Της Ειρήνης Αϊβαλιώτου
Οι “Μεγάλες Προσδοκίες”, που σκηνοθετεί η Λίλλυ Μελεμέ στο Σύγχρονο Θέατρο, δικαιώνουν τις προσδοκίες μας και οι υποκριτικές επιδόσεις των ηθοποιών στους απαιτητικούς ρόλους του έργου φτάνουν στο απόγειό τους. Η παράσταση αγγίζει τον πυρήνα του αριστουργήματος του Τσαρλς Ντίκενς και η ερμηνεία της Νατάσας Εξηνταβελώνη στο ρόλο της δύστροπης Εστέλλα μιλά απευθείας στο κοινό και ιδιαίτερα στις νέες γυναίκες, σχολιάζοντας τον τρόπο προσέγγισης των δύο φύλων και την τραυματική εμπειρία της χειραγώγησης και της αδικίας κατά την παιδική ηλικία.
Η Νατάσα Εξηνταβελώνη υποδύεται με πειστικότητα την ψυχρή, καταστροφική και σκληρή καλλονή και ταυτόχρονα εκπέμπει ένα φως, ένα χάρισμα και μια γοητεία που είναι πέρα από την εμφάνιση. Μας δίνει μια παρουσία γοητευτικά απόκοσμη, με ωραία φωνή, πολύ ωραία κίνηση και μια μαγεία που είναι μεταδοτική. Η εμπιστοσύνη στον εαυτό της, η σιγουριά της, το χιούμορ της, το θάρρος και ο ενθουσιασμός της εν γένει την καθιστούν ένα πλάσμα μοναδικό.
Έχει παίξει -μεταξύ άλλων- στις παραστάσεις GODOT2 (2018), Η αρρώστια της νιότης (2019), Περιμένοντας τον Γκοντό (2018), Ορέστεια – Χοηφόροι (2019), Η Μόμο (2017), O Θείασως πέζη Κάφκα (2016). Γεννημένη στην Αθήνα, μεγαλωμένη στο Περιστέρι, απόφοιτη της Δραματικής Σχολής του Εθνικού Θεάτρου, η Νατάσα είναι ένα κορίτσι που προσπαθεί να προοδεύει, να διδάσκεται συνεχώς και να μας… διδάσκει. Διότι, όπως ίσως θα γνωρίζετε, έχει βρει τον πιο πρωτότυπο, τον πιο ευφάνταστο και απολαυστικό τρόπο ώστε να διορθώνει τα γλωσσικά μας ατοπήματα και να μας μαθαίνει κάποια από τα “μυστικά” των Ελληνικών. Καθώς πολύ περισσότερο από εργαλείο επικοινωνίας, η γλώσσα είναι συνάμα και τρόπος σκέψης και σύλληψης του κόσμου, αντανάκλαση του μορφωτικού μας επιπέδου και μέρος της κοινωνικής μας εικόνας. Πράγμα που η Νατάσα, ως ηθοποιός συνειδητοποιημένος και άνθρωπος ενεργός, γνωρίζει πολύ καλά και παίρνει την ευθύνη που της αναλογεί ως μέλος της κοινωνίας.
Πώς αισθάνεσαι που παίζεις σε μια παράσταση βασισμένη στο αριστούργημα του Ντίκενς “Μεγάλες Προσδοκίες”, ένα από τα πιο αγαπημένα και πολυδιαβασμένα μυθιστορήματα στον κόσμο;
*Αγαπώ τη λογοτεχνία και νιώθω ευγνώμων που, με αφορμή την παράσταση, μελέτησα αυτό το έργο διαβάζοντάς το ξανά και ξανά, παίρνοντας χρόνο μέσα σε αυτό. Ήταν ένα ταξίδι, και είναι ένας κόσμος ακόμη ανοιχτός.
Είχες διαβάσει πριν το βιβλίο; Γνώριζες για το συγκεκριμένο συγγραφέα;
*Τον συγγραφέα τον γνώριζα φυσικά και το βιβλίο μερικά χρόνια πριν είχα πει ότι θα το διαβάσω, χωρίς τελικά να το κάνω. Χάρηκα πολύ όταν το διάβασα για πρώτη φορά το καλοκαίρι. Χάρηκα ακόμη περισσότερο τη δεύτερη και την τρίτη φορά που το διάβαζα και όταν, κατά τη διάρκεια των προβών, οι αναγνώσεις μας με όλο το θίασο ήρθαν σε διάλογο. Τώρα έχω ένα βιβλίο γεμάτο πλαγιότιτλους και συνομιλίες ηρώων.
Πώς θα περιέγραφες την Εστέλλα, την ηρωίδα που υποδύεσαι;
*Η Εστέλλα στο έργο του Ντίκενς εξιδανικεύεται από τον αφηγητή – παιδί, την ίδια στιγμή που όλες οι περιγραφές που την αφορούν είναι σκοτεινές, μυστήριες και, αρκετές στιγμές, τρομακτικές. Όλες οι περιγραφές που έχουμε για εκείνη είναι μέσα από τα μάτια του Πιπ και για αυτό μπερδεύονται με τα όνειρά του και τη ζωηρή φαντασία του. Η Εστέλλα, όπως την ξέρουμε από τη γνωστή ταινία, φέρεται σαν να μην έχει αγαπήσει ποτέ αληθινά. Το σίγουρο είναι πως είναι το κορίτσι που του είπαν ότι έχει “παγωμένη καρδιά” και εκείνο το πίστεψε.
