20.4 C
Athens
Πέμπτη 28 Μαρτίου 2024

Καλοκαίρι ποιητικό κι αγαπημένο, «αδυσώπητο, δρεπανηφόρο θέρος»…

***

Το καλοκαίρι θεωρείται «η εποχή που στήνονται τα όνειρα», κατακτώντας επάξια τον τίτλο της πιο δημιουργικής εποχής. Το καλοκαίρι ανανεώνει, προκαλεί, επιστρατεύει όλες τις αισθήσεις, στέκεται πηγή αστείρευτης έμπνευσης καλλιτεχνών και λογοτεχνών. Ποιήματα μελοποιημένα, που λατρεύτηκαν από την πρώτη στιγμή, έχουν γραφτεί στη μνήμη μας, δημιουργώντας την ανάγκη να βρεθούμε γρήγορα, μιαν ανάσα πριν από το καλοκαίρι.

Καλοκαίρι “κατακόκκινο ανοιχτό καρπούζι στα χέρια μικρού παιδιού καβάλα στα καπούλια του ήλιου”. Καλοκαίρι, που όλα στριφογυρίζουν σαν καθισμένα σε μια ρόδα του λούνα παρκ γύρω από ένα καταιγιστικό φως, που τα κάνει διάφανα σχεδόν αόρατα. “Αδυσώπητο, δρεπανηφόρο θέρος” που το αλάτι της θάλασσας ασπρίζει τα ηλιοκαμένα κορμιά τα ξεχασμένα στην καυτή χρυσή αμμουδιά και το ασημένιο σεληνόφωτο νανουρίζει τους μεθυσμένους έρωτες της νύχτας. Καλοκαίρι αγαπημένο, που κάνει τον ποιητή να αναφωνεί: “Όμορφη, Θε μου, που ‘ναι η πλάση. Μύρια ποτήρια του νερού φρεσκοπλυμένα και σκουπισμένα στο περιγιάλι αστράφτουνε κι απ’ όλα πίνεις το γαλάζιο κι ακόμα να μεθύσεις”.

Σώμα του καλοκαιριού

Πάει καιρός που ακούστηκεν η τελευταία βροχή
Πάνω από τα μυρμήγκια και τις σαύρες
Τώρα ο ουρανός καίει απέραντος
Τα φρούτα βάφουνε το στόμα τους
Της γης οι πόροι ανοίγουνται σιγά σιγά
Και πλάι απ’ το νερό που στάζει συλλαβίζοντας
Ένα πελώριο φυτό κοιτάει κατάματα τον ήλιο.
Ποιος είναι αυτός που κείτεται στις πάνω αμμουδιές
Ανάσκελα φουμέρνοντας ασημοκαπνισμένα ελιόφυλλα
Τα τζιτζίκια ζεσταίνονται στ’ αυτιά του
Τα μυρμήγκια δουλεύουνε στο στήθος του
Σαύρες γλιστρούν στη χλόη της μασχάλης
Κι από τα φύκια των ποδιών του αλαφροπερνά ένα κύμα
Σταλμένο απ’ τη μικρή σειρήνα που τραγούδησε:

Ω σώμα του καλοκαιριού, γυμνό, καμένο
Φαγωμένο από το λάδι κι από το αλάτι
Σώμα του βράχου και ρίγος της καρδιάς
Μεγάλο ανέμισμα της κόμης λυγαριάς
Άχνα βασιλικού πάνω από το σγουρό εφηβαίο
Γεμάτο αστράκια και πευκοβελόνες
Σώμα βαθύ πλεούμενο της μέρας!

Πίνοντας ήλιο κορινθιακό
Διαβάζοντας τα μάρμαρα
Δρασκελίζοντας αμπέλια θάλασσες
Σημαδεύοντας με το καμάκι
Ένα τάμα ψάρι που γλιστρά
Βρήκα τα φύλλα που ο ψαλμός του ήλιου αποστηθίζει
Τη ζωντανή στεριά που ο πόθος χαίρεται
Ν’ ανοίγει.

Πίνω νερό κόβω καρπό
Χώνω το χέρι μου στις φυλλωσιές του ανέμου
Οι λεμονιές αρδεύουνε τη γύρη της καλοκαιριάς
Τα πράσινα πουλιά σκίζουν τα όνειρά μου
Φεύγω με μια ματιά
Ματιά πλατιά όπου ο κόσμος ξαναγίνεται
Όμορφος από την αρχή στα μέτρα της καρδιάς.

Οδυσσέας Ελύτης / Από το “Ήλιος ο πρώτος”

***

Οι αναφορές στους στίχους των ποιητών είναι ατέλειωτες. Όλα κινούνται γύρω από την αλμύρα της θάλασσας, τις χρυσές αμμουδιές, τα αστέρια, τον έρωτα, το σώμα, το σεληνόφως και φυσικά σε πλήρη αρμονία με εκείνο το «ολόγιομο», αυγουστιάτικο φεγγάρι.

Απ’ το κανάλι οι πάσαρες με τ’ απλωτά πανιά
γυρίζουν πρίμα,
μας φέρνουν τα ζακυθιανά λουλούδια τ’ ακριβά,
το πέρασμά τους γλύκανε κ’ εσένα, πικρό κύμα!

Και πιο καλοπιθύμητα και πιο φανταχτερά
κι από τα κρίνα,
πάσαρες γοργοσάλευτες, με τ’ άσπρα σας φτερά,
μας φέρνετε τ’ αγόρια μας απ’ τη μεγάλη Αθήνα.

