Του Παναγιώτη Μήλα (*)
– Απόψε πάμε θέατρο στην Κυψέλη. Στη γωνία Κεφαλληνίας-Κυκλάδων.
– Τι θα δούμε;
– Είναι δύο κείμενα του Αλέξη Σταμάτη: «Η Τελευταία Μάρθα» και τα «Μεσάνυχτα σ’ έναν τέλειο κόσμο».
– Ποιος ο λόγος να τρέχουμε εκεί; Δεν είναι καλύτερα να διαβάσουμε αυτούς τους μονολόγους εδώ στο σπίτι, χαλαρά και χωρίς ταλαιπωρίες;
– Άλλο να τους διαβάζεις και άλλο να τους βλέπεις. Δεν θα χάσεις…
– Ποιοι παίζουν;
– Παίζουν δύο άντρες ηθοποιοί. Τον ένα τον είχαμε δει με τον Μπέζο στης «Ελλάδος τα παιδιά» και τον άλλο με τη Βουγιουκλάκη στο «Και εύθυμη και χήρα».
– Α! Ωραία. Κωμωδία λοιπόν. Πάμε. Ετοιμάζομαι και φεύγουμε…
***
– Γωνία Κυκλάδων και Κεφαλληνίας, στη Β’ Σκηνή του Θεάτρου της Οδού Κεφαλληνίας. Κομψό και φιλικό περιβάλλον. Σαν να είσαι στο σπίτι σου. Μια ωραία ατμόσφαιρα…
*
Τα φώτα σβήνουν. Τα φώτα ανάβουν. Η παράσταση αρχίζει. Στο μπαλκόνι του σπιτιού ο Σάκης και ο Φώτης. Ο ένας ήταν με τον Κάκαλο, τον σμήναρχο Επαμεινώνδα Κάκαλο. Ο άλλος με την Αλίκη. Τους θυμήθηκα… Θα γελάσουμε…
*
Όμως… ακούω και βλέπω δύο εντελώς διαφορετικούς ανθρώπους που τους ενώνουν πολλά. Το κύριο είναι η μοναξιά και ο εγκλεισμός. Και οι δύο ζουν μόνοι στο μικρό σπίτι – φωλιά τους όπου ταΐζουν τις φαντασιώσεις και τις μνήμες τους. Ο μεν Σάκης («Η Τελευταία Μάρθα»), με ονειροφαντασίες που προβάλλει στον απέναντι ψιλικατζή, ο δε Φώτης («Μεσάνυχτα σ’ έναν τέλειο κόσμο»), πλαισιωμένος από κασέτες που καταγράφουν όλο του το παρελθόν, «κλέβει» το νεότερο εαυτό του για να δημιουργήσει ένα έργο. Δύο χαρακτήρες που ολισθαίνουν στο δίπολο φαντασία – πραγματικότητα και από τα σπαράγματα της μνήμης – κατασκευασμένης ή μη – δημιουργούν πραγματικές συνθήκες σ’ έναν ενεστώτα χρόνο που καίει.
*
Ούτε κωμωδία, ούτε …σαν να διαβάζεις έναν μονόλογο. Το ενδιαφέρον σ’ αυτό το ανέβασμα είναι ότι οι δύο μονόλογοι δεν λέγονται χωριστά. Το «Μεσάνυχτα σ’ έναν τέλειο κόσμο», που ερμηνεύει ο Νίκος Αρβανίτης και «Η Τελευταία Μάρθα», που ερμηνεύει ο Νίκος Αλεξίου, είναι «μπλεγμένοι» σε μία ενιαία παράσταση. Θυμίζει τους πολυδαίδαλους, πολυώροφους και ανισόπεδους αυτοκινητόδρομους οι οποίοι στο τέλος σε οδηγούν σε μια μεγάλη ανοιχτή λεωφόρο. Αυτό ήτανε ιδέα του σκηνοθέτη Άρη Τρουπάκη. Έχει πολύ ενδιαφέρον και αυτό είναι το καινούργιο στοίχημα: Ότι υπάρχουν δύο φωνές οι οποίες είναι ασύμπτωτες μεν, αλλά ταυτόσημες. Σε μια άλλη διάσταση, αποδεικνύουν ότι έχουν τρομερές συμπτώσεις. Ενώ φαίνονται ασύμπτωτες αυτές οι δύο ξεχωριστές ιστορίες, τελικά με έναν μεταφυσικό τρόπο δημιουργικό και θεατρικό μας παρουσιάζουν πολλές συμπτώσεις. Αυτό είναι το ενδιαφέρον.
Όλα αυτά σε έναν χώρο στον οποίο το μεγάλο του προσόν είναι αυτή η τελείως άμεση σχέση με το κοινό. Είναι αυτό που λέμε θέατρο δωματίου… Το προτέρημα αυτού του χώρου είναι για τον θεατή κυρίως, επειδή νιώθει πιο πολύ κοντά την ανάσα του ηθοποιού.
***
Αυτή την ανάσα τη νιώθεις να ξεπηδά και μέσα από τα χειρόγραφα. Ασφαλώς δεν είναι… αναλόγιο. Δεν είναι ανάγνωση. Ούτε καν έχει σχέση με το να διαβάζεις κάθε μονόλογο χωριστά έχοντας δίπλα μια κούπα τσάι και τη γάτα στα πόδια…
Εδώ έχει γίνει κοπτική – ραπτική με τρόπο αριστοτεχνικό Αράδα αράδα από τον ένα μονόλογο και αράδα αράδα από τον άλλο. Έχει γίνει ένα μαγευτικό πάντρεμα που δεν σε αφήνει ούτε για μια στιγμή αδιάφορο.
