24.7 C
Athens
Παρασκευή 29 Μαρτίου 2024

Το τζαμί του Πορθητή, το Φετιχιέ, το αρχαιότερο σωζόμενο στην ελληνική πρωτεύουσα

                             

Ταγίπ Ερντογάν: «Στον Έλληνα Πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα δήλωσα:

                             Ζητάτε από εμάς τη Θεολογική Σχολή  της  Χάλκης. Τότε ας ανοίξουμε

                             και το τζαμί Φετιxιέ στην Αθήνα. Βέβαια εκκλησία χωρίς καμπαναριό δεν

                             γίνεται, άρα ούτε τζαμί χωρίς μιναρέ. Ο μιναρές είναι ανάταση στον ουρανό».

                             16 Φεβρουαρίου 2019, ομιλία του Προέδρου της Τουρκίας στην επαρχία Οντρέρν

 

***

 

Από τον σταθμό μετρό «Μοναστηράκι» προχωράμε στην Πανδρόσου ανάμεσα στα πανέμορφα καταστήματα. Συναντάμε την οδό Αιόλου και στρίβουμε δεξιά. Ακολουθούμε την Αιόλου μέχρι το τέλος της. Εκεί συναντάμε την οδό Πελοπίδα και στρίβουμε δεξιά. Εκεί αρχίζει η Ρωμαϊκή Αγορά. Μπροστά μας στο βάθος βλέπουμε τον Ιερό Ναό της Παναγίας Γρηγορούσας και των Παμμέγιστων Ταξιαρχών. Ύστερα από 100 μέτρα φθάνουμε στην οδό Πανός. Εκεί στρίβουμε αριστερά και βρισκόμαστε στην είσοδο του επισκέψιμου σήμερα τζαμιού.

 

***

 

 

 

Το Φετιχιέ είναι ένα κτήριο που κατασκευάστηκε το 1668–1670 και βρίσκεται στο βόρειο τμήμα της Ρωμαϊκής Αγοράς, κοντά στον Πύργο των Ανέμων. Χτίστηκε στα ερείπια μιας τρίκλιτης βασιλικής της μεσοβυζαντινής περιόδου. Κατά την τουρκοκρατία, ήταν γνωστό ως «Το τζαμί του Σταροπάζαρου». Από το 1834, όταν η Αθήνα έγινε πρωτεύουσα του ελληνικού κράτους και μέχρι τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα, χρησιμοποιήθηκε ως στρατιωτικό αρτοποιείο.

Έκτοτε χρησιμοποιήθηκε κυρίως ως αρχαιολογική αποθήκη για τα διάφορα ευρήματα των ανασκαφών της Αγοράς και της Ακρόπολης.
Είναι ένα από τα σπουδαιότερα αρχιτεκτονικά δείγματα της οθωμανικής περιόδου στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας και το παλαιότερο της εποχής που διασώζεται στην πόλη.

Λόγω της πληθώρας διαθέσιμου οικοδομικού υλικού κατά το χρόνο ανεγέρσεώς του, ενσωματώνει αρχιτεκτονικά μέλη των κλασικών και βυζαντινών χρόνων, μεταξύ των οποίων και ιωνικά κιονόκρανα της αρχαίας εποχής.
Με εξαίρεση την αφαίρεση των πλέον πρόσφατων αρχιτεκτονικών παρεμβάσεων και την επιστροφή του στην αρχική του κατάσταση το 1935, το τζαμί δεν είχε ποτέ υποβληθεί σε πλήρη ανακαίνιση, ενώ το 2010 είχε εμφανίσει σοβαρά προβλήματα στατικότητας.

Το φθινόπωρο του 2010, το Υπουργείο Πολιτισμού αποφάσισε την εκκένωση του κτηρίου από τις διάφορες αρχαιότητες που βρίσκονταν αποθηκευμένες εκεί, καθώς και την έναρξη διαδικασίας ανακαίνισης, η οποία ολοκληρώθηκε το 2017. Το μνημείο σήμερα είναι επισκέψιμο και λειτουργεί και ως χώρος εκθέσεων.

