Ελίνα Ρίζου: Χρειάζεται πάντα ένα ξένο βλέμμα για να μας ονομάσει, να βάλει την άπειρη δυνατότητα σε μια ράγα

Της Ειρήνης Αϊβαλιώτου

Σε τούτη την πόλη περπατάς και συχνά ψάχνεις να ξεδιψάσεις. Από την πολλή συνάφεια του κόσμου, από τις πολλές κινήσεις κι ομιλίες, από τα πολλά καλέσματα. Τότε κάπου βρίσκεις λίγο δίκιο να ξεδιψάσεις. Ένα πλάσμα απέραντα ταλαντούχο, μια όαση εν μέσω της καθημερινής επιπολαιότητας, ένα παιδί της τέχνης πανέμορφο και συμπονετικό. Έτσι μπορείς να ξαποστάσεις λίγο και να πας παρακάτω, αναμένοντας την επόμενη έκπληξη -που πιστεύεις ότι υπάρχει. Κάπως έτσι εκτίμησα το πρόσωπο που σας παρουσιάζω παρακάτω.

Κάθε φορά που συναντώ την Ελίνα Ρίζου στο θέατρο νομίζω πως βλέπω μία από εκείνες τις μεγάλες ζωγραφιές των παιδικών βιβλίων, τις γενναιόδωρα απλωμένες σε ολόκληρη τη σελίδα, με τα χρώματα να ξεχειλίζουν και μικρές λεπτομέρειες στο φόντο που αποκαλύπτονται με κάθε νέο ξεφύλλισμα. Οι ερμηνείες της είναι ζωντανές, ουσιώδεις, παλλόμενες. Το ταλέντο της είναι σαν πυρωμένο κάρβουνο που αστράφτει στο σκοτάδι, φωτίζοντας τη νύχτα και ζεσταίνοντας την παγωνιά της.

Την έχω δει σε πολλές και σημαντικές παραστάσεις, δουλειές αξιόλογων σκηνοθετών. Κάθε φορά της μιλώ και χαίρομαι με τη χαρά της, με τη σεμνή αυτοπεποίθηση που αντικρίζω στα μάτια της και αφορά την επιτυχημένη απόδοσή της.

Φέτος, αφού έπαιξε στο «Ταξίδι Μεγάλης Μέρας Μέσα στη Νύχτα» του Ευγένιου Ο’Νηλ (Θέατρο Οδού Κεφαλληνίας) και στη «Ζάχαρη» του Δημήτρη Αγαρτζίδη (θέατρο Σταθμός), δίνει τη ζωντάνια και την ενέργειά της σε μια ακόμα μοναδική παράσταση, «Ο Παγοπώλης έρχεται» του Ευγένιου Ο’ Νηλ σε σκηνοθεσία Ακύλλα Καραζήση (θέατρο Προσκήνιο).

Η Ελίνα υποδύεται τον νεαρό Ντον Πάριτ, τον άνθρωπο που όσα γνωρίζει του στοιχειώνουν την ύπαρξη και θα γίνει ο καταλύτης για τις ζωές των παράξενων θαμώνων ενός μπαρ σε μια λαϊκή γειτονιά μιας αμερικανικής μεγαλούπολης.

Ενώ βρίσκεται σε πρόβες για την παράσταση «Καμπάνες στα μεσάνυχτα» με την ομάδα Ματαρόα, η Ελίνα Ρίζου μιλά στο catisart.gr για το θέατρο και τα όνειρά της.

O ρόλος μάς επιλέγει ή τον επιλέγουμε; τη ρωτώ. «Χρειάζεται πάντα ένα ξένο βλέμμα για να μας ονομάσει, να βάλει την άπειρη δυνατότητα σε μια ράγα», απαντά στοχαστικά.

Eλίνα, πού γεννήθηκες, πού μεγάλωσες και τι δεν ξεχνάς από τα παιδικά σου χρόνια;

*Γεννήθηκα στην Αθήνα, μεγάλωσα στην Καλλιθέα και από τα παιδικά μου χρόνια δεν ξεχνώ την πρωινή μοναχική διαδρομή προς το σχολείο. Νομίζω ότι εκείνη ήταν η ώρα που έπαιρνε μορφή όλη η εσωτερική μου ζωή.