Κι ανοίχτε, λιακωτά, χλωρά, φουντώστε, πασκαλιές,
του πόθου τη σκόλη˙
και σείστε τα μαντήλια σας ανάερα, λυγερές˙
παραμονεύουν οι έρωτες˙ ετοιμαστήτε, μώλοι,

το καλοκαίρι μύρισε˙ προσμένουν οι αμμουδιές
και τα πρυάρια,
πριν έμπης, άθεη χειμωνιά, να γίνουν εκκλησιές˙
οι ερωτεμένοι λειτουργοί και τα φιλιά τροπάρια.

Το καλοκαίρι / Κωστής Παλαμάς

***

Οι ευφρόσυνες μέρες του Δεκαπενταύγουστου παρόλο ότι από πολλούς αντιμετωπίζονται με ελαφρότητα εν τούτοις είναι τόσο κατανυκτικές και τόσο μυσταγωγικές ώστε δικαίως ο λαός του Θεού τις έχει ονομάσει το Πάσχα του καλοκαιριού. Είναι μάλιστα ξέχωρη η χαρά, καθώς μέσα σε τούτο το ελληνικό καλοκαίρι η Γιορτή της Παναγίας, «κάνει την πατρίδα μας να ευωδιάζει πνευματικά» γιατί, όπως λέει και ο Φώτης Κόντογλου, «η Παναγία είναι η μητέρα της Ορθοδοξίας. Από το πνευματικό της μύρο ευωδιάζει, όχι μονάχα η εκκλησία μας, αλλά και ολόκληρη η ζωή μας».

Ήτανε καλοκαίρι ή το τέλος του καλοκαιριού
Τότε που άκουσα τα βήματά σου να ‘ρχονται από Ανατολή σε Δύση
Για τελευταία φορά. Κι από τον κόσμο
Είχανε λείψει τα μαντίλια, οι άνθρωποι και τα βιβλία.
Ήτανε καλοκαίρι ή τέλος του καλοκαιριού
Οι ώρες του απογεύματος,
Ήσουνα εσύ.
Φορούσες πρώτη φορά το σάβανό σου
Που δεν επρόσεξες ποτέ
Γιατ’ ήταν κεντημένο με λουλούδια.

Ήταν καλοκαίρι ή τέλος του καλοκαιριού

Yehuda Amichai

***

Μέσα στην πεζή και δύσκολη περίοδο αυτών των καιρών που βρεθήκαμε με τους ρυθμούς να εναλλάσσονται με τόση γρηγοράδα, η καταφυγή της μεσιτείας της Κυρίας Θεοτόκου, είναι αναγκαία. Ο πολύς πόνος, η θλίψη, η αγωνία για το αύριο, η κάθε λογής δοκιμασία, που ταλαιπωρούν την κάθε ανθρώπινη ύπαρξη, γίνονται προτρεπτικές, για καταφυγή στην πανάγια μεσιτεία.

«Τα νέφη των λυπηρῶν ἐκάλυψαν τήν ἄθλιαν μου ψυχήν και καρδίαν και σκοτασμόν ἐμποιοῦσι μοι, Κόρη. Ἀλλά ἠ γενήσασα φῶς, τὸ ἀπρόσιτον, το ἀπέλασον ταῦτα μακράν τῇ ἐμπνεύσει τῆς θείας πρεσβεῖας σου. Ἀμήν».

Είμαι αυτή η ροή της άμμου που γλιστράει
ανάμεσα στο βότσαλο και στον αμμόλοφο
η καλοκαιρινή βροχή πέφτει πάνω στη ζωή μου
πάνω σ’ εμένα η ζωή μου που μου ξεφεύγει με
καταδιώκει
και θα σβήσει τη μέρα που άρχισε

αγαπημένη στιγμή σε βλέπω
μέσα σ’ αυτό το παραπέτασμα της ομίχλης που χάνεται
όπου δε θα ‘χω παρά να πατήσω σ’ αυτά τα μακριά
κινούμενα κατώφλια
και θα ζήσω
όσο ν’ ανοιγοκλείσει μια πόρτα

Samuel Becket

***

Μια νύχτα του καλοκαιριού, παιδί ακόμα,
βγήκα από το σπίτι και ξάπλωσα στον κήπο.
Και όπως κοίταξα τον ουρανό,
Θεέ μου! Τι απεραντοσύνη;
Πόσα άστρα!
Με έπιασε πανικός.
Από τότε ξέρω πως δεν θα προφτάσω.

Τάσος Λειβαδίτης, Η στάχτη (απόσπασμα)

***

Ἄνθη τῆς πέτρας μπροστὰ στὴν πράσινη θάλασσα
μὲ φλέβες ποὺ μοῦ θύμιζαν ἄλλες ἀγάπες
γυαλίζοντας στ᾿ ἀργὸ ψιχάλισμα,
ἄνθη τῆς πέτρας φυσιογνωμίες
ποὺ ἦρθαν ὅταν κανένας δὲ μιλοῦσε καὶ μοῦ μίλησαν
ποὺ μ᾿ ἄφησαν νὰ τὶς ἀγγίξω ὕστερ᾿ ἀπ᾿ τὴ σιωπὴ
μέσα σε πεῦκα σὲ πικροδάφνες καὶ σὲ πλατάνια.

Γιώργος Σεφέρης, Σχέδια γιὰ ἕνα καλοκαίρι. (Ἄνθη τῆς πέτρας)

 

Σχετικά άρθρα

Κυνηγήστε μας

6,398ΥποστηρικτέςΚάντε Like
1,713ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
713ΑκόλουθοιΑκολουθήστε


Τελευταία άρθρα

- Advertisement -