Ἡ νύχτα τῆς Βαλόνης
τοῦ
Eric Emmanuel Schmitt
Μιά, ἐντελῶς ἰδιότυπη, δίκη τοῦ Δὸν Ζουάν, διεξάγεται σ’ ἕνα νορμανδικὸ πύργο τοῦ 18ου αἰώνα, στὴν περίεργη, χειμωνιάτικη, νύχτα τῆς Βαλόνης. Ἡ Δούκισσα ντὲ Βομπρικούρ, μιὰ ὡραία ἡλικιωμένη, τὴν ἔχει σχεδιάσει μὲ μυστικότητα, ὑπερασπιζόμενη τὴν ἀνεψιά της Ἀγγελική, ποὺ συνοδεύεται ἀπὸ τὸν ἱππότη, νεαρὸ ἀδελφό της, ντὲ Σιφρεβίλ. Κεκλημένες τῆς Δούκισσας, ποὺ ὑποδέχεται ἡ ὄμορφη ὑπηρέτριά της Μάριον, εἶναι ἡ Κόμισσα ντὲ λὰ Ρός-Πικέ, ἡ δεσποινὶς ντὲ λὰ Τρένγκλ, ἡ ἤδη μοναχὴ Ὀρτὰνς ντὲ Ὀτκλαὶρ καὶ ἡ κυρία Κασέν. Ὁ, χωρὶς νὰ τὸ γνωρίζῃ, κατηγορούμενος, φθάνει μὲ τὸν ὑπηρέτη του Σγαναρέλλο καὶ ἀντιμετωπίζει τὶς παλαιὰ ἀποπλανηθεῖσες δικαστίνες του, τὴν Ἀγγελικὴ καὶ τὸν ἀδελφό της! Ἡ κρύα νύχτα γίνεται ἰδιαιτέρως συναρπαστικὴ ἀπὸ τοὺς συνεχῶς ἀνατρεπτικοὺς διαλόγους καὶ καταλήγει σ’ ἕνα ξημέρωμα φυσικὸ καὶ μαζί ἀπροσδόκητο!..
* Τὸ ἔργο τοῦ Γάλλου συγγραφέα μετέφρασε ἡ θεατρολόγος, καθηγήτρια τῆς Γαλλικῆς Μαρία Μαρῆ, τὸ ἐπιμελήθηκαν οἱ Κωνσταντῖνος Μάστρακας καὶ Θεοδόσης Παπαδημητρόπουλος, ὁ ὁποῖος καὶ τὸ στοιχειοθέτησε στὴ μηχανὴ XeLaTeX, κ’ ἐξέδωσε ὁ ἐκδοτικὸς οἶκος ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Α.Ε./Χρῆστος Κουτρουδίτσος, σὲ συνεργασία μὲ τὸν Γαλλικὸ ἐκδοτικὸ οἶκο Albin Michel, γιὰ τὸ μηνιαῖο περιοδικὸ Διορθώσεις, στὴν ὁμώνυμη σειρά, μὲ τρεῖς πίνακες (Ὁ Δὸν Ζουὰν καὶ ἡ Ἀγγελική, ἐμπροσθόφυλλο, Ἱσπανικὸ φεγγάρι, ὀπισθόφυλλο καὶ Τὸ πορτραῖτο τοῦ Δὸν Ζουάν, στὸ ἐσωτερικὸ τοῦ βιβλίου) τῆς ζωγράφου Φλώρας Μάστρακα.
Πληροφορίες
Τρίπρακτο δρᾶμα
Στοὺς ἀνθρώπους τοῦ κόσμου τούτου
δέν ὀφείλουμ’ ἐξηγήσεις…
ΚΟΜΙΣΣΑ, πρώτη πράξη, τέταρτη σκηνή.
