Της Ειρήνης Αϊβαλιώτου
Πάντα απολαμβάνω τη γεμάτη ταλέντο παρουσία της στη σκηνή. Εκτός από ηθοποιός όμως, είναι και ποιήτρια, αγιογράφος και θεατρική συγγραφέας. Μια ιδιοσυγκρασιακή καλλιτέχνιδα, πολύπλευρη, που τη χαρακτηρίζει μια αγέρωχη ελευθερία. Ο λόγος της αποπνέει ζεστασιά, αγάπη και όρεξη για ζωή. Απαντώντας στις ερωτήσεις του catisart.gr, μοιάζει να δημιουργεί για μας μια κρυψώνα φτιαγμένη από γλυκόπικρα μυστήρια και άβολες αλήθειες.
Συχνά τη συναντώ πηγαίνοντας στο θέατρο Vault να κάθεται σε ένα από τα ψηλά σκαμπό της αίθουσας του φουαγιέ, σ’ ένα χώρο συνύπαρξης ανθρώπων αφοσιωμένων στην τέχνη, να συζητά με ειδήμονες του θεάτρου, καλλιτέχνες, θεατές, θαυμαστές.
Σαν φιγούρα του Πικάσο ή σαν ιέρεια μιας μυστικής τέχνης, είναι πάντα γεμάτη όνειρα, ιδέες, σχέδια. Πότε είναι στα πλάνα της μια έκθεση αγιογραφίας, άλλοτε μια ποιητική συλλογή της προς έκδοση κι άλλη φορά μια παράσταση στην οποία ετοιμάζεται να παίξει.
Φέτος η ανήσυχη, χαρισματική και ενθουσιώδης Κική Μαυρίδου βρίσκεται στη σκιά μιας μητρικής παρουσίας, που για τους συγγραφείς αποτελεί πάντα «ξεχωριστό» κεφάλαιο διερεύνησης και αναγνώρισης.
Η μάνα που επέλεξε να εντάξει στη σειρά «Ο Γιος μου…» είναι εκείνη του συγγραφέα Κώστα Ταχτσή. Η Έλλη Ζάχου Ταχτσή υπήρξε μια ανυπόταχτη γυναίκα, που το μόνο που ήθελε, ήταν να ζήσει ελεύθερη και να αγαπηθεί. Ατύχησε και στα δύο. Υπέκυψε στη σκληρότητα της εποχής της και έγινε πιο σκληρή από αυτήν.
«Η σκληρότητα, φέρνει σκληρότητα και η αγάπη, αγάπη», τονίζει χαρακτηριστικά η Κική Μαυρίδου.
O μονόλογός της «Η μάνα αυτουνού …Έλλη Ζάχου Ταχτσή», βασισμένος στη ζωή της μητέρας του Κώστα Ταχτσή, σε σκηνοθεσία Βαγγέλη Λάσκαρη, με τη Ράνια Σχίζα στον ομώνυμο ρόλο, επιστρέφει για δεύτερη χρονιά στον Πολυχώρο VAULT, κάθε Παρασκευή και Σάββατο έως τις 7 Ιανουαρίου 2023.
«Η μάνα αυτουνού». Προσφώνηση απαξιωτική, ειρωνική, σαρκαστική, μα τόσο οικεία, τόσο γνώριμη. Ειπωμένη υπαινικτικά και πάντοτε χαμηλόφωνα. Σχεδόν ψιθυριστά. Από αυτούς τους ψιθύρους που είναι μαχαιριές στην καρδιά. Που καμιά φορά όμως γίνονται και φονικά. «Ο γιος αυτηνής», ο Κώστας Ταχτσής, δολοφονήθηκε. Όπως «δολοφονείται» σ’ αυτόν τον κόσμο, ό,τι απειλεί να ξεσκεπάσει την υποκρισία του.
«Η μάνα αυτουνού». Το λιγότερο φωτισμένο πρόσωπο στον κυρίως αυτοβιογραφικό συγγραφικό κόσμο του Κώστα Ταχτσή στον οποίο βασίστηκε για να γράψει και το σημαντικότερο έργο του, το «Τρίτο Στεφάνι», που αποτελεί, πέρα από μια καταγραφή κι ένα ξεμασκάρεμα της αγίας ελληνικής οικογένειας.
Εάν όμως το «Τρίτο Στεφάνι» ταυτίζεται με την ίδια την Ελλάδα, η ιστορία της μητέρας του, ταυτίζεται με όλα τα κρυμμένα μυστικά που κρατάμε καλά κλειδωμένα σε σκονισμένα μπαούλα, στοιβαγμένα στα υπόγεια της ψυχής μας.
