23.3 C
Athens
Πέμπτη 28 Μαρτίου 2024

Ο Γιώργος Μαυρογένης άφησε μόνο του τον δυναμικό Ττόφαλλο… Δείτε το βίντεο

«Στην κυπριακή γελοιογραφία η τεράστια συμβολή του αποδεικνύεται από το ότι υπήρξε δάσκαλος για τους νεότερους συναδέλφους, ένας αληθινός Πατριάρχης του Σκίτσου και της Σάτιρας που φεύγοντας άφησε πίσω του άξιους συνεχιστές. Είχαμε τιμήσει τον Γιώργο Μαυρογένη, ανακηρύσσοντάς τον επίτιμο μέλος της Λέσχης μας το 2010».

 

Αυτά αναφέρονται μεταξύ των άλλων στην ανακοίνωση των Ελλήνων γελοιογράφων που αποχαιρετούν τον εμβληματικό συνάδελφό τους.

 

***

 

 

«Με όπλο το χιούμορ και τη λεπτή ειρωνεία, ο Γιώργος Μαυρογένης ανατρέπει την πραγματικότητα όπως την ξέρουμε και βάζει τον αναγνώστη όχι τόσο να γελάσει αλλά να σκεφτεί», σύμφωνα με την ίδια ανακοίνωση της Λέσχης Ελλήνων Γελοιογράφων.

Στη συνέχεια διαβάζουμε: «Όπως ο Μιχαήλ Άγγελος ή ο Ντεγκά θεωρούσαν τον εαυτό τους κυρίως γλύπτες, έτσι και για τον Μαυρογένη η γλυπτική ήταν ένα άλλο, παράλληλο πεδίο δράσης, που υπηρέτησε με επιμονή και πάθος. Καθόλου τυχαία, στο ατελιέ του έβρισκε κανείς κυρίως προπλάσματα, προτομές, ολοκληρωμένα έργα τέχνης, το άγαλμα του Δία, σφήνες και άλλα εργαλεία γλυπτικής και δευτερευόντως πινέλα ή χρώματα.

»Σε περιόδους, εποχές και καταστάσεις που δικαιολογούσαν πολύ πιο συντηρητικές επιλογές ζωής, επέμενε, με προσωπικό κόστος, πείσμα και πάθος, τόσο να δημιουργεί τέχνη όσο και να ζει από αυτήν.

»Η Λέσχη Ελλήνων Γελοιογράφων αποχαιρετά με θλίψη τον σπουδαίο Κύπριο γελοιογράφο που έφυγε από τη ζωή πλήρης ημερών, στις 25 Μαΐου 2019 στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας, μετά από πολυήμερη νοσηλεία, αφήνοντας φτωχότερη την κυπριακή γελοιογραφία.

 

 

 

»Ο πολύπλευρος κύπριος καλλιτέχνης έδειξε ήδη από τα μαθητικά του χρόνια το ιδιαίτερο ταλέντο του στη ζωγραφική και ως ενήλικας τίμησε με την πορεία του τα καλλιτεχνικά όνειρα της εφηβείας του. Εμπνευσμένος δημοσιογράφος και δημιουργός, υπηρέτησε με συνέπεια όχι μόνο τη γελοιογραφία αλλά συνολικά την τέχνη, αφήνοντας παντού το στίγμα του.

 

»Από το εργαστήριό του, αρχικά στη Λεμεσό και αργότερα στη Λευκωσία, παράγεται αξιοσημείωτος αριθμός σκηνικών και κατασκευών για τα ετήσια καρναβάλια ή άλλα λαϊκά δρώμενα καθώς και πλήθος διαφημιστικών πινακίδων, αφισών κ.τλ. Έντονα πολιτικοποιημένος, ανήσυχος και ιδιαίτερος γνώστης της κοινωνικής και πολιτικής πραγματικότητας, απέχει πολύ από τους καλλιτέχνες που με το έργο τους απομονώνονται από τους ανθρώπους.

 

 

Γελοιογραφία του Γιώργου Μαυρογένη στη “Σατιρική”.

