Η Κατερίνα Χέλμη το 1991 ως Κυρία στις "Δούλες" του Ζενέ, στο Εθνικό Θέατρο.
***
Σε ηλικία 84 ετών η ηθοποιός Κατερίνα Χέλμη έφυγε από τη ζωή το Μεγάλο Σάββατο 15 Απριλίου 2023. Είχε γεννηθεί στην Αθήνα στις 12 Αυγούστου του 1939.
Η θλιβερή είδηση έγινε γνωστή από τα social media. «Λίγο πριν τη Ανάσταση έφυγε από κοντά μας ή σημαντική και σπουδαία κυρία του θεάτρου και του κινηματογράφου μας Κατερίνα Χελμη… Σπάνιος άνθρωπος, ευγενικός και κυρία σε όλα», έγραψε στο Facebook ο πρόεδρος του ΣΕΗ, Σπύρος Μπιμπίλας.
Έγινε ευρέως γνωστή μέσα από ρόλους σε μερικές από τις πιο αγαπημένες ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου.
Η πρώτη της εμφάνιση στον κινηματογράφο πραγματοποιήθηκε το 1957 στην ταινία «Μπαρμπαγιάννης ο κανατάς», αλλά η μεγαλύτερή της επιτυχία είναι «Τα κόκκινα φανάρια», όπου είπε την περίφημη ατάκα «Μη φύγεις, Ντόρη, θα φαρμακωθώ». Υπήρξε, επίσης, η αντίζηλος της Αλίκης Βουγιουκλάκη στην ταινία «Η αγάπη μας».
Κατά τη διάρκεια της σταδιοδρομίας της, είχε συμμετάσχει σε περισσότερες από 25 ταινίες: Μπάρμπα Γιάννης ο κανατάς (1957), Όπου φτώχεια και φιλότιμο (1957), Ερωτικές ιστορίες (1959), Έγκλημα στο Κολωνάκι (1959), Μια του κλέφτη… (1960), Μάνα μου τον αγάπησα (1961), Νόμος 4000 (1962), Η μεγάλη θυσία (1962), Ίλιγγος (1963), Κόκκινα φανάρια (1963), Χωρίς ταυτότητα (1963), Μεσάνυχτα στη βίλλα Νέλλη (1963), Οι εχθροί (1965), Πυρετός (1965), Εις θάνατον (1967), Η αγάπη μας (1968), Το μαύρο στάχυ (1968), Αδυναμίες (1969), Πληγωμένα νιάτα (1969), Ζαβολιές (1969), Η Μεσόγειος φλέγεται (1970), Νατάσα (1970), Δεν υπάρχουν λιποτάκτες (1970), Μάρα η τσιγγάνα (1971), Στο δρόμο του Λαμόρε (1979), Ο γυρολόγος (1980), Άγγελος (1982), Η ζωή ενάμιση χιλιάρικο (1995), Αλεξάνδρεια (2001) και El Greco (2007).
Επίσης πήρε μέρος σε 4 τηλεοπτικές σειρές ενώ είχε ασχοληθεί και με τη συγγραφή αρκετών βιβλίων.
Σύζυγός της ήταν ο καθηγητής και ακαδημαϊκός Κωνσταντίνος Σβολόπουλος.
Σε αντίθεση με τον σύζυγό της Κωνσταντίνο Σβολόπουλο, ο οποίος ήταν στενός φίλος του Κωνσταντίνου Καραμανλή και διευθυντής του Ιδρύματος Καραμανλή, η Κατερίνα Χέλμη δραστηριοποιήθηκε πολιτικά στο ΠΑΣΟΚ, ως μέλος της Επιτροπής Συνδικαλιστικού Επιστημόνων-Καλλιτεχνών. Στις δημοτικές εκλογές του 1994, εκλέχθηκε δημοτική σύμβουλος του Δήμου Αθηναίων με την παράταξη του Θεόδωρου Πάγκαλου.
Ο Ορφέας στον Άδη (1981). Στην Κεντρική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου. Τάκης Βουλαλάς (Βαλ Ξαβιέρ), Κατερίνα Χέλμη (Κάρολ Κατριήλ).
Οι δούλες (1991). Εθνικό Θέατρο, Νέα Σκηνή. Σε σκηνοθεσία του Κοραή Δαμάτη. Έπαιζε μαζί με την Βέρα Ζαβιτσιάνου και την Αντιγόνη Βαλάκου.
Σε ηλικία δεκατριών χρόνων έπαιξε πρωταγωνιστικούς ρόλους στο παιδικό θέατρο. Σπούδασε στις Δραματικές Σχολές “Εθνικού θεάτρου” και “Θεάτρου Τέχνης” Κάρολου Κουν.
Εμφανίστηκε για πρώτη φορά στο θέατρο δίπλα στην Κύρια Κατερίνα, στο έργο του Σομ. Μωμ “Η Λαίδη Μπέτσυ εξοφλεί” στον ρόλο της Αντζελίκ.
Ακολούθησαν οι συνεργασίες της με το “Ελληνικό Λαϊκό Θέατρο” Μάνου Κατράκη στο έργο του Γ. Ρούσου “Βασίλισσα Αμαλία” όπου υποδύθηκε τη Φωτεινή Μαυρομιχάλη. Ξανά με την Κυρία Κατερίνα στο έργο του Σάρντου “Η Κυρία δεν με μέλει” (Στον ρόλο της Κυρίας Βεντιμίλ).
Πάλι με τον Μάνο Κατράκη τη διετία 1959-1961 στην Αθήνα και περιοδεία με τα έργα: “Η αυλή των θαυμάτων” του Ιάκωβου Καμπανέλλη, “Ο Έμπορος της Βενετίας” του Σαίξπηρ, “Η Αντιγόνη της Κατοχής”, “Πατούχας” του Ιωάννη Κονδυλάκη κ.α.
