Δημοφιλής κυρίως τη δεκαετία του ’60, οπότε πρωταγωνίστησε σε πολλές δραματικές ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου, έγινε γνωστός ως «Παιδί του Λαού» μέσα από τους ρόλους του φτωχού και κατατρεγμένου λαϊκού παιδιού που ζει μέσα στη δυστυχία αλλά τελικά δικαιώνεται και λυτρώνεται.
Ο Νίκος Ξανθόπουλος γεννήθηκε στις 4 Μαρτίου 1934 στη Νέα Ιωνία, στην προσφυγική γειτονιά της Αθήνας. Παιδί Ποντίων προσφύγων, μεγάλωσε φτωχικά μαζί με τη μητέρα του, που τον μεγάλωσε ουσιαστικά μόνη της, καθώς ο πατέρας του απουσίαζε για μεγάλα χρονικά διαστήματα.
Ο πατέρας του δούλευε περιστασιακά ως τσαγκάρης και ψαράς, ενώ κατά τη διάρκεια της Κατοχής φυλακίστηκε για την αντιστασιακή του δράση. Κατά τα εφηβικά του χρόνια υπήρξε αθλητής της ΑΕΚ.
Μεγαλώνοντας αποφάσισε να ασχοληθεί με το θέατρο, παρότι αρχικά τον γοήτευε η ιδέα να γίνει φιλόλογος. Ίνδαλμά του υπήρξε ο Μάνος Κατράκης.
Σπούδασε στη Σχολή του Εθνικού Θεάτρου. Έκανε την πρώτη επαγγελματική του εμφάνιση στο θέατρο το 1957 με τον “Θίασο Κατερίνας” στην κομεντί “Βιργινία”.
Έως τα μέσα της δεκαετίας του ’60 είχε παίξει διάφορους ρόλους, μεταξύ των οποίων τον Ορέστη στην «Ηλέκτρα» του Σοφοκλή, σε σκηνοθεσία Δημήτρη Ροντήρη, ενώ συνεργάστηκε και με τον θίασο του Μάνου Κατράκη στο «Τραγούδι του νεκρού αδελφού» του Μίκη Θεοδωράκη.
Επίσης έπαιξε για λίγο στο μουσικό θέατρο. Συμμετείχε σε 24 θεατρικές παραγωγές και έπαιξε όλα τα είδη του θεάτρου. Το 1970 ίδρυσε δικό του θίασο και περιόδευσε στην Ελλάδα.
Από τα μέσα της δεκαετίας του ’60 τον κέρδισε ο κινηματογράφος.
Η πρώτη του κινηματογραφική εμφάνιση ήταν το 1958 στην κωμωδία του Φίλιππα Φυλακτού “Το Εισπρακτοράκι”, στο πλευρό του Βασίλη Αυλωνίτη και του Νίκου Ρίζου. Ως κινηματογραφικός πρωταγωνιστής καθιερώθηκε από τον σκηνοθέτη-παραγωγό Απόστολο Τεγόπουλο (Κλακ Φιλμ), με τον οποίο είχε αποκλειστική συνεργασία από το 1964 έως το 1971, σε μουσικές δραματικές ταινίες.
Στις ταινίες της νεοσύστατης Κλακ Φιλμ συμμετείχε πρώτη φορά το 1963 με τις “Πληγωμένες καρδιές” στον ρόλο του κακού κουνιάδου. Η αρχή της τυποποίησής του ως παιδί του λαού έγινε έναν χρόνο αργότερα στην ταινία “Αγάπησα και πόνεσα”.
Σ’ αυτές τις ταινίες ο Νίκος Ξανθόπουλος συνήθιζε να τραγουδά, ενώ συνθέτες όπως ο Απόστολος Καλδάρας έγραψαν τραγούδια γι’ αυτόν. Η παρουσία του στη δισκογραφία περιλαμβάνει 9 μεγάλους δίσκους και 55 σινγκλ.
Εμφανίστηκε ως τραγουδιστής σε μεγάλα νυχτερινά κέντρα και πραγματοποίησε πολλές περιοδείες στο εξωτερικό στα κέντρα της ελληνικής διασποράς. Τελευταία κινηματογραφική εμφάνιση έκανε το 1995 στην ταινία του Γιώργου Ζερβουλάκου “Με τον Ορφέα τον Αύγουστο”.