 

»Η ενασχόλησή του με τη γελοιογραφία και η έκδοση της «Σατιρικής» είναι η έμπρακτη απόδειξη του επαναστατικού πνεύματος του καλλιτέχνη Μαυρογένη.

»Κι αυτό είναι η μεγαλύτερη τέχνη του και παρακαταθήκη για όλους εμάς, σκιτσογράφους κι αναγνώστες.
Η ανακοίνωση των Ελλήνων γελοιογράφων έκλεισε με τον χαιρετισμό: «Αγαπημένε μας Ττόφαλλε, καλόν Παράδεισο»

.
***

Ο αποχαιρετισμός του Γιώργου Μαυρογένη έγινε την Τρίτη 28 Μαΐου 2019 στον Ιερό Ναό της του Θεού Σοφίας, στο Στρόβολο. Αντί στεφάνων, έγιναν εισφορές στον Παγκύπριο Σύνδεσμο Φίλων Νεφροπαθών.

 

***

 

 

Ο Γεώργιος Μαυρογένης γεννήθηκε στη Λεμεσό το Μάρτιο του 1928. Από τα μαθητικά του χρόνια αποκάλυψε ένα σπάνιο ζωγραφικό ταλέντο. Μαθητής ακόμα στη Β’ Αστική Σχολή Λεµεσού, εντυπωσιάζει τους δασκάλους του, οι οποίοι συχνά του ζητούν να τους φτιάξει τα πορτρέτα τους.

Καθοριστική επίδραση πάνω στο νεαρό Μαυρογένη άσκησε ένας άλλος Λεµεσιανός καλλιτέχνης, ο Γεώργιος Φασουλιώτης. Στην αρχή τον παρακολουθούσε να δουλεύει στο ατελιέ του ενώ αργότερα υπήρξε καθηγητής του στις πρώτες τάξεις του Γυµνασίου Λεµεσού.

 

Προτομές σε μάρμαρο. Έργα του Γιώργου Μαυρογένη.

 

 

 

Ως επιθεωρητής του Δημόσιου Κήπου υπήρξε, ίσως, ο βασικότερος συντελεστής της δημιουργίας της πιο χαρακτηριστικής γωνιάς της Λεμεσού. Ο θάνατος του πατέρα του, όταν ακόμα ο Μαυρογένης ήταν στην πέμπτη τάξη του Γυµνασίου, εξανεμίζει κάθε ελπίδα για σπουδές στο εξωτερικό. Με την αποφοίτησή του από το Γυμνάσιο, ο Μαυρογένης ρίχνεται στη σκληρή βιοπάλη.

 

Καθώς ήταν παιδί µιας οκταµελούς οικογένειας, οι πιθανότητες για άλλη διέξοδο ήταν ελάχιστες.
Αρχικά εργάζεται ως υπάλληλος στο Δήµο Λεµεσού για να δηµιουργήσει αργότερα το δικό του ατελιέ, κάνοντας διάκοσµους θεάτρων ή άλλων χώρων την περίοδο του καρναβαλιού, σκηνικά, αλλά και ταμπέλες και διαφημίσεις. Οι καρναβαλίστικοι διάκοσµοι του Γιορδαµλή, του Ελλάς, του Ρεκάλ (κινηµατογράφοι της Λεµεσού) αποτελούν µια πτυχή της δουλειάς του σε αυτό τον τοµέα.

 

Η “Σατιρική” εκτός από την ηλεκτρονική – ψηφιακή αρχειοθέτησή της, υπάρχει και σε φυσική έντυπη μορφή.

 

Όµως κρατά πεισµατικά ανοιχτό το παράθυρο προς το όνειρο. Ζωγραφίζει διαρκώς, αναζητεί, ψάχνει, πειραµατίζεται, κάνει ατοµικές εκθέσεις.

Ταυτόχρονα, εκδηλώνει ένα έντονο πνεύµα ανεξάρτητης αντιµετώπισης της ζωής, δεν συμβιβάζεται, έστω και αν αυτό θα σήµαινε κάποιες οικονοµικές περιπέτειες για το νεαρό ζωγράφο, δεδομένης της οικονοµικής αστάθειας και της ανεργίας που βιώνει η Κύπρος στα µεταπολεµικά χρόνια.

