Μία από τις πιο θρυλικές όπερες που έχουν γραφτεί ποτέ, η “Tosca” του Giacomo Puccini, ανεβαίνει στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης από την Εταιρεία Λυρικού Θεάτρου Ελλάδος (Skull of Yorick Productions) σε συνεργασία με τη Συμφωνική Ορχήστρα Λάρισας.
Βασισμένη στο θεατρικό έργο του Victorien Sardou “La Tosca”, ένα έργο που αποτελούσε μία από τις μεγάλες επιτυχίες της σπουδαίας ηθοποιού της εποχής, Sarah Bernhardt, η “Tόσκα” υπήρξε ένας από σημαντικότερους ρόλους της Μαρίας Κάλλας, με αποκορύφωμα τη μαγνητοσκοπημένη παράσταση στη Βασιλική Όπερα του Κόβεντ Γκάρντεν στο Λονδίνο, το 1964, σε σκηνοθεσία του Φράνκο Τζεφιρέλι η οποία αποτελεί σταθμό στην ιστορία του έργου.
Η “Τόσκα” θα μπορούσε να χαρακτηριστεί “θρίλερ”, γιατί στη σκηνή απεικονίζονται ρεαλιστικά έντονες σκηνές ψυχολογικής και σωματικής βίας. Είναι έργο που διακατέχεται έντονα από τα χαρακτηριστικά του Βερισμού (Verismo), αλλά και τις τεχνικές leitmotif του Richard Wagner, με τη μουσική ιδιοφυΐα του Giacomo Puccini στα καλύτερά της, δημιουργώντας ίσως την πιο έντονη και αγωνιώδη μουσική ατμόσφαιρα στο οπερατικό ρεπερτόριο. Ταυτόχρονα, ο θεατής έχει την ευκαιρία να έρθει σε επαφή με το αρχιτεκτονικό μεγαλείο της Ρώμης, καθότι οι τρεις πράξεις διαδραματίζονται σε τρία διαφορετικά σημαντικά μνημεία της ιταλικής πρωτεύουσας: στην Εκκλησία Sant’Andrea delle Fratte, στο Palazzo Farnese και το Castel Sant’ Angelo- η “Τόσκα” είναι, εκτός από δυσκολότατο έργο για τους μουσικούς, ένα μεγάλο στοίχημα για κάθε σκηνογράφο, που καλείται να πλαισιώσει τον ρεαλισμό της όπερας και των χαρακτήρων με εξίσου ρεαλιστικά, μεγαλειώδη σκηνικά.
Η ΥΠΟΘΕΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ:
Ρώμη, Ιούνιος του 1800.
Ο αντικαθεστωτικός πολιτικός κρατούμενος, πρώην σύμβουλος της Δημοκρατίας της Ρώμης Αντζελότι δραπετεύει από τις φυλακές και βρίσκει καταφύγιο στην εκκλησία του Sant’Andrea delle Fratte, όπου και βρίσκει τον ζωγράφο και παλιό του σύμμαχο Μάριο Καβαραντόσι. Ο Καβαραντόσι αποφασίζει να βοηθήσει τον Αντζελότι και του προτείνει να κρυφτεί στη βίλα του, της οποίας την τοποθεσία δεν γνωρίζει ο διώκτης του Αντζελότι, ο αιμοσταγής, διεφθαρμένος αρχηγός της αστυνομίας, Βαρόνος Σκάρπια. Εκείνη τη στιγμή έρχεται η ερωμένη του, η διάσημη τραγουδίστρια Φλόρια Τόσκα, για να προσκυνήσει. Ο Καβαραντόσι δεν αποκαλύπτει την παρουσία του Αντζελότι στην Τόσκα και φεύγει μαζί του για τη βίλα του. Ο Σκάρπια, ο οποίος καταφθάνει στην εκκλησία λίγο αργότερα ψάχνοντας τον Αντζελότι, βρίσκει τρόπο να κάνει την Τόσκα να πιστέψει ότι ο εραστής της την απατάει, ώστε, χωρίς τη θέλησή της να οδηγήσει τους κατασκόπους του στη μυστική βίλα του Καβαραντόσι, αλλά αυτοί αποτυγχάνουν να εντοπίσουν τον φυγά. Συλλαμβάνουν όμως τον Καβαραντόσι, ο οποίος οδηγείται για ανάκριση στο γραφείο του Σκάρπια, στο Palazzo Farnese. Παράλληλα ο Σκάρπια καλεί και την Τόσκα -η οποία εν τω μεταξύ έχει ανακαλύψει το μυστικό του Καβαραντόσι- και εκβιάζει με βίαιους τρόπους τους δύο εραστές, ζητώντας από την Τόσκα ένα χυδαίο αντάλλαγμα προκειμένου να σώσει τη ζωή του εραστή της.
* Η δημιουργία της όπερας πέρασε από χίλια κύματα. Ο συνθέτης είδε το ομώνυμο θεατρικό έργο του Βικτοριέν Σαρντού το 1887 στο Παρίσι, με τη Σάρα Μπερνάρ στο ρόλο της Τόσκα. Ενθουσιάστηκε και διαμήνυσε στον ατζέντη του να του κλείσει τα δικαιώματα του έργου για να το μεταφέρει στην όπερα. Το ίδιο έπραξαν και ο διάσημος συνάδελφός του Τζουζέπε Βέρντι και ο Αλμπέρτο Φρανκέτι. Τελικά, ο Βέρντι αποσύρθηκε, επειδή διαφωνούσε με το φινάλε του Σαρντού. Ο Φρανκέτι κέρδισε τα δικαιώματα, αλλά γρήγορα αποσύρθηκε, επειδή η έμπνευση τον είχε εγκαταλείψει και δεν μπόρεσε να συνθέσει μια μουσική αντάξια του έργου.
Έτσι, ο δρόμος έμεινε ανοιχτός για τον Πουτσίνι, ο οποίος δεν φάνηκε ζεστός, επειδή δεν είχε προτιμηθεί στην αρχή. Τελικά πείστηκε να συνθέσει την όπερα σε λιμπρέτο των Λουίτζι Ίλικα και Τζουζέπε Τζακόζα. Το Οκτώβριο του 1899 η όπερα ήταν έτοιμη, δώδεκα χρόνια μετά το αρχικό ενδιαφέρον του Πουτσίνι.
Η πρεμιέρα του έργου δόθηκε στις 14 Ιανουαρίου 1900 στο θέατρο Κοντσάντσι της Ρώμης, παρουσία όλης της καλής κοινωνίας. Παρέστη σύσσωμη η πολιτειακή και η πολιτική ηγεσία της Ιταλίας και πολλοί άνθρωποι της μουσικής, όπως οι συνθέτες Πιέτρο Μασκάνι, Φραντσέσκο Τσιλέα και ο Αλμπέρτο Φρανκέτι. Τον επώνυμο ρόλο ερμήνευσε η Ρουμάνα σοπράνο Χαρίκλεα Νταρκλέ, η οποία ήταν ελληνικής καταγωγής και απόγονος της μεγάλης οικογένειας των Μαυροκορδάτων (Χαρίκλεια Χαρτουλάρη το πατρικό της όνομα). Οι συντελεστές της παράστασης και ο ίδιος ο Πουτσίνι γνώρισαν την αποθέωση και το παρατεταμένο χειροκρότημα των παρισταμένων.
Από την πρώτη στιγμή, το έργο άγγιξε το κοινό της όπερας κι έγινε ένα από τα αγαπημένα του. Στο ρεπερτόριο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής μπήκε στις 27 Αυγούστου 1942, μεσούσης της γερμανικής κατοχής. Παρουσιάσθηκε στο θέατρο Παρκ της Πλατείας Κλαυθμώνος, με τη 19χρονη Μαρία Καλογεροπούλου (αργότερα Κάλλας) στον κεντρικό ρόλο, υπό τη μουσική διεύθυνση του Σώτου Βασιλειάδη. Τον ρόλο της Τόσκα, εκτός της πρώτης διδάξασας Νταρκλέ και της Κάλας, έχουν δοξάσει οι υψίφωνοι Ζίνκα Μιλάνοφ, Μονσεράτ Καμπαγιέ, Μιρέλα Φρένι, Ράινα Καμπαϊβάνσκα, Ρενάτα Σκότο και Άντζελα Γκεοργκίου.
Συντελεστές
Σκηνοθεσία/ Φωτισμοί: Φίλιππος Μοδινός
Μουσική Διεύθυνση: Χρήστος Κτιστάκης
Συμφωνική Ορχήστρα Λάρισας
Σκηνικά: Γιώργος Λεπίδας
Κοστούμια: Opera Classica Europa, Ελένη Ψύρρα
Ερμηνεύουν:
Φλόρια Τόσκα: Κασσάνδρα Δημοπούλου
Μάριο Καβαραντόσι: Φίλιππος Μοδινός
Βαρόνος Σκάρπια: Πέτρος Σαλάτας
Σακριστάνο: Αλέξανδρος Γάβαρης
Αντζελόττι: Βασίλης Ασημακόπουλος
Σπολέτα: John Rownan
Σιαρρόνε: Ιωάννης Νάκος
Φύλακας: Νικόλας Λεβέντης
Βοσκός: θα ανακοινωθεί
Μέλη χορωδιών: In Donnation – Μουσικός Σύλλογος Λάρισας – Μουσικός Σύλλογος Τυρνάβου – Μεικτή Χορωδία Δ.Ω.Λ.
Παιδική Χορωδία Ι.Ν. Κυρίλλου και Μεθοδίου (Μουσική Διεύθυνση: Μαρία Έμμα Μελιγκοπούλου – Γλυκερία Ροηλίδη)
Πληροφορίες
22, 25 και 27 Νοεμβρίου 2017
Στις 20:30
Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης – Αίθουσα Φίλων της Μουσικής (Μ1)
ΕΙΣΙΤΗΡΙΑ: http://www.ticketservices.gr/el/events/?eventid=2984
ΠΑΡΑΓΩΓΗ: ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΛΥΡΙΚΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ (SKULL OF YORICK PRODUCTIONS) – ΣΥΜΦΩΝΙΚΗ ΟΡΧΗΣΤΡΑ ΛΑΡΙΣΑΣ – OPERA CLASSICA EUROPA
ΤΙΜΕΣ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ
40€ (25€*), 35€ (20€*), 30€, (15€*), 25€ (10€*), 20€ (5€*)
* φοιτητικό, παιδικό, κάρτα ανεργίας, πολύτεκνοι-τρίτεκνοι, ΑΜΕΑ, κάρτα αλληλεγγύης)
