Επιμέλεια κειμένου: Ειρήνη Αϊβαλιώτου / catisart.gr
“Η αληθινή ηθική δοκιμασία της ανθρωπότητας, η θεμελιώδης δοκιμασία της (η οποία βρίσκεται βαθιά θαμμένη από τη θέα), αποτελείται από τη στάση της απέναντι σε εκείνους που είναι στο έλεός της:
τα ζώα”. Μίλαν Κούντερα
***
Μετά τα πρόσφατα περιστατικά με τις διαδηλώσεις στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες για την κακομεταχείριση των γαϊδουριών στη Σαντορίνη, τον πυροβολισμό γάτας από λυκειάρχη στη Λαμία, τις εγκαταλείψεις ζώων τραυματισμένων από τροχαία στους δρόμους, τις καθημερινές καταγγελίες για κακοποιήσεις ζώων ανά την Ελλάδα, δεν αρκεί μόνο να προβληματιστούμε αλλά επιτέλους να δούμε το θέμα κατάματα. Να θέσουμε τον δάκτυλον “επί τον τύπον των ήλων”.
Μεγάλες διαστάσεις μάλιστα έχει πάρει και το θέμα με το ψάρι (αρχικά ελέχθη ότι πρόκειται για ξιφία, αλλά τελικά ήταν βασιλική ζαργάνα) που εμφανίστηκε σε πλαζ της Χαλκίδας και, σύμφωνα με τις καταγγελίες, κυνηγήθηκε και θανατώθηκε από λουόμενους, με το σχετικό βίντεο της ντροπής να κάνει το γύρο της Ελλάδας αλλά και του κόσμου πλέον. Ξιφίας ή βασιλική ζαργάνα δεν έχει σημασία. Αυτό που έχει σημασία είναι ότι ανάμεσα σε χάχανα και πλακίτσες σε μια ελληνική παραλία δολοφονήθηκε αναίτια ένα πλάσμα χωρίς κανείς από τους παρευρισκόμενους να μπει στον κόπο να σταματήσει τους δράστες.
Βλέπουμε ένα μεγάλο ψάρι στη θάλασσα. Τι κάνουμε σ’ αυτές τις περιπτώσεις; Αρχίζουμε να το πετροβολούμε για να μη διακόψει το μπάνιο μας; Είναι ποτέ δυνατόν; Σ’ αυτές τις περιπτώσεις, αν φοβόμαστε, βγαίνουμε από τη θάλασσα και ειδοποιούμε το Λιμεναρχείο και κάποια φιλοζωική υπηρεσία. Αυτοί θα ξέρουν περισσότερα από μας.
Τα παιδιά
Αλήθεια τι σκέφτονται τα παιδιά για τα αδέσποτα; Τι περνάει από το μυαλό τους κάθε φορά που βλέπουν δίπλα τους ένα ζώο να πεινάει, να διψάει, να μην έχει οικογένεια;
Σε αυτές τις ηλικίες διαμορφώνονται οι θεμελιώδεις αξίες που θα καθορίσουν το πώς θα βλέπει ένα παιδί την κάθε μορφή ζωής, αλλά και τον εαυτό του, και τη θέση του μέσα στην κοινωνία. Εάν από αυτήν την ηλικία κατανοήσει πως κάθε ζωντανός οργανισμός νιώθει και χρειάζεται ό,τι κι εμείς, θα έχουμε καταφέρει, τουλάχιστον, την αρμονική συμβίωση και την εξάλειψη των κακοποιήσεων, των δηλητηριάσεων και των εγκαταλείψεων. Σημασία έχει κάθε παιδί να καταλάβει ότι δεν είμαστε μόνοι μας στον κόσμο. Ότι τα ζώα έχουν δικαιώματα. Ότι έχουμε καθήκον να τα προστατεύουμε και να τα φροντίζουμε. Ότι ο άνθρωπος δεν είναι “βασιλιάς” στη φύση αλλά πολύ συχνά ευθύνεται για την έλλειψη ποιότητας στη ζωή των ζώων.
Βία
Η παιδική βία απέναντι στα ζώα χτυπάει ένα καμπανάκι που ενδέχεται να προμηνύει ενήλικη επιθετικότητα και εγκληματικότητα. Η παιδική εγκληματικότητα κατά των ζώων αποτελεί πιθανό δείκτη του πώς θα εξελιχθεί το παιδί αργότερα ως ενήλικας. Ας το καταλάβουμε αυτό.
