Της Ειρήνης Αϊβαλιώτου
Γελάσαμε με τις ερμηνείες, τις τόσο καίριες και κωμικές, γελάσαμε με τις λέξεις, που έπεφταν στη δράση και τα ανατρέπανε όλα. Λέξεις περιφερόμενες στην αυλή της «Ακαδημίας Πλάτωνος», στο μυαλό του συγγραφέα κι από κει στο μυαλό και τη φαντασία μας. Λέξεις οι οποίες στριφογυρίζουν σαν έντομα κοντά στο φως, σαν μέλισσες στα φυτά, σαν πεταλούδες στον αέρα. Ξαφνικά ο Νώντας πιάνει μια λέξη και τη βάζει στη φράση και ο Κόλιας την επαναλαμβάνει προσθέτοντας και κάτι ακόμα. Το κείμενο (αν και ίδιο) αλλάζει από τις άλλες φορές που το έχεις ακούσει, γίνεται διαφορετικό, οι δράσεις μετατρέπονται σε κάτι άλλο. Ένα ξάφνιασμα, μια ανατροπή, μια διένεξη που σε ανατριχιάζει. Κι ως θεατής έλκεσαι. Σύγκρουση, περιέργεια, αγωνία και αναμονή.
Δύο άνδρες στον κλειστό χώρο μιας εσωτερικής αυλής, σε μια αθηναϊκή γειτονιά, συζητούν. Αιωρούνται νοήματα και ερωτήματα, ενώ η κατάσταση αυτή θαρρείς πως επιβλέπεται από απόντα πρόσωπα. Του άλλου φύλου ή του ιδίου τα οποία κατευθύνουν νήματα και νοήματα. Τίποτα καλύτερο, τίποτα χειρότερο δεν προκύπτει.
Ένα νεοελληνικό έργο που τόσο πολύ έχουμε αγαπήσει, στη δική του εκδοχή, μια εκδοχή που είναι ευγενικά ειρωνική και βαθύτατα παράλογη, σκηνοθέτησε ο Δημήτρης Λάλος στην πρώτη του σκηνοθετική απόπειρα. Μαζί με τους ηθοποιούς Σαμουήλ Ακίνολα και Στέφανο Μουαγκιέ, έχοντας κρατήσει αυτούσιο το κείμενο του συγγραφέα, καταθέτουν την προσωπική τους ματιά πάνω σε ένα από τα σπουδαιότερα έργα του νέου ελληνικού θεάτρου.
Καλοκαίρι. Απόγευμα. Ζέστη. Λίγο μετά το μεσημεριανό ύπνο. Τότε που αποζητάς μια γουλιά καφέ για να ’χεις το σθένος να αντιμετωπίσεις το υπόλοιπο της ημέρας. Δύο λαϊκοί τύποι στήνουν τη δική τους κομπίνα. Ο Φώντας (Στέφανος Μουαγκιέ) και ο Κόλιας (Σαμουήλ Ακίνολα) ονειρεύονται να «πιάσουν την καλή». Φυσικά χωρίς περιττό μόχθο και χρόνο. Όλη η νεοελληνική νοοτροπία στα ζάρια. Αντιφατικά οράματα και κουτοπονηριές με αυτοσχεδιαστικό οίστρο. Η πραγματικότητα απομακρύνεται ή μάλλον καραδοκεί, μέχρι να ακυρωθεί κάθε πολυπόθητο όνειρο. Οι σιωπές μιλάνε. Αυτή η παρτίδα τάβλι γίνεται ένα κομμάτι από την πίτα της ζωής. Γεννιέται αλήθεια στην ατμόσφαιρα και ρυθμός στον περιπαιχτικό λόγο του Κεχαΐδη. Ο Δημήτρης Κεχαΐδης ανήκει στους σημαντικότερους Νεοέλληνες συγγραφείς του θεάτρου. Με βασική προβληματική τη νεοελληνική πραγματικότητα, καθιέρωσε μια ιδιότυπη θεατρική γραφή. Ένα θεατρικό λόγο που, ενώ μοιάζει με πιστή αναπαραγωγή καθημερινού λόγου, αποτελεί μια ιδιαίτερη έκφραση καθαρά θεατρικής ποίησης. Το «Τάβλι» του είναι ένα σύμβολο της νεοελληνικής μεταφυσικής. Μέσα από μια οικεία ιστορία, αναγνωρίσιμη και κοινή, αναδύονται στην επιφάνεια οι ρίζες ενός λαού που βασανίστηκε να κρατηθεί και να επιβιώσει. Δίχως επιείκεια, δίχως οίκτο, δίχως ωραιοποίηση. Κανένας ηρωισμός, καμιά εξιδανίκευση, κανένα στρογγύλεμα. Κλείνοντας 10 χρόνια από τον θάνατο του συγγραφέα, μία από τις κορυφαίες νεοελληνικές σάτιρες παίρνει σάρκα και οστά στην ειδικά διαμορφωμένη αυλή του θεάτρου “Ακαδημία Πλάτωνος”.
