Της Ειρήνης Αϊβαλιώτου
Το θέατρο υπήρχε πάντα και θα υπάρχει πάντα, αυτούσιο, ευγενές, μεγαλόπνοο. Παντού, εδώ και σήμερα. Θέατρο δεν είναι ούτε το έργο τυπωμένο στο χαρτί, ούτε καν το έργο ζωντανεμένο από ηθοποιούς, αλλά η δραστήρια και εναργής σχέση, η αμοιβαία και απόλυτη εξάρτηση θεατή και ηθοποιού μέσα σε μια πνευματική ανάπλαση της ίδιας αυτής σχέσης, και εφόσον τίποτα δεν είναι πιο εύθραυστο από αυτήν τη μέθεξη. Ένας από τους νέους μας και πιο ερευνητικούς σκηνοθέτες δούλεψε το υλικό του ευριπίδειου «Ορέστη», όπως μας το κληροδότησε ο μεγάλος δάσκαλος και μοναδικός ζωγράφος Γιάννης Τσαρούχης. Το μεταφραστικό έργο του Τσαρούχη, πέραν των γλωσσικών του αναζητήσεων, ξεχειλίζει από μια ακόρεστη δίψα για τη γλαφυρή και απτή ενσάρκωση μιας ψυχικής διάθεσης. Ο σκηνοθέτης Σίμος Κακάλας, που έχει κερδίσει την εκτίμηση του θεατρόφιλου κοινού με την πρoσήλωσή του στη σωματικότητα του θεάτρου, το ενδιαφέρον του για το ελληνικό έργο και την κατεύθυνσή του στην έρευνα για τη θεατρική μάσκα, παρουσίασε τον “Ορέστη” του Ευριπίδη στις 28 και 29 Αυγούστου -με την πανσέληνο- στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου, ολοκληρώνοντας το φετινό Φεστιβάλ.
Επέλεξε να φτιάξει μια παράσταση μοναχικά ενδιαφέρουσα, ιδιοσυγκρασιακή και στοχαστική. Αν κι έχει περάσει πάνω από μήνας που παρακολουθήσαμε την παράσταση στην Επίδαυρο, εν τούτοις όπου κι αν βρεθώ κάποιος θα με ρωτήσει γι’ αυτήν. Συνήθως δε οι περισσότεροι αναφέρονται σε απόψεις τρίτων που παρακολούθησαν την παράσταση και εξέφρασαν μια κάθετη γνώμη. Αποφάσισα, λοιπόν, κι εγώ να ανατρέξω στις σημειώσεις μου της ημέρας εκείνης και με βάση αυτές να γράψω αυτό το κείμενο. Αφού πρώτα αναφερθώ σε μια συγκεκριμένη τοποθέτηση, ότι δεν θεωρώ πως τα πράγματα είναι άσπρο ή μαύρο, σωστό ή λάθος, αλλά δύο δυνάμεις που μάχονται, έτσι ώστε η μια να διαδέχεται ακατάπαυστα την άλλη και επομένως να δημιουργείται ο κόσμος με τις αποχρώσεις του. Πάρα πολλές αποχρώσεις.
Ο Σίμος Κακάλας, κατ’ εμέ, είναι ικανότατος στο να οργανώνει θεατρικές εικόνες. Να οικοδομεί σκηνές, κωμικές και τραγικές. Να διευθετεί με χέρι καλλιγράφου τα πράγματα στον χώρο. Να κατανέμει τις παρτιτούρες των κειμένων και να διευθύνει μαεστρικά τις ερμηνείες των ηθοποιών. Υποδειγματικός και τακτικός ως καλλιτέχνης σκηνοθέτης που αποβλέπει να τακτοποιήσει το χάος, δίνοντας δε την ελευθερία στο ποιητικό κείμενο να αναπνέει από όλους τους πόρους του. Βιρτουόζος στο να προβάλει τη δραματικότητα του έργου και να αναδείξει τις κρυφές υφάνσεις του.
