Του Παναγιώτη Μήλα (*)
«Θέλω να σας ρωτήσω πότε σκεφτήκατε να γίνετε ηθοποιός; Τι ήταν αυτό που σας παρακίνησε για να πάρετε αυτή την απόφαση;».
* Το αποφάσισα όταν είδα την παράσταση «Ελένη» σε διασκευή και σκηνοθεσία από την Τζωρτζίνα Κακουδάκη, στο Θέατρο του Νέου Κόσμου, το 2019.
***
Την παραπάνω ερώτηση και την απάντηση που ακολουθεί θα διαβάζουμε στην πρώτη συνέντευξη νέου ηθοποιού για την παρθενική του εμφάνιση σε θεατρική παράσταση ύστερα από 10 χρόνια…
***
Κυριακή απομεσήμερο στην Κεντρική Σκηνή του Θεάτρου του Νέου Κόσμου. Συνωστισμός, «δεν πέφτει καρφίτσα». Νεαρά αγόρια και κορίτσια, δάσκαλοι και καθηγητές περιμένουν να ακούσουν το τρίτο κουδούνι, να σβήσουν τα φώτα και να αρχίσει το έργο…
***
«Μετά την «Τριλογία της Ουτοπίας» (Όρνιθες, Όνειρο Καλοκαιρινής Νύχτας, Φάουστ), η σκηνοθέτις και θεατροπαιδαγωγός Τζωρτζίνα Κακουδάκη σε συνεργασία με το Θέατρο του Νέου Κόσμου, παρουσιάζει το 3o μέρος της «Τριλογίας της Πραγματικότητας»: Το έργο του Ευριπίδη «Ελένη» / η αλήθεια μέσα στις πλάνες (1ο μέρος: «Αντιγόνη» / το δικαίωμα να έχω γνώμη του Σοφοκλή, 2ο μέρος: «Νεφέλες» / η εκπαίδευση που έχω, η εκπαίδευση που θέλω του Αριστοφάνη).
Η παράσταση εμπνέεται από το έργο «Ελένη» και την καινοτομία του Ευριπίδη να φτιάξει ένα υβρίδιο μεταξύ τραγωδίας και κωμωδίας, υποθέτοντας ότι η Ελένη δεν πήγε ποτέ στην Τροία και κατέληξε στην Αίγυπτο. Βασισμένοι λοιπόν σε αυτό το υποθετικό «Αν», τοποθετούμε την Ελένη και τον Μενέλαο σε ρόλους παικτών ενός παιχνιδιού διαφυγής.
Μέσα από τη λύση των γρίφων του, οι παίκτες θα ταυτιστούν με τους ήρωες του Ευριπίδη, και θα έρθουν αντιμέτωποι και αυτοί με τα «μεγάλα» ηθικά διλήμματα της αρχαίας τραγωδίας και ερωτήματα που αφορούν τα χαρακτηριστικά και τα προνόμια των ηρώων τους, αλλά και της συνθήκης που βρίσκονται.
Η Ελένη του Ευριπίδη αποτελεί μια καίρια επιλογή, μιας και αποτελεί τμήμα της διδακτέας ύλης της Γ’ Γυμνασίου, και μπορεί να συμπληρώσει τις γνώσεις και τους προβληματισμούς των μαθητών γύρω από τον βασικό πυρήνα της θεματικής του έργου».
***
Συζητώντας για το catisart με την Τζωρτζίνα Κακουδάκη μου είχε πει: «Δεν σταματάω εύκολα σε κάτι που θεωρώ ότι πρέπει να γίνει. Φυσικά δεν έχω την άπειρη δύναμη ενώ δεν είναι λίγες οι φορές που έχω και δειλίες. Εμείς σπουδάσαμε σε μια άγνωστη κατεύθυνση. Κάποιοι έλεγαν πως δεν το χρειαζόταν κανείς όλο αυτό το πράγμα και πως όλα γίνονταν μέχρι τότε μια χαρά. Κι αν έχεις κάνει και σπουδές θεάτρου θεωρητικά και σπουδές θεάτρου πρακτικά και μετά κάνεις και σπουδές παιδαγωγικής, γίνεσαι ένα καινούργιο υβρίδιο, μια καινούργια κατηγορία. Αυτό είχε και μεγάλες εκπλήξεις και μεγάλες χαρές και μεγάλες δυσκολίες»…
Ε! λοιπόν: Αυτές τις μεγάλες εκπλήξεις, αυτές τις μεγάλες χαρές αλλά και τις μεγάλες δυσκολίες η Τζωρτζίνα Κακουδάκη τις μοιράζεται μαζί μας με την «Ελένη» της…
Αυτές τις εκπλήξεις – ανατροπές τις μοιράζεται και με την Ελένη, και με τον Μενέλαο, και με τον Θεοκλύμενο, τον βασιλιά της Αιγύπτου…
