Ο Λεονάρντο ντα Βίντσι ήταν πρωτότοκος γιος του συμβολαιογράφου κυρίου Πιέρο ντα Βίντσι, 25 ετών, από εύπορη οικογένεια, και της Κατερίνας, μιας γυναίκας από κατώτερα κοινωνικά στρώματα. Η είδηση της γεννήσεως του πρώτου του εγγονού, καταγράφηκε από τον παππού Αντώνιο, πατέρα του Πιέρο, επίσης συμβολαιογράφο, σ’ ένα αρχαίο συμβολαιογραφικό κατάστιχο του 14ου αιώνος, που χρησιμοποιείτο για τις αναμνήσεις της οικογενείας. Εκεί μπορεί κανείς να διαβάσει:
«Γεννήθηκε ένας εγγονός μου, γιος του κυρίου Πιέρο, του γιου μου, στις 15 Απριλίου ημέρα Σάββατο στις 3 η ώρα τη νύχτα [σημερινή ιταλική ώρα 22.30]. Πήρε το όνομα Lionardo. Τον βάφτισε ο πατήρ Piero di Bartolomeo da Vinci, παρουσία των Papino di Nanni, Meo di Tonino, Pier di Malvolto, Nanni di Venzo, Arigo di Giovanni Tedesco, της κυρίας Lisa di Domenico di Brettone, της κυρίας Antonia di Giuliano, της κυρίας Niccolosa del Barna, της κυρίας Maria, κόρης του Nanni di Venzo, της κυρίας Pippa di Previcone».
Στο κατάστιχο δεν υποδεικνύεται ο τόπος γεννήσεως του Leonardo, αλλά κοινώς πιστεύεται ότι υπήρξε το ιδιόκτητο σπίτι του κυρίου Piero, ο οποίος είχε επίσης και μια αγροικία στο Anchiano, όπου θα πήγαινε στη συνέχεια να κατοικήσει η μητέρα του Leonardo. Η βάφτιση έλαβε χώρα στη γειτονική εκκλησία της Santa Croce, αλλά τόσο ο πατέρας όσο και η μητέρα ήταν απόντες διότι δεν ήταν παντρεμένοι. Για τον Piero είχε ετοιμαστεί άλλος γάμος, ενώ για την Κατερίνα αναζήτησαν το 1453 έναν γαμπρό που θα δεχόταν να την πάρει. Βρέθηκε ένας χωρικός από το Campo Zeppi, κοντά στο Vinci, ονόματι Piero del Vaccha da Vinci…
Ο κόσμος του
∼ Ο Λεονάρντο ντα Βίντσι ήταν αριστερόχειρας, αλλά μπορούσε να γράψει και με το δεξί χέρι.
∼ Χρησιμοποιούσε την κατοπτρική γραφή (από τα αριστερά προς τα δεξιά, οπότε το κείμενο διαβάζεται με τη βοήθεια καθρέφτη) ώστε να δυσκολέψει τη ζωή εκείνων που θα επιχειρούσαν να κλέψουν τις σημειώσεις του.
∼ Ήταν χορτοφάγος, εκφράζοντας με αυτόν τον τρόπο την αγάπη του για τα ζώα.
∼ Θεωρούσε πως ο ύπνος είναι χάσιμο χρόνου. Λέγεται πως κοιμόταν μία ώρα κάθε μέρα, και αυτή σπασμένη σε 4 δεκαπεντάλεπτα.
∼ Είναι ο πρώτος που εξήγησε γιατί ο ουρανός είναι μπλε.
∼ Το νερό ήταν τα φυσικό στοιχείο που τον ενθουσίαζε περισσότερο από όλα και το οποίο τον απασχόλησε σε αρκετές εφευρέσεις του.
∼ Σύμφωνα με νέα μελέτη, είχε μια σπάνια πάθηση στα μάτια (διαλείπουσα εξωτροπία), η οποία τον… βοήθησε να αποτυπώνει στους πίνακές τους τις αποστάσεις και το βάθος των πραγμάτων με μεγάλη ακρίβεια.
Η ζωή του
Ζωγράφος, γλύπτης, εφευρέτης, αρχιτέκτονας, μηχανικός και επιστήμονας, ο Λεονάρντο ντα Βίντσι (Leonardo da Vinci) αποτελεί την προσωποποίηση του Αναγεννησιακού Ανθρώπου. Νόθος γιος του δικηγόρου Πιέρο ντα Βίντσι και της χωρικής Κατερίνας, γεννήθηκε στις 15 Απριλίου του 1452 στην πόλη Αντσιάνο, κοντά στο Βίντσι της Ιταλίας. Το πλήρες όνομα του ήταν «Leonardo di ser Piero da Vinci».