Ο Ευριπίδης
Ο Κακάλας δεν ανήκει στους πιστούς της αυστηρής φόρμας. Πατάει μεν στην παράδοση αλλά είναι και νεωτεριστής. Καταπιάστηκε λοιπόν με έναν άλλο νεωτεριστή, της αρχαιότητας. Γιατί από τους τραγικούς μας, ο Ευριπίδης έγινε ο νεωτεριστής της τραγωδίας. Μεταχειρίστηκε τα θρησκευτικά και ηθικά θέματα των παλαιών μύθων με πρωτοτυπία, χωρίς να διστάσει να τους παραλλάξει, προκειμένου να πετύχει το δραματουργικό ή ιδεολογικό του στόχο. Εισήγαγε καινοτομίες στη σκηνική παρουσίαση των έργων του. Όπως ήταν επόμενο, η ιδιορρυθμία του αντιμετώπισε τη συντηρητικότητα και τις προκαταλήψεις των συγχρόνων του προκαλώντας άλλοτε τη χλεύη και άλλοτε την απόρριψη. Αυτό γίνεται αντιληπτό από το γεγονός ότι παρά τη μεγάλη συγγραφική του παραγωγή κέρδισε πρώτο βραβείο σε θεατρικούς αγώνες μόνο πέντε φορές για το σύνολο της δραματουργικής του δραστηριότητας.
Προερχόταν από αριστοκρατική οικογένεια και ήταν αρκετά εύπορος. Πράγμα δε σπάνιο για την εποχή εκείνη, διέθετε μια εξαιρετικά πολύτιμη και πλούσια βιβλιοθήκη. Εμφανίστηκε ως δραματουργός σε μια εποχή σκληρού ανταγωνισμού στο χώρο αυτό. Ο Αισχύλος είχε μόλις πεθάνει ύστερα από μια αδιάλειπτη και επιτυχημένη σχέση με το κοινό για 45 χρόνια. Ο Σοφοκλής είχε κιόλας δεκαετή παρουσία στο θέατρο και θα συνέχιζε να γράφει για τα επόμενα 50 χρόνια. Υπήρχε επιπλέον πληθώρα άλλων δραματουργών που τώρα είναι λησμονημένοι, επειδή δεν διασώθηκαν ακέραια έργα τους, αλλά τότε γνώριζαν μεγάλη αποδοχή, κερδίζοντας πολλά βραβεία δραματικών αγώνων. Ήταν δύσκολο λοιπόν για ένα νέο ποιητή να καθιερωθεί ανάμεσα σε τόσους και τόσο καλά δοκιμασμένους ανταγωνιστές. Ο Ευριπίδης δεν περιορίστηκε εν τούτοις να κερδίσει απλώς μια θέση ανάμεσα στους άλλους δραματουργούς ακολουθώντας την πεπατημένη μέθοδο της δραματικής τέχνης. Προτίμησε διαφορετικούς τρόπους και ιδέες. Είναι ο δραματουργός με τη μεγαλύτερη επιρροή στο θέατρο του καιρού του, αλλά και στη μεταγενέστερη ευρωπαϊκή θεατρική παραγωγή.
Σε ηλικία 73 ετών εγκαταλείπει την Αθήνα και τους θορυβώδεις αντιπάλους του για την αυλή του βασιλιά της Μακεδονίας. Εκεί, ως τιμώμενο πρόσωπο, μακριά από τις μικρότητες, τις κακίες, τις πικρόχολες κριτικές, τις πολιτικές αναταραχές, τις οχλαγωγίες και τα επερχόμενα δεινά που απειλούσαν την Αθήνα, γράφει ελεύθερα, με βάθος, με διανοητική ζέση και απαστράπτοντα λόγο. Ποτέ πριν δεν είχε αγγίξει αυτό το υψηλότατο επίπεδο γραφής στα έργα του. Πέθανε το 406 π.Χ. Όλη η Αθήνα μετανιωμένη για τη στάση της απέναντί του, εκδηλώνει τώρα τον κρυμμένο θαυμασμό και την αγάπη της γι’ αυτόν. Όπως και τον Σοφοκλή, τον θρήνησε όλη η πόλη. Λίγο μετά το θάνατό του ανέβηκαν τέσσερα από τα έργα που είχε γράψει κατά τη διαμονή του στη Μακεδονία και τιμήθηκαν με το πρώτο βραβείο, παρά το γεγονός ότι λίγους μήνες πριν ο Αριστοφάνης επιχείρησε στην κωμωδία του «Βάτραχοι» με μια σκληρή σάτιρα εναντίον του να μειώσει τη μεγάλη του αξία και να ειρωνευτεί τον τρόπο γραφής του.