Το 1961 συνεργάζεται με τον θίασο του Νίκου Χατζίσκου στο “Βασιλεύς των ορέων” καθώς και στον “Ματωμένο Γάμο” του Λόρκα.
Στη συνέχεια συνεργάζεται με το “Θέατρο Πορεία” Αλέξη Δαμιανού: “Κόκκινα φανάρια” του Αλ. Γαλανού (Ρόλος: Μαρίνα).
Με τον θίασο της Έλσας Βεργή τη σεζόν 1962-1963 στο έργο του Ζ. Ζενέ “Το μπαλκόνι”(Ρόλος: Αλογάκι), “Η βεντάλια της Λαίδης Ουίντερμηρ” (Λαίδη Καρλάιλ) κ.α.
Στο θέατρο “Θυμέλης” Θεσσαλονίκης στο “Ένα καπέλο γεμάτο βροχή” του Μ. Γκάτσο στον ρόλο της Σήλια Ποπ. Το έργο θα συνεχίσει τις παραστάσεις του και στο “Θέατρο Πορεία” του Αλέξη Δαμιανού σε σκηνοθεσία του ίδιου.
Με την Έλσα Βεργή στη Θεσσαλονίκη (1965) με τη “Βεντάλια της Λαίδης Ουίντερμηρ” στον ομώνυμο ρόλο.
Θίασος Δημήτρη Μυράτ: “Πράσινο Αίμα”, “Η παγίδα” του Ρόμπερτ Τομά.
Με τη Βεργή στη “Μαύρη κωμωδία” του Πήτερ Σάφερ (Ρόλος: Κάρολ Μέλκετ).
Τη σεζόν 1967-68 με τον θίασο Κάκιας Αναλυτή – Κώστα Ρηγόπουλου στην κωμωδία του Φρ.Καμπώ “Αγάπη μου Ουάουα” (Ρόλος: Σολάνζ).
Νέα συνεργασία με την Κυρία Κατερίνα (Ανδρεάδη) με σύμπραξη του Αλέκου Αλεξανδράκη στο “Διαμέρισμα στο ξενοδοχείο Πλάζα ” του Νηλ Σάιμον.
Θίασος Νίκου Χατζίσκου – Τιτίκας Νικηφοράκη στον “Παπαφλέσσα ” του Σπύρου Μελά, (Ρόλος: Μαντώ Μαυρογένους).
Την εξαετία 1971-1977 συνεργάστηκε με το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος και μεταξύ άλλων πήρε μέρος στα έργα: “Ο Ψεύτης” του Γκολντόνι, Α. Καμύ “Το λάθος”, Λ. Πιραντέλο “Ο άνθρωπος, το κτήνος και η αρετή”, (Ρόλος: Κυρία Περελλα), “Οι αριθμημένοι “, “Το σπίτι της κούκλας”, Μαργ. Λυμπεράκη “Ο Άγιος Πρίγκηψ”.
Μετά το Κ.Θ.Β.Ε. στο θέατρο “Μπρόντγουεϊ” στους “Τελευταίους” του Γκόρκι.
Ακολουθεί η συνεργασία της με το Εθνικό Θέατρο στα έργα: “Ο Μπάρμα Λινάρδος” του Δημ. Κόκκου, “Εκκλησιάζουσες” του Αριστοφάνη, “Ο Ορφέας στον Άδη”, “Οιδίπους Τύραννος” του Σοφοκλή (Ιοκάστη).
Από το 1987 επανέρχεται στο Εθνικό Θέατρο: “Φοίνισσες” του Ευριπίδη (Ιοκάστη).
Με το Κ.Θ.Β.Ε. (1987) : “Φοίνισσες” του Ευριπίδη (Ιοκάστη).
Το 1988 συγκροτεί δικό της θίασο και παρουσιάζει στο θέατρο “Λουζιτάνια” το “Λεωφορείο ο πόθος” του Τενεσί Ουίλιαμς κρατώντας τον ρόλο της Μπλανς Ντυμπουά.
Κ.Θ Β.Ε. Γερτρούδη στον “Άμλετ” του Σαίξπηρ.
Θέατρο Βεργή: “Τρομεροί γονείς” του Ζ. Κοκτώ, (1989-1990).
Με το “Εθνικό Θέατρο” Ζαν Ζενέ “Οι δούλες”, σε σκηνοθεσία Κοραή Δαμάτη.
Κ.Θ.Β.Ε. το 1996 με το “Φιντανάκι” του Παντελή Χορν (Ρόλος: Φρόσω).
Εκδηλώσεις Πολιτιστικής Πρωτεύουσας (1997, Θεσσαλονίκη και Αθήνα) με το έργο του Χρ. Χριστοφή “Η μεγάλη κυρά της Τραπεζούντας”.
Εθνικό θέατρο 2011-2012 “Ο Βασιλικός” του Αντώνη Μάτεσι.
Είχε εκτεταμένη κινηματογραφική παρουσία: “Μπάρμπα Γιάννης ο Κανατάς” 1957, “Νόμος 4000”, “Χωρίς ταυτότητα”, “Τα κόκκινα φανάρια” (Διασκευή από το ομώνυμο θεατρικό έργο του Γαλανού), “Ίλιγγος” κ.α.
Υπήρξε μεταφράστρια θεατρικών έργων.
Είχε διατελέσει Δημοτική Σύμβουλος Αθηνών και μέλος του Διοικητικού συμβουλίου του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου Αθηναίων.
