Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα για την Ψυχική Υγεία, η επιμελήτρια της Οικίας Κατακουζηνού, μουσειολόγος Σοφία Ε. Πελοποννησίου-Βασιλάκου, την Τετάρτη, 10 Οκτωβρίου 2018, ώρα 20.00, θα μιλήσει για τον Άγγελο Κατακουζηνού στο Πολιτιστικό Κέντρο Μπενετάτου.
- Είσοδος ελεύθερη
Τετάρτη, 10 Οκτωβρίου – 20.00
Πολιτιστικό Κέντρο Μπενετάτου
Δρόση 2 και Δροσίνη-Ψυχικό. Τηλ. 210 6745135
***
Ο Άγγελος Κατακουζηνός γεννήθηκε το 1902 στο Ρέμα Βατούσας στη Λέσβο. To 1918, στην ηλικία των 16 ετών, αποφοίτησε με έπαινο από την Ευαγγελική Σχολή της Σμύρνης και επισκέφτηκε για ένα ακόμα καλοκαίρι το αγαπημένο του νησί. Κατά τη διάρκεια της παραμονής του, επισκέφτηκε το εγκαταλειμμένο μοναστήρι της Περιβολής κοντά στο χωριό Άντισσα, θέλοντας να θαυμάσει από κοντά τη μεταβυζαντινή τοιχογραφία όπου εικονίζεται «Η Θάλασσα αποδίδουσα τους νεκρούς» γνωστή και ως «Η Παναγιά η Γοργόνα». Στη διαδρομή βρέθηκε αντιμέτωπος με μια σκηνή που του άλλαξε τη ζωή: ένα αλυσοδεμένο κορίτσι να εκλιπαρεί για βοήθεια υποφέροντας από κάποια ψυχική διαταραχή χωρίς κανείς να μπορεί να το βοηθήσει.
Το γεγονός αυτό στάθηκε η αφορμή για να σπουδάσει την ψυχιατρική επιστήμη και να αφιερωθεί σε όλη του τη ζωή στην ανακούφιση της ανθρώπινης ψυχής. Αμέσως μετά βρέθηκε στη Γαλλία όπου σπούδασε Ιατρική στο Πανεπιστήμιο του Montpellier.
Ήταν τόσο δημοφιλής που σύντομα εκλέχθηκε αντιπρόσωπος των Ελλήνων φοιτητών. Δύο χρόνια αργότερα μετακινήθηκε στο Παρίσι, θέλοντας να συνεχίσει τις σπουδές του με τους περίφημους καθηγητές J. Sicard και Th. Alajouanine στα νοσοκομεία Necker και Salpetriere.
Κατά τη διάρκεια των σπουδών του στη Γαλλία θεμελίωσε ισχυρές φιλίες με άλλους φοιτητές, οι οποίοι στη συνέχεια θα γίνονταν ηγετικές μορφές της ελληνικής πνευματικής και καλλιτεχνικής ζωής
και θα αποτελούσαν τη λεγόμενη “γενιά του ‘30”.
Οι εμπειρίες του από αυτά τα χρόνια παρουσιάστηκαν αργότερα σε μια σειρά από ψυχογραφήματα των παλαιών αυτών φίλων. Ύστερα από δέκα χρόνια στο εξωτερικό, αρνήθηκε προτάσεις
να εργαστεί στη Γαλλία και τις ΗΠΑ και επέστρεψε στην πατρίδα του.
Λίγο αργότερα γνώρισε τη Λητώ Πρωτόπαππα, με την οποία παντρεύτηκαν το 1934.
Αποδέχθηκε την πρόσκληση να ιδρύσει μια από τις πρώτες ψυχιατρικές κλινικές στην Ελλάδα, στο νοσοκομείο «Ευαγγελισμός». Ήταν ένας από τους πρώτους που χρησιμοποίησαν τη ναρκο-αναλυτική μέθοδο και σύντομα απέκτησε διεθνή φήμη. Στη συνέχεια εργάστηκε στο Νοσοκομείο Παμμακάριστος για 30 χρόνια, ως διευθυντής της Νευρολογικής Κλινικής και της πρόσδωσε διεθνή φήμη.
Πέρα όμως από την ιατρική του καριέρα και τις εκτενείς δημοσιεύσεις του στα ελληνικά, γαλλικά και γερμανικά, ο Άγγελος Κατακουζηνός ήταν άνθρωπος υψηλής πνευματικότητας και αγαπούσε την τέχνη.
Ίδρυσε την Ελληνο-Γαλλική Πνευματική Ένωση και ήταν ιδρυτικό μέλος και πρόεδρος της Ελληνοαμερικανικής Ένωσης, αμφότερα με στόχο την προώθηση των πολιτιστικών ανταλλαγών. Οι στοχαστικές ομιλίες του και οι προσωπικότητες που προσείλκυε στις διαλέξεις που οργάνωνε συγκέντρωναν την προσοχή και προκαλούσαν θαυμασμό.