*Η τύχη χαμογελά πραγματικά στον Πιπ ή μήπως τον ειρωνεύεται;
*Όλα είναι τόσο εύθραυστα στις ζωές μας που, στα δικά μου μάτια, αν κανείς το ξεχάσει αυτό, κινδυνεύει να αλλοτριωθεί από τις ίδιες του τις προσδοκίες. Ο Πιπ βουτάει παρορμητικά και αθώα στη νέα ζωή που του ανοίγεται, στο μεταξύ όμως χάνει την αθωότητά του. Δεν ξέρω αν η τύχη του έδωσε κάτι, σίγουρα όμως κάτι του έκλεψε.
Στο κείμενο του Ντίκενς ερχόμαστε σε επαφή με την ανθρώπινη δυστυχία, την έλλειψη της τάξης, την αθλιότητα, τη στάχτη και την παρακμή της αστικής βιομηχανικής πόλης, την παράνομη ζωή στο βικτωριανό Λονδίνο, τη θυματοποίηση των παιδιών. Αυτά τα στοιχεία έχουν κάποια σχέση με τη σημερινή ζωή;
*Οι κοινωνικές ανισότητες και η ταξική πάλη φαίνεται πως δεν είναι απλώς διαχρονικά ζητήματα, αλλά ορίζουν τη δομή της κοινωνίας. Η Προσδοκία του Πιπ να ξεφύγει από την τάξη του θα έπρεπε να μη θεωρείται Μεγάλη, αλλά αναφαίρετο δικαίωμά του. Η Μπίντι, ένα σοφό και εργατικό κορίτσι του χωριού, είναι πιο ικανή από όλους, μα είναι φτωχή και τάχα δεν πρέπει να κάνει μεγάλα όνειρα. Ο Μάγκουιτς καταδικάζεται σε ισόβια, ενώ ο βασικός υπαίτιος φυλακίζεται μόνο τέσσερα χρόνια λόγω ωραίου παρουσιαστικού και φανταχτερού βιογραφικού. Πολλές δομές της κοινωνίας έχουν παγιωθεί, συχνά όχι με τον πιο δίκαιο τρόπο. Τον 19ο αιώνα η κοινωνική ψαλίδα ήταν μάλλον περισσότερο φανερή. Σήμερα η ανισότητα είναι καμουφλαρισμένη πίσω από θετικούς στόχους και εμπορικά μηνύματα.
Πώς είναι η συνεργασία με τη σκηνοθέτιδά σου Λίλλυ Μελεμέ;
*Με τη Λίλλυ Μελεμέ γνωριζόμαστε ήδη από το καλοκαίρι στις “Χοηφόρους”. Τότε ήταν που προέκυψε και η πρόταση – διάθεσή της να μου εμπιστευτεί αυτόν το ρόλο, πράγμα για το οποίο νιώθω ευγνωμοσύνη και τιμή. Η Μόνικα Κολοκοτρώνη μας έκανε την κίνηση και τότε και τώρα, και ο Σταύρος Γασπαράτος τη μουσική. Η παλιά μου δασκάλα Φιλαρέτη Κομνηνού πρωταγωνιστεί επίσης και στις δύο παραστάσεις. Παρόλο που, όπως κάθε διαδικασία πρόβας, έτσι και η δική μας είχε τα σκαμπανεβάσματά της, χαίρομαι πολύ που βρέθηκα ξανά με όλους αυτούς τους ανθρώπους και που συναντήθηκα με νέους, πλέον αγαπημένους συνεργάτες.
“Ο μεγαλύτερος εχθρός μας είναι ο εαυτός μας”, κατά τον Ντίκενς. Πώς το σχολιάζεις;
*Είμαι βέβαιη πως το μυαλό μας μπορεί να μας παγιδεύσει σε περίπλοκα μονοπάτια, να μας παρασύρει σε παράλογους φόβους, να μας αναχαιτίσει. Απλώς νιώθω ότι τελικά είναι χρήσιμο κάπου κάπου να μην τα σκαλίζουμε τόσο. Ζούμε σε καιρούς που έτσι κι αλλιώς έχουμε κάνει στροφή στον εαυτό, φτιάχνουμε μικρόκοσμους με κέντρο εμάς και το εγώ ανάγεται στο σημαντικότερο πράγμα, ενώ δεν είναι ακριβώς έτσι.
Ο Ντίκενς στο έργο του προβάλλει την καλοσύνη και την αλληλεγγύη. Πιστεύεις πως αυτές οι δύο αρετές μπορούν να σώσουν τον κόσμο;
*Φυσικά. Αν αγαπούσαμε τη ζωή αληθινά και βαθιά (και εννοώ τη ζωή, όχι τη ζωή μας), όλα θα ήταν πολύ καλύτερα. Και αν συγχωρούσαμε στα αλήθεια, όπως ο Πιπ.
Ποια είναι τα επόμενα σχέδιά σου;
*Ελπίζω σε ένα μεγάλο ταξίδι σύντομα. Επίσης ξεκινώ πρόβες για τις “Σουφραζέτες” του Χρήστου Καρασαββίδη στο θέατρο «Tempus Verum – Εν Αθήναις».
- Διαβάστε επίσης:
Δέκα λόγοι για να δούμε τις «Μεγάλες Προσδοκίες» στο Σύγχρονο Θέατρο
Αποσπάσματα από το αριστούργημα του Καρόλου Ντίκενς “Μεγάλες Προσδοκίες”
“Μεγάλες προσδοκίες” – Η ραγισμένη καρδιά του Ντίκενς χτυπά στο Σύγχρονο Θέατρο
Φωτογραφίες: catisart.gr
