Του Παναγιώτη Μήλα
«Νομίζω ότι το πείραμα – διότι περί πειράματος επρόκειτο – της αναβιβάσεως αρχαίας κωμωδίας εις την κρατικήν σκηνήν (θα έλεγα εις την νεωτέραν ελληνική σκηνήν γενικώς), αφού έγινε, καλώς ή κακώς, πρέπει να είναι και το τελευταίον. Ας το πάρωμεν απόφασιν, οσονδήποτε και αν είναι η απόφασις οδυνηρά. Ο Αριστοφάνης δεν παίζεται – τουλάχιστον εις το άρτιον. Και δεν πρέπει να παίζεται. Όχι δια τας αθυροστομίας του μόνον (διότι και αυτά – ας μη υποκρινώμεθα τους ανεκτικούς – είναι λόγος σπουδαίος). Αλλά δι’ αυτήν την ουσίαν της κωμικής ύλης των έργων του».
Αυτά έγραφε ο Αιμίλιος Χουρμούζιος στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 13 Νοεμβρίου 1951.
Περίπου στο ίδιο επιθετικό μήκος κύματος ήταν όλες οι κριτικές που γράφτηκαν τότε. Ο Άγγελος Τερζάκης, ο Πέτρος Χάρης, ο Κώστας Οικονομίδης, η Αλεξάνδρα Λαλαούνη και πολλοί άλλοι δεν είδαν κάτι θετικό σε εκείνο το ανέβασμα που έγινε στις 3 Νοεμβρίου 1951 στην Κεντρική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου.
Μάλιστα ο Δημήτρης Α. Χουμαδόπουλος έγραψε στις 10 Νοεμβρίου 1951, στην εφημερίδα «Ελευθερία», μια πολύ σκληρή και απαξιωτική κριτική για τη μουσική σύνθεση του Γιώργη Καζάσογλου.
Στην Α’ Τάξη του ΣΤ’ Γυμνασίου Αρρένων της Αθήνας (στο παράρτημα της οδού Φαλήρου, στο Κουκάκι) είχαμε καθηγητή μουσικής τον Γιώργη Καζάσογλου. Αρκετά χρόνια μετά την κριτική που είχε δεχθεί από τις στήλες των εφημερίδων, δεν το είχε ξεπεράσει και για να μας αποδείξει του λόγου το αληθές μας παρουσίαζε επί πολλά μαθήματα τη μουσική που είχε γράψει για τις «Νεφέλες». Ο Καζάσογλου είχε μαζί του πάντα ένα μικρό μουσικό όργανο – σαν βαλίτσα – που θύμιζε πιάνο και ακορντεόν. Εκεί έπαιζε αυτά τα κομμάτια αλλά ποτέ δεν θα ξεχάσω την πίκρα που είχε εισπράξει το 1951.
***
Μυθικές υπογραφές στήριξαν εκείνη την πρώτη παράσταση.
Διαβάστε τους βασικούς συντελεστές:
Μετάφραση: Κώστας Βάρναλης
Σκηνοθεσία: Σωκράτης Καραντινός
Σκηνογραφία: Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας
Ενδυματολόγος: Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας
Συνθέτης: Γιώργος Καζάσογλου
Χορογραφία: Ραλλού Μάνου
Μουσική διεύθυνση: Γεώργιος Λυκούδης
Προσωπεία: Ιωάννα Σπητέρη (πάνω σε σχέδια του Νίκου Χατζηκυριάκου-Γκίκα).
***
Στους ηθοποιούς, επίσης μεγάλα ονόματα:
Χριστόφορος Νέζερ (Στρεψιάδης)
Δημήτρης Χατζημάρκος (Ξανθίας, υπηρέτης του Στρεψιάδη)
Ιορδάνης Μαρίνος (Φειδιππίδης)
Θόδωρος Ανδριακόπουλος (Α΄ Μαθητής του Σωκράτη)
Χρήστος Ευθυμίου (Σωκράτης)
Μιράντα Μυράτ (Κορυφαία Χορού Νεφελών)
Μιχάλης Καλογιάννης (Δίκαιος Λόγος)
Τάκης Γαλανός (Άδικος Λόγος)
Ιωάννης Αυλωνίτης (Πασίας)
Απόστολος Αβδής (Αμυνίας)
Νίκος Παπακωνσταντίνου (Β΄ Μαθητής του Σωκράτη)
Χορός Νεφελών
Μαργαρίτα Αμπατζή, Γιάννα Βασσάλου, Μάρμω Γεωργαλά, Βέρα Δεληγιάννη, Βεατρίκη Δεληγιάννη, Μ. Δουλή, Λούλα Ιωαννίδου, Λένα Κοκκορη, Στ. Κόκκοτα, Αιμιλία Κούση, Ίλντα Κοφίνο, Όλγα Μάμου, Ρέα Μιχαλοπούλου, Μιράντα Οικονομίδου, Μαρία Σβολοπούλου, Τατιάνα Τσαχουρίδου.
