Στο πλευρό της μεγάλης Κυβέλης η Μάρθα Καραγιάννη έκανε το κινηματογραφικό της ντεμπούτο σε ηλικία 16 ετών στην ταινία της Φίνος Φιλμς «Η άγνωστος», σε σκηνοθεσία Ορέστη Λάσκου.
Το 1957, ένα μόλις χρόνο μετά την πρώτη της ταινία, ανέβηκε για πρώτη φορά στη θεατρική σκηνή στο έργο «Ελέφαντες και ψύλλοι» με τον θίασο του Κώστα Χατζηχρήστου. Η παράσταση αυτή ήταν η αρχή μιας μακρόχρονης και επιτυχημένης θεατρικής διαδρομής σε κλασικές ελληνικές κωμωδίες, έργα ξένων συγγραφέων, μιούζικαλ και επιθεωρήσεις.
Θεατρικοί «σταθμοί» και αγαπημένοι της ρόλοι, με τους οποίους ξεχώρισε, ήταν στις παραστάσεις: «Όμορφη πόλη» (1962), «Καμπαρέ» (1972), «Παγωτό μες το χειμώνα» (1984), «Χαμάμ γυναικών» (1996) και «Αρσενικό και παλιά δαντέλα» (2000).
Ξεχώρισε σε μερικές από τις πιο γνωστές ελληνικές ταινίες, όπως «Μερικοί το προτιμούν κρύο», «Κορίτσια για φίλημα», «Μια κυρία στα μπουζούκια», «Γοργόνες και Μάγκες».
Οι γονείς της ήταν ποντιακής καταγωγής. Συγκεκριμένα η μητέρα της Δόμνα γεννήθηκε στο Μπακού και ο πατέρας της Χαρίλαος στο Αικατερινεντάρ. Η ίδια γεννήθηκε στην Πειραιά και μεγάλωσε στο Κερατσίνι.
Σπούδασε χορό και από τα οχτώ της χρόνια άρχισε να δίνει παραστάσεις στη Λυρική Σκηνή συμμετέχοντας στο παιδικό μπαλέτο της Λουκίας Σακελλαρίου, μαζί με την Ελένη Προκοπίου.
Το ντεμπούτο της στον κινηματογράφο το έκανε το 1955, σε ηλικία 17 ετών, στην ταινία της Φίνος Φιλμς «Η άγνωστος», στο πλευρό της Κυβέλης, του Γιώργου Παπά και του Μίμη Φωτόπουλου, σε σκηνοθεσία Ορέστη Λάσκου.
Ο Ναπολέων Ελευθερίου την είδε να χορεύει στο κέντρο «Σε λα πεν» και της έκανε την πρόταση να παίξει στο θέατρο. Αργότερα συνεργάστηκε με τον επιχειρηματία του μουσικού θεάτρου Βασίλη Μπουρνέλη στο Θέατρο Ακροπόλ.
Στην τηλεόραση εμφανίζεται πρώτη φορά στη σειρά «Ο Δρόμος» το 1977, το σενάριο της οποίας υπέγραφε αρχικά και μέχρι το θάνατό του ο Κώστας Πρετεντέρης.
Η κινηματογραφική της καριέρα συνδέθηκε με τα λαμπερά μιούζικαλ και τις κωμωδίες του Γιάννη Δαλιανίδη. Η συνεργασία τους ξεκίνησε το 1961 στην ταινία «Ζητείται ψεύτης». Η ίδια έλεγε χαρακτηριστικά ότι, αν και ήταν μόλις 21-22 χρόνων, ο Φίνος τη θεωρούσε «φθαρμένη» γιατί είχε πάρει ήδη μέρος σε ταινίες τις οποίες ο σημαντικός παραγωγός τις χαρακτήριζε μέτριες.
Το μοναδικό μιούζικαλ στο οποίο η Μάρθα Καραγιάννη δεν χόρεψε, ήταν το «Μερικοί το προτιμούν κρύο» γιατί αρχικά στο ρόλο της επρόκειτο να εμφανιστεί η Άννα Φόνσου. Μάλιστα είχε γίνει και δεύτερη πρόταση στην Πόπη Λάζου.
Στη μουσική ταινία «Οι θαλασσιές οι χάντρες» του 1967 εμφανίζεται ως καθαρά κωμική ηθοποιός, κάτι στο οποίο επέμεινε πολύ ο Γιάννης Δαλιανίδης, παρότι η ίδια πρόβαλλε σθεναρή αντίσταση θεωρώντας ότι ήθελε ο σκηνοθέτης να προβάλει τη Ζωή Λάσκαρη, ενώ αντίθετα εκείνος της είπε ότι έτσι της δίνει ψωμί για μέχρι τα γεράματά της, εννοώντας ότι μπορούσε να ξεχωρίσει και να σταθεροποιηθεί στην κωμωδία και να απαγκιστρωθεί από την εικόνα της λαμπερής σουμπρέτας-χορεύτριας που έχει όριο λήξης.
Τραγούδησε πρώτη φορά στην ταινία «Καπετάνιος για κλάματα» το 1960 με το τραγούδι «Σαν φυσά το μαϊστράλι», αλλά έκανε μεγάλη επιτυχία τραγουδώντας στην ταινία «Γοργόνες και Μάγκες» το 1968 με το «Ο άνδρας που θα παντρευτώ». Επίσης τραγούδησε στη βιντεοταινία «Μια τρελή, τρελή ζωντοχήρα» του 1988.
