμάτητα την ουρά του.
– Υπάρχει συνταγή για μια επιτυχημένη θεατρική παράσταση, κι αν ναι ποια νομίζεις ότι είναι;
* Όχι, δεν υπάρχει. Και δεν υπάρχει για έναν πολύ απλό λόγο, γιατί η επιτυχία είναι κάτι πολύ σχετικό.
– Ποιες θεωρείς τις πιο σημαντικές σου στιγμές στο θεατρικό και γενικά στον καλλιτεχνικό χώρο;
* Το 2008 παίζαμε με τη Βίκυ Χατζοπούλου στην Καβάλα το έργο του Τζον Πάτρικ Σάνλεϊ, «Ο Ντάνι και η βαθιά γαλάζια θάλασσα». Η παράσταση παιζόταν στο θρυλικό μπαρ «Η Αλίκη έχει λάθος αγόρι». Θεατές και ηθοποιοί ανακατεμένοι σε απόσταση αναπνοής. Κάποια στιγμή προς το τέλος της παράστασης η Ρομπέρτα πετάει έξω τον Ντάνι. Η Βίκυ δηλαδή εμένα. Εγώ βάσει σκηνοθεσίας πήγαινα προς την έξοδο και λίγο πριν βγω κοντοστεκόμουν και γύριζα πίσω να διεκδικήσω τη Ρομπέρτα. Σε μια παράσταση λοιπόν, πηγαίνω προς την έξοδο και ακούω μια γυναίκα απ’ το κοινό να μου λέει «μη φύγεις». Κοντοστέκομαι λοιπόν (όπως έκανα πάντα) γυρίζω κοιτάζω τα υγρά μάτια της γυναίκας που μου είχε μιλήσει και επιστρέφω να διεκδικήσω τη Ρομπέρτα (όπως έκανα πάντα). Μετά το τέλος της παράστασης έρχεται η γυναίκα και με ρωτάει γεμάτη αγωνία και ενθουσιασμό: «Άλλαξα το έργο;». Κορυφαία στιγμή…
– Πιστεύεις ότι έχουμε ικανή θεατρική παιδεία στην Ελλάδα;
* Όταν υπάρχουν στην ίδια πρόταση οι λέξεις παιδεία και Ελλάδα τότε δεν μιλάμε για κάτι καλό.
– Στη σκηνοθεσία ή στην υποκριτική νιώθεις πιο ελεύθερος;
* Στη σκηνοθεσία είναι δεδομένη η ελευθερία γιατί κατά κάποιο τρόπο ηγείσαι του όλου εγχειρήματος και δημιουργείς εσύ το πλαίσιο εργασίας ενώ όταν είσαι ηθοποιός πρέπει να κινηθείς μέσα στο πλαίσιο που θα ορίσει ο εκάστοτε σκηνοθέτης. Αναλόγως λοιπόν την περίπτωση μπορεί να βιώσεις το απόλυτο χάος μέχρι τον πιο ασφυκτικό περιορισμό. Σε κάθε περίπτωση οφείλεις να βρεις τη σωστή δόση ελευθερίας που σου αντιστοιχεί είτε σου δοθεί μισό τετραγωνικό μέτρο είτε ολόκληρος ο κόσμος.
– Έπειτα από αρκετά χρόνια θεατρικής δραστηριότητας και σπουδαίων συνεργασιών, τι θα απαντούσες αν σε ρωτούσα: «Ποιος είσαι;».
* Κυρία Ειρήνη, …είμαι ο Παναγιώτης, ο Παναγιώτης Κατσώλης…
– Ως σκηνοθέτης, ποια θεατρικά έργα θα ήθελες να σκηνοθετήσεις και ως ηθοποιός ποιους ρόλους να υποδυθείς;
* Δεν μπορώ να πω πως με ενδιαφέρουν συγκεκριμένα έργα ή ρόλοι. Προτιμώ να επιδιώκω ενδιαφέρουσες συνεργασίες.
– Προτιμάς να συνεργάζεσαι με νεότερους ή με μεγαλύτερους ηθοποιούς;
* Με έξυπνους ηθοποιούς.
– Με ποιους ανθρώπους δεν μπορείς να συνεργαστείς;
* Πάντα χρειάζονται υποχωρήσεις για να λειτουργήσει μια συνεργασία. Δεν θα πω εύκολα δεν μπορώ. Θα το παλέψω.
– Ποια είναι τα επόμενα σχέδιά σου;
* Δεν έχω κανένα απολύτως σχέδιο.
– Τι δεν αντέχεις στην ελληνική πραγματικότητα;
* Με ενοχλούν πολλά, αλλά προφανώς τα αντέχω αλλιώς θα είχα μεταναστεύσει.
– Για σένα τι σημαίνει «καλό γούστο»;
* Δεν υπάρχει καλό και κακό γούστο. Είναι προσωπικό. Και το προσωπικό ζει χωρίς εξηγήσεις.
– Ποια είναι η σχέση σου με τα ζώα;
* Πολύ καλή. Εδώ και περίπου δύο χρόνια μάλιστα έχω σταματήσει να τα τρώω και νιώθω ότι η σχέση μας γίνεται όλο και πιο ισότιμη.
– Συμβιώνεις με κάποιο κατοικίδιο;
* Ναι, με ένα γιορκσάιρ τεριέ, τη Μάγια…
– Σε ευχαριστώ πολύ!
* Κι εγώ ευχαριστώ.
***
- Φωτογραφίες: catisart.gr
Ταυτότητα παράστασης
«Μεθυσμένη Πολιτεία»
Του Σωτήρη Πατατζή
Σκηνοθέτης ο Άρης Τρουπάκης.
Διασκευή: Έλσα Ανδριανού
Σκηνικά-Κοστούμια: Κωνσταντίνος Ζαμάνης
Φωτισμοί: Σάκης Μπιρμπίλης
Παίζουν: Δημήτρης Ήμελλος, Δημοσθένης Παπαδόπουλος, Κατερίνα Μισιχρόνη, Αλεξάνδρα Παντελάκη, Νίκος Αλεξίου, Βαγγέλης Ψωμάς, Ερατώ Πίσση, Παναγιώτης Κατσώλης, Ερρίκος Μηλιάρης.
***
Παραστάσεις: Τετάρτη: 19:00, Πέμπτη – Παρασκευή – Σάββατο: 21:00 και Κυριακή: 19:00
Διάρκεια παράστασης: 130’
***
«Αλκυονίς»
Ιουλιανού 42-46
Πλατεία Βικτωρίας
Στάση Ηλεκτρικού Τρένου Πλ. Βικτωρίας
Τηλέφωνο: 210-822.00.08
***
Επίσης κρατήσεις στο ταμείο του «Παλλάς»
Για ομαδικές κρατήσεις στο 210-3639343 (εσωτ. 2)
Ώρες ταμείου «Παλλάς»
Δευτέρα, Τρίτη, Τετάρτη και Κυριακή: 10:00-20:00
Πέμπτη, Παρασκευή και Σάββατο: 10:00-21:30
- Διαβάστε αναλυτικά:
Η ιστορική «Αλκυονίς» στεγάζει τη «Μεθυσμένη Πολιτεία» του Σωτήρη Πατατζή
