Του Παναγιώτη Μήλα
«Κι εδώ σιχαίνεσαι το αστυνομικό μυθιστόρημα, τους γκάνγκστερς, τους φόνους, τα πιστόλια, τους στραγγαλισμούς …οι νεαροί βλαστοί μας, κάνουν όνειρα και διαλέγουν ρόλους. Θεός να τα φυλάει τα καημένα…».
Έγραφε ο Νίκος Παπαπερικλής στην «Αυγή» τον Φεβρουάριο του 1958.
*
«Ανοικτός ο δρόμος για τη διαφθορά – τα γκανγκστερικά φιλμ ελεύθερα για τη νεολαία. Τα έντυπα που διαφθείρουν τους νέους (Μάσκες κ.λπ.) κυκλοφορούν όχι μόνον ελεύθερα αλλά και σε αδασμολόγητο χαρτί, προς ευχερεστέραν κυκλοφορίαν της εντύπου αθλιότητος. Όμως ο Θούριος του Ρήγα, ο Ρουσώ και ο Ζολά απαγορεύονται».
Αυτά έγραφε, και πάλι, «Η Αυγή», το δημοσιογραφικό όργανο της ΕΔΑ τότε, στις 24 Οκτωβρίου 1961.
***
Κατόπιν τούτου ο κυρ – Βασίλης, ο περιπτεράς στη Λεωφόρο Συγγρού – εκεί που είναι σήμερα ο «Σταθμός Μετρό Φιξ», στην οδό Δράκου – πάθαινε πολιτικό και πολιτισμικό σοκ όταν πήγαινα να αγοράσω ΚΑΙ την «Αυγή» ΚΑΙ τη «Μάσκα».
Πάντα προσπαθούσε να τυλίγει και τα δύο έντυπα σε μια σκισμένη σελίδα από παλιά εφημερίδα. Αυτό κυρίως συνέβαινε μέχρι να τελειώσω το Δημοτικό της Μελπομένης Παπαϊωάννου και του Αναστάσιου Γεωργαντόπουλου, που ήταν στην οδό Δράκου 9, στο Κουκάκι. Αργότερα όταν ήμουν στο ΣΤ’ Γυμνάσιο Αρρένων (πρώτα στην οδό Ζαν Μωρεάς και μετά στην οδό Φαλήρου) τα πράγματα ήταν σχετικά πιο εύκολα…
***
Την ώρα που οι «δεξιοί» έγραφαν πως είναι: «Φθοροποιό ανάγνωσμα για τη νεολαία» ενώ από την άλλη πλευρά οι «αριστεροί» υποστήριζαν ότι «το έντυπο αυτό εκφράζει την ιδεολογική παρακμή της αστικής τάξης και αποπροσανατολίζει τους νέους από την ταξική πάλη».
***
Η «Μάσκα» τότε πουλούσε 45.000 τεύχη την εβδομάδα, τόσα όσα δεν πουλάνε σήμερα ολόκληρο τον χρόνο οι εφημερίδες που την κατηγορούσαν…
Όπως έλεγε αργότερα ο δημοσιογράφος Απόστολος Μαγγανάρης: «Πολλές φορές έφτασε διαφημίσεις για τη «Μάσκα» να μην τις δημοσιεύει ο «Ριζοσπάστης» και η «Αυγή» λέγοντας ότι οι ήρωες είναι αντίθετοι με τη σοσιαλιστική ιδεολογία».
Ασφαλώς αξίζει εδώ να πω ότι η «αγκύλωση» αυτή των αριστερών και των δεξιών εντύπων δεν συνεχίστηκε για πάρα πολλά χρόνια. Σιγά σιγά κατάλαβαν ότι οι απόψεις τους δεν είχαν ανταπόκριση στο κοινό και κυρίως στους νεαρούς αναγνώστες.
Με την πάροδο του χρόνου στους πιτσιρικάδες προστέθηκαν και μεγαλύτερης ηλικίας «πελάτες».
Ο κορυφαίος δημοσιογράφος και διευθυντής του περιοδικού Απόστολος Μαγγανάρης σε έρευνα που έκανε για να μάθει ποιο ήταν το αναγνωστικό κοινό, είδε με έκπληξη ότι υψηλόβαθμοι αστυνομικοί, δικηγόροι και δικαστές φρόντιζαν κάθε εβδομάδα να έχουν το περιοδικό σε κάποιο συρτάρι του γραφείου τους.