Είναι πολύ σημαντικό λοιπόν η φιλοζωία να ενταχθεί στο εκπαιδευτικό σύστημα, έτσι ίσως να αποφεύγονταν πολλές μορφές βίας (σχολικές, οικογενειακές και άλλες).
Η ράτσα
Αυτός που θέλει ζώο ράτσας οφείλει να πάρει σκύλο ή γάτα ράτσας από νόμιμο εκτροφέα και μόνο. Αυτός που θέλει να υιοθετήσει οφείλει αντίστοιχα να επιλέξει ανάμεσα στους σκύλους και τις γάτες που δίνονται για υιοθεσία ανεξαρτήτως φυλής. Μπορεί να βρει και εκεί ένα καθαρόαιμο ζώο ράτσας. Αυτός που θέλει να ζευγαρώσει τον σκύλο του ή τη Σιαμέζα γάτα του πρέπει να μπορεί να το κάνει μόνο με ειδική άδεια.
Στην Ελλάδα οφείλουμε να βρούμε μια λύση με τα αδέσποτα. Αν ορισμένοι επιθυμούν σκύλο κάποιας συγκεκριμένης φυλής θα μπορούν να αγοράζουν από νόμιμους εκτροφείς ή από προσωρινούς εκτροφείς με άδεια. Εκεί πρέπει να προσπαθήσουμε να φτάσουμε. Μέχρι τότε όμως υπάρχουν 3 εκατομμύρια αδέσποτα. Όποιος αγαπάει τα ζώα δεν μπορεί να ζευγαρώνει ανεξέλεγκτα τους σκύλους του ακόμα και αν είναι της ίδιας ράτσας και οι δύο, ακόμα και αν έχει βρει οικογένειες για όλους.
Φιλοζωική κουλτούρα
Το μάθημα φιλοζωικής κουλτούρας είναι ο μόνος τρόπος, ώστε η επόμενη γενιά να βάλει τέλος στα εγκλήματα εις βάρος των ζώων, που γίνονται παντού στον τόπο μας. Να διδαχτούν οι νέοι άνθρωποι να τα αγαπούν από την παιδική τους ηλικία, να τα κατανοήσουν, να αντιληφθούν εξ απαλών ονύχων το μεγαλείο των άλλων ειδών, τις ανάγκες και τα δικαιώματά τους. Να καταλάβουν ότι δεν είναι όντα κατώτερα από τους ανθρώπους αλλά απλώς διαφορετικά. Όντα με ανάγκες, αισθήσεις και δικαιώματα.
Ο ρόλος του σχολείου στην εκπαίδευση και στην καλλιέργεια του ανθρώπου είναι εξαιρετικά σημαντικός ειδικά αν η οικογένεια στην οποία μεγαλώνει ένα παιδί αδυνατεί -για ποικίλους λόγους- να το καθοδηγήσει.
Ο σεβασμός στη φύση και στα πλάσματά της είναι ένα στοιχείο που μεταφέρεται στα παιδιά τόσο από τους γονείς, όσο και από το σχολικό περιβάλλον. Αν λάβουμε υπόψη μας τον ανεπαρκή ως μηδενικό φιλοζωικό πολιτισμό των περισσότερων Ελλήνων, το σχολείο αναμφισβήτητα θα μπορούσε να παίξει κυρίαρχο ρόλο στο κτίσιμο μιας φιλόζωης συνείδησης και κουλτούρας στους μελλοντικούς πολίτες.
Μηχανισμοί πρόληψης
Η χώρα μας, δυστυχώς, έρχεται πολλές φορές στο προσκήνιο με ανατριχιαστικά γεγονότα βάρβαρης κακοποίησης του ζωικού βασιλείου από τον άνθρωπο. Παράλληλα, κατέχει μια από τις πρώτες θέσεις όσον αφορά τις κάκιστες συνθήκες διαβίωσης πολλών ιδιόκτητων ζώων αλλά και περιστατικά κακοποιήσεων. Η σωρεία των περιστατικών κακοποίησης και βάναυσης μεταχείρισης επιβάλλει να ενισχυθούν οι μηχανισμοί πρόληψης, αφού τα μέτρα της καταστολής από μόνα τους είναι παντελώς ανεπαρκή και μη αποτελεσματικά.