Τις μεγάλες δυσκολίες τις αντιμετωπίζει ζητώντας τη βοήθεια του κοινού μιας και οι απορίες είναι πολλές: Πήγε η Ελένη στην Τροία; Πού χάθηκε ο Μενέλαος; Τι ζητάει ο Θεοκλύμενος; Ποια είναι η άποψη της Αφροδίτης; Η Πηνελόπη τι μας μαθαίνει;
***
Μια παράσταση μέσα σε στην τεράστια Κεντρική Σκηνή στο Θέατρο του Νέου Κόσμου. Μια σκηνή ολόμαυρη. Χωρίς σκηνικά, χωρίς φώτα, χωρίς κοστούμια εποχής… Ένα ντέφι, μια κιθάρα, κάποιες τσάντες…
Και όμως, όπως λέει και το τραγούδι: είμαστε στην «Αρχαία εποχή. Κυριαρχούν οι Θεοί. Όλα τα βλέπουν, τα ελέγχουν και τα αλλάζουνε αυτοί»… Όμως οι Θεοί δεν είχαν προετοιμαστεί να αντιμετωπίσουν ούτε την Τζωρτζίνα Κακουδάκη, ούτε τα «παιδιά» της: Την Αγγελική Γρηγοροπούλου, τον Αλέξανδρο Σιάτρα, τη Νατάσα Σφενδυλάκη, τον Βασίλη Ψυλλά. Φυσικά δεν ήξεραν ότι στη γη υπάρχουν κι άλλοι Θεοί όπως είναι στα Σκηνικά – Κοστούμια η Νίκη Ψυχογιού, στη Μουσική Σύνθεση η Αγγελική Γρηγοροπούλου, στην Επιμέλεια κίνησης η Φαίδρα Σούτου και με το βαρύ, πλούσιο και μη αναμενόμενο θεατροπαιδαγωγικό υλικό η Ηρώ Ποταμούση. Οι Θεοί δεν είχαν για βοηθό ούτε τον από μηχανής Θεό, όπως είχε η Τζωρτζίνα την Ίριδα Κατσούλα.
Έτσι η ήττα των παμμεγίστων του Ολύμπου ήταν προδιαγεγραμμένη από τα …αποδυτήρια. Η ομάδα της Τζωρτζίνας Κακουδάκη δεν άφησε κανένα περιθώριο και μέσα σε 70 λεπτά παρέσυρε και τον Ευριπίδη χωρίς όμως να τον ανατρέψει. Τον «παρέσυρε» φέρνοντάς τον και πιο ψηλά από εκεί που ήταν, αλλά και πιο κοντά σε μας. Αυτό ήταν – και είναι – το μεγάλο κέρδος των θεατών.
***
Ασφαλώς – όπως λέγεται – η παραγωγή αυτή είναι επισήμως κατάλληλη για ανηλίκους και για όλα τα λύκεια της χώρας. Λάθος! Η παράσταση αυτή – εκτός από το απόγευμα της Κυριακής – θα πρέπει να παίζεται ΚΑΙ το βράδυ. Για τους μεγάλους θεατές. Πολλά θα έχουμε να μάθουμε. Η παράσταση αυτή δεν διεκδικεί παιδαγωγικούς, ψυχαγωγικούς, μορφωτικούς ή άλλους τίτλους. Η παράσταση αυτή είναι η επιτομή του Θεάτρου μέσα μόνο σε 70 λεπτά. Δεν υποκαθιστά τον δάσκαλο. Και μόνο γι’ αυτό τον λόγο αξίζει να τη δουν όλοι. Και όχι μόνο στο Θέατρο του Νέου Κόσμου…
***
«Ελένη»
Του Ευριπίδη
Διασκευή – Σκηνοθεσία: Τζωρτζίνα Κακουδάκη
Σκηνικά – Κοστούμια: Νίκη Ψυχογιού
Μουσική Σύνθεση: Αγγελική Γρηγοροπούλου
Επιμέλεια κίνησης: Φαίδρα Σούτου
Βοηθός Σκηνοθέτη: Ίρις Κατσούλα
Θεατροπαιδαγωγικό υλικό: Ηρώ Ποταμούση
Παίζουν οι ηθοποιοί
Αγγελική Γρηγοροπούλου, Αλέξανδρος Σιάτρας, Νατάσα Σφενδυλάκη, Βασίλης Ψυλλάς
***
Επίσημος συνεργαζόμενος φορέας: Πανελλήνιο Δίκτυο για το Θέατρο στην Εκπαίδευση.
***
Κάθε Κυριακή στις 4 μ.μ.
***
Θέατρο του Νέου Κόσμου
Αντισθένους και Θαρύπου
Αθήνα 117 43
Σταθμός μετρό Φιξ
Τηλέφωνο: 210-921.29.00
***
Η παράσταση μπορεί να παρουσιαστεί καθημερινά για σχολεία ή να μεταφερθεί κατόπιν συνεννόησης σε κατάλληλους για τη διεξαγωγή της χώρους.
***
(*) Ο Παναγιώτης Μήλας είναι μέλος της Ένωσης Συντακτών και ΔΕΝ είναι κριτικός θεάτρου.
***
***
ΕΔΩ ΤΟ ΕΙΣΙΤΗΡΙΟ ΣΑΣ ΜΕ ΕΝΑ “ΚΛΙΚ”
***