Το 1955 προσκάλεσε τον Albert Camus να μιλήσει σε συνέδριο για το μέλλον του Ευρωπαϊκού Πολιτισμού σε μια συζήτηση που άφησε εποχή και που παραμένει επίκαιρη.
Παρά το γεγονός ότι είχε εκλεγεί καθηγητής νευρολογίας- ψυχιατρικής στον Πανεπιστήμιο του Παρισιού, ήταν μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας και μέλος της Λεγεώνας της Τιμής, δεν απόλαυσε αντίστοιχη αναγνώριση της αξίας του στη χώρα του.
Όταν έκανε αίτηση για έδρα διδασκαλίας στο Πανεπιστήμιο των Αθηνών, αυτή απορρίφθηκε με το σκεπτικό ότι ήταν “…υπερβολικά καλός ομιλητής, πειστικός και διαυγής, συνεπώς ικανός να αποπροσανατολίσει του φοιτητές”!
Πολλά χρόνια αργότερα, το 1979, δεν έγινε δεκτός στην Ακαδημία των Αθηνών.
Στις 31 Αυγούστου του 1982 έσωσε έναν ασθενή από εγκεφαλική συμφόρηση και λίγες ώρες μετά έφυγε ο ίδιος από παρόμοια αιτία.
Όπως έγραψε και ο Γαρδίκας “Λεβέντης στη ζωή, λεβέντης και στο Θάνατο”.
Αξίζει να αναφέρουμε ότι σε μια συνέντευξή του στο «Έθνος» στις αρχές της δεκαετίας του 1980, όταν τον είχαν ρωτήσει ποιον θεωρεί «επιτυχημένο άνθρωπο», ο Άγγελος Κατακουζηνός είχε απαντήσει τα ακόλουθα:
«Μία είναι η συνταγή για την επιτυχία. Αφού χαράξεις τον δρόμο που έταξες στον εαυτό σου και που ταιριάζει στην ιδιοσυγκρασία σου, στον χαρακτήρα σου και στις ψυχοδιανοητικές σου ικανότητες, πρέπει να τον διαβείς χωρίς παρεκκλίσεις και παρεκτροπές και να προσπαθήσεις με όλες σου τις δυνάμεις να φτάσεις στο τέρμα που εσύ έχεις προκαθορίσει. Προσωπικά, είτε από ψυχική ιδιοσυστασία είτε από χαρακτήρα και αγωγή, πίστεψα περισσότερο στην αμέτρητη ικανοποίηση που σου προσφέρει μια δύσκολη αναρρίχηση στη ζωή παρά στη χαρά που σου δίνει
η εύκολη και γρήγορη άφιξη στην κορυφή».
***
Η Σοφία Πελοποννησίου-Βασιλάκου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1968. Σπούδασε γαλλική φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και ερμηνεία εκπαιδευτικών προγραμμάτων στο Ελληνικό Παιδικό Μουσείο με τη Σοφία Ρωκ – Μελά το 1996-1996.
Στη συνέχεια έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στη διοίκηση Mουσείων και Γκαλερί στο City University, Λονδίνο, το 2000.
Εργάζεται στην Εθνική Τράπεζα από το 1994 και από το 2008 είναι η υπεύθυνη των εκπαιδευτικών προγραμμάτων του Μορφωτικού Ιδρύματος (ΜΙΕΤ).
Έχει εργαστεί εθελοντικά στο μουσείο της Τράπεζας της Αγγλίας το 2001 και για τη δημιουργία του Μουσείου Mαρία Κάλλας το 2013.
Έχει ασχοληθεί με το σχεδιασμό και τη λειτουργία της Οικίας Κατακουζηνού από το 1997 και από το 2008, πέρα από μέλος του ΔΣ του Ιδρύματος Κατακουζηνού, είναι και η επιμελήτρια της Οικίας Κατακουζηνού.
Έχει συγγράψει δύο παιδικά παραμύθια που έχουν εκδοθεί από τα Ελληνικά Γράμματα και τη Μικρή Άρκτο.
Είναι η κόρη του Ναυάρχου Εμμανουήλ Πελοποννήσιου ΟΒΕ, παντρεμένη με τον Δημήτρη Βασιλάκο και μητέρα της Έμμα-Ελένης.
Πιστεύει στα παραμύθια και στη δύναμη του καλού.
***
- Αρχική εικόνα: Ο Άγγελος Κατακουζηνός στα αριστερά με τον Νικόλαο Πλαστήρα