Πώς ξεκίνησες με το θέατρο και την υποκριτική; Ποια υπήρξαν τα ερεθίσματα και οι αφορμές;

*Ήμουν φοιτήτρια ψυχολογίας και τίποτα πάνω μου δεν έδειχνε θεατρικό μέλλον. Όμως παρά τη θεωρητική ενασχόλησή μου με ένα πεδίο που με ενδιέφερε πολύ, καταλάβαινα ότι στη ζωή μου ασφυκτιούσα. Σκέφτηκα τότε ότι μου έλειπε το βίωμα, η έκφραση, ίσως ακόμη και η ένταξη σε μία ομάδα όπου οι λέξεις που τόσο μου άρεσε να διαβάζω στα βιβλία, θα ανταλλάσσονταν πια με αληθινούς ανθρώπους. Και ξαφνικά μια μέρα πήγα σε ένα σεμινάριο της Άννας Μακράκη, μετέπειτα πολύ σημαντικού ανθρώπου στη ζωή μου.

Υπήρξε ηθοποιός που σε έκανε να πεις «αυτό θέλω να γίνω»;

*Όχι. Δεν πίστεψα ποτέ ότι θα γίνω ηθοποιός μέχρι να παίξω. Απλώς θαύμαζα, περισσότερο με έναν παιδικό έρωτα και λιγότερο με ευχή να κάνω το ίδιο.

Ποιος ήταν ο πρώτος ρόλος που έπαιξες;

*Ήταν δύο την ίδια εκείνη πρώτη περίοδο. Τελειώνοντας τη Σχολή, το παιχνίδι ξεκίνησε με τη Σάσα στον «Ιβάνοφ» του Τσέχωφ και την Έμιλυ στο «Chatroom» του E. Walsh. Το πρώτο ήταν σκηνοθεσία του Δημήτρη Καραντζά, συμφοιτητή μου στη Σχολή. Το δεύτερο ήταν της Σοφίας Βγενοπούλου, που ξεκινούσε το πολύ σημαντικό της έργο στο youtht heatre.

Αυτές τις μέρες σε βρίσκουμε στο Θέατρο Προσκήνιο να παίζεις στο έργο «Ο παγοπώλης έρχεται» του Ευγένιου Ο’ Νηλ, σε σκηνοθεσία Ακύλλα Καραζήση. Να ξεκινήσουμε αποκωδικοποιώντας τον τίτλο;

*Η φράση είναι το αστείο της παρέας. Που όμως αυτή τη φορά δεν θα λειτουργήσει με τον γνωστό τρόπο. Γιατί αυτή τη φορά η άφιξη που υπόσχονται οι λέξεις θα αλλάξει συθέμελα ό,τι ως τώρα θεωρείται δεδομένο και αυτονόητο.

Τι άνθρωπος είναι ο Πάριτ, ο ήρωας που υποδύεσαι;

*Είναι ένας δεκαοχτάχρονος γιος φυλακισμένης αναρχικής, που κουβαλάει μια ταραγμένη ιστορία γεμάτη ενοχή και παράπονο, και ψάχνει στον Λάρρυ, θαμώνα του μπαρ του έργου και παλιό σύντροφο της μητέρας του, τη μοναδική πιθανότητα να ανακουφιστεί.

Τι μας διαφοροποιεί σήμερα σε σχέση με την εποχή που γράφτηκε το έργο;

*Το έργο γράφτηκε το πικρό 1939 με τις πολύ συγκεκριμένες ιστορικές του συνθήκες. Ωστόσο η ιστορία ενημερώνει τα κύτταρα των απογόνων, κι έτσι ακριβώς αυτό το τώρα που αφηγούμαστε εξασφαλίζει και το βιωμένο χθες.

Τι είναι αυτό που σου δίνει έμπνευση και δύναμη;

*Οι άνθρωποι που αγαπώ.