Αν και πρόκειται για δύο ξεχωριστά κείμενα, εν τούτοις έχει δημιουργηθεί μια ονειρική σύζευξη και είναι σαν να παρακολουθείς ένα μεγάλο έργο με δύο μεγάλους ηθοποιούς. Όμως δεν είναι αυτό, όσον αφορά τους ηθοποιούς.
Κάποιος θα μπορούσε να πει ότι σου δίνεται η ευκαιρία να παρακολουθήσεις ένα ρεσιτάλ ερμηνείας του Νίκου Αλεξίου και του Νίκου Αρβανίτη. Δεν είναι όμως ούτε αυτό. Είναι κάτι καλύτερο.
Ίσως σκεφτείς πως θα δεις μπροστά στα μάτια σου κάτι όχι και τόσο συνηθισμένο: Ένα master class. Όμως τελικά δεν είναι κάτι τέτοιο. Είναι κάτι εντελώς διαφορετικό. Και σε αυτό ακριβώς έγκειται η αξία του έργου…
***
Παίζοντας με τις λέξεις του τίτλου θα μπορούσα να πω ότι πρόκειται για μια ερμηνευτική κοσμογονία. Όμως και αυτός ο χαρακτηρισμός δεν είναι ακριβής.
Στη πραγματικότητα, Αλεξίου και Αρβανίτης μας δίνουν την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε κυριολεκτικά σε απόσταση αναπνοής κάτι πολύ σπάνιο: Μια «κατάθεση ψυχής». Αυτό ακριβώς χαρακτηρίζει κάθε στιγμή και κάθε εικόνα αυτής της 75λεπτης παράστασης.
Καθώς έβλεπα τους δύο ηθοποιούς ήμουν βέβαιος ότι δεν παίζουν για τους θεατές, αλλά ότι παίζουν για τον εαυτό τους.
Έπαιζαν για να νιώσουν τη χαρά της δημιουργίας καθώς έχτιζαν τους χαρακτήρες: Τον Σάκη και τον Φώτη.
Ασφαλώς και οι δύο πετυχαίνουν απόλυτα τον στόχο τους και με το ταλέντο τους αλλά και με τις οδηγίες του σκηνοθέτη τους, του δημιουργικότατου Άρη Τρουπάκη, που οπωσδήποτε θα έχει από εδώ και πέρα το «Κόσμος / Γωνία» πολύ ψηλά στο βιογραφικό του.
Ο σκηνοθέτης παρέδωσε στο κοινό ένα περίτεχνο χειροποίητο κέντημα που όμοιό του δεν είναι εύκολο να βρει κανείς.
***
Τώρα ο συγγραφέας Αλέξης Σταμάτης δεν ξέρω πώς ένιωσε όταν είδε τα χειρόγραφά του να γίνονται φύλλο και φτερό και στη συνέχεια να αποκτούν σάρκα και οστά με μια νέα μορφή. Ασφαλώς θα νιώθει ευτυχής με το νέο του απόκτημα… Οπωσδήποτε θα είναι υπερήφανος βλέποντας να γεννιέται ένα νέο παιδί. Ένα δικό του παιδί μέσα από τις σελίδες του βιβλίου του…
Μακάρι η παράσταση με τα τέσσερα “άλφα” (Αλέξης, Αλεξίου, Αρβανίτης, Άρης) να πάρει παράταση…
***
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
Συντελεστές
«Κόσμος / Γωνία»
Μονόλογος «Η Τελευταία Μάρθα»
Κείμενο: Αλέξης Σταμάτης
Σκηνοθεσία: Άρης Τρουπάκης
Βοηθός Σκηνοθέτη: Μαρία Νίκα
Ερμηνεία: Νίκος Αλεξίου
*
Μονόλογος «Μεσάνυχτα σ’ έναν τέλειο κόσμο»
Κείμενο: Αλέξης Σταμάτης
Σκηνοθεσία: Άρης Τρουπάκης
Βοηθός Σκηνοθέτη: Μαρία Νίκα
Ερμηνεία: Νίκος Αρβανίτης
*
Το έργο «Κόσμος / Γωνία» κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Σοκόλη
*
Θέατρο της Οδού Κεφαλληνίας
Β’ Σκηνή
Πρεμιέρα: 22 Οκτωβρίου 2018
Λήξη παραστάσεων: 18 Δεκεμβρίου 2018
Κάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 21.00
*
Κεφαλληνίας 18 Κυψέλη
Κρατήσεις: 211-411.78.78
Διάρκεια: 75 λεπτά
Τιμές εισιτηρίων
Κανονικό: 15 ευρώ
Φοιτητικό: 10 ευρώ
Άνεργοι & Ατέλειες: 5 ευρώ
Προπώληση
Viva.gr, 11876, Seven Spots, Reload, Media Markt, Ευριπίδης, Τεχνόπολη Δήμου Αθηναίων, Αθηνόραμα.gr, Viva Kiosk Σύνταγμα
*
ΤΟ ΕΙΣΙΤΗΡΙΟ ΣΑΣ ΕΔΩ ΜΕ ΕΝΑ “ΚΛΙΚ”
*
Επικοινωνία-προβολή στα ΜΜΕ
Ανζελίκα Καψαμπέλη: [email protected]
Έλενα Γρίβα: [email protected]
***
Ο Παναγιώτης Μήλας είναι μέλος της Ένωσης Συντακτών και μέλος του Εικαστικού Επιμελητηρίου και ΔΕΝ είναι κριτικός θεάτρου.
