Της Ειρήνης Αϊβαλιώτου
Με ενέργεια και κοφτερό μυαλό, ο ανήσυχος, αφοπλιστικός και ταλαντούχος Κλέαρχος Παπαγεωργίου μπήκε στο θέατρο γνωρίζοντας τις δυσκολίες του χώρου, με γνώμονα την αισιοδοξία, το φιλοσοφικό πνεύμα και την επιθυμία του για γνώση. Ωστόσο μια δυνατή γεύση από τη σκηνή, ή μάλλον την ορχήστρα της Επιδαύρου, είχε πάρει σε ηλικία μόλις 12 ετών όταν είχε υποδυθεί το ένα από τα δύο αγόρια στην παράσταση «Μήδεια» του Ευριπίδη από το Εθνικό Θέατρο -το 2003- σε σκηνοθεσία Στάθη Λιβαθινού, με Μήδεια την Ταμίλα Κουλίεβα.
Έχει σπουδάσει Επικοινωνία και Δημοσιογραφία και μάλιστα εργάστηκε και ως δημοσιογράφος. Φοίτησε στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου και έπαιξε στις παραστάσεις Αγαμέμνων (2018), Η Μόμο (2017), Η χώρα των πελαργών…ένα παραμύθι της θάλασσας (2018).
Φέτος τον είδαμε στο πλέον επιδραστικό έργο του αγγλικού θεάτρου, τον «Άμλετ» του Σαίξπηρ σε σκηνοθεσία Κατερίνας Ευαγγελάτου, να διευκολύνει την εξέλιξη της πλοκής υποδυόμενος τον Ρόζενκραντζ, ένα από εκείνα τα πρόσωπα χωρίς υπόσταση, ατομική σκέψη και φωνή, που ακολουθούν εντολές, αποθεώνοντας το παιχνίδι, το παράλογο, το απίθανο και το τυχαίο.
Πραγματικά ο Κλέαρχος Παπαγεωργίου, με λιτότητα λόγου και καθαρότητα κινήσεων και εκφράσεων, αποτελεί ένα γερό πόλο της μνημειώδους αυτής παράστασης και αποδεικνύει ότι εξελίσσεται σε ένα πολύτιμο όργανο ακριβείας στα χέρια ικανών σκηνοθετών.
Ο Κλέαρχος επιπλέον είναι ένα συμπαθέστατο πλάσμα, πολύ κοινωνικό, που ξέρει να συμπεριφέρεται αυθόρμητα αλλά και με σύνεση και αποτελεί χαρά να τον γνωρίζεις. Στη συνέντευξη που ακολουθεί μας μιλά για τη γνωριμία του με την Κατερίνα Ευαγγελάτου, για το θέατρο και την τέχνη, δίνοντας ταυτόχρονα τα κοινωνικά του μηνύματα.
Κλέαρχε, θα ήθελες να μοιραστείς μαζί μας μια ανάμνηση από την παιδική σου ηλικία;
*Θυμάμαι έντονα και με μεγάλη χαρά αλλά και νοσταλγία όταν επισκεπτόμουν τον παππού μου και τη γιαγιά μου στο σπίτι τους και τραγουδάγαμε και απαγγέλλαμε ποίηση. Επίσης, θυμάμαι που στο δημοτικό μιμούμουν τον Ανδρέα Παπανδρέου, την Αλίκη Βουγιουκλάκη, τον Νίκο Χατζηνικολάου, κάποιους ήρωες από τους «Δέκα μικρούς Μήτσους» του Λαζόπουλου και τους καθηγητές μου στο σχολείο! Ξεκίνησε δηλαδή το όλο πράγμα με τραγούδι, ποίηση και μιμήσεις!