Ποια είναι τα σχέδιά σου για το άμεσο μέλλον;

*Το άμεσο μέλλον έχει τις τελευταίες παραστάσεις του «Παγοπώλη» μας και πρόβες για την παράσταση «Καμπάνες στα μεσάνυχτα» με την ομάδα Ματαρόα.

Ποιοι είναι οι ρόλοι που ονειρεύεσαι να παίξεις;

*Δεν ξέρω να πω. Νομίζω έχω την τάση να ονειρεύομαι κείμενα που με συγκινούν, ακόμη και φράσεις, αλλά δεν φτάνω να φανταστώ ρόλους.

Ο ρόλος μάς επιλέγει ή τον επιλέγουμε;

*Συνήθως εμάς τους ηθοποιούς μας βρίσκει ο ρόλος μέσα από μια πρόταση που μας γίνεται για δουλειά. Και ύστερα ξεκινάει η γνωριμία. Τώρα στα μάτια αυτού που κάνει την πρόταση, συνήθως του σκηνοθέτη, ίσως υπάρχουν στοιχεία που ταιριάζουν, οπότε με αυτή την έννοια, τουλάχιστον στα μάτια κάποιου τρίτου, έχουμε ασυνείδητα προεπιλέξει εν δυνάμει κάποιον ρόλο. Αλλά αυτό -σωστό ή λάθος- το λέει πάντα ένας τρίτος. Χρειάζεται πάντα ένα ξένο βλέμμα για να μας ονομάσει, να βάλει την άπειρη δυνατότητα σε μια ράγα.

Αν δεν ήσουν ηθοποιός, τι θα ήσουν;

*Δεν ξέρω, αλλά με απασχολεί το ερώτημα γιατί κάτι μέσα μου ακόμη αντιμετωπίζει αυτό το επάγγελμα ως προσωρινό.

Ποιος θεατρικός ήρωας θα ήθελες να πρωταγωνιστήσει σ’ ένα όνειρό σου;

*Τώρα σκέφτηκα τον Τσιμπουτίκιν, από τις «Τρεις Αδερφές» του Τσέχωφ, ίσως επειδή θα συνόψιζε κυνικορομαντικά την ανθρώπινη φύση με μια φράση που θα θυμηθώ όταν ξυπνήσω και θα χαμογελάσω.

Ποια πιστεύεις ότι είναι η ιδανική σχέση ηθοποιού – σκηνοθέτη;

*Νομίζω είναι ο ίδιος γρίφος με κάθε ανθρώπινη σχέση. Που βαθαίνει ή ξεβράζεται στα ρηχά ανάλογα με το πόσο σε νοιάζει η πραγματική συνομιλία.

Υπάρχει ποίημα που έχεις διαβάσει και ποτέ δεν ξεχνάς;

Δεν θα απαντούσα το ίδιο κάθε μέρα. Σήμερα δεν ξεχνάω το «Διάλογος πρώτος» του Νίκου Καρούζου.

Τι μπορεί να σε κάνει να δακρύσεις και τι να χαμογελάσεις;

*Νομίζω οτιδήποτε προλάβει να μου απευθυνθεί σαν να είναι μουσική, οτιδήποτε δεν προλάβω να διαχειριστώ εγκεφαλικά και να το διατυπώσω, θα γίνει είτε χαμόγελο είτε δάκρυ.

Ποια είναι η σχέση σου με τα ζώα; Υπάρχει κάποιο κατοικίδιο με το οποίο συμβιώνεις;

*Είμαι, δυστυχώς, από αυτούς που τα αγαπούν από μακριά. Λέω ότι επειδή λείπω πολύ από το σπίτι δεν θα είμαι καλή παρέα. Στην πραγματικότητα αποφεύγω την ευθύνη ενός πλάσματος που εξαρτάται από εμένα.

Σε ευχαριστώ Ελίνα.

*Κι εγώ ευχαριστώ για τη φιλοξενία.

***

*Διαβάστε επίσης:

«O Παγοπώλης έρχεται» στο «Προσκήνιο» σε σκηνοθεσία Ακύλλα Καραζήση

«Ταξίδι μεγάλης μέρας μέσα στη νύχτα». Ένα κορυφαίο μάθημα ζωής και θεάτρου… (κριτική παράστασης)