Δεν θέλει μόνο «αρετή και τόλμη» η ελευθερία, επισημαίνει η Κική. «Θέλει και συμπαράσταση…».
Κική, ποιες είναι οι ρίζες σου και πού μεγάλωσες;
*Γεννήθηκα και μεγάλωσα στη Θεσσαλονίκη. Έζησα όμως και αρκετά χρόνια στο Wiesbaden της Γερμανίας γιατί οι γονείς μου ήταν οικονομικοί μετανάστες εκεί. Όσον αφορά τις ρίζες μου, κρατούν από τον Πόντο. Οι παππούδες μου, ήταν πρόσφυγες το 1922 και εγκαταστάθηκαν οι μεν (του πατέρα μου) στη Βεγόρα και οι δε (της μητέρας μου) στον Πελαργό. Δύο διπλανά χωριά.
Υπάρχει μια ανάμνηση από τα παιδικά σου χρόνια που θα ήθελες να τη μοιραστείς με τους αναγνώστες του catisart.gr;
*Πολλές αναμνήσεις. Κυρίως όμως, τα τραπεζώματα, τα γλέντια στις γιορτές, τις έντονες προσωπικότητες των γονιών και των στενών συγγενών μου, τη φιλόξενη και καλοδιάθετη θέση τους απέναντι στους άλλους.
Το θέατρο και η υποκριτική πώς μπήκαν στη ζωή σου;
*Μπήκαν. Όπως το είπες. Ούτε γνωρίζω πώς. Ξύπνησα μια μέρα και ήταν στο διπλανό μαξιλάρι…
Ηθοποιός, ποιήτρια, αγιογράφος, θεατρική συγγραφέας. Είσαι μια γυναίκα πολυτάλαντη και πολυπράγμων. Αν χρειαζόταν να κρατήσεις μία ταυτότητα από τις τέσσερις, ποια θα ήταν;
*Με το πιστόλι στον κρόταφο (αν έπρεπε να επιλέξω «όπως και δήποτε») θα ήταν -πια- το συγγραφέας.
Τι ρόλο έχουν παίξει στη ζωή σου ο Δημήτρης Καρατζιάς και το θέατρο Vault;
*Πολύ σημαντικό. Πέρα από χώρος καλλιτεχνικής δημιουργίας, το Vault έφερε στη ζωή μου, δύο νέους «συγγενείς», δύο φίλους. «Οικογένεια», όπως λέμε εμείς, τον Δημήτρη Καρατζιά και τον Μάνο Αντωνιάδη.
Πώς βίωσες τη μακρά περίοδο της πανδημίας; Αυτό το διάστημα αναθεώρησες κάποιες ιδέες και απόψεις για τη ζωή ή το θέατρο;
*Για μένα η περίοδος της πανδημίας, κυρίως ο αναγκαστικός εγκλεισμός, ήταν μία περίοδος -πιο έντονης- ενδοσκόπησης αλλά και μιας ακόμη επιβεβαίωσης για τη ματαιότητα της κοινωνίας και των παγκόσμιων και εγχώριων πολιτικών παιχνιδιών που παίζονται ερήμην μας.
Ένιωσες ποτέ ανασφάλεια, φόβο, απειλή;
*Η αλήθεια είναι πως όχι. Μόνο θλίψη, για όσα συνέβαιναν γύρω μας.
Ποια ήταν η σχέση σου με το έργο του Ταχτσή πριν αρχίσεις να γράφεις το έργο «Η μάνα αυτουνού …Έλλη Ζάχου Ταχτσή»;
*Σχέση θαυμασμού και εκτίμησης.
Για ποιους λόγους πιστεύεις ότι θα έπρεπε να δούμε την παράσταση «Η μάνα αυτουνού …Έλλη Ζάχου Ταχτσή»;
*Καταρχάς, για την ερμηνεία της Ράνιας Σχίζα. Έπειτα, γιατί το έργο -όπως, εύστοχα, είπε κάποιος- είναι ένα χρονογράφημα μιας εποχής. Τα γεγονότα που αφηγείται η ηρωίδα, τη ζωή της δηλαδή, δείχνουν πόσο εύκολο είναι, ένας άνθρωπος να «καταστραφεί» από τον οικογενειακό και κοινωνικό του περίγυρο. Δεν θέλει μόνο «αρετή και τόλμη» η ελευθερία. Θέλει και συμπαράσταση…
Τι σε ενέπνευσε να επιλέξεις το συγκεκριμένο μητρικό πρόσωπο για να συμπληρώσεις το δικό σου κομμάτι στη σειρά «Ο Γιος μου…»;
*Μου το πρότεινε ο Δημήτρης Καρατζιάς και σε κλάσμα δευτερολέπτου είπα ναι.