***
Η «Μάσκα» αποτελούσε φυτώριο αστυνομικών συγγραφέων. Από τις πέντε περιόδους του θρυλικού πλέον περιοδικού πέρασαν γνωστοί συγγραφείς, δημοσιογράφοι και μεταφραστές οι οποίοι έγραφαν διηγήματα με ξένους ήρωες (Ζορρό, Λέμι Κόσιον και άλλους): Ήταν ο Απόστολος Μαγγανάρης, ο Γιώργος Μαρμαρίδης, ο Γιώργος Τσουκαλάς, η Γεωργία Δεληγιάννη (μετέπειτα και Αναστασιάδη), ο Στέλιος Ανεμοδουράς, ο Δημήτρης Χανός, ο Βασίλης Κοχλατζής, ο Ηλίας Μπακόπουλος, ο Νίκος Μαράκης, ο Γιώργος Σεβαστίκογλου, ο Φάνης Κλεάνθης, ο Νίκος Τσεκούρας, η Ειρήνη Καλκάνη και ο Πολύβιος Βασιλειάδης.
Την εικονογράφηση και τα εξώφυλλα ανέλαβαν κατά καιρούς οι καλλιτέχνες Βύρων Απτόσογλου και Δημήτρης Αντωνόπουλος.
***
Η πρώτη έκδοση του περιοδικού «Μάσκα» ξεκίνησε την προπολεμική περίοδο 1935 – 1939, βασισμένη στο αντίστοιχο αμερικανικό έντυπο «Black Mask». Με αντίπαλο δέος το περιοδικό «Μυστήριο» του Νίκου Θεοφανίδη, εκδότη του δημοφιλέστατου περιοδικού «Ρομάντσο», συνέχισε την έκδοσή του μέχρι πριν κηρυχτεί ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος.
Η δεύτερη περίοδος έκδοσής της πραγματοποιήθηκε τα χρόνια 1946 – 1949 και η τρίτη το διάστημα 1955 – 1958. Σε αυτή την τρίτη περίοδο έλαμψε το άστρο του 17χρονου (!) τότε Τζίμμυ Κορίνη.
Το 1963 τα δικαιώματά της περιήλθαν στον Σπύρο Δαρεμά που ανέθεσε τη διεύθυνσή της στον Τζίμμυ Κορίνη επί 11 συνεχή χρόνια, μέχρι τον τερματισμό της κυκλοφορίας του εντύπου, το 1974.
Μια προσπάθεια αναβίωσής της πολύ αργότερα (1998) πάλι από τον – 83χρονο σήμερα – Κορίνη, δεν στέφθηκε από επιτυχία.
***
Αν και δεν ήταν αναμενόμενο, βαθμιαία η στάση της Αριστεράς άλλαξε και οι διανοούμενοί της άρχισαν να βλέπουν την αστυνομική λογοτεχνία με καλό μάτι. Τον Οκτώβριο του 1961 δημοσιευόταν σε συνέχειες στην εφημερίδα «Ανεξάρτητος Τύπος» (διευθυντές Ι.Α. Πουρνάρας – Κ.Μ. Κύρκος) το μυθιστόρημα του Ζορζ Σιμενόν «Η γούνα της αγριόγατας». Το 1964, στο απογευματινό κομματικό όργανο της ΕΔΑ «Δημοκρατική Αλλαγή» (με διευθυντή τον πρώην βουλευτή Γιάννη Ευαγγελίδη), δημοσιεύτηκε το μυθιστόρημα «Ένα πτώμα στη βιβλιοθήκη» της Άγκαθα Κρίστι.
Έτσι ο δρόμος της υποδοχής και της αποδοχής των …αστικών προϊόντων άνοιξε επισήμως.
***
Σήμερα η «Μάσκα» υπάρχει μόνο στο Μοναστηράκι, στα περίφημα παλαιοβιβλιοπωλεία, όπου εκεί ποτέ δεν λείπει τίποτα…
Καλό είναι να την αναζητήσουμε εκεί αν θέλουμε να απαλλαγούμε από την «αρρώστια» του tablet…