***
Πιστεύω ότι αξίζει η αναφορά όλων των ονομάτων που προηγήθηκαν. Αυτοί αγωνίστηκαν, αυτοί δέχτηκαν τη σκληρή κριτική, αυτοί άντεξαν, αυτοί συνέχισαν με το κεφάλι ψηλά… Χωρίς αυτούς ίσως δεν θα είχαμε σήμερα τη χαρά να δούμε τη νέα σκηνοθετική δουλειά του Δημήτρη Καραντζά, στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου.
***
Η αριστοτεχνική κωμωδία του Αριστοφάνη παρουσιάστηκε στα Μεγάλα Διονύσια το 423 π.Χ. και διακωμωδεί τη διδασκαλία του Σωκράτη και τις ιδέες των σοφιστών της εποχής.
Ο ηλικιωμένος, απαίδευτος Αθηναίος Στρεψιάδης, καταχρεωμένος από τις σπατάλες και τις ασωτίες του καλοαναθρεμμένου γιου του, Φειδιππίδη, προσπαθεί να τον πείσει να φοιτήσει στο φροντιστήριο του Σωκράτη, όπου θα μάθει τη διαφορά μεταξύ δίκαιου και άδικου λόγου και θα μπορεί να υπερασπίζεται καλύτερα τον εαυτό του στο δικαστήριο απέναντι στους δανειστές του.
Όταν ο Φειδιππίδης αρνείται, ο Στρεψιάδης αποφασίζει να σπουδάσει ο ίδιος, παρά την ηλικία του. Στο φροντιστήριο, έρχεται σε επαφή με τον κόσμο των ιδεών και πολύ γρήγορα εντυπωσιάζεται και ζητά να γνωρίσει τον δάσκαλο.
Ο Σωκράτης παρουσιάζεται αυτοπροσώπως και ξεκινά η τελετή μύησης του γηραιού σπουδαστή. Ωστόσο, ο Στρεψιάδης αποδεικνύεται ανεπίδεκτος μαθήσεως. Εντέλει, ο Φειδιππίδης υποκύπτει στις απειλές του πατέρα του και έρχεται με το ζόρι στο διδασκαλείο για να σπουδάσει.
Πατέρας και γιος παρακολουθούν τη σύγκρουση μεταξύ Δίκαιου και Άδικου Λόγου, με τον καθένα να υποστηρίζει ότι μπορεί να προσφέρει την καλύτερη εκπαίδευση στον Φειδιππίδη.
Ο Άδικος Λόγος αναδεικνύεται νικητής.
Ο Στρεψιάδης επιστρέφει αργότερα για να παραλάβει τον γιο του, ο οποίος έχει πλέον μεταμορφωθεί σε έναν υποδειγματικό διανοούμενο. Ο Στρεψιάδης διοργανώνει μια γιορτή στο σπίτι του για να πανηγυρίσει τη μεταμόρφωση του γιου του, ενώ διώχνει δύο δανειστές που παρουσιάζονται στη γιορτή ζητώντας από τον Φειδιππίδη να παρουσιαστεί στο δικαστήριο.
Όταν ο Φειδιππίδης απειλεί να ξυλοφορτώσει τον πατέρα του στο πλαίσιο μιας αντιδικίας, καταφεύγοντας μάλιστα στα επιχειρήματα που έχει διδαχθεί, ο Στρεψιάδης, όλος θυμό, αποφασίζει να καταστρέψει το φροντιστήριο.
