Του Παναγιώτη Μήλα
[email protected]
Το ότι θα τρέχω τα μεσημέρια της Κυριακής για να βλέπω παιδικό θέατρο ποτέ δεν το είχα φανταστεί. Το έπαθα πριν από δύο χρόνια όταν πήγα στο θέατρο “Πορεία” για να δω -ύστερα από πρόσκληση- τον Βασίλη Κουκαλάνι στο έργο «Μια Γιορτή στου Νουριάν». Πήγα και δεύτερη φορά συνοδεύοντας μια συνάδελφο και την 8χρονη κόρη της. Πήγα όμως και τρίτη φορά με σκοπό να πάω με τον 14χρονο ανιψιό μου… ο οποίος όμως τελικά προτίμησε τους συνομηλίκους του αντί για μένα και με άφησε αμανάτι στην πλατεία του θεάτρου.
Αποτέλεσμα; Αγάπησα τόσο πολύ αυτό το έργο που κόντεψα να μάθω όλο το κείμενο της «γιορτής» έτσι ώστε να είμαι έτοιμος για να κάνω ακόμη και αντικατάσταση… Φέτος -από συνήθεια- επιχείρησα νέα πορεία προς την οδό Τρικόρφων. Στο ίδιο θέατρο, Κυριακή μεσημέρι. Πάλι για παιδικό. Ατύχησα όμως. Μία ώρα έψαχνα να βρω τον δρόμο. Δεν βρήκα τίποτα. Ο δρόμος τώρα λεγόταν «Οδός Σκουπιδοπόλεως» και αντί για θέατρο είδα: Δύο κάδους, 99 σκύλους, 22 στύλους της ΔΕΗ, 2 γραμματοκιβώτια, 1 περίπτερο, 33 γκρινιάρηδες, τουλάχιστον 100 αυτοκίνητα και 33 φωνακλάδες. Το περίεργο είναι πως εκεί που ήταν το θέατρο δεν μπόρεσαν να φτιάξουν ούτε μία παιδική χαρά. Ούτε ένα παρκάκι δεν υπάρχει πουθενά. Ούτε γήπεδο για κανένα δίτερμα. Εκεί ανάμεσα σε κάδους, αυτοκίνητα, κολόνες, πολυκατοικίες και φωνές, την ώρα που έψαχνα το θέατρο εμφανίστηκαν τέσσερα παιδιά που ήθελαν να παίξουν. Όλα τα είχαμε, μας ήρθαν και τα κακομαθημένα… Ίσα που πρόλαβα να ρωτήσω τα ονόματά τους. Μου απάντησαν με το ζόρι: Τζέλα, Λέλα, Κόρνας και ο Κλεομένης. Οι φωνές τους βέβαια ενοχλούσαν τους γείτονες. Ένας μάλιστα βγήκε στο παράθυρο αξύριστος με τις σαπουνάδες και φώναζε πιο πολύ από τα παιδιά. Κάθισα απόμερα για να δω πού θα καταλήξει αυτή η υπόθεση. Τα τέσσερα φιλαράκια λοιπόν μεταμόρφωσαν σε χρόνο «μηδέν» την αφιλόξενη γειτονιά σε έναν απέραντο φανταστικό παιχνιδότοπο. Φυσικά δεν πέτυχαν αυτή την αλλαγή μόνοι τους αφού, όπως γνωρίζουμε, «ένας ίσον κανένας». Πράγματι γι’ αυτή τη μεταμόρφωση συνεργάστηκαν με την Αλεξάνδρα Σιάφκου και τον Αριστοτέλη Καρανάνο που έφτιαξαν το εντυπωσιακό, λειτουργικό και εύκολα μεταβαλλόμενο σκηνικό. Επίσης ο Αριστοτέλης και η Αλεξάνδρα σχεδίασαν και τα πολύχρωμα κοστούμια της παράστασης. Το γιορτινό κλίμα φωτίστηκε με τρόπο μοναδικό και μοντέρνο από τον Τάσο Παλαιορούτα. Την επιμέλεια της κινηματογραφικής και χορευτικής κίνησης των ηθοποιών είχε αναλάβει η Σεσίλ Μικρούτσικου. Την ομάδα συμπλήρωσε με τις νότες του ο συνθέτης Φοίβος Δεληβοριάς που κατάφερε να βγαίνει ο κόσμος από την αίθουσα σιγοτραγουδώντας τα τραγούδια της νεανικής παρέας. Η Λίλλυ Μελεμέ και ο Βασίλης Κουκαλάνι οδήγησαν σκηνοθετικά την ομάδα των εξαιρετικών ηθοποιών (Πολυξένη Ακλίδη, Δημήτρης Μυλωνάς, Νάνσυ Σιδέρη, Πέτρος Σπυρόπουλος, Μιχάλης Τιτόπουλος) που με το νεανικό τους ενθουσιασμό, το μεράκι και το ταλέντο τους θύμιζαν πολλές φορές τις κλασικές ασπρόμαυρες ελληνικές ταινίες που τις βλέπουμε αμέτρητες φορές χωρίς να μας κουράζουν. Οι σκηνές με τον Δημήτρη Μυλωνά και τον Βασίλη Κουκαλάνι είναι απολαυστικές.