Παράλληλα με όλα αυτά, η μαζική εγκατάλειψη ζώων και η δημιουργία αδέσποτων αγελών δημιουργεί επιπλέον προβλήματα όχι μόνο στα ίδια τα ζώα αλλά και στους πολίτες. Πολλές περιοχές, όπως αυτές που βρίσκονται περιμετρικά της Αττικής (δυτικά και βορειανατολικά προάστια), έχουν μετατραπεί σε απέραντα κολαστήρια και νεκροταφεία πρώην δεσποζόμενων ζώων.
Συγκεκριμένα, ο ρόλος του σχολείου είναι διττός. Αφενός, η μετάδοση γνώσεων και η ανάπτυξη δεξιοτήτων των μαθητών, αφετέρου η καλλιέργεια ηθικών αξιών, με σκοπό τη διαμόρφωση ολοκληρωμένων και αξιόλογων προσωπικοτήτων.
Καθώς η εκπαίδευση κατέχει σημαντικό ρόλο στην καλλιέργεια αξιών, θα ήταν αρκετά ωφέλιμο τα παιδιά να προσανατολίζονται σε δράσεις που θα καλλιεργούν την αγάπη και τον σεβασμό στα άλλα είδη ζωής και θα αναγνωρίζουν τις ανθρώπινες υποχρεώσεις προς αυτά. Η κουλτούρα της φιλοζωίας ξεκινά και οφείλει να ξεκινά από μικρή ηλικία.
Δυστυχώς, υπάρχει τεράστιο κενό στην ελληνική παιδεία, όσον αφορά την καλλιέργεια της φιλοζωικής και περιβαλλοντικής κουλτούρας στα παιδιά στα σχολεία αλλά και κατ’ επέκταση στους γονείς στο σπίτι. Ίσως γι’ αυτό το λόγο να παρατηρούνται τόσα πολλά και σοβαρά περιστατικά κακοποίησης (είτε ενεργητικής, είτε παθητικής) των ζώων στη χώρα μας.
Η εκπαίδευση
Είναι αναγκαίο επιτέλους να υπάρξει μέριμνα από την πλευρά της πολιτείας ως προς την καλλιέργεια αξιών που σχετίζονται με τις υποχρεώσεις των ανθρώπων απέναντι στα ζώα, τα οποία πρέπει να πάψουν να αντιμετωπίζονται στις πόλεις σαν ζωντανά παιχνίδια και στην επαρχία σαν εργαλεία. Μετά τα σοβαρά περιστατικά που έχουν δει το φως της δημοσιότητας τα τελευταία χρόνια, αναδεικνύεται έντονα η ανάγκη καλλιέργειας φιλοζωικών αξιών στα παιδιά και την κοινωνία συνολικά.
Εκτός από το μάθημα της φιλοζωίας που επιβάλλεται να εισαχθεί στα σχολεία και της πρωτοβάθμιας και της δευτεροβάθμιας, καλό θα ήταν οι εκπαιδευτικοί να μεριμνήσουν, οργανώνοντας φιλοζωικά προγράμματα και δράσεις σε συνεργασία με φιλοζωικές οργανώσεις, κτηνιατρικούς συλλόγους, φιλοζωικά σωματεία και με τις Διευθύνσεις Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης για την ενημέρωση των μαθητών τους αλλά και των γονιών. Είναι αναγκαίο να αλλάξει η συνείδηση των πολιτών, να γίνει η φιλοζωία μάθημα στα σχολεία, να γίνει βίωμα ότι τα ζώα έχουν και αυτά δικαιώματα και πρέπει να υπάρχει σεβασμός, μόνο τότε θα αλλάξει η κατάσταση.
Η φιλοζωία αντιπροσωπεύει την ποιότητα και το επίπεδο του πολιτισμού μιας χώρας. Τα ζώα δεν είναι απορρίμματα, δεν είναι διασκεδαστές, δεν είναι σκλάβοι μας, είναι ψυχές με πλούσιο συναισθηματικό κόσμο.
- Εικόνα: Blue Dogs and Cajuns on the River, 2011, by George Rodrigue
“Αγαπώ Μια Γάτα, Εντάξει;” – Αντώνης Δελώνης
Ο σκύλος του Χάρη κάνει παρέα στο αφεντικό του στο σημείο που σκοτώθηκε πριν από ενάμιση χρόνο
Ποινή φυλάκισης και γερό πρόστιμο σε Λυκειάρχη που πυροβόλησε και άφησε παράλυτη γάτα