Σταθµός σε αυτή την περίοδο στάθηκε η πρώτη σκηνογραφική δουλειά του. Ο σκηνοθέτης Σόλωνας Μιχαηλίδης, ανεβάζει µε τον Άρη Λεµεσού την όπερα «Διδώ και Αινείας». Παρότι τα σκηνικά παρουσίαζαν μεγάλη δυσκολία, ανατέθηκαν στο νεαρό ζωγράφο με αποτέλεσμα να εκπλήξει ολόκληρο το µουσικόφιλο κοινό της Κύπρου.

 

 

 

 

Το 1951, ο Μαυρογένης φεύγει για το Λονδίνο θέλοντας να ξανοιχτεί σε ευρύτερους χώρους. Εκεί, εργάζεται σκληρά ενώ παράλληλα παρακολουθεί μαθήματα γλυπτικής και ζωγραφικής στο Saint John Art School. Επειδή δεν είχε την οικονομική ευχέρεια να αγοράσει πέτρα, ο δάσκαλός του κ. Bainbridge Copnall, τον οδηγεί σε μια βοµβαρδισµένη περιοχή όπου βρήκαν ένα κοµµάτι πέτρα του Πόρτλαντ.

 

Σε αυτήν ο Μαυρογένης σµιλεύει τη φιγούρα ενός Έλληνα Κούρου. Η φιγούρα, αφού έγινε αποδεκτή από την Επιτροπή Επιλογής του Διεθνούς Επιμελητηρίου Καλών Τεχνών, παρουσιάστηκε στην έκθεσή του στο Λονδίνο και έχει αγοραστεί από το λόρδο Fairhaven για εκατό στερλίνες.

 

Μια αγγλική εφηµερίδα στεγάζει την είδηση κάτω από τον τίτλο: «Η πέτρα της µοίρας του». Η ζωή στο Λονδίνο είναι δύσκολη – τη µέρα δουλειά και τη νύχτα µελέτη.

 

 

Γελοιογραφία του Γιώργου Μαυρογένη στη “Σατιρική” με πρωταγωνιστή τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο.

 

Επιστρέφοντας στη γενέτειρά του, τη Λεµεσό, έχοντας περισσότερες γνώσεις και εμπειρίες, ζωγραφίζει, ασχολείται με τα θεατρικά δρώμενα της πόλης ενώ ταυτόχρονα η δράση του είναι καθοριστική για την εδραίωση και την επιτυχία των εκδηλώσεων του Καρναβαλιού.

Επιπλέον, στις αρχές της δεκαετίας του 1960, µε τη συμβολή του ιδίου και των δασκάλων της πόλης, το Θέατρο του Κουρίου αποκτά µια ζωντανή. Σε αυτό τον χώρο ύστερα από σχεδόν δυόµισι χιλιάδες χρόνια, δόθηκε παγκύπρια πρεµιέρα, η τριλογία του Αισχύλου «Ορέστεια», µε σκηνοθέτη τον Ανδρέα Χριστοφίδη.

 

***

 

Υπήρξε από τα πρώτα μέλη και στελέχη της Ένωσης Συντακτών Κύπρου (ΕΣΚ) και μέχρι τέλους διατηρούσε αδιάπτωτο το ενδιαφέρον και τη σχέση του με την οργάνωση. Μάλιστα, η ΕΣΚ εξέδωσε ειδικό πολυσέλιδο τόμο – λεύκωμα για το έργο του Γιώργου Μαυρογένη στο πρόσφατο παρελθόν, ενώ ο Κλάδος Βετεράνων της ΕΣΚ τον τίμησε με ειδικό βραβείο και σχετική εκδήλωση τον Νοέμβριο του 2016.

***

 

 

 

Η δική του Γιορτή του κρασιού

 

«…Μια λαϊκή γιορτή. Ένα καλλιτεχνικό γεγονός που στα πλαίσιά του θα συγκεντρωθεί ό,τι καλύτερο υπάρχει στον τομέα της λαϊκής μας καλλιτεχνίας ως και των κυπριακών ηθών και εθίμων. Και θα γίνει αυτή η γιορτή του κρασιού ένας ζωτικός παράγων στην ανάπτυξη του τόσο προσδοκώμενου τουρισμού στον τόπο μας. Με παγκύπρια, αλλά ιδιαίτερα Λεμεσιανά οφέλη».