Πότε ήταν η πρώτη φορά που πάτησες το χώμα της ορχήστρας της Επιδαύρου;
*Ήταν το καλοκαίρι του 2003, όταν έκανα το ένα αγόρι της Μήδειας, στην παράσταση «Μήδεια» του Ευριπίδη σε σκηνοθεσία Στάθη Λιβαθινού από το Εθνικό Θέατρο, με Μήδεια την Ταμίλα Κουλίεβα. Μια εμπειρία που δεν θα ξεχάσω ποτέ. Ήμουν 12 ετών! Η δεύτερη φορά ήταν το καλοκαίρι του 2018 στην παράσταση «Αγαμέμνων» του Αισχύλου σε σκηνοθεσία Τσέζαρις Γκραουζίνις ως μέλος του χορού. Εδώ βέβαια ήμουν πια ενήλικας και απόφοιτος της Δραματικής Σχολής του Εθνικού Θεάτρου.
Με την Κατερίνα Ευαγγελάτου πότε πρωτογνωριστήκατε;
*Πρωτογνωριστήκαμε στη “Μήδεια” του Στάθη Λιβαθινού, όπου εκείνη έπαιζε στο γυναικείο χορό! Ως επαγγελματίας σκηνοθέτις εκείνη κι ως επαγγελματίας ηθοποιός εγώ είναι η πρώτη φορά που συνεργαζόμαστε. Επίσης, στην ίδια παράσταση έπαιζε και ο Δημήτρης Παπανικολάου στον ανδρικό χορό, ο οποίος στον Άμλετ υποδύεται τον Πολώνιο! Πώς τα έφερε η ζωή λοιπόν και ξανασυναντιόμαστε και οι τρεις ύστερα από 16 χρόνια.
Πότε και γιατί αποφάσισες να σταδιοδρομήσεις στο θέατρο; Ποιοι άνθρωποι σε ενθάρρυναν και ποιοι δάσκαλοι σου έδωσαν τα φώτα τους;
*Η υποκριτική υπήρχε από πάντα στο μυαλό μου. Μετά τη συμμετοχή μου στη Μήδεια του Λιβαθινού, η επιθυμία αυτή «εδραιώθηκε». Επομένως η παράσταση αυτή ήταν καθοριστικής σημασίας για μένα. Όπως είχε πει και ο Λιβαθινός στους γονείς μου όταν τους είδε στις πτυχιακές μου εξετάσεις στο Εθνικό, «Σημαδιακή η Μήδεια!». Είναι αλήθεια πως από τότε πολλοί δάσκαλοί μου, συμμαθητές μου και συμφοιτητές μου με ενθάρρυναν να ασχοληθώ σοβαρά με την υποκριτική. Και χαίρομαι πολύ που τελικώς έτσι έπραξα.
Σπούδασες Επικοινωνία και Δημοσιογραφία. Μάλιστα εργάστηκες και ως δημοσιογράφος. Το αντικείμενο αυτό πού συναντά την τέχνη του θεάτρου;
*Στο τμήμα Επικοινωνίας και ΜΜΕ του Πανεπιστημίου Αθηνών όπου σπούδασα, πέρα από τα μαθήματα που αφορούσαν καθαρά και μόνον την επικοινωνία και τη δημοσιογραφία, είχαμε και μαθήματα που αφορούσαν τις τέχνες, γεγονός που με χαροποιούσε ιδιαίτερα. Η δημοσιογραφία έχει πολλούς τομείς με τους οποίος μπορείς ν’ ασχοληθείς. Εγώ κατευθύνθηκα προς το καλλιτεχνικό ρεπορτάζ, αρθρογραφώντας διαδικτυακά για το θέατρο, το σινεμά και τα εικαστικά και παίρνοντας συνεντεύξεις από καλλιτέχνες. Έτσι, με αυτόν τον τρόπο, πάντρεψα με τον καλύτερο τρόπο τη δημοσιογραφία με το θέατρο.