Η ταινία «Ο παράς κι ο φουκαράς» είναι η τελευταία ταινία που έκανε εκτός Φίνου γιατί στη συνέχεια υπέγραψε συμβόλαιο αποκλειστικής συνεργασίας με τη μεγάλη κινηματογραφική εταιρεία. Το 1965 έκανε ένα πέρασμα στην ταινία του Γιώργου Κωνσταντίνου «5000 ψέματα».
Το 1969, έπαιξε ένα δραματικό ρόλο στην ταινία του Νίκου Φώσκολου, «Πεθαίνω κάθε ξημέρωμα», και ένα κωμικό στην ταινία του Ντίνου Δημόπουλου, «Η ωραία του κουρέα».
Η συνεργασία της με τον Γιάννη Δαλιανίδη και τον Κώστα Βουτσά απογειώθηκε στην ταινία «Το ανθρωπάκι» του 1969.
Τελευταία ταινία εκείνη την περίοδο είναι «Ο μάγκας με το τρίκυκλο» του 1972, ενώ θα επανέλθει μερικά χρόνια αργότερα με την ταινία πρωταγωνιστών του Γιώργου Λαζαρίδη, «Ο Ποδόγυρος» το 1980.
Τελευταία έπαιξε στις ταινίες «Πεθαίνω για σένα» (2009) και «Από έρωτα» (2014).
***
Θέατρο
Το 1962 έλαβε μέρος στην παράσταση των Θεοδωράκη, Κακογιάννη και Μποστ «Όμορφη πόλη».
Συμμετείχε επανειλημμένα στον θίασο Γεωργίας Βασιλειάδου και Βασίλη Αυλωνίτη. Εμφανίστηκε σε επιθεωρήσεις δίπλα στους Νίκο Σταυρίδη, Κώστα Χατζηχρήστο, Γιώργο Κωνσταντίνου, Μαρίκα Νέζερ, Νίκο Ρίζο, Γιάννη Γκιωνάκη, Καίτη Μπελίντα, Σπεράντζα Βρανά, Ρένα Ντορ, Ρένα Βλαχοπούλου, Ορέστη Μακρή, Κατερίνα Γιουλάκη, Σταύρο Παράβα, Αλέκο Λειβαδίτη, Μπέτυ Μοσχονά, Ελένη Προκοπίου, Βαγγέλη Βουλγαρίδη, Γιάννη Φέρμη, Τάκη Μηλιάδη, Σωτήρη Μουστάκα κ.ά.
Η Μάρθα Καραγιάννη όμως δεν έπαιξε μόνο επιθεωρήσεις. Το 1972 συγκρότησε δικό της θίασο και ανέβασε το «Καμπαρέ» στο θέατρο Καλουτά.
Έπαιξε ανάμεσα σε άλλα Το ρετιρέ της Εύας (1965), Γη SOS (1970), Οι άντρες προτιμούν τις ξανθές (1983), Παγωτό μες στο χειμώνα (1983–84), Αγάπη μου παλιόγρια (1986–87), Απόψε αυτοσχεδιάζουμε (1992–93), Χαμάμ γυναικών (1996–97), Όταν οι γυναίκες το γλεντούν (1998), Αρσενικό και παλιά δαντέλα (1999-2000), Το κορίτσι της γειτονιάς (2002–03), Εκκλησιάζουσες (2004).
Τηλεόραση
Στην τηλεόραση εκτός από το σίριαλ «Ο Δρόμος» (1977) πρωταγωνίστησε στις σειρές «Οι Μικρομεσαίοι» του Γιάννη Δαλιανίδη (1992), «Ζωή πατίνι» του Γιώργου Κωνσταντίνου (1995) και «Επτά Θανάσιμες Πεθερές» (2004).
Προσωπική ζωή
Η Μάρθα Καραγιάννη παντρεύτηκε τον Δημήτρη Στεφανάκο, ποδοσφαιριστή του Ολυμπιακού, τον Οκτώβριο του 1960. Ο γάμος έγινε στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, στην Κυψέλη. Απέκτησαν ένα παιδί που πέθανε τρεις ημέρες μετά τη γέννηση του. Το ζευγάρι χώρισε λίγους μήνες αργότερα.
Αργότερα και για 12 χρόνια έζησε μαζί με τον τερματοφύλακα του Παναθηναϊκού Βασίλη Κωνσταντίνου.
Το 2001 έγραψε την αυτοβιογραφία της με τίτλο “Ο έρωτας μωρό μου είναι γλέντι” που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις “Άγκυρα”. Ένα μεγάλο κομμάτι του βιβλίου περιλαμβάνει συνεντεύξεις που είχε παραχωρήσει μέχρι τότε.
***
Η Μάρθα Καραγιάννη, γεννήθηκε στον Πειραιά στις 6 Νοεμβρίου του 1939. Ήταν μια από τις πιο σπουδαίες ηθοποιούς του ελληνικού κινηματογράφου και θεάτρου. Έφυγε από τη ζωή το μεσημέρι της Κυριακής 18 Σεπτεμβρίου 2022.