Ο Ευριπίδης αναλύει την ανθρώπινη φύση, τα ένστικτά της, τα πάθη της, τα κίνητρά της με ρεαλισμό. Αμφιβάλλει, ανησυχεί, αμφισβητεί, αναρωτιέται για τα πάντα, χωρίς να εξαίρει το αλάνθαστο των θεών και παλαιών ηθικών αρχών. Από τα 90 έργα που έγραψε έχουν σωθεί οι τίτλοι των 81, και από αυτά υπάρχουν ακέραια μόνο τα 19, ένα σατυρικό δράμα, ο Κύκλωψ και 18 άλλα έργα: Άλκηστις, Ανδρομάχη, Βάκχαι, Εκάβη, Ελένη, Ηλέκτρα, Ηρακλείδαι, Ηρακλής Μαινόμενος, Ικέτιδες, Ιππόλυτος, Ιφιγένεια η εν Αυλίδι, Ιφιγένεια η εν Ταύροις, Ίων, Μήδεια, Ορέστης, Ρήσος, Τρωάδες, Φοίνισσαι.
Ο “Ορέστης”
Ο «Ορέστης» είναι το όψιμο έργο του, με το οποίο ο ποιητής αποχαιρετά τους συμπολίτες του, αφήνοντας πίσω του τον απόηχο των ιδεών και της δραματουργικής του τέχνης. Διδάχτηκε το 408 π.Χ. και αποτελείται από 1.693 στίχους. Τα πρόσωπα είναι η Ηλέκτρα, η Ελένη, ο Ορέστης, ο Μενέλαος, ο Τυνδάρεως, ο Πυλάδης, ο Άγγελος, η Ερμιόνη, ο Φρύγας και ο Απόλλωνας. Ο Χορός αποτελείται από γυναίκες του Άργους. Τόπος το Παλάτι Ατρειδών στο Άργος.
Οι υπεράνθρωποι και αψεγάδιαστοι ήρωες δεν έχουν θέση εδώ. Όλα γίνονται πιο ανθρώπινα και οικεία. Από τον κόσμο των θεών και των ηρώων μεταφερόμαστε στον κόσμο των ανθρώπων με τις αδυναμίες και τις ενοχές τους.
Στο τέλος του 5ου αιώνα ο αγώνας για τα ιδανικά έχει μετατραπεί σε αγώνα για την επιβίωση. Σημαντικότερη έγνοια η διατήρηση στη ζωή μέσα σ’ έναν κόσμο ανασφάλειας και παρακμής.