***
Με ελληνικούς και αγγλικούς υπέρτιτλους
***
«Νεφέλες»
Του Αριστοφάνη
Μετάφραση: Γιάννης Αστερής
Σκηνοθεσία: Δημήτρης Καραντζάς
Συνεργάτης στη δραματουργία: Θεοδώρα Καπράλου
Σκηνικά: Κλειώ Μπομπότη
Κοστούμια: Ιωάννα Τσάμη
Κίνηση: Τάσος Καραχάλιος
Μουσική: Ανρί Κεργκομάρ
Φωτισμοί: Αλέκος Αναστασίου
Βοηθός σκηνοθέτη: Γκέλυ Καλαμπάκα
Παίζουν
Γιώργος Γάλλος (Στρεψιάδης)
Νίκος Καραθάνος (Σωκράτης)
Αινείας Τσαμάτης (Φειδιππίδης)
Καρυοφυλλιά Καραμπέτη (Δίκαιος Λόγος)
Θεοδώρα Τζήμου (Άδικος Λόγος)
Χρήστος Λούλης (Ποιητής)
Γιάννης Κλίνης (Δανειστής)
Πάνος Παπαδόπουλος (Μαθητής Α’)
Παναγιώτης Εξαρχέας (Μαθητής Β’)
Κορυφαίες
Αλεξάνδρα Αϊδίνη, Ευδοξία Ανδρουλιδάκη, Έμιλυ Κολιανδρή, Ελίνα Ρίζου
Χορός (με αλφαβητική σειρά)
Αλεξάνδρα Αϊδίνη, Ευδοξία Ανδρουλιδάκη, Παναγιώτης Εξαρχέας, Νίκος Καραθάνος, Καρυοφυλλιά Καραμπέτη, Γιάννης Κλίνης, Εμιλυ Κολιανδρή, Χρήστος Λούλης, Πάνος Παπαδόπουλος, Θεοδώρα Τζήμου
*
Παραγωγή: Θεατρικές Επιχειρήσεις Τάγαρη
***
ΕΔΩ ΔΥΟ ΕΙΚΟΝΕΣ ΑΠΟ ΤΙΣ «ΝΕΦΕΛΕΣ»
***
Η ΠΕΡΙΟΔΕΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Οι «Νεφέλες» του Δημήτρη Καραντζά, άρχισαν το ταξίδι τους στην Ελλάδα από τον Βόλο. Συνέχισαν στη Θεσσαλονίκη, στην Καβάλα, στο Δίον, στα Χανιά, στο Ηράκλειο, στο Ρέθυμνο, στην Πάτρα και στην Αρχαία Ολυμπία.
Η περιοδεία βρίσκεται στα μισά της και το δεύτερο ξεκίνημα έχει αφετηρία το Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου.
ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 2: Επίδαυρος
ΣΑΒΒΑΣΤΟ 3: Επίδαυρος
ΤΕΤΑΡΤΗ 28: Πειραιάς, ΒΕΑΚΕΙΟ ΘΕΑΤΡΟ
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ
ΤΕΤΑΡΤΗ 4: Βριλήσσια ΘΕΑΤΡΟ ΑΛΙΚΗ ΒΟΥΓΙΟΥΚΛΑΚΗ
ΠΕΜΠΤΗ 5: Παπάγου ΚΗΠΟΘΕΑΤΡΟ
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 6: Ηρώδειο
ΣΑΒΒΑΤΟ 7: Πετρούπολη ΘΕΑΤΡΟ ΠΕΤΡΑΣ
ΚΥΡΙΑΚΗ 8: Ηλιούπολη ΔΗΜ. ΘΕΑΤΡΟ ΑΛΣΟΥΣ Δ. ΚΙΝΤΗΣ
ΤΡΙΤΗ 10: Βύρωνας ΘΕΑΤΡΟ ΒΡΑΧΩΝ
***
ΕΙΣΙΤΗΡΙΑ
-Για τις παραστάσεις της Επιδαύρου: Διακεκριμένη ζώνη: 70 ευρώ, Ζώνη Α: 45 ευρώ, Ζώνη Β: 25 ευρώ, Άνω διάζωμα: 12 ευρώ.
-Για τις υπόλοιπες παραστάσεις: Κανονικό 20 ευρώ, Μειωμένο 15 ευρώ (άνεργοι, πολύτεκνοι, φοιτητικά, ΑμεΕΑ και παιδικό).
***