Ποια είναι τα συναισθήματά σου που παίζεις στην παράσταση «Άμλετ», σε σκηνοθεσία Κατερίνας Ευαγγελάτου, και μάλιστα στο ιστορικό «Αμφι-θέατρο»;
*Νιώθω συγκίνηση και ευτυχία που παίζω στη συγκεκριμένη παράσταση και είμαι κομμάτι αυτού του ιστορικού χώρου, αλλά και αυτού του θιάσου. Είμαι πολύ χαρούμενος που συνεργάστηκα με την Κατερίνα Ευαγγελάτου. Θυμάμαι χαρακτηριστικά, όταν είχα δει τον “Γυάλινο Κόσμο” που είχε σκηνοθετήσει το 2011, είχα πει τότε ότι, αν γίνω ηθοποιός, θα ήθελα να συνεργαστώ με αυτή τη σκηνοθέτιδα. Φαίνεται πως όταν θέλεις κάτι πολύ, στο τέλος γίνεται.
Ποιος είναι ο Ρόζενκραντζ που υποδύεσαι;
*Ο Ρόζενκραντζ και ο Γκίλντενστερν είναι δύο αυλικοί, φίλοι του Άμλετ από τα παλιά. Όταν θα κληθούν από το Βασιλιά Κλαύδιο και τη Βασίλισσα Γερτρούδη να έρθουν στο Βασίλειό τους για να εξετάσουν τι συμβαίνει ακριβώς με τον γιο τους που συμπεριφέρεται αλλόκοτα, αυτοί ανταποκρίνονται αμέσως. Και οι δυο τους θέλουν να ανέλθουν κοινωνικά και γι’ αυτό δείχνουν μία δουλικότητα προς την εξουσία.
Ο Άμλετ είναι ένα από τα περισσότερο συζητημένα και σχολιασμένα έργα του δραματουργικού ρεπερτορίου. Από ποια οπτική βλέπει το έργο η παράσταση;
*Η παράσταση βλέπει το έργο από την οπτική της φθοράς. Έχουμε έναν συνδυασμό από φθορές. Από τη φυσική φθορά του χώρου στον οποίο παίζεται η παράσταση (στο ιστορικό Αμφι-θέατρο του Σπύρου Α. Ευαγγελάτου), από τη φθορά που κατακλύζει το Βασίλειο της Δανίας, μέχρι τη φθαρτότητα της ίδιας της τέχνης του θεάτρου. Η παράστασή μας συνομιλεί -μέσω βιντεοπροβολής- με την παράσταση του Ευαγγελάτου του 1991. Δεν είναι τυχαίες οι επιλογές: ο συγκεκριμένος θεατρικός χώρος, το συγκεκριμένο θεατρικό κείμενο, η επιλογή του Γιάννη Φέρτη ως φάντασμα στη δική μας παράσταση, ο οποίος υποδυόταν τον Άμλετ στην παράσταση του ΄91. Μάλιστα φέτος το Αμφι-θέατρο κλείνει φέτος 45 χρόνια από την ίδρυσή του. Όλα είναι ένας κύκλος.
Ο Άµλετ γιατί µας αφορά ακόμα σήμερα;
*Από τη στιγμή που το έργο εξετάζει ζητήματα υπαρξιακά που διατρέχουν όλη την ανθρωπότητα, δεν γίνεται να μη μας αφορά ακόμα και σήμερα.
Η τραγωδία του Άμλετ έχει στοιχεία ελληνικής τραγωδίας;
*Ναι, βεβαίως και έχει. Είναι αλήθεια πως ο Σαίξπηρ έχει δανειστεί στοιχεία από την αρχαία ελληνική τραγωδία. Η δίψα για την εξουσία, ο φόνος, η εκδίκηση, η τιμωρία, η κάθαρση, η απόδοση δικαιοσύνης, οι σχέσεις των Αρχόντων μεταξύ τους αλλά και με το λαό ενυπάρχουν στα έργα του Σαίξπηρ και των μεγάλων μας τραγικών ποιητών. Επίσης στον Άμλετ υπάρχουν συχνές αναφορές στο θεό, όπως συμβαίνει κατά κόρον στις αρχαίες ελληνικές τραγωδίες.
Ο Σαίξπηρ είναι σύγχρονός μας;
*Όλα τα μεγάλα έργα είναι επίκαιρα. Γι’ αυτό και θεωρούνται κλασικά. Ο Σαίξπηρ αποτελεί τρανή απόδειξη αυτού.