Στα τέλη του 2005 εξέδωσε σε βιβλίο την αυτοβιογραφία του “Όσα θυμάμαι και όσα αγάπησα”. Παντρεύτηκε δύο φορές και είχε τέσσερα παιδιά και πέντε εγγόνια.
Τηλεόραση – Βιντεοκασέτες
Στην τηλεόραση πρωτοεμφανίστηκε το 1973 στη σειρά Αγρίμια.
Οκτώ χρόνια μετά τα Αγρίμια, το 1981, παίζει στην τηλεοπτική σειρά του Ερρίκου Θαλασσινού “Το ημερολόγιο ενός θυρωρού”. Υποδύεται τον καπετάνιο που θέλει να μπαρκάρει και δεν μπορεί να βρει κάπου να αφήσει τον γιο του. Ο ρόλος ήταν αφορμή να ξαναρχίσει το κάπνισμα.
Το 1994 έπαιξε στην τηλεοπτική δραματική σειρά “Στην κόψη του ξυραφιού”.
Το 1989 συνεργάζεται με τον Απόστολο Τεγόπουλο και τον Πάνο Κοντέλη στο “Μινόρε μιας καρδιάς” που κυκλοφόρησε σε τρεις κασέτες και κατόπιν παίχτηκε στην ΕΡΤ σε 16 επεισόδια. Κατόπιν προέκυψε το “Η αγάπη που δε γνώρισε σύνορα” της οποίας τα γυρίσματα έγιναν στην Αθήνα, την Κωνσταντινούπολη και το Παρίσι. Κυκλοφόρησε σε δύο κασέτες. Αργότερα προβλήθηκε σε 8 επεισόδια στο MEGA.
Ακολούθησαν άλλες δύο βιντεοπαραγωγές, “Η καρδιά του πατέρα” και “Έρωτας στο περιθώριο” που παίχτηκε και στην τηλεόραση στο κανάλι ΑΝΤ1, το 1992.
Τραγούδι
Για τις ανάγκες των ταινιών έγινε τραγουδιστής υπό την καθοδήγηση του Απόστολου Καλδάρα και της Ευτυχίας Παπαγιαννοπούλου.
Μετά το 1971 σταμάτησε τις εμφανίσεις του στον κινηματογράφο και μεταπήδησε σε νέα καριέρα στο λαϊκό τραγούδι. Συνολικά έχει κυκλοφορήσει 9 άλμπουμ και 55 σινγκλς. Η δισκογραφία του περιλαμβάνει γύρω στα 300 τραγούδια. Τα τραγούδια του υπογράφουν μεταξύ άλλων οι Άκης Πάνου, Χρήστος Νικολόπουλος, Ξαρχάκος και άλλοι.
Στη μακρά αποχή του από κινηματογράφο και τηλεόραση είχε την ευκαιρία να επισκεφθεί και να περιοδεύσει σε ΗΠΑ, Αυστραλία και σχεδόν όλη την Ευρώπη, γνωρίζοντας πάντα την αποδοχή και την αποθέωση από την ελληνική ομογένεια.
Όπως ανακοίνωσε η οικογένεια του Νίκου Ξανθόπουλου, θα είναι πολιτική η τελετή αποχαιρετισμού του αγαπημένου ηθοποιού.
Στο πλαίσιο της τελετής θα διεξαχθεί τρισάγιο στο Α’ Κοιμητήριο Αθηνών, επιθυμία της δε είναι αντί στεφάνων να κατατεθούν χρήματα στο «Ίδρυμα “Το Σπίτι του Ηθοποιού” (Alpha Bank GR 45 0140 2280 2280 0200 2002 719 – Εις μνήμην Νίκου Ξανθόπουλου».
Σύμφωνα με πληροφορίες, μετά το τρισάγιο η σορός θα αποτεφρωθεί στο αποτεφρωτήριο της Ριτσώνας καθώς τελικά δεν κατέστη δυνατή η ταφή του δίπλα στο παρεκκλήσι που έχτισε στο σπίτι του στην Παλλήνη, όπως επιθυμούσε ο ίδιος και η οικογένειά του.