Της Ειρήνης Αϊβαλιώτου
Μετά την επιτυχία της στο 1ο Φεστιβάλ Όπερας Θεσσαλονίκης, η ιστορική όπερα “Νorma” (Νόρμα) του V. Bellini ανεβαίνει ξανά στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης σε σκηνοθεσία της Κασσάνδρας Δημοπούλου, για μία μόνο παράσταση, την Παρασκευή 4 Μαρτίου 2016. Όσοι αγαπάμε την όπερα, αλλά και όσοι θέλουμε να τη γνωρίσουμε, θα έχουμε την ευκαιρία να απολαύσουμε αυτό το μοναδικό λυρικό δράμα, που προκαλεί δάκρυα στα μάτια με την έκφραση των αντιφατικών συναισθημάτων των ηρώων και ανεβάζει την αδρεναλίνη των θεατών σταδιακά και μεθοδικά στα ύψη. Η όπερα αυτή θεωρείται το αριστούργημα του Μπελίνι με το πάθος και το μάκρος των μελωδιών της. Η Νόρμα, η ιέρεια που πρόδωσε τους όρκους της προς την ιεροσύνη της επειδή ερωτεύθηκε τον Ρωμαίο αξιωματικό Πολλιόνε, με τον οποίο έκανε δύο παιδιά, προδίνεται στη συνέχεια από αυτόν, όταν εκείνος ερωτεύεται μια νεαρή ιέρεια, την Ανταλτζίζα, που ανταποκρίνεται στον έρωτά του, χωρίς όμως να γνωρίζει τη σχέση του με τη Νόρμα. Η πιο πρόσφατη παρουσίαση του λυρικού έργου “Norma” έγινε στη Θεσσαλονίκη το 2000, παρά το γεγονός ότι αποτελεί ένα από τα πλέον μεγαλειώδη έργα του λυρικού ρεπερτορίου και έχει ιδιαίτερη σημασία για την ελληνική λυρική παράδοση, λόγω της διάσημης ενσάρκωσης του ομώνυμου ρόλου από τη Μαρία Κάλλας και την περίφημη εκτέλεση της άριας “Casta Diva”. Τώρα, έχοντας μια υψίφωνο του επιπέδου της Τζένης Δριβάλα, που έχει βαφτιστεί “η διάδοχος της Κάλλας” από το ιταλικό κοινό και τους κριτικούς, η εταιρεία Skull of Yorick Productions σε συνεργασία με το ΦΙΞ – in art, ανεβάζει μία παράσταση εποχής που θα ταξιδέψει το κοινό στο χρόνο, στις διαμάχες των αρχαίων Ρωμαίων με τους Γαλάτες. Κατά την πάγια τακτική της, η Skull of Yorick Productions επιλέγει, στον βαθμό που είναι εφικτό, συντελεστές από τη Βόρεια Ελλάδα, αναδεικνύοντας έτσι το ανθρώπινο δυναμικό της πόλης και της χώρας. Επί σκηνής επίσης οι ταλαντούχοι και πολυσύνθετοι καλλιτέχνες Φίλιππος Μοδινός (Πολλιόνε), Κασσάνδρα Δημοπούλου (Ανταλτζίζα), Σταύρος Κρητικόπουλος (Φλάβιο) και άλλοι πολλά υποσχόμενοι λυρικοί τραγουδιστές.
* Η “Νόρμα” είναι μελόδραμα σε δύο πράξεις του Βιντσέντζο Μπελίνι. Το λιμπρέτο του Φελίτσε Ρομάνι είναι βασισμένο στην τραγωδία Norma, ossia L’infanticidio του Γάλλου Αλεξάντρ Σουμέ. Η όπερα έκανε πρεμιέρα στις 25 Δεκεμβρίου 1831 στη Σκάλα του Μιλάνου με τη μεγάλη υψίφωνο του 19ου αιώνα, Τζουντίτα Πάστα, στον πρωταγωνιστικό ρόλο της Νόρμα. Είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα όπερας Μπελ Κάντο.
Αρκεί να σημειώσουμε ότι ο ίδιος ο Βάγκνερ, συνεπαρμένος από τον πλούτο της μελωδίας και τη λυρική μορφή του έργου, το 1837 διηύθυνε την όπερα αυτή στη Ρίγα.
Συντελεστές
Στον ομώνυμο ρόλο πρωταγωνιστεί η διεθνούς φήμης Ελληνίδα υψίφωνος Τζένη Δριβάλα.
Πρωταγωνιστούν επίσης: Φίλιππος Μοδινός (Πολλιόνε), Κασσάνδρα Δημοπούλου (Ανταλτζίζα), Σταύρος Κρητικόπουλος (Φλάβιο) κ.ά.
Ορχήστρα: Skull of Yorick Productions
Μουσική Διεύθυνση: Χρήστος Κτιστάκης
Χορωδία: Anatolia College Alumni Association Chorale (διεύθ. Γιάννα Αθανασιάδου)
Παραγωγή: Skull of Yorick Productions, ΦΙΞ – in art, Ο.Μ.Μ.Θ.