Το “Τάβλι” του Δημήτρη Κεχαΐδη, σε σκηνοθεσία Δημήτρη Λάλου με τους Σαμουήλ Ακίνολα και Στέφανο Μουαγκιέ, παρά τις αντιξοότητες, συνεχίζεται κάθε Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή στις 21.15 έως τις 26 Ιουλίου 2015.
Παρακολουθήσαμε τον Φώντα και τον Κόλλια ένα βράδυ που η Αθήνα ζούσε τον πυρετό των συγκεντρώσεων. Εμείς ψηφίσαμε θέατρο και νομίζω πως πράξαμε σωστά. Το είδαμε στα υγρά μάτια των δύο υπέροχων ερμηνευτών.
Δύο φίλοι και κουνιάδοι παίζουν τάβλι στην αυλή του σπιτιού τους και συζητούν ακατάπαυστα. Καθηλωμένοι πάνω σε μια ατέλειωτη παρτίδα, σκαρώνουν με το μυαλό τους σχέδια, μανούβρες και κομπίνες, καταστρώνοντας το «μεγάλο κόλπο» που δεν θα έρθει ποτέ. Σε μια αέναη φυγή από την πραγματικότητα, διεκδικούν με αξιώσεις μια περίοπτη θέση στο βαθύ όνειρο του Νεοέλληνα να τη βγάλει καθαρή.
Πρωτοανεβασμένο το 1972 από τον Κάρολο Κουν στο Θέατρο Τέχνης, «Το Τάβλι» του Δημήτρη Κεχαΐδη (σε συνεργασία με την Ελένη Χαβιαρά), με την ιδιότυπη γραφή του καθημερινού λόγου και τον αιχμηρό πολιτικό προβληματισμό, μέσα στη γλαφυρότητα της ελληνικής πραγματικότητας φαντάζει πιο επίκαιρο από ποτέ.
Στην παράσταση του Δημήτρη Λάλου, το έργο επαναπροσδιορίζεται μέσα από μια θεατρική πρόταση που υπενθυμίζει ότι το πιο δυνατό στοιχείο ενός λαού είναι η νοοτροπία του. Αυτή που δεν γνωρίζει τάξεις και χρώμα. Αυτή που ενσωματώνει, αφομοιώνει και εξισώνει τα πάντα. Αυτή που καλείται, τελικά, να οικειοποιηθεί όποιος επιθυμεί να επιβιώσει. Έργο προφητικό και γι’ αυτό διαχρονικό, το “Τάβλι” πραγματεύεται την πορεία των κοινωνικών πραγμάτων της Ελλάδας αλλά και την αλλαγή των ίδιων των Ελλήνων. Δύο άνδρες θέλουν να βρουν διέξοδο από τη μιζέρια και τη μικροαστική τους ζωή. Ο Κόλια ονειρεύεται να εκδώσει ένα βιβλίο για την αντιστασιακή του δράση στην Κατοχή, ο Φώντας καταφεύγει σε έναν πιο άμεσο και προσοδοφόρο τρόπο: την απάτη. Θα οδηγηθούν άραγε στον πολυπόθητο στόχο τους;
Οι εντάσεις που προκύπτουν από τον συγχρωτισμό των δύο ατόμων είναι δυσανάλογα δραματικές σε σχέση με το αντικείμενο της αντιπαράθεσης, η σύγκρουση δεν οδηγείται σε καμία απολύτως λύση. Οι εντάσεις στην πορεία αποδεικνύονται δικαιολογημένες εφόσον αυτό που διακυβεύεται είναι κάτι διαφορετικό από αυτό που φαίνεται. Η ουσία έμμεση, υπαινικτική, είναι τραγική και μοιραία, γι’ αυτό και τίποτα δεν αλλάζει.
