***
Από τα χέρια 12 Ελληνίδων πέρασε η Ολυμπιακή Φλόγα στο ταξίδι της για τις πόλεις που φιλοξένησαν Ολυμπιακούς Αγώνες από το 1936 – που καθιερώθηκε η τελετή – μέχρι και το 2021.
Φέτος Πρωθιέρεια της τελετής της Αφής στην Αρχαία Ολυμπία, με τελικό προορισμό το «Παρίσι 2024», θα είναι η ηθοποιός Μαίρη Μηνά.
Οι πρωθιέρειες που προηγήθηκαν ήταν:
Τόκιο 2021: Ξανθή Γεωργίου
Ρίο 2016: Κατερίνα Λέχου
Λονδίνο 2012: Ινώ Μενεγάκη
Πεκίνο 2008: Μαρία Ναυπλιώτου
Αθήνα 2004: Θάλεια Προκοπίου
Σίδνεϊ 2000: Θάλεια Προκοπίου
Ατλάντα 1996: Μαρία Παμπούκη
Βαρκελώνη 1992: Μαρία Παμπούκη
Σεούλ 1988: Κατερίνα Διδασκάλου
Λος Άντζελες 1984: Κατερίνα Διδασκάλου
Μόσχα 1980: Μαρία Μοσχολιού
Μόντρεαλ 1976: Μαρία Μοσχολιού
Μόναχο 1972: Μαρία Μοσχολιού
Μέξικο Σίτι 1968: Μαρία Μοσχολιού
Τόκιο 1964: Αλέκα Κατσέλη
Ρώμη 1960: Αλέκα Κατσέλη
Μελβούρνη 1956: Αλέκα Κατσέλη
Ελσίνκι 1952: Ξανθίπη Πηχέων – Θεολογίτη
Λονδίνο 1948: Μαρία Αγγελακοπούλου
Βερολίνο 1936: Κούλα Πράτσικα
***
Το τελετουργικό θέλει την πρωθιέρεια και τις ιέρειές της να συµµετέχουν σε µια λιτή χορογραφία στον βωµό που υπάρχει στον χώρο του ναού της Ήρας. Η πρωθιέρεια επικαλείται τον Απόλλωνα ως θεό του φωτός απαγγέλλοντας τα εξής:
Ιερά σιωπή
Να ηχήσει όλος ο αιθέρας, η γη, η θάλασσα και οι πνοές των ανέμων.
Όρη και Τέμπη σιγήστε.
Ήχοι και φωνές πουλιών παύσατε.
Γιατί μέλλει να μας συντοφεύσει ο Φοίβος, ο Φωσφόρος Βασιλεύς. Απόλλωνα, Θεέ του ήλιου και της Ιδέας του φωτός,
στείλε τις ακτίνες σου και άναψε την ιερή δάδα.
Απόλλωνα Θεέ του ήλιου
και της ιδέας του φωτός
στείλε τις ακτίνες σου και άναψε την ιερή δάδα
για τη φιλόξενη πόλη
του…
Και συ ω Δία χάρισε
ειρήνη σ’ όλους τους
λαούς της γης και
στεφάνωσε τους νικητές
του Ιερού Αγώνα
Τήνελλα ω Καλλίνικε
Τήνελλα!!!
***
Ακολούθως, ανάβει τη δάδα της από τις αχτίδες του ήλιου, µε τη βοήθεια ενός κοίλου κατόπτρου. Η Ολυµπιακή Φλόγα ταξιδεύει στην Ελλάδα, µε τελευταίο σταθµό την Αθήνα, όπου σε τελετή στο Παναθηναϊκό Στάδιο (Καλλιµάρµαρο) παραδίδεται από την προηγούµενη ολυµπιακή πόλη στη νέα διοργανώτρια πόλη των Ολυµπιακών Αγώνων.
***
Λέγεται πως η ιδέα ανήκει στον Γερμανό Ολυμπιονίκη Καρλ Ντιµ [1882 – 1962], σηµαντική προσωπικότητα του αθλητικού χώρου στη Γερµανία, διευθυντή της Γυµναστικής Ακαδηµίας του Βερολίνου και γ.γ. της Οργανωτικής Επιτροπής στους Ολυµπιακούς Αγώνες του Βερολίνου το 1936. Η καινοτοµία, την οποία δέχθηκε αµέσως η Διεθνής Ολυµπιακή Επιτροπή, κατηγορήθηκε ως δηµιούργηµα του ναζιστικού καθεστώτος. Ήταν όµως τέτοια η επιτυχία της που καθιερώθηκε.
Μετά την Κούλα Πράτσικα, το 1936, η Μαρία Αγγελακοπούλου έγινε η δεύτερη στη σειρά για τους Ολυµπιακούς του Λονδίνου, το 1948.
Η δεκαεπτάχρονη Αγγελακοπούλου, κάτοικος του Πύργου Ηλείας, επιστρατεύτηκε την τελευταία στιγµή για να σώσει την κατάσταση, όταν η επίσηµη πρωθιέρεια, η µαθήτρια της Πράτσικα ηθοποιός Αλέκα Κατσέλη (που τότε είχε ακόµα το πατρικό επίθετό της, δηλαδή λεγόταν Μαζαράκη), δεν µπόρεσε να φτάσει στην Αρχαία Ολυµπία λόγω του εµφυλίου πολέµου. Στο λεωφορείο που τη µετέφερε δεν επιτράπηκε να περάσει τον Ισθµό της Κορίνθου και υποχρεώθηκε να επιστρέψει στην Αθήνα.
Σηµαντική προσωπικότητα για τον θεσµό είναι η Μαρία Χορς, η οποία είχε την επιµέλεια της χορογραφίας της τελετής (εµπνευσµένη από παραστάσεις αποτυπωµένες σε αρχαία αγγεία) από το 1964 έως το 2004. Η 14χρονη Χορς είχε πάρει µέρος και στην πρώτη τελετή αφής, µαζί µε την επίσης νεότατη Αλέκα Κατσέλη. Από το 2008 τη χορογραφία υπογράφει η Άρτεµις Ιγνατίου.
Αλέκα Κατσέλη: Είμαι περήφανη που εκπροσωπώ την πατρίδα μου…
