Ο Αντόνιο Πόρτσια γεννήθηκε το 1886 στην Καλαβρία της Ιταλίας, πολύ νέος όμως μετανάστευσε στην Αργεντινή, στο Buenos Aires, όπου και έμεινε μέχρι το θάνατό του, το 1968. Στη ζωή του άσκησε πάντοτε χειρωνακτικά επαγγέλματα και δεν του δόθηκε η ευκαιρία να σπουδάσει: δούλευε στο λιμάνι, σε τυπογραφεία, είχε ασχοληθεί με κεραμική, με ξυλουργική και άλλα επαγγέλματα. Ανακάλυψε, όμως, τη δύναμη του λόγου μέσα του και έγραψε ένα και μοναδικό έργο στα ισπανικά, τις «Φωνές» («Voces»). Φυσικά, το έργο αυτό πέρασε απαρατήρητο, μιας και δεν ανήκε σε φιλολογικούς κύκλους ο Πόρτσια. Τυχαία, όμως, έπεσε στα χέρια ενός Γάλλου συγγραφέα, του Roger Caillois, ο οποίος μετέφρασε μερικούς απ’ τους αφορισμούς που περιλαμβάνονται στη συλλογή «Voces» και τους εξέδωσε στο Παρίσι το 1949. Η μετάφραση αυτή έγινε αιτία να ασχοληθούν μαζί του πολλοί σπουδαίοι ποιητές και συγγραφείς, όπως ο Henry Miller, o Andre Breton και ο Borges.
Οι αφορισμοί που περιέχονται στις «Φωνές» οδηγούν πολύ πιο πέρα από το γραπτό κείμενό τους, δεν είναι μια κατάληξη αλλά μια απαρχή. Δεν επιδιώκουν να δημιουργήσουν εντύπωση. Μπορεί κανείς να υποθέσει ότι ο συγγραφέας τους έγραψε για τον εαυτό του, χωρίς να γνωρίζει πως σχεδίασε για τους άλλους την εικόνα ενός ανθρώπου μοναχικού, που βλέπει με διαύγεια τα πράγματα και έχει συνείδηση του μοναδικού μυστηρίου της κάθε στιγμής.
* Ο Γιώργος – Ίκαρος Μπαμπασάκης έχει γράψει για τον Αντόνιο Πόρτσια: “[…] Από τη δεκαετία του 1930 ο Antonio Porchia αρχίζει να γράφει τις “Φωνές”, το μόνο πάντα in progress έργο του, μια ανθοδέσμη από μικρές κοφτές φράσεις, ένα περιδέραιο από ρήσεις και αντιρρήσεις, από αλλόκοτα με την πρώτη ματιά μα πάντα ελκυστικά φθέγματα, που αναδίνουν το άρωμα των χαϊκού, έχοντας τη χοϊκότητα μιας χαρούμενης επιστήμης αλλά, συνάμα, το flickering, το τρεμόπαιγμα μιας τρέλας ποιητικής και αναπεπταμένης, την αλλόκοτη αίσθηση μιας αμφισημίας που θαρρείς πάει πολύ μακριά και πολύ βαθιά στο νου και στην καρδιά. […]”
Αντόνιο Πόρτσια – Φωνές
Δε βρίσκομαι εδώ, όμως εδώ είμαι ταγμένος, και μ’ αρέσει εδώ.
Μια ψυχή άγια δε βγαίνει από τον παράδεισο.
Από την κόλαση βγαίνει.
Αφού δε σκέφτεσαι ν’ αλλάξεις δρόμο, γιατί ν’ αλλάξεις οδηγό;
Σ’ αγαπώ όπως είσαι, αλλά μη μου λες πώς είσαι.
Του ενός η εξομολόγηση όλους τους ταπεινώνει.
Έπεσα σαν φτερό για να μη σε πονέσω.
Η φωνή μου μού λέει: “Έτσι είναι όλα”.
Κι ο αντίλαλος της φωνής μου μού λέει:
“Έτσι είσαι”.
Όποιος φτιάχνει έναν παράδεισο από το ψωμί του,
από την πείνα του φτιάχνει μια κόλαση.
“Oι τριανταφυλλιές σου, έχουν αμέτρητα τριαντάφυλλα
μα δεν έχουν ένα τριαντάφυλλο παραπανίσιο.
Κι επειδή δεν έχουν ένα τριαντάφυλλο παραπανίσιο,
δε θα κόψω ένα τριαντάφυλλο
από τις τριανταφυλλιές σου”.
Όποιος δε γεμίζει τον κόσμο του με φαντάσματα, μένει μονάχος.
Ανεβαίνουμε, ανεβαίνουμε,
κι όταν φτάνουμε στην κορυφή,
ατενίζουμε την άβυσσο.
Καμιά φορά, τη νύχτα, ανάβω ένα φως για να μη βλέπω.
Υπάρχουν όνειρα που έχουν ανάγκη από ξεκούραση.
Σε μια ψυχή γεμάτη χωράνε τα πάντα,
σε μια ψυχή άδεια δε χωράει τίποτα.
Όποιος θέλει ας το καταλάβει!
Ό, τι ξαναγυρίζει, δε γυρίζει πίσω ολόκληρο,
ακόμα κι όταν ξαναγυρίζει ολόκληρο.
Ένα πράγμα, πριν ολοκληρωθεί, είναι θόρυβος.
Όταν ολοκληρωθεί είναι σιωπή.
Μετάφραση: Ε. Χ. Γονατάς