 

***

 

Ο δρόμος δεξιά είναι η οδός Πελοπίδα. Αριστερά τα κάγκελα του αρχαιολογικού χώρου της Ρωμαϊκής Αγοράς. Μπροστά στο βάθος φαίνεται ο ναός της Γρηγορούσας, Στην πρώτη γωνία αριστερά η οδός Πανός όπου εκεί βρίσκεται και η είσοδος για το Φετιχιέ τζαμί.

 

Ονομάστηκε τζαμί του «Πορθητή» λόγω της κατάκτησης της Κρήτης από τους Τούρκους. Λέγεται και «Τζαμί του Σταροπάζαρου» επειδή δίπλα στη Ρωμαϊκή Αγορά βρισκόταν το παζάρι των σιτηρών κι έχει χρησιμοποιηθεί ως καθολική εκκλησία του Αγίου Διονυσίου το 1687 από τους Ενετούς, ως στρατώνας και σιταποθήκη.
Την τελευταία δεκαετία κρίθηκε απαραίτητο να πραγματοποιηθούν στις τοιχοποιίες ενέματα (Τσιμεντενέματα για τις μεγάλου εύρους ρωγμές και ενέματα με βάση ρητίνες) κυρίως επειδή είχαν καταγραφεί πολλές φθορές μετά τον σεισμό του ’81 και ήταν απαραίτητη η αισθητική αποκατάσταση της αρχικής όψης.

***

Όπως είχε δηλώσει στην εφημερίδα «Το Βήμα» η κυρία Αργυρώ Καραμπερίδη, αναπληρώτρια διευθύντρια της Εφορείας Αρχαιοτήτων Αθηνών και τμηματάρχης βυζαντινών και μεταβυζαντινών μνημείων: «Το Φετιχιέ τζαμί είναι ένας πολύ ενδιαφέρων αρχιτεκτονικός τύπος που αντανακλά αντίστοιχους που βρίσκουμε σε τεμένη στην Κωνσταντινούπολη, όσον αφορά την οθωμανική αρχιτεκτονική. Πρόκειται για ένα μνημείο του 17ου αιώνα στο οποίο δεν έχουν γίνει σημαντικές εργασίες μετά τις επεμβάσεις του Αναστάσιου Ορλάνδου τη δεκαετία του ’30, οπότε, όπως καταλαβαίνετε, αντιμετώπιζε πολλά προβλήματα, κυρίως αναστηλωτικού χαρακτήρα. Υπήρχαν ρωγμές, γινόταν εισροή υδάτων κ.τ.λ.».

***

Το τζαμί είναι χτισμένο σύμφωνα με τον αρχιτεκτονικό τύπο του «quatrefoil», καθώς ο ευρύς κεντρικός τρούλος του στηρίζεται με τη βοήθεια τεσσάρων τεταρτοσφαιρίων σε σταυροειδή διάταξη. Είχε χτιστεί πάνω στα ερείπια τρίκλιτης βασιλικής μεταβυζαντινών χρόνων, όπως έδειξε ανασκαφή του Π. Λαζαρίδη το 1964, και είναι ορατή ακόμη και σήμερα μια μικρή κόγχη, το μιχράμπ, στο κέντρο της ανατολικής του πλευράς, προσανατολισμένο προς τη Μέκκα.
Μετά την απελευθέρωση από τους Τούρκους είχε γνωρίσει πολλές χρήσεις, όπως στρατιωτική φυλακή, ιεροδιδασκαλείο, αλλά και αλευραποθήκη και στρατιωτικό αρτοποιείο από τα τέλη του 19ου αιώνα έως και το 1935. Είχαν μάλιστα προστεθεί κλίβανοι στους τοίχους του, οι οποίοι όμως απομακρύνθηκαν όταν έπαυσε η συγκεκριμένη χρήση.

***

Το τζαμί σήμερα περικλείεται εντός του αρχαιολογικού χώρου, στεγάζει αρχαιότητες, φιλοξενεί εκθέσεις και είναι ανοιχτό για το κοινό.

 

Σχετικά άρθρα

Κυνηγήστε μας

6,398ΥποστηρικτέςΚάντε Like
1,713ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
713ΑκόλουθοιΑκολουθήστε


Τελευταία άρθρα

- Advertisement -