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ:
Μαρία Μαρῆ
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ:
Κωνσταντῖνος Μ. Μάστρακας, Θεοδόσης Ἀγγ. Παπαδημητρόπουλος
ΕΙΚΑΣΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ:
Φλώρα Μάστρακα
* Ἀπὸ τὸν ἐπίλογο τῆς μεταφράστριας:
Τὸ δρᾶμα ἀποτελεῖ, ἴσως, ἕν’ ἀπ’ τὰ πλέον σύγχρονα εὐρωπαϊκά, ποὺ καταπιάνονται μὲ τὸ μῦθο τοῦ Δον Ζουάν.
Ἡ θεατρικὴ καὶ λογοτεχνικὴ τούτη μυθολογία ξεκίνησε στὴν Ἱσπανία στὰ 1630, μὲ τὸ ἔργο τοῦ μοναχοῦ Τίρσο ντὲ Μολίνα: Ὁ ἀπατεώνας τῆς Σεβίλλης καὶ ὁ προσκεκλημένος τῆς πέτρας, διὰ τῆς ἰταλικῆς δραματουργίας καὶ τῆς Κομμέντια ντὲλ Ἄρτε, μεταφυτεύθηκε στὴ Γαλλία, ὅπου καθιερώθηκε μὲ τὸν μολιερικό Δὸν Ζουὰν ἢ Τὸ Πέτρινο Συμπόσιο (1665).
Στὸ μουσικὸ Θέατρο μὲ τὴ μελοποίηση ἀπ’ τὸν Μότσαρτ τοῦ λιμπρέττου τοῦ ἀββᾶ Λορέντσο ντὰ Πόντε, ποὺ πρωτοανέβηκε τὸ 1787 στὴν Πράγα, ἐμφανίζεται ἔκτοτε ἐπιτυχῶς σ’ ὅλες τὶς μουσικοθεατρικὲς σκηνὲς διεθνῶς ὡς Ντὸν Τζιοβάνι. Ἡ μυθοπλασία τοῦ Δὸν Ζουάν, στὴν ὀπερατική της μορφή, ἔγινε δημοφιλέστερη κι ἀπ’ τὴ μολιερικὴ κωμῳδία. Ἔκτοτε, ἡ εὐρωπαϊκὴ δραματουργία καὶ ποίηση, ἐμφανίζουν, σὲ διαφορετικὲς ἐκδοχές, τὸ μῦθο καὶ τὸ χαρακτῆρα τοῦ Δὸν Ζουάν, σύμφωνα μὲ τὰ δραματικὰ καὶ ποιητικὰ πρότυπα τῶν διαφόρων ἐποχῶν ὡς: γυναικοκατακτητή, ἀρνητὴ ἀξιῶν, ἐλεύθερο ἄτομο, ρομαντικὸν ἥρωα, συμπαθῆ ἁμαρτωλὸ καὶ τελευταῖα —στὸν 20ὸν αἰῶνα— τὸν ἐντάσσουν σὲ κοινωνικοπολιτικὰ πλαίσια κι ἀντίστοιχους περιορισμούς. Μιά ἀπ’ τὶς ἀξιολογώτερες, γοητευτικότερες, μὰ καὶ πιό παράξενες μεταμορφώσεις τοῦ Δὸν Ζουάν, εἶναι κι ὁ χαρακτήρας του στὸ ἔργο τοῦ Schmitt.
* Στοιχειοθεσία μὲ τὴ μηχανὴ XeLaTeX ἀπ’ τὸ Θεοδόση Παπαδημητρόπουλο.
Η νύχτα απόψε είναι γεμάτη
γλυκυθυμία ερωτική,
από παλιούς καιρούς φερμένη.
Σα ρόδο ανθίζει στο χαγιάτι
το άλικο στόμα σου, ακριβή,
μες στη μαντήλα τυλιγμένη!
Στο σκοτεινό φράχτη με χάρη
και με καμάρι ιπποτικό
ο Δον Ζουάν στέκει αντικρύ σου,
κι απάνου απ’ όλα το φεγγάρι
λάμπει στ’ αλήθεια ισπανικό,
στα χάη της γαλανής αβύσσου…