«Μια γιορτή στου Νουριάν»
Η παράσταση με την Τζέλα, τη Λέλα, τον Κόρνα και τον Κλεομένη ήταν σε εναλλασσόμενο ρεπερτόριο με το «Μια γιορτή στου Νουριάν» που παιζόταν μέχρι και τον Σεπτέμβριο και έκλεισε τον κύκλο της στο Βερολίνο, στις 20 Σεπτεμβρίου. Το 1973, «η γιορτή» ήταν το πρώτο παιδικό έργο που μιλούσε για τη σύγκρουση μεταξύ ντόπιων και αλλοδαπών, για φόβους, προκαταλήψεις, αλλά και για τις διώξεις τους. Πρόκειται για ένα έργο που πρέπει πρώτα να το δουν οι μεγάλοι και μετά τα παιδιά, μιας και τα παιδιά συνυπάρχουν χωρίς προβλήματα με τα παιδιά των μεταναστών. Το έργο του Φόλκερ Λούντβιγκ το έφερε στα σημερινά ελληνικά δεδομένα ο Βασίλης Κουκαλάνι. Μετά την επιτυχία της «γιορτής» ήρθε και το δεύτερο έργο του Γερμανού συγγραφέα.
Πρόκειται για το «Τζέλα, Λέλα, Κόρνας και ο Κλεομένης», που φέτος παίζεται για δεύτερη χρονιά. Όπως μας ενημερώνει το δελτίο Τύπου, «δεν είναι ακριβώς ένα έργο για παιδιά και εφήβους αλλά ένα έργο για καθέναν που θέλει να λέγεται άνθρωπος, από έξι ετών και άνω. Μια παράσταση γενναία, χωρίς ίχνος γλυκερότητας». Ο συγγραφέας του έργου και ιδρυτής του θεάτρου “Grips”, ο Φόλκερ Λούντβιγκ, γεννήθηκε το 1937 στο Λούντβιγκσαφεν. Ιδρυτής και ερμηνευτής του θεάτρου “Grips” το 1969. Σπούδασε γερμανική φιλολογία και ιστορία της τέχνης στο Βερολίνο και στο Μόναχο. Το “Grips” ήταν στον καιρό του μοναδικό γιατί έως τότε το παιδικό θέατρο στη Δυτική Γερμανία αποτελούνταν σχεδόν ολοσχερώς από χριστουγεννιάτικα παραμυθάκια που παρουσιάζονταν με τρόπο βαρετό και ανέμπνευστο.
Το «Μια γιορτή στου Παπαδάκη» (που μετονομάστηκε σε «Μια γιορτή στου Νουριάν») υπήρξε ένα από τα σημαντικότερα έργα που παρουσίασε ποτέ το “Grips” και που είχε κι έχει τεράστιο αντίκτυπο. Πραγματεύεται ένα σημαντικό θέμα: τους μετανάστες, ή ακριβέστερα τους Gastarbeiter (οικονομικούς μετανάστες – εργάτες), των οποίων τα παιδιά πλημμύριζαν κατά χιλιάδες τα γερμανικά σχολεία. Τότε οι Γερμανοί ένιωθαν πως απειλούνται από Έλληνες, Τούρκους και Ιταλούς μετανάστες. Σήμερα οι Έλληνες απ’ την πλευρά τους αισθάνονται να απειλούνται αυτοί από μετανάστες άλλων χωρών. Η ομάδα του Λούντβιγκ πήρε χρόνια να βρει τη σωστή ιδέα για την πλοκή του έργου. Παρεμπιπτόντως το τελικό τραγούδι της παράστασης (“είμαστε όλοι παιδιά της ίδιας γης”), το οποίο στην ελληνική παράσταση υπογράφουν οι Active Member, είναι ένα από τα δημοφιλέστερα τραγούδια του θεάτρου “Grips” από ιδρύσεώς του.