Ο Λεονάρντο μεγάλωσε με τον πατέρα του στην πόλη της Φλωρεντίας, όπου από πολύ μικρή ηλικία έδειξε δείγματα της ευφυΐας και του καλλιτεχνικού του ταλέντου. Σε ηλικία δεκατεσσάρων ετών στάλθηκε ως μαθητευόμενος στο εργαστήριο του Φλωρεντίνου ζωγράφου και αρχιτέκτονα Αντρέα ντελ Βερόκιο, στο πλάι του οποίου παρέμεινε έως το 1480.
Αυτή την περίοδο έγιναν και οι πρώτες δημιουργίες του, στις οποίες αναδεικνύεται το ταλέντο του στο σχέδιο, αλλά και η πειθαρχημένη προσοχή του στη λεπτομέρεια. Χαρακτηριστικό είναι το πρώτο σχέδιό του, που απεικονίζει ένα τοπίο απ’ την κοιλάδα του ποταμού Άρνου και ολοκληρώθηκε στις 5 Αυγούστου του 1473.
Ως ο πρώτος ανεξάρτητος πίνακας του Λεονάρντο θεωρείται από πολλούς η «Παναγία με το Γαρίφαλο», που σήμερα βρίσκεται στην Παλαιά Πινακοθήκη του Μονάχου, αν και μάλλον τον ζωγράφισε όσο βρισκόταν ακόμα στο εργαστήριο του Βερόκιο. Σε αυτό το έργο διακρίνονται και επιδράσεις από τους Φλαμανδούς ζωγράφους του παρελθόντος. Ανάλογοι πίνακες ήταν ιδιαίτερα διαδεδομένοι τον 15ο αιώνα στη Φλωρεντία και προορίζονταν για ιδιωτικό προσκύνημα.
Κατά διαστήματα, ο Λεονάρντο συνέτασσε μικρούς καταλόγους των έργων του, από τους οποίους γνωρίζουμε πως στα πρώτα χρόνια της παραμονής του στη Φλωρεντία ζωγράφισε αρκετούς πίνακες με την Παναγία. Παράλληλα, όμως, πειραματίστηκε και με φανταστικά θέματα που του επέτρεπαν σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό να εκφραστεί ελεύθερα. Ωστόσο, η θεματολογία αυτού του είδους δεν ήταν τόσο αποδεκτή εκείνη την εποχή.
Οι πρώτοι πίνακες του Λεονάρντο δείχνουν πως δεχόταν αρχικά μικρές παραγγελίες. Την ίδια περίοδο που ο ντα Βίντσι ξεκινούσε την πορεία του, ζωγράφοι όπως ο Μποτιτσέλι ή ο Ντομένικο Γκιρλαντάγιο (δάσκαλος του Μιχαήλ Άγγελου) βρίσκονταν στο αποκορύφωμα της καριέρας τους. Φαίνεται πως σημαντικό ρόλο στο να δεχτεί ο Λεονάρντο τις πρώτες μεγάλες παραγγελίες έργων διαδραμάτισε ο πατέρας του και ειδικά η συνεργασία του ως συμβολαιογράφος με τη Σινιορία, δηλαδή την «κυβέρνηση» της πόλης.
Ήδη από τη δεκαετία του 1470, ο ντα Βίντσι φαίνεται πως είχε καθιερωθεί ως σημαντικός ζωγράφος. Η περίοδος μέχρι το 1482 αποτελεί κατά κάποιο τρόπο την πρώτη εποχή της δημιουργίας του. Ανάμεσα στα σημαντικά έργα που του αναθέτουν είναι ένας πίνακας με θέμα την προσκύνηση των μάγων για την Αγία Τράπεζα της εκκλησίας του Σαν Ντονάτο. Αυτή η παραγγελία ίσως να αποτέλεσε το λόγο για τον οποίο εγκατέλειψε ένα προηγούμενο έργο του, τον Άγιο Ιερώνυμο. Ωστόσο, και η Προσκύνηση των Μάγων τελικά θα μείνει ημιτελής, πιθανόν λόγω της μετακόμισης του ντα Βίντσι στο Μιλάνο.
- Ο Λεονάρντο ντι σερ Πιέρο ντα Βίντσι (Leonardo di ser Piero da Vinci) πέθανε στις 2 Μαΐου 1519.