Ποια είναι τα βαθύτερα μηνύματα που περνάει το έργο;
*Όποιος το βλέπει παίρνει τα μηνύματα, που έχει ανάγκη… να καταλάβει. Εγώ θα πω ένα… «η αγάπη ημερεύει τον άνθρωπο και μεις Κώστα, τη στερηθήκαμε».
Τι θα έλεγες στην Έλλη Ζάχου Ταχτσή, αυτή την «ανυπόταχτη γυναίκα που το μόνο που ήθελε ήταν να ζήσει ελεύθερη και να αγαπηθεί, αλλά ατύχησε και στα δύο», αν τη συναντούσες σήμερα;
*«Κουράγιο Έλλη. Ο κόσμος, δεν έγινε καλύτερος».
«Η μάνα αυτουνού …Έλλη Ζάχου Ταχτσή» υπήρξε μια γυναίκα που «υπέκυψε στη σκληρότητα της εποχής της και έγινε πιο σκληρή από αυτήν». Την κατανοείς, τη συμπονάς;
*Αν δεν την κατανοούσα και δεν συνέπασχα μαζί της, δεν θα μπορούσα να της δώσω υπόσταση στο χαρτί. Την κατανοώ αλλά δεν τη συμμερίζομαι. Η σκληρότητα, φέρνει σκληρότητα και η αγάπη, αγάπη. Οι εξαιρέσεις σπάνιες. Ο καθένας με ό,τι έμαθε πορεύεται και αυτό προσπαθεί πολλές φορές να αποβάλλει, για να συνεχίσει ελεύθερος.
Ζούμε σε μια εποχή γεμάτη δηλητηριώδεις ρατσιστικές συμπεριφορές και κάθε είδους βία. Πώς νιώθεις γι’ αυτά που συμβαίνουν γύρω μας;
*Θυμό και απογοήτευση. Κανένας ΔΕΝ ΕΧΕΙ το δικαίωμα να κρίνει τον άλλον. Στο όνομα καμιάς θρησκείας και κανενός κοινωνικού «ορθολογισμού». Είμαι απόλυτη και κάθετη σε αυτό. Δεν έχω στον κύκλο μου τέτοιους ανθρώπους. Τους ξερνάει το είναι μου. Δεν μπορείς να έχεις λόγο για κανέναν, επειδή είναι αλλόθρησκος, ομοφυλόφιλος, ανάπηρος, αλλοεθνής, φτωχός, κοντός και ό,τι άλλο δεν σου κάνει. Ο μόνος λόγος που δέχομαι, να κρίνεις και να επικρίνεις κάποιον, είναι γιατί παραβιάζει την ελευθερία και την υπόσταση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, τη δικής σου και των άλλων.
Πώς θα χαρακτήριζες τον εαυτό σου αν χρειαζόταν να του βάλεις μια ταμπέλα;
*Δεν βάζω ταμπέλες, ούτε σε μένα, ούτε στους άλλους.
Ποια είναι τα επόμενα σχέδιά σου;
*Ποιητική συλλογή, τηλεοπτικό σενάριο, θεατρικό έργο και αν μας προκύψει και κάποιος ρόλος.
Αν μιλούσαμε για αριστουργήματα, ποιο αριστούργημα σου έρχεται πρώτο στο μυαλό;
*Η φύση. Σε όλες τις εποχές της. Χωρίς τους ανθρώπους…
Ποια είναι η σχέση σου με τα ζώα; Μοιράζεσαι τη ζωή με κάποιο κατοικίδιο;
*«Παθολογική». Ερωτική. Σχέση απόλυτης αγάπης. Λατρείας! Έχω δύο γάτες τώρα αν και είμαι σκυλομάνα. Έχασα τη μικρή μου σκυλίτσα, πέρσι, μετά 17μισι χρόνια. Το συντροφάκι μου. Τα ζώα, είναι μικρά κομμάτια του παραδείσου. Πετάς ποτέ, ένα τέτοιο κομμάτι στα αζήτητα;
Ευχαριστώ πολύ, Κική!
*Κι εγώ ευχαριστώ πολύ.
∼•∼
Διαβάστε επίσης:
«Η μάνα αυτουνού …Έλλη Ζάχου Ταχτσή», με τη Ράνια Σχίζα, στον Πολυχώρο Vault