 

Με αυτά τα λόγια υπέγραφε το 1961 ο Γιώργος Μαυρογένης, απευθυνόμενος στον Κλεάνθη Χριστοφόρου, πρόεδρο του Συνδέσμου Αναπτύξεως Λεμεσού, την εισήγησή του για την «Καλύτερη Οργάνωση Γιορτής Κρασιού».

 

Για τον διάσημο βρακά, τον Ττόφαλλο, που υποδέχεται τους επισκέπτες εδώ και δεκαετίες, ο Γιώργος Μαυρογένης είχε πει ότι δημιουργήθηκε ως μέρος διαφημιστικής καμπάνιας μεγάλης εταιρείας στη Λεμεσό, παρουσιάστηκε επίσημα και στο καρναβάλι, πριν πάρει, το 1961, την τελική του μορφή. Ο «Ττόφαλλος» του Μαυρογένη, σε καιρούς δύσκολους για την Κύπρο, υπήρξε η προσωποποίηση της αντίστασης του κυπριακού λαού στα σχέδια κατά της Κύπρου.

 

***

 

Η «Σατιρική Επιθεώρηση» με 3.393 γελοιογραφίες

 

Στην περίφημη «Σατιρική» από το 1964 όπου και κυκλοφόρησε για πρώτη φορά μέχρι το 1985 είχε δημοσιεύσει 3.393 γελοιογραφίες. Η ηλεκτρονική ψηφιοποίηση – τεκμηρίωση του υλικού έγινε με βάση τον τίτλο, τη θεματολογία και τα πρόσωπα που απεικονίζονται σε κάθε γελοιογραφία. Για το σκοπό αυτό έχει δημιουργηθεί αρχείο θεματικών όρων με βάση τις θεματικές επικεφαλίδες της Βιβλιοθήκης του Κογκρέσου.

 

Η ψηφιοποίηση και επομένως η διατήρηση και διάθεση της συγκεκριμένης εφημερίδας είναι ιδιαίτερα σημαντική για τη μελέτη της ιστορίας της κυπριακής γελοιογραφίας. Η εφημερίδα επηρέασε πολλούς σατιρικούς λογοτέχνες και γελοιογράφους, όπως ο Άντης Ψημενόπουλος, ο Μιχάλης Πιτσιλλίδης, ο Άντρος Παυλίδης, ο Χριστάκης Γεωργίου, ο Δημήτρης Παπαδημήτρης κ.ά.

 

 

Ο Γιώργος Μαυρογένης (στο κέντρο) με τη γυναίκα του Ντίνα (αριστερά, με τα γκρι) και συνεργάτες της «Σατιρικής» (Άντης Ψημενόπουλος, Πέτρος Παπαπέτρου, Σώτος Βοσκαρίδης κ.α.). Μαζί του ο Διευθυντής της Βιβλιοθήκης, Μάριος Ζέρβας και ο Χριστάκης Σκούφαρης (Χρις). Δεξιά η σκιτσογράφος Μαρία Τζαμπούρα, εκπρόσωπος της Λέσχης Ελλήνων Γελοιογράφων.

 

 

Επιπλέον, με τη «Σατιρική» ο Μαυρογένης εισήγαγε καινοτομίες στον κυπριακό Τύπο, όπως το έγχρωμο σκίτσο. Μέσα από τις γελοιογραφίες, το σατιρικό στίχο και τα ευθυμογραφήματα του, σχολίαζε γεγονότα, πολιτικές εξελίξεις και προσωπικότητες της εποχής του.

 

***

 

ΕΔΩ Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΑΥΡΟΓΕΝΗΣ ΜΙΛΑΕΙ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ

 

 

 

Σχετικά άρθρα

Κυνηγήστε μας

6,398ΥποστηρικτέςΚάντε Like
1,713ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
713ΑκόλουθοιΑκολουθήστε


Τελευταία άρθρα

- Advertisement -