Της Ειρήνης Αϊβαλιώτου
Τις τελευταίες ημέρες πληροφορηθήκαμε ότι η ιστοσελίδα της μεταφράστριας, θεατρολόγου, φιλολόγου Μαρίας Χατζηεμμανουήλ, της αγαπημένης εκπροσώπου του ισπανόφωνου θεάτρου στην Ελλάδα, θέτει στη διάθεση του κοινού τη βιβλιοθήκη της.
Πρόκειται για μια πολύ ενδιαφέρουσα και αξιόλογη πρωτοβουλία που έλαβε η Μαρία Χατζηεμμανουήλ, ιδρύτρια του Solo Teatro -διαδικτυακός τόπος που περιέχει το σύνολο του μεταφραστικού της έργου (θεατρικά έργα, δοκίμια, αρθρογραφία) στην ελληνική και/ή στην ισπανική γλώσσα-, προσφέροντας δωρεάν στο κοινό τη βιβλιοθήκη της ιστοσελίδας.
Ακολουθεί η ανάρτηση της Μαρίας Χατζηεμμανουήλ στο λογαριασμό της στο Facebook:
“Για τους φίλους του θεάτρου που βρίσκονται στο σπίτι (πού αλλού;;;;) και θέλουν να διαβάσουν νέα έργα, το Solo Teatro θέτει στη διάθεσή τους τη βιβλιοθήκη του. Πάνω από 120 μεταφράσεις σύγχρονων κυρίως έργων του ισπανόφωνου και καταλανικού θεάτρου σας περιμένουν για να τις γνωρίσετε. (Κάνετε κλικ στα ΕΡΓΑ και μετά στα ΜΕΤΑΦΡΑΣΜΕΝΑ ΕΡΓΑ). Μπορείτε να επιλέξετε όποια κείμενα θέλετε, με εξαίρεση μόνο όσα κυκλοφόρησαν και ανέβηκαν τη φετινή σεζόν ή συνέχισαν να παίζονται από προηγούμενες μέχρι φέτος. Η αποστολή θα γίνει δωρεάν. Μπείτε στο www.soloteatro.gr, εξερευνήστε τη βιβλιοθήκη των μεταφρασμένων έργων μας και στείλτε μας ένα μήνυμα με τα έργα που σας ενδιαφέρουν. (Παρακαλώ διαβάστε τη νομική σημείωση στην πρώτη σελίδα του Solo Teatro). Καλή ανάγνωση! Κοινοποιήστε σε όποιους φίλους σας πιστεύετε ότι μπορεί να ενδιαφέρονται στην Ελλάδα ή αλλού”.
Από τo catisart.gr επικοινωνήσαμε πρόσφατα με τη Μαρία Χατζηεμμανουήλ και μιλήσαμε μαζί της για τις μέρες της καραντίνας και την εποχή του κορονοϊού. Η Μαρία, που ούτως ή άλλως είναι ευφυέστατη, μια συναρπαστική προσωπικότητα και πάντα με το χαμόγελο, μάς απάντησε μ’ ένα ιερό και καταλυτικό χιούμορ. Το χαρήκαμε γιατί το γέλιο μα κι η λύπη είναι ζωτικά σε όλους τους καιρούς! Πρέπει να τα περιφρουρούμε και τα δύο, όσο και την υγεία μας.
Τον σπουδαιότερο ρόλο θεωρεί ότι παίζει το χιούμορ την ώρα του παγκόσμιου συναγερμού. “Μεγάλη δουλειά να μπορείς να βγάζεις τη γλώσσα στη συμφορά. Με χαρά μου διαπιστώνω από βίντεο και γελοιογραφίες από όλο τον κόσμο ότι το τρολάρισμα στον ιό είναι συνεχές και ανελέητο”, τονίζει χαρακτηριστικά.
Υπογραμμίζει πολύ καυστικά και εύστοχα δε, όσον αφορά τις ιδεολογικές εμμονές μας: “Μην προλάβουμε να φαγωθούμε μεταξύ μας πριν μας φάει ο εστεμμένος. Μας έχω ικανούς”.
***
Τι σου λείπει περισσότερο όσο καιρό είσαι απομονωμένη στο σπίτι, Μαρία;
*Οι μεταφραστές λίγο πολύ είμαστε μοναχικοί τύποι στο θέμα της δουλειάς, κλεινόμαστε ώρες, μέρες. Από το πρωί -που λέει ο λόγος- που ξυπνάω, ως το βράδυ δεν έχω σημαντικές αλλαγές στη ζωή μου, μόνο ότι πρέπει να “ζητάω άδεια” για να βγω για περπάτημα ή ψώνια. Το βράδυ μου λείπει το θέατρο και οι συναντήσεις με τους φίλους. Έχουν υποκατασταθεί από τις ονλάιν παραστάσεις και τα τηλεφωνήματα/βιντεοκλήσεις. Καμιά σύγκριση, αλλά είναι μια μικρή παρηγοριά.
Έχεις αποκτήσει κάποια νέα συνήθεια τις ημέρες της καραντίνας;
*Ναι, το πανάκι με το οινόπνευμα ή τη χλωρίνη που περνάει από όλες σχεδόν τις επιφάνειες. Μπορεί να γλιτώσω τον ιό, αλλά τη δερματίτιδα την έχω σίγουρη.