Η παράσταση φορτισμένη με μεγάλη ενέργεια περνά από την πικρή ειρωνεία στην καθαρή κωμικότητα κι από κει στο δράμα. Η Ιστορία, Κατοχή και Αντίσταση, είναι παρούσα στις πλέον δραματικές της κορυφώσεις, ως ένα “ένδοξο παρελθόν” που υπάρχει πάντα σε ειρωνική αντίστιξη με το παρόν. Η Ιστορία επιπλέον είναι παρούσα και μέσα από την εξάλειψη της “ελληνικότητας” ως πολιτισμικής και εθνικής ιδιαιτερότητας ή μοναδικότητας.
Η καθήλωση σε μία εύπεπτη γραφικότητα αποφεύχθηκε διότι η εγγραφή της ιστορικής στιγμής γίνεται μέσα από τα πρόσωπα. Απίστευτη ακρίβεια και τρυφερός σαρκασμός διακωμωδεί την ελληνική πραγματικότητα. Η συνύπαρξη των ανθρώπων μέσα και πέρα από τις αντιθέσεις τους και τη διαφορετικότητά τους είναι η γλυκόπικρη γεύση σαν το μεθυστικό άρωμα του ελληνικού καφέ στο χοντρό φλιτζανάκι που μας αφήνει η θαυμάσια αυτή παράσταση. Κόντρα στη μοναξιά, τον κατακερματισμό και την ψυχική ερήμωση της θλιβερής στιγμής που διερχόμαστε.
Στέρεο θέατρο στην ολότητά του, που μας διασκέδασε και μας συγκίνησε. Σκηνοθετημένο εξαιρετικά από το γνωστό μας ηθοποιό Δημήτρη Λάλο, ο οποίος με βοηθό του την Κρίστελ Καπερώνη έφτιαξε μια παράσταση βασισμένη στη θεατρική μουσικότητα και τον ρεαλισμό.
Οι δύο εκπληκτικοί ηθοποιοί, Σαμουήλ Ακίνολα και Στέφανος Μουαγκιέ, αφρικανικής καταγωγής, αλλά γεννημένοι και μεγαλωμένοι στην Ελλάδα, με ελληνικότατο DNA, τεντώνονται σαν λεπτές μεμβράνες φτάνοντας την αέναη αναμονή του υπαρξιακού κενού στα άκρα.
Δείτε το!
Συντελεστές
Κείμενο: Δημήτρης Κεχαΐδης
Σκηνοθεσία: Δημήτρης Λάλος
Σκηνογραφία – Κοστούμια: Μιχάλης Σαπλαούρας
Βοηθός Σκηνοθέτη: Κρίστελ Καπερώνη
Φωτογραφίες-trailer: Kamvas production
Παίζουν: Σαμουήλ Ακίνολα και Στέφανος Μουαγκιέ
Πληροφορίες
Δημήτρης Κεχαΐδης
“Το Τάβλι”
Σκηνοθεσία Δημήτρης Λάλος
Θέατρο
Ακαδημία Πλάτωνος
(αυλή)
Σπύρου Πάτση και Μαραθωνομάχων 8
Βοτανικός (έναντι Λεωφόρου Αθηνών)
Τηλέφωνο: 2104830330
Παραστάσεις
Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή στις 21.15
Είσοδος 12 ευρώ κανονικό και 8 ευρώ μειωμένο
Διάρκεια 75’
Προπώληση από 10 ευρώ στο www.viva.gr