Οι ήρωες του «Άμλετ» είμαστε εμείς όλοι;
*Οι ήρωες του Άμλετ έχουν πάθη, όπως όλοι μας. Φυσικά στη συγκεκριμένη περίπτωση οι καταστάσεις και τα αισθήματα είναι «διογκωμένα».
Πώς αντιλαμβάνεσαι την έννοια της «εκδίκησης» που διατρέχει το έργο;
*Αν και φαίνεται λογικό να θέλει ο Άμλετ να εκδικηθεί το θείο του για το θάνατο του πατέρα του, η εκδίκηση αυτή κατατρώει τον Άμλετ, τον τυφλώνει και στο τέλος πεθαίνει.
Συγχώρεση υπάρχει εκεί όπου μπορεί να υπάρξει και δικαιοσύνη;
*Το ένα δεν αποκλείει το άλλο…
Υπάρχει θεατρική απόδοση δικαιοσύνης;
*Ναι, υπάρχει. Είναι χαρακτηριστικές οι φράσεις μέσα στο έργο: του Κλαύδιου όταν προσεύχεται «Σ ’αυτόν τον κόσμο βασιλεύει η διαφθορά. Αλλά εκεί ψηλά είναι ένας άλλος νόμος. Δεν τον εξαπατάς. Εκεί η πράξη στέκεται όρθια και μονάχη» ή του Λαέρτη μετά την ξιφομαχία του με τον Άμλετ «Δικαιοσύνη Άμλετ, ας συγχωρήσει ο ένας τον άλλον…».
Άτομα διαφορετικά σε άλλες εποχές ήταν πόλοι έλξης για να δεχτούν την αγριότητα της κοινωνίας. Αυτό σε ποιο βαθμό συμβαίνει και σήμερα;
*Δυστυχώς, αυτό συμβαίνει σε μεγάλο βαθμό ακόμη και σήμερα. Τη διαφορετικότητα κάποιοι δεν την αποδέχονται, με αποτέλεσμα να μην ισχύει γι’ αυτούς το «Όλοι διαφορετικοί, όλοι ίσοι».
Ποια εμπόδια πρέπει να ξεπεράσει κάποιος για να ασχοληθεί απερίσπαστος με την τέχνη;
*Να είναι έτοιμος να εκτεθεί ψυχικά και να έχει λυμένο με κάποιον τρόπο το οικονομικό του θέμα.
Τι θεωρείς αντικοινωνικό;
*Έναν αγενή άνθρωπο. Έναν άνθρωπο που δεν δείχνει σεβασμό στον συνάνθρωπό του, που δεν σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα, που δεν αναγνωρίζει τις έννοιες της δημοκρατίας και της ελευθερίας.
Τι σημαίνουν για σένα οι λέξεις «φόβος» και «θυμός»;
*Ο φόβος είναι ένα αίσθημα γνώριμο σε μένα, το οποίο όμως δεν το αισθάνομαι πάνω στη σκηνή. Ο θυμός είναι κάτι που δεν με χαρακτηρίζει. Όλοι μας θυμώνουμε με πράγματα και καταστάσεις που συμβαίνουν γύρω μας, αλλά καλό είναι να κρατάμε την ψυχραιμία μας, γιατί ο θυμός μπορεί να σε φέρει «εκτός εαυτού».
Οι λέξεις «αγάπη» και «έρωτας»;
*Και τα δύο αυτά συναισθήματα είναι απαραίτητα για τον άνθρωπο και αποτελούν κινητήριες δυνάμεις για τη ζωή. Χωρίς αγάπη δεν μπορεί να ζήσει ο άνθρωπος. Δε γίνεται ν’ αντέξει τη ζωή.
Οι λέξεις «συγγνώμη» και συγχώρεση»;
*Η συγγνώμη είναι καλοδεχούμενη, είτε όταν τη ζητάς, είτε όταν τη δέχεσαι. Αισθάνεσαι μια λύτρωση, μια ανακούφιση.
Ποιοι είναι οι ρόλοι που ονειρεύεσαι για το μέλλον;
*Προς το παρόν δεν ονειρεύομαι ρόλους, όσο συνεργασίες με σκηνοθέτες και ηθοποιούς με τους οποίους θα ήθελα να συνυπάρξω.