Κάποιες ιδεολογικές διαφορές μας μήπως πρέπει να παραμερισθούν αυτό τον καιρό;
*Ναι, οπωσδήποτε. Μην προλάβουμε να φαγωθούμε μεταξύ μας πριν μας φάει ο εστεμμένος. Μας έχω ικανούς. (Μια ματιά στα σόσιαλ να ρίξεις, φεύγεις τρέχοντας).
Την ώρα του παγκόσμιου συναγερμού, όπου όλα κινδυνεύουν και όλα αναθεωρούνται, τι ρόλο παίζει το χιούμορ στη ζωή μας;
*Τον σπουδαιότερο νομίζω. Μεγάλη δουλειά να μπορείς να βγάζεις τη γλώσσα στη συμφορά. Με χαρά μου διαπιστώνω από βίντεο και γελοιογραφίες από όλο τον κόσμο ότι το τρολάρισμα στον ιό είναι συνεχές και ανελέητο.
Τι κληρονομιά θεωρείς ότι θα μας αφήσει όλο αυτό που ζούμε τώρα;
*Θα μας το πει ο συμβολαιογράφος, όταν ανοίξει τη διαθήκη. Προς το παρόν εικασίες κάνουμε οι κληρονόμοι.
Ποια είναι η ευχή σου;
*Να βγούμε από αυτή τη δοκιμασία σοφότεροι, ωριμότεροι σαν πολίτες και πιο αλληλέγγυοι.
Ευχαριστώ πολύ!
*Κι εγώ, να είστε καλά!
∼Η Μαρία Χατζηεμμανουήλ είναι φιλόλογος, θεατρολόγος και μεταφράστρια θεάτρου. Εργάστηκε στη Δημόσια Μέση Εκπαίδευση επί 20 χρόνια. Έχει μεταφράσει μόνη της ή σε συνεργασία με άλλους 125 έργα του ισπανικού, καταλανικού και ισπανόφωνου θεάτρου, τα περισσότερα από τα οποία έχουν εκδοθεί ή/και παρασταθεί. Έχει επίσης μεταφράσει θεωρητικά βιβλία για το θέατρο, όπως Η μυστική τέχνη του ηθοποιού του Εουτζένιο Μπάρμπα (Εκδόσεις ΚΟΑΝ 2008), Η αρετή της συγγνώμης του Πήτερ Μπρουκ (Εκδόσεις Σοκόλη, 2016), Ας θυμηθούμε τον Σαίξπηρ… και ας τον ξεχάσουμε!, του Πήτερ Μπρουκ (Εκδόσεις ΚΟΑΝ 2016) και μέρος του βιβλίου Ιστορία του Θεάτρου των Όσκαρ Μπρόκετ – Τζ. Χίλντυ (ΚΟΑΝ, Α’ τόμος 2013 και Β’ τόμος 2017). Το 2010 δημιούργησε μαζί με τον Δημήτρη Ψαρρά τον ιστότοπο www.teatropasion.gr, αφιερωμένο στο ισπανόφωνο θέατρο (ανενεργός τώρα) και το 2016 τον προσωπικό της ιστότοπο www.soloteatro.gr.
Έχει τιμηθεί με τα Βραβείο μετάφρασης θεατρικού έργου EURODRAM 2015 (Εκτός παιδιάς/Οφσάιντ του Σέρτζι Μπελμπέλ), EURODRAM 2017 (Το μικρό πόνι του Πάκο Μπεθέρα) και EURODRAM 2019 (Μέσα στο χώμα, του Πάκο Μπεθέρα), ενώ ήταν φιναλίστ για το Βραβείο Θεατρικής Μετάφρασης “Μάριος Πλωρίτης” το 2009 (για το έργο Νυκτόβια ζώα του Χουάν Μαγιόργκα) και το Βραβείο Θεατρικής Μετάφρασης του Θεατρικού Μουσείου για τη διετία 2010-2011 (για τα έργα Rottweiler του Γκιγιέρμο Έρας και La Chunga του νομπελίστα Μάριο Βάργκας Γιόσα).
Έχει συμμετάσχει σε διεθνή συνέδρια με εισηγήσεις για το ισπανικό θέατρο (π.χ. Αυτόνομο Πανεπιστήμιο της Βαρκελώνης-2005, Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης 2012), ενώ άρθρα και μελέτες της έχουν δημοσιευθεί σε ελληνικά και ισπανικά λογοτεχνικά περιοδικά. Από τον Ιανουάριο του 2013 ως τον Δεκέμβριο του 2017 είχε την προσωπική της στήλη στο ισπανικό θεατρικό περιοδικό ΑRΤΕΖ (www.revistadeteatro.com) με τίτλο El método griego.
Τον Νοέμβριο του 2018 εκδόθηκε στην Ισπανία από τον Εκδοτικό Οίκο Ediciones Antígona ένας τόμος με 6 σύγχρονα νεοελληνικά έργα μεταφρασμένα στα ισπανικά, στον οποίο είχε τη γενική λογοτεχνική επιμέλεια.
Από το 2006 αποτελεί μέλος της ομάδας μεταφραστών από όλο τον κόσμο, η οποία συμμετέχει στη Μόστρα Σύγχρονων Συγγραφέων του Ισπανικού Θεάτρου που διεξάγεται κάθε χρόνο στο Αλικάντε της Ισπανίας.
