13.9 C
Athens
Σάββατο 15 Φεβρουαρίου 2025

Διονύσης Πιφέας: Στον δικό μου ιδεατό κόσμο, η δικαιοσύνη είναι όντως τυφλή

Της Ειρήνης Αϊβαλιώτου

Πρόσφατα παρακολούθησα το τολμηρό και ενδιαφέρον εγχείρημα της Άντζελας Μπρούσκου «Ευμενίδες» σε Β’ Εκδοχή Κλειστού Χώρου, που παρουσιάστηκε στην Αγγλικανική Εκκλησία. Μια παράσταση πρωτότυπη και µαγική σαν ξόρκι. Μια παράσταση που σε πληµυρίζει, σε συγκλονίζει, που κοχλάζει µέσα σου φεύγοντας.

Για το ρόλο του μητροκτόνου Ορέστη, που κυριεύεται από πάθος και μην μπορώντας να συγκρατήσει την ορμή του, ζητάει και παίρνει εκδίκηση για τη δολοφονία του πατέρα του, η πρωτοπόρα δημιουργός επέλεξε έναν ιδιαιτέρως ταλαντούχο ηθοποιό, τον Διονύση Πιφέα.

Στις «Ευμενίδες» ο Ορέστης αθωώνεται με την ψήφο της Αθηνάς (ισοψηφία), κόρης του Διός, που ενσαρκώνει το θαύμα της αστικής ζωής. Οι Ερινύες εξευμενίζονται από τη θεά και γίνονται Ευμενίδες.

Με τον εξαίρετο Διονύση Πιφέα το www.catisart.gr είχε μια εξόχως κατατοπιστική συνομιλία με πολυάριθμα εύστοχα σημεία για την παράσταση, τη σκηνοθέτιδά του Άντζελα Μπρούσκου, την προσωπικότητα του Ορέστη, την έννοια της δικαιοσύνης και το κοινό περί δικαίου αίσθημα.

«Στον δικό μου ιδεατό κόσμο -μου λέει- η δικαιοσύνη είναι όντως τυφλή. Όλ@ έχουν δικαίωμα για μια δίκαιη δίκη. Ο νόμος θα είναι αμείλικτος για τον ένοχο, αλλά ευνοϊκός για τον αδύναμο και θα παρηγορεί/ανακουφίζει/δικαιώνει τους αδικημένους».

Όσο για τον ήρωα που υποδύεται και την ενοχή του, είναι κατηγορηματικός: «Πιστεύω ότι ο Ορέστης έπρεπε να “σαπίσει” στη φυλακή», τονίζει.

 

Ερμηνεύεις τον Ορέστη στις «Ευμενίδες». Πώς θα χαρακτήριζες τη συνεργασία σου με τη σκηνοθέτιδά σου Άντζελα Μπρούσκου;

•Η συνεργασία μας υπήρξε εξαιρετική. Πρόκειται για καλλιτέχνιδα με μεγάλη εμπειρία και μπορώ να πω ότι έμαθα πολλά από την καθοδήγηση, τις ιδέες της και το όραμά της για το σπουδαίο αυτό κείμενο.

Τι χαρακτήρας είναι, κατά τη γνώμη σου, ο Ορέστης;

•Στο αρχαίο δράμα όλα τα πρόσωπα είναι σύμβολα με ανθρώπινη υπόσταση, τα οποία ο συγγραφέας χρησιμοποιούσε με τέτοιο τρόπο, ώστε να μπορέσει να πει κάτι στην κοινωνία που ζούσε. Ο μύθος χρησιμοποιήθηκε από τους συγγραφείς με διαφορετικούς τρόπους, ανάλογα με το τι ήθελαν να αναδείξουν τη χρονική περίοδο που το παρουσίαζαν, γι’ αυτό και υπάρχουν τόσες εκδοχές του, άρα και εκδοχές των προσώπων. Επομένως, είναι αδύνατο να φτιάξω το ψυχογράφημα του Ορέστη. Αυτό όμως που θα μπορούσα να πω με σιγουριά, είναι ότι ο Ορέστης είναι ένας νεαρός άνδρας ο οποίος κλήθηκε να σηκώσει ένα βάρος που δεν ήταν δικό του. Του το φόρτωσαν, τον πότισαν με μίσος, αλλά κανείς δεν του μίλησε για τις συνέπειες των πράξεών του.

Ο Αισχύλος με τις «Ευμενίδες» κατοχυρώνει με τρόπο αιώνιο και αδιάβλητο το θεσμό του Αρείου Πάγου. Αποκτά έτσι η τραγωδία του αυτή υψηλό πολιτικό περιεχόμενο. Ποια πιστεύεις ότι είναι η συμβολή αυτής της τραγωδίας στο νομικό μας πολιτισμό;

•Οι Ευμενίδες αποτελούν το έργο αυτό του Αισχύλου το οποίο αναδεικνύει τις ρίζες από τις οποίες προέρχονται οι δυτικές κοινωνίες όπως τις γνωρίζουμε σήμερα. Κράτη τα οποία λειτουργούν με δημοκρατικό πολίτευμα, αλλά και με θεσμούς από τους οποίους κανείς δεν είναι ανώτερος και στους οποίους όλοι είναι υπόλογοι.

Η τέχνη τάσσεται ενάντια στο έγκλημα της βίας;

•Η τέχνη αναγνωρίζει τη βία ως αντίδραση του ανθρώπου σε κάτι. Τη χρησιμοποιεί για να μας ξεμπροστιάσει. Είναι εδώ για να θέτει ερωτήματα και να δημιουργεί προβληματισμούς σε όλους όσοι νομίζουν ότι έχουν όλες τις απαντήσεις. Παίρνει διάφορες μορφές, τις οποίες ίσως δεν θα μπορούσαμε καν να φανταστούμε. Όσο βίαιο έργο είναι ο Macbeth, με δολοφονίες, μάχες και δολοπλοκίες, άλλο τόσο είναι κι οι Τρεις Αδερφές, η ιστορία μιας οικογένειας που ανήκει σε μια κοινωνική τάξη που καταρρέει.

Η παράσταση παίχτηκε και το καλοκαίρι σε ανοιχτό χώρο. Αρχικά στην Ελευσίνα (2023 Ελευσίς Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης) και κατόπιν στο Ζιντσιρλί Τζαμί από το ΔΗΠΕΘΕ Σερρών. Πώς ήταν η εμπειρία και πώς είδες να αλληλεπιδρά το κοινό κατά τη διάρκειά της;

•Συγκλονιστική εμπειρία και μόνο που καταπιάνεσαι με τόσο σπουδαία κείμενα. Ο κόσμος την αγκάλιασε την παράσταση τόσο στην Ελευσίνα, όσο και στις Σέρρες. 

Η έννοια της δικαιοσύνