Το ζητούμενο της συγγραφικής μου πρωτοβουλίας είναι -τι άλλο; -η προσπάθεια να καταθέσω τις προσωπικές μου σκέψεις, ελπίζοντας να συναντηθούν με εκείνες των άλλων ανθρώπων που έζησαν τα κοινά γεγονότα. Επαναλαμβάνω: τα γεγονότα ως αφορμή για βαθύτερη κατανόηση… Σε αυτό το σημείο λοιπόν θα ήθελα να εφιστήσω την προσοχή του αναγνώστη στις ημερομηνίες τις οποίες και συνέβησαν οι αφορμές των θεμάτων. Πάντα ο χρόνος δημιουργεί τα γεγονότα, μικρά ή μεγαλύτερα…
Τα βιβλία είναι καταθέσεις σκέψεων, συγκινήσεων, αισθημάτων και μόνο έτσι μπορούν να εκληφθούν ως χρήσιμα. Γιατί ανοίγουν τους πνευματικούς μας ορίζοντες, δίνουν ευκαιρίες για ουσιαστική συντροφιά, στον ελεύθερο χρόνο που έχουμε, όπως και την δυνατότητα να… συνομιλήσουμε με τις σκέψεις ενός “άλλου”, ο οποίος μπορεί να αποκαλυφθεί πως είναι ο “άλλος” μας εαυτός…
ΜΕΤΑ ΠΑΣΗΣ ΕΙΛΙΚΡΙΝΕΙΑΣ
(ΠΟΙΚΙΛΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ ΣΤΟ ΠΛΗΚΤΡΟΛΟΓΙΟ)
ΜΑΥΡΟΥΔΗΣ ΝΟΤΗΣ
Οι εκδόσεις Άπαρσις και ο Νότης Μαυρουδής καλούν το αναγνωστικό κοινό στην παρουσίαση του βιβλίου του “Μετά πάσης ειλικρινείας”, την Τρίτη 14/5/2019 στις 20.00, στο Polis Art Café, Aίθριο Στοάς βιβλίου – Πεσματζόγλου 5.
Για το βιβλίο θα μιλήσουν οι:
– Γιώργος Τσάμπρας, δημοσιογράφος-ερευνητής ελληνικού τραγουδιού
– Γιάννης Συμεωνίδης, δημοσιογράφος-συγγραφέας
και ο συγγραφέας του βιβλίου Νότης Μαυρουδής
Συντονίζει ο Δημήτρης Φύσσας, συγγραφέας-δημοσιογράφος
Αποσπάσματα θα διαβάσουν οι:
– Κώστας Καρτελιάς, ποιητής
– Δημήτρης Φύσσας
– Κατερίνα Θανοπούλου, εκπαιδευτικός-ποιήτρια
Ο Νότης Μαυρουδής με τον Γιώργο Τοσικιάν και τη Μόρφω Τσαϊρέλη θα παρουσιάσουν ένα μικρό μουσικό πρόγραμμα.
ΑΣΠΡΟΜΑΥΡΗ ΖΩΗ
Πάντα με γοήτευαν οι παλιές ασπρόμαυρες φωτογραφίες. Παρουσιάζουν στην πραγματικότητα την εικόνα μέρους του χρόνου και πάντα με βύθιζαν συναισθηματικά σε μια μεγαλοπρεπή μελαγχολία, μόνο και μόνο επειδή μέσα από την ανάκληση της μνήμης είναι εμφανέστατα τα σημάδια του χρόνου που κυλά ακατάπαυστα.
Η φωτογραφία είναι καθρέφτης, αδυσώπητη αποτύπωση της στιγμιαίας πραγματικότητας και δεν χαρίζεται σε κανέναν. Στην παλαιότερη εποχή, την εποχή του ασπρόμαυρου, όλα ήταν αληθινά στη φωτογραφία και ο ρεαλισμός σκέπαζε τα πάντα. Ύστερα η τεχνολογία έφερε τα πάνω κάτω, ανακαλύπτοντας άπειρα μέσα, με αποτέλεσμα η αποτύπωση να υποταχτεί σε υποκειμενικές επιθυμίες, όπου πρωταγωνιστικό ρόλο παίζει πλέον το Photoshop. Το φτιασίδωμα, οι τεχνικές επεμβάσεις, ο καλλωπισμός, το παίξιμο με τα χρώματα, οι μεγεθύνσεις, οι σμικρύνσεις, τα πρόσθετα στοιχεία ή οι αφαιρέσεις ακόμα και προσώπων, η αλλοίωση του τοπίου, του φόντου και άλλα πολλά, φτιάχνουν μίαν άλλη κατάσταση, η οποία μπορεί να διαφέρει κατά πολύ από το πραγματικό εικονιζόμενο θέμα.
Αυτό βέβαια δεν είναι κάτι καινούργιο∙ από το ξεκίνημα της ύπαρξής της, η επεξεργασία της φωτογραφίας αξιοποιήθηκε για προώθηση συμφερόντων πολιτικών, οικονομικών και γεωπολιτικών. Ένα παράδειγμα που γνωρίζουμε όλοι: Ήδη από τη δεκαετία του ’30, το σοβιετικό καθεστώς προέβαινε σε αλλοιώσεις ιστορικών φωτογραφικών ντοκουμέντων, με στόχο τη διαστρέβλωση των ιστορικών γεγονότων. Ο σταλινισμός είχε ανακαλύψει το… πολιτικό Photoshop, αφαιρώντας από τις φωτογραφίες αγωνιστές που ενδιαμέσως είχαν καθαιρεθεί από τις κεντρικές επιτροπές, είχαν διαγραφεί ή εκτελεστεί με άνωθεν αποφάσεις!
Η εποχή όμως που η φωτογραφία έχασε οριστικά τη δύναμή της ως ντοκουμέντο, είναι η σύγχρονη της ψηφιακής τεχνολογίας. Αυτό βεβαίως δεν αφαιρεί ούτε κατά διάνοια την καλλιτεχνική δύναμη και οντότητα της φωτογραφικής τέχνης, η οποία διαπιστώνουμε συχνότατα πως έχει εξελιχθεί σε πολιτιστικό προϊόν υψηλών προδιαγραφών. Κι ας προσπαθεί η τεχνολογία, όπως κάνει με όλες τις τέχνες, να τη σπρώξει προς μια αμφίβολη «τελειότητα».
Αυτό το τελευταίο το διαπιστώνω και στη μουσική και στο τραγούδι. Ένα σύγχρονο στούντιο ηχογράφησης αναλαμβάνει να βελτιώσει και να «τελειοποιήσει» ένα όργανο, μια ορχήστρα, μια φωνή, να τη φέρει σε απόλυτη τονικότητα, να συγχρονίσει τα όργανα, να τα περάσει όλα με φίλτρα και μαγικά εργαλεία, να φτιάξει «άλλον ήχο», πιο λαμπερό ή πιο σκοτεινό, εντέλει να φτιάξει ένα «άλλο τοπίο», εκείνο που επιθυμεί ο διευθυντής της παραγωγής βάσει των τάσεων της αγοράς και του μάρκετινγκ.
Αν κάποιος πιστέψει πως είμαι γενικά εναντίον των νέων τεχνολογιών και των παρεμβάσεών τους στο καλλιτεχνικό έργο, κάνει λάθος. Αυτώ που κάνω, είναι να διατηρώ την αυτονόητη άποψη πως ο δημιουργός του έργου πρέπει να διατηρεί την αρχική οντότητα της φυσικής και αισθητικής ροής των πραγμάτων. Έζησα και βίωσα το πέρασμα από το γραμμόφωνο στο πικάπ και αργότερα στους δίσκους ακτίνας. Οι συσκευές μουσικής ακρόασης παράγονταν ακατάπαυστα. Όσο η τεχνολογία προόδευε, τόσο το ψέμα στις τέχνες γινόταν όλο και πιο επικίνδυνο, αφού η χρήση της ήταν τυφλή και χωρίς προϋποθέσεις. Ήταν θέμα επιλογής του καθενός, βεβαίως, αλλά οι τεχνολογικές παρεμβάσεις πρέπει να είναι ζυγισμένες με τέτοιον τρόπο που να μην αναποδογυρίζουν την πραγματικότητα. Τα εφέ τα έχουμε ανάγκη επικουρικά και όχι για να «σώσουν» ή να αντικαταστήσουν την πρώτη δημιουργία, το αρχικό έργο!
Οι παλιές ασπρόμαυρες φωτογραφίες αιχμαλωτίζουν την αλήθεια ατόφια. Πολλές φορές, όταν σκαλίζω κιτρινισμένα κουτιά ή ξεφυλλίζω φθαρμένα άλμπουμ, ξαναβρίσκω πολλά από τα κύρια τοπία του εαυτού μου. Μπορούμε να φανταστούμε τη φωτογραφία της γιαγιάς μας με ένα ρετουσάρισμα που αφαιρεί τις ρυτίδες, την καμπούρα και τα στραβά πόδια; Θα ήταν άδικο, τουλάχιστον για εκείνη, χώρια από το ψέμα που θα αποτυπωνόταν!
Μάζεψα όλες τις ασπρόμαυρες φωτογραφίες, προσωπικές, οικογενειακές, φίλων και συγγενών, σε ένα μεγάλο συρτάρι. Η συγκίνησή μου ήταν απερίγραπτη· θαρρείς και όφειλα μια τέτοια ταξινόμηση! Σ’ αυτό το συρτάρι βρίσκονται όλες οι αυθεντικές εκτυπώσεις της παλαιότερης μνήμης, μιας άλλης ζωής ανεξίτηλης που έχει ευτυχώς γλιτώσει από σωτήρες πόσης φύσεως. Επανέρχομαι στην πεπερασμένη πραγματικότητα με το κάρο του παππού, το τσαγκαράδικο του πατέρα, τη μάνα σκυμμένη πάνω στις βελόνες της, τα κουτούκια της παρέας και τις ντροπαλές γυναίκες στις γειτονιές των χωματόδρομων της Καλλιθέας, τους παλαιούς ρεμπέτες στις λαϊκές ταβέρνες και τα χαμόσπιτα της Φιλαρέτου των προσφύγων Ποντίων και Αρμενίων. Σαν να με φυσάει ένα αεράκι ή να πίνω διψασμένος νερό από πηγή με γάργαρο νερό, όταν τις βλέπω!
Θα ακουστεί περίεργο, αλλά το συρτάρι αυτό νιώθω πως είναι η περιουσία μου, το κάστρο και η ζεστασιά μου. Ανοίγοντάς το, υποκλίνομαι στις ανεκτίμητες αξίες που αναγνωρίζουν τις ρίζες τους στην παλαιά ζωή. Όχι, δεν είμαι νοσταλγός του παρελθόντος, μόνο που αν χάσω αυτό το συρτάρι, θα περιοριστεί η ματιά μου προς το μέλλον – επειδή για να πας μπροστά, νιώθω πως καλό είναι να έχεις μνήμη ασπρόμαυρη!
Νότης Μαυρουδής («Μετά πάσης ειλικρινείας», εκδ. Άπαρσις)