Τονίζονται οι ανθρώπινοι κι ευγενικοί δεσμοί της αδελφικής αγάπης και της πιστής φιλίας. Οι τρεις γίνονται ένας και αυτός ακριβώς ο δεσμός προκαλεί τη συμπάθεια του κοινού γι’ αυτούς. Και οι τρεις όμως διαφέρουν ως ήθος από τους αντίστοιχους ήρωες προγενέστερων δραμάτων. Σε αυτά η συμπεριφορά τους ήταν ηρωική, με την έννοια ότι χωρίς ή με λίγες αμφιβολίες μένουν πιστοί στους θεϊκούς χρησμούς αδιαφορώντας για την ίδια τη ζωή τους. Αντίθετα στον Ορέστη, από ένα σημείο και πέρα, το βασικό μέλημα των πρωταγωνιστών είναι η επιβίωση με κάθε τρόπο, ακόμα και με τον εκβιασμό! Το ήθος τους είναι βέβαια ανθρώπινο, αλλά οπωσδήποτε αντιηρωικό. Έτσι η τραγωδία δεν θα μπορούσε να τελειώσει με την εξ ανάγκης ειρήνευση ανάμεσα στον Μενέλαο και τον Ορέστη, γιατί τότε το περιεχόμενό της δεν θα είχε τραγικό τέλος. Ο Απόλλωνας έρχεται ως από μηχανής θεός να δώσει τη λύση στο δράμα και να επαναφέρει (με τις αναμφισβήτητες θεϊκές εντολές) την τάξη, την ευρυθμία και την ισορροπία στον αποδιοργανωμένο κόσμο των θνητών.
Η υπόθεση
Ο Ορέστης, ύστερα από τη μητροκτονία, κείτεται βαρύτατα άρρωστος. Δέχεται τις περιποιήσεις της αδερφής του, Ηλέκτρας, που προλογίζει το δράμα, περιγράφοντας τη δεινή θέση στην οποία έχουν περιέλθει. Τη μόνη τους ελπίδα εναποθέτουν στον θείο τους, Μενέλαο, που έχει φθάσει στην πόλη.
Έρχεται η Ελένη που συζητά με την Ηλέκτρα και ζητά να μάθει λεπτομέρειες για τα συμβάντα. Ακολουθεί η πάροδος του χορού. Στις Αργείτισσες η Ηλέκτρα συμβουλεύει ησυχία για να αναπαυθεί ο αδερφός της, και από κοινού θρηνούν για τα βάσανα του Ορέστη.
Ο Ορέστης ξυπνάει και συνομιλεί με την αδερφή του σ’ ένα διάλογο αποκαλυπτικό της αγάπης τους αλλά και της σύγχυσης που έχει κυριεύσει τον Ορέστη. Μετά το πρώτο στάσιμο, στη σκηνή εμφανίζεται ο Μενέλαος που έρχεται απ’ την Τροία. Συναντά τον Ορέστη που ζητάει τη βοήθειά του εναντίον της ξεσηκωμένης πόλης. Ο Μενέλαος είναι καταρχάς θετικός.
Προσέρχεται όμως ο Τυνδάρεως για να συναντήσει το γαμπρό του Μενέλαο. Ακολουθεί ένας αγώνας ανάμεσα στον Ορέστη που υπερασπίζεται και δικαιολογεί τη μητροκτονία και ανάμεσα στον πατέρα της Κλυταιμνήστρας που είναι αμείλικτος. Ο Μενέλαος τελικά υποκύπτει στις απαιτήσεις του πεθερού του, παλινωδώντας αξιοθρήνητα. Στη σκηνή μπαίνει τώρα ο Πυλάδης που συντελεί τα μέγιστα στην αφύπνιση του Ορέστη. Τον ενθαρρύνει, τον καθοδηγεί και τον συμβουλεύει.
Του υποδεικνύει να φέρει το ζήτημά του στη λαϊκή συνέλευση. Τη συνέλευση ελέγχουν οι δημαγωγοί.
Κανένας, εκτός από έναν γενναίο αγρότη, δεν υπερασπίζεται το δίκαιο που φαίνεται πως είναι με το μέρος του Ορέστη. Η συνέλευση καταδικάζει σε θάνατο τα δύο αδέρφια. Ο Πυλάδης, όπως και στην Ταυρική Ιφιγένεια, θέλει να πεθάνει μαζί με τον Ορέστη.
Πρέπει όμως πρώτα να εκδικηθούν τον Μενέλαο. Θα σκοτώσουν την Ελένη που είναι το πιο μισητό για τους Έλληνες πρόσωπο. Για την πράξη τους αυτή πιστεύουν ότι θα λάβουν παράσημο και ενδεχομένως ως αντάλλαγμα τη σωτηρία τους. Με συμβουλή της Ηλέκτρας συλλαμβάνεται η Ερμιόνη, κόρη του Μενέλαου, όμηρος.
Με αγγελική ρήση ένας σκλάβος της Ελένης από τη Φρυγία μας πληροφορεί ότι καθώς οι φίλοι πήγαιναν για να τη σκοτώσουν, αυτή με θεϊκή παρέμβαση αναρπάστηκε. Ορμά έξω ο Ορέστης, συλλαμβάνει το σκλάβο, μα δεν τον σκοτώνει.
Ακολουθεί σκηνή ανάμεσα στον Ορέστη που κρατάει την Ερμιόνη με το ξίφος στο χέρι και το Μενέλαο που υποχρεώνεται να βοηθήσει, υποκύπτοντας στον εκβιασμό. Ο Ορέστης τότε διατάζει να βάλουν φωτιά στο παλάτι. Ο Απόλλωνας είναι πλέον απαραίτητος.
Αναγγέλλει: την ανάληψη της Ελένης που εμφανίζεται δίπλα του, την αθώωση του Ορέστη μπροστά στον Άρειο Πάγο μελλοντικά, το γάμο Ηλέκτρας και Πυλάδη. Τελευταία του υπόσχεση η σύναψη γάμου μεταξύ Ορέστη και Ερμιόνης.
Η παράσταση
Οφείλουμε να αναγνωρίσουμε ότι αυτή η παράσταση αρχαίας τραγωδίας βρίσκεται σε αντιστοιχία με τη συγκεκριμένη ιστορική στιγμή. Η ομάδα εμβάθυνε στο σπουδαίο κείμενο με έναν τρόπο αναλυτικό και συγχρόνως ενοραματικό. Πνευματικός και συνάμα αισθησιακός, ο σκηνοθέτης Σίμος Κακάλας έψαχνε να βρει πώς ηχεί η μουσική του κειμένου μέσα του αλλά και πώς αντηχεί όταν γίνεται φωνή από τους ηθοποιούς. Σε έναν σκηνοθέτη σαν κι αυτόν, η παρατήρηση αντανακλά βιώματα και η γνώση έχει τις ποιότητες εσωτερικής εμπειρίας. Σκηνές όπως αυτές με το πλέξιμο και τον ελληνικό καφέ εγγράφονται στη συλλογική μνήμη του κοινού για την έμπνευση και την αυθεντικότητά τους.
Με οδηγό τη μετάφραση του Τσαρούχη, ο Κακάλας αναζήτησε τη θέση της τραγωδίας σήμερα, πρότεινε ένα θέατρο λαϊκό και ταυτόχρονα ποιητικό, που ολοκληρώνεται μέσα από τη διαδραστική σχέση του με το κοινό. Με τον Ορέστη του, ανέδειξε τους τυραννοκτόνους Ορέστη και Ηλέκτρα σε διαχρονικούς «τρομοκράτες». Έξι μέρες μετά τον φόνο της Κλυταιμνήστρας τα δύο αδέλφια είναι αποκλεισμένα στο πατρικό τους, ενώ όλη η κοινωνία είναι εναντίον τους. Μοναδική τους ελπίδα ο Μενέλαος, που και αυτός τους προδίδει… Το αίνιγμα προβλήθηκε και αφέθηκε να διεισδύσει στην ψυχή του καλλιτέχνη, στον ψυχισμό του θεατή. Ρηξικέλευθα ο Σίμος Κακάλας συρρίκνωσε τον Χορό.
Ο οίκος των Ατρειδών για πολλά χρόνια ζούσε μέσα στο αίμα και κάθε τόσο ένας φόνος γινόταν δήθεν για να κλείσει ο κύκλος του προηγούμενου φόνου. Στην παράσταση είδαμε έναν κόσμο εφιαλτικής μαγείας, με στοιχεία χιούμορ και ειρωνείας, έναν κόσμο στυλιζαρισμένο, παράφορο και τελετουργικό. Διακρίναμε ανάγλυφη την εγκληματική καταβολή, καταφανή τη διάβρωση από την άσκηση εξουσίας. Αποδόθηκε δε και σκηνικά η ερειπωμένη ιδέα του οίκου των Ατρειδών με προοπτική που σε τραβούσε στο άδυτο του φόνου. Πάνινες κούκλες σκορπισμένες παντού, σωριασμένα αστικά έπιπλα, ένας από τους αριστουργηματικούς πίνακες του Τσαρούχη ακουμπισμένος στο έδαφος, ατμόσφαιρα παρεξηγημένου μπουλουκιού, εμβληματικές μάσκες, ένα περιβάλλον κρησφύγετου και γιάφκας, τεράστιοι κόθορνοι. Οι κόθορνοι μάλιστα έχουν συνδεθεί με το αρχαίο ελληνικό δράμα, καθώς η χοντρή σόλα τους έδινε το ανάλογο ύψος στους υποκριτές, χαρίζοντας τους μίαν επιβλητική ανωτερότητα. Τα δε προσωπεία στους ηθοποιούς λειτούργησαν με τρόπο, ώστε να διευκολύνεται στη μέθεξή με το άλλο, θείο, ηρωικό, αληθινό ή πλασματικό πρόσωπο που ενσάρκωναν. Αντίστοιχα, στον θεατή λειτούργησαν ως στοιχείο παραπομπής και συμπληρωματικό στην κατάσταση του δρώμενου, απελευθερώνοντας αυτό που έχουμε μέσα μας και φοβόμαστε, διστάζουμε ή ντρεπόμαστε να απελευθερώσουμε. (Σκηνικά Σίμος Κακάλας, Μάρθα Φωκά – κοστούμια και μάσκες Μάρθα Φωκά).
Η ομάδα
Όπως με την «Γκόλφω», την «Ερωφίλη», το «Λιωμένο Βούτυρο», που έχουμε παλαιότερα παρακολουθήσει, η πρωτοπόρα ομάδα Εταιρεία Θεάτρου Χώρος με τη δουλειά της δέκα χρόνια τώρα αναζωογονεί το θέατρό μας.
Ο «Ορέστης» ανέβηκε σε μία πρώτη εκδοχή κλειστού χώρου, για περιορισμένο αριθμό παραστάσεων στη Θεσσαλονίκη, και ενθουσίασε. Η προετοιμασία ωστόσο της παράστασης για ανοιχτό χώρο, που πραγματοποιήθηκε στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου, έγινε με πολλή αφοσίωση, μόχθο, πειραματισμό και ανάλυση.
«Παιδί της δημοκρατίας, το αττικό δράμα ολοκληρώθηκε μέσα από τον δημόσιο λόγο και την επαναδιαπραγμάτευση του μύθου. Η τραγωδία αποτέλεσε επίσης ένα εκπαιδευτικό εργαλείο», σημειώνει ο σκηνοθέτης Σίμος Κακάλας. «Τι συμβαίνει με την τραγωδία σήμερα, που είναι αποκομμένη από αυτές τις παραμέτρους;», συμπληρώνει.
Στη συμβολή της σκηνοθετικής γραμμής οι άξιοι ηθοποιοί πρόβαλαν τον καλύτερο δραματικό τους εαυτό. Ο σκηνοθέτης ενέταξε όντως ασκημένους ηθοποιούς. Η Δήμητρα Κούζα ήταν άριστη και πάλι (Χορός, Ελένη, 1ος Αγγελιοφόρος), η Έλενα Μαυρίδου καθηλωτική (Ηλέκτρα, Τυνδάρεω, Φρύγας). Περίμενα ανυπόμονα να τη δω ως Φρύγα και δεν με απογοήτευσε. Ο Δημήτρης Λάλος μοναδικός, μας επιβεβαίωσε (Ορέστης), ο Μιχάλης Βαλάσογλου σπάνιος, μας εξέπληξε (Μενέλαος, Χορός).