Πώς θα ήθελες να είσαι καλλιτεχνικά σε μια δεκαετία από τώρα;
*Θα ήθελα να συνεχίσω να είμαι στο επάγγελμα, να κάνω αυτό που αγαπώ, να εξελίσσομαι και να με γνωρίσουν περισσότεροι άνθρωποι του χώρου αλλά και θεατές.
Αν σου δινόταν η ευκαιρία να συναντήσεις κάποιον σπουδαίο ξένο συνάδελφό σου, ποιος θα ήταν αυτός και γιατί;
*Σίγουρα – αν μου δινόταν η ευκαιρία – θα ήθελα να συναντήσω από κοντά τη Μέριλ Στριπ. Η γυναίκα είναι «θεά» και κάθε της ερμηνεία στον κινηματογράφο είναι ένα μάθημα υποκριτικής για μένα.
H δημοσιότητα βοηθά τον καλλιτέχνη;
*Βεβαίως, τον βοηθά να ανοίξουν περισσότερες πόρτες για εκείνον. Από εκεί και πέρα είναι θέμα δικό του το πώς θα τη διαχειριστεί και τι επιλογές θα κάνει.
Πού πρέπει, κατά τη γνώμη σου, να δώσει η κοινωνία μας προτεραιότητα αυτή την εποχή;
*Στον συνάνθρωπο, στο εμείς, στο μαζί. Και στο πώς μπορεί ο καθένας από εμάς να γίνει καλύτερος άνθρωπος. Κι αυτό απαιτεί συνεχή και καθημερινό αγώνα.
Ποιους συγγραφείς διαβάζεις;
*Μόλις τελείωσα τις «Μικρές ώρες» του Χαρούκι Μουρακάμι. Διαβάζω επίσης πολλή ποίηση. Με έχουν σημαδέψει τα ποιήματα της Κικής Δημουλά.
Ποιους συνθέτες ακούς;
*Πολλούς. Τον Αττίκ, τον Μίμη Πλέσσα, τον Γιάννη Σπανό, τον Γιώργο Κατσαρό, τον Γιώργο Χατζηνάσιο, τον Νίκο Ιγνατιάδη, τον Σταμάτη Κραουνάκη και φυσικά τον Μίκη Θεοδωράκη και τον Μάνο Χατζιδάκι.
Πώς βλέπεις να συμπεριφέρεται ο Αθηναίος και γενικά ο Έλληνας στο δημόσιο χώρο;
*Όχι καλά δυστυχώς, αν κρίνω από τις φθορές που προκαλούν κάποιοι σε αγάλματα, μνημεία, άλλους δημόσιους χώρους, καταστήματα. Ευτυχώς δεν είναι όλοι έτσι.
Αν βρισκόσουν τώρα μπροστά σε ένα ανοιχτό παράθυρο, τι τοπίο θα ήθελες να έβλεπες;
*Τη θάλασσα, για να χάνεται το μάτι μου από το απέραντό της. Άλλωστε ποιος θα βρεθεί να την εξαντλήσει, όπως λέει κι ο ποιητής.
Ποιος είναι ο αγαπημένος σου στίχος;
*«Θέε μου, πόσο μπλε ξοδεύεις για να μη σε βλέπουμε» (Οδυσσέας Ελύτης)
Τέλος, ποια είναι η σχέση σου με τα ζώα; Συμβιώνεις με κάποιο κατοικίδιο;
*Στο σπίτι της Αθήνας δεν έχω κάποιο κατοικίδιο. Έχω όμως στο εξοχικό μου, όπου όποτε πηγαίνω με περιμένει ένας πανέμορφος φουντωτός άσπρος γάτος!
∼
- Φωτογραφίες: catisart.gr
- To catisart.gr ευχαριστεί για τη διάθεση του χώρου την Gallery Roma, την έκθεση του εικαστικού Κωστή Τριανταφύλλου και το κατάστημα Roma 5 Desing.