Πληροφορίες
Ώρα έναρξης: 20.30
Αίθουσα Μ2 “Αιμίλιος Ριάδης”
Τιμές εισιτηρίων: 25€, 20€, 15€ (μαθητικό – φοιτητικό – κάρτα ανεργίας)
Κρατήσεις εισιτηρίων:
http://www.tch.gr/default.aspx?lang=el-GR&page=3&cdate=4%2F3%2F2016&tcheid=1612
Η υπόθεση
Στη Γαλατία, κατά την περίοδο της ρωμαϊκής κατοχής, στο ιερό δάσος των Δρυίδων συναντιούνται Γαλάτες στρατιώτες και Δρυίδες, υπό τον αρχηγό τους Οροβέζο. Αναμένουν την ιέρεια Νόρμα, κόρη του Οροβέζο, η οποία μέλλει να δώσει το σύνθημα της επίθεσης ενάντια στους Ρωμαίους. Εμφανίζεται ο Ρωμαίος ανθύπατος Πολλιόνε με τον έμπιστό του Φλάβιο. Ο έρωτας του Πολλιόνε για τη Νόρμα ανήκει στο παρελθόν. Ενδιαφέρεται πλέον για τη νεαρή ιέρεια Ανταλτζίζα, την οποία σκοπεύει να παντρευτεί επιστρέφοντας στη Ρώμη. Η Νόρμα προετοιμάζει το λαό της για επίθεση, αλλά ενδόμυχα σκέφτεται κυρίως τον έρωτά της. Κοντά στα παιδιά της, μυστικό καρπό του ένοχου έρωτα με τον Πολλιόνε, αναλογίζεται το μέλλον, γνωρίζοντας την ανάκληση του ανθύπατου στην Ιταλία. Καταφτάνει η Ανταλτζίζα, που εξομολογείται στη Νόρμα το δικό της παράνομο έρωτα. Μόλις αποκαλύπτεται ότι αγαπούν τον ίδιο άνδρα, η αρχική στοργή της Νόρμας μετατρέπεται σε απειλή προς τον προδότη. Διερωτάται μήπως οφείλει να θανατώσει τα παιδιά της, αντί να επιτρέψει να συρθούν ως σκλάβοι στη Ρώμη. Τελικά, όμως, τα εμπιστεύεται στην Ανταλτζίζα, η οποία της εκφράζει αφοσίωση. Οι Γαλάτες ανυπομονούν για την αναχώρηση του Πολλιόνε. Η Νόρμα καλεί το λαό της ώστε να μιλήσει για τον επερχόμενο πόλεμο. Απομένει μία θυσία προς το θεό τους. Τότε ο Πολλιόνε οδηγείται αιχμάλωτος ενώπιον όλων, καθώς παραβίασε τα διαμερίσματα των παρθένων. Η Νόρμα τον ανακρίνει. Εκείνος αρνείται να απαρνηθεί την Ανταλντζίζα. Η Νόρμα ζητά να ετοιμάσουν την πυρά για τη θυσία. Αντί όμως να οδηγήσει εκεί την Ανταλντζίζα, αποκαλύπτει το δικό της έγκλημα και ετοιμάζεται να πεθάνει μαζί με τον Πολλιόνε. Η μεγαλοσύνη της αναζωπυρώνει τα αισθήματά του και οι ειλικρινείς παρακλήσεις της υποχρεώνουν τον Οροβέζο να ξεπεράσει την ντροπή που νιώθει και να αναλάβει τα παιδιά της. Η Νόρμα καταλήγει μαζί με τον Πολλιόνε στην πυρά.
Μια άλλη Μήδεια
Ο λιμπρετίστας Φελίτσε Ρομάνι εμπνεύστηκε την πλοκή από την τραγωδία του Γάλλου συγγραφέα Αλεξάντρ Σουμέ. Η όπερα αυτή, από τις σημαντικότερες του μεγάλου συνθέτη Βιντσέντο Μπελίνι, πρωτοπαρουσιάστηκε στη Σκάλα του Μιλάνου το 1831. Ο Ρομάνι είχε τροποποιήσει σημαντικά την τραγωδία του Σουμέ, όπου η Νόρμα σκότωνε τα παιδιά της σαν άλλη Μήδεια, και μάλιστα κατά τη διάρκεια μιας «σκηνής τρέλας». Απεναντίας, εμπλούτισε τον πρωταγωνιστικό γυναικείο χαρακτήρα με τον άσβεστο έρωτα για τον Πολλιόνε και τη βαθιά αγάπη για τα παιδιά τους. Η Νόρμα του Μπελλίνι είναι πρωθιέρεια και μητέρα, εγκαταλειμμένη ερωμένη και εκδικητική αντίπαλος. Το τέλος της φαντάζει αναπόφευκτο, καρπός ενδόμυχων συναισθηματικών συγκρούσεων που οφείλονται στο ασυμβίβαστο των όρκων, του καθήκοντος και του απελπισμένου έρωτά της. Ο θάνατός της συνιστά λιγότερο αυτοτιμωρία και περισσότερο καθαρτήρια λύση συγκρούσεων, που, διαφορετικά, θα έμεναν άλυτες. Το φινάλε αποτελεί μία από τις συγκλονιστικότερες οπερατικές σκηνές, δομημένη γύρω από μια έξοχη μελωδία.
Η Μαρία Κάλλας
Η Εθνική Λυρική Σκηνή είχε παρουσιάσει τη «Νόρμα» στο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου (Φεστιβάλ Επιδαύρου, Αύγουστος 1960), με πρωταγωνίστρια τη Μαρία Κάλλας. Η Ελληνίδα ντίβα, που είχε τραγουδήσει το ρόλο επί σκηνής ήδη από το 1948, ανέδειξε το ρόλο σε μέτρο καταξίωσης για δραματικές υψιφώνους, ενώ η ίδια κέρδισε επάξια τη φήμη της αδιαφιλονίκητης Νόρμας του 20ού αιώνα.