Όσο για τις μελωδίες (Mohammad) επένδυαν όχι μόνο την έναρξη αλλά και συγκεκριμένες, καίριες στιγμές που χρειάζονταν έμφαση. Κατά περίπτωση επίσης οι ήχοι γίνονταν πιο έντονοι και σε συνδυασμό με τη μεγαλύτερη ένταση στη φωνή των ηθοποιών απλώνονταν σαν ηχώ δημιουργώντας μια πιο υποβλητική ατμόσφαιρα, ενώ τονίζονταν δραματικά τα σημεία.
Όπως όλοι οι άνθρωποι, επομένως και όλοι οι καλλιτέχνες, κανείς δεν ήταν πάντα αλάνθαστος. Ο πυρήνας των επεισοδίων που δημιουργήθηκε πιθανόν να μην κατόρθωσε απόλυτα να γεννήσει ρόλους. Με φυσικό επακόλουθο να σταθούν οι συγκρούσεις στα πρώτα επίπεδα και να οδηγηθεί η εξέλιξη σε περιγραφικότητα. Όμως ήταν εμφανές το πάθος και το όραμα του δασκάλου και καλλιτέχνη για το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Γνωρίζει ο ίδιος, από την πείρα του, τη χαρισματικότητά του και την εργατικότητά του, καλύτερα από τους επικριτές του αν λάθεψε, πού και γιατί λάθεψε.
Πιστεύω πως η Εταιρεία Θεάτρου Χώρος μας διεγείρει την επιθυμία και τη θέληση για θέατρο. Κι αυτό είναι μεγάλη υπόθεση. Γνωρίζοντας καλά τους ηθοποιούς του και το αρχαίο δράμα ο σκηνοθέτης, γνωρίζοντας το σκηνοθέτη τους και το υλικό τους οι ηθοποιοί, και αγαπώντας το, προσπάθησαν και πέτυχαν να το πλουτίσουν όσο μπορούσαν περισσότερο με γνώσεις, ερεθίσματα, φαντασία.
Εν κατακλείδι, εικονογραφήθηκε ένα σκοτεινό, παράφορο παραμύθι με αίσιο τέλος. Η παρουσία της Εταιρείας στην Επίδαυρο μαζί με τη θεία μετάφραση του Τσαρούχη είναι πολύτιμες υποσχέσεις για το αρχαίο δράμα που έχει τόσο ανάγκη στις μέρες μας από μεγάλης αξίας υλικά.
Συντελεστές
Μετάφραση Γιάννης Τσαρούχης
Σκηνοθεσία Σίμος Κακάλας
Σκηνικά Σίμος Κακάλας, Μάρθα Φωκά
Κοστούμια – Μάσκες Μάρθα Φωκά
Μουσική (διασκευή στο πρωτότυπο Στάσιμο της τραγωδίας) Mohammad
Φωτισμοί – Βίντεο Περικλής Μαθιέλλης
Βοηθός Σκηνοθέτη – Δραματολόγος Δημήτρης Καλακίδης
Σχεδιασμός κούκλας Γιάννης Κατρανίτσας
Διανομή (με σειρά εμφάνισης)
Δήμητρα Κούζα Χορός, Ελένη, 1ος Αγγελιοφόρος
Έλενα Μαυρίδου Ηλέκτρα, Τυνδάρεω, Φρύγας (2ος Αγγελιοφόρος)
Δημήτρης Λάλος Ορέστης
Μιχάλης Βαλάσογλου Μενέλαος, Χορός
Συμμετέχουν σπουδαστές από το Α’ και Β’ έτος της Δραματικής Σχολής του ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας και το Α’ έτος της Δραματικής Σχολής Δήλος.
Εκτέλεση παραγωγής: Εταιρεία Θεάτρου Χώρος
Teaser: https://www.youtube.com/watch?v=UxyI34v6EJo
* Παρουσιάστηκε στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου στις 28 και 29 Αυγούστου 2015
* Photo by Mike Rafail – Εταιρεία Θεάτρου Χώρος