Τι σημαίνει Grips;
Η λέξη Grips στη βόρεια γερμανική διάλεκτο σημαίνει την «ικανότητα να αντιλαμβάνεσαι κάτι αμέσως». Το Grips είναι η λογική που περιλαμβάνει την εξυπνάδα, είναι ένας τρόπος σκέψης που έχει πλάκα, είναι διασκεδαστικός.
Ο ίδιος ο Φόλκερ Λούντβιγκ σημειώνει:
«Το Grips είναι το όνομα που δώσαμε στο θέατρό μας. Όλα ξεκίνησαν κατά τη διάρκεια της κίνησης των σπουδαστών ώστε να δημιουργηθεί ένα θέατρο για παιδιά, μια καινοτομία στην τότε Δυτική Γερμανία, γιατί έπαιζε ρεαλιστικά έργα “για παιδιά από 5 ετών και πάνω”, που αφορούσαν το παρόν. Έπειτα από χρόνια σκεπτικισμού ή και εχθρότητας από κριτικούς και συντηρητικούς πολιτικούς, το “Grips” κατόρθωσε να καθιερωθεί στη γερμανική σκηνή και είναι τώρα διεθνώς αναγνωρισμένο.
Αυτό που έκανε το “Grips” μοναδικό ήταν η μέθοδός του: προσπάθησε να αναγνωρίσει και να αδράξει τις ανάγκες, τα προβλήματα και τις επιθυμίες του κοινού του και να δημιουργήσει ευαίσθητα, ζωντανά έργα, όπου το κοινό αναγνωρίζει τον εαυτό του στους χαρακτήρες. Τα έργα μπορούν να τους βοηθήσουν να αναπτύξουν την κοινωνική τους φαντασία και να κατανοήσουν καλύτερα το περιβάλλον που ζουν, με την προοπτική να το αλλάξουν.
Σήμερα η ομάδα “Grips” έχει ήδη παρουσιάσει πάνω από εξήντα έργα σε 1.500 και πλέον παραγωγές σε 40 χώρες! Και πάντα καταπιάνεται με θέματα καυτά για τους έφηβους όλου του κόσμου».
Πληροφορίες για τη φετινή παράσταση
Την παράσταση σκηνοθετούν η Λίλλυ Μελεμέ και ο Βασίλης Κουκαλάνι, ο οποίος έχει επίσης μεταφράσει και διασκευάσει το έργο από τα γερμανικά και καταπιάνεται για δεύτερη φορά -μετά το «Μια Γιορτή στου Νουριάν»- με έργο του Φόλκερ Λούντβιγκ, με τον οποίο τον συνδέει και στενή φιλία. Την πρωτότυπη μουσική υπογράφει ο συνθέτης και τραγουδιστής Φοίβος Δεληβοριάς. Τα σκηνικά και τα κοστούμια είναι των Αλεξάνδρας Σιάφκου και Αριστοτέλη Καρανάνου, οι φωτισμοί του Τάσου Παλαιορούτα και η επιμέλεια της κίνησης της Σεσίλ Μικρούτσικου.
Παίζουν: Πολυξένη Ακλίδη, Δημήτρης Μυλωνάς, Βασίλης Κουκαλάνι, Νάνσυ Σιδέρη, Πέτρος Σπυρόπουλος, Μιχάλης Τιτόπουλος. Πέρυσι έπαιζε η Ηρώ Μπέζου και ο Γιώργος Δάμπασης.
Άλλα χρήσιμα στοιχεία
«Τζέλα, Λέλα, Κόρνας και ο Κλεομένης»
του Φόλκερ Λούντβιγκ.
Θέατρο Πορεία, Τρικόρφων 3-5 και 3ης Σεπτεμβρίου 69 – Πλατεία Βικτωρίας
Τηλέφωνο: 210-82.10.991 και 210-82.10.082
Κάθε Κυριακή το μεσημέρι στις 12:00
Γενική είσοδος: 8 ευρώ
Οργανωμένες παραστάσεις για σχολεία καθημερινές στις 10:00 το πρωί
Οργάνωση παραστάσεων: Υρώ Μιχαλακάκου
Τηλέφωνο: 210-82.10.082, 210-82.10.991 ή 215-55.03.656 και στο κινητό 697-80.68.699
Ακολουθούν δύο χαρακτηριστικά βίντεο από την παράσταση
– «Ένας ίσον κανένας…»
https://www.youtube.com/watch?v=6DHnW0gVmNg&feature=player_detailpage#t=39
– «Δικό μου, δικό σου…»
https://www.youtube.com/watch?v=gcL9wcOPfnw&feature=player_detailpage#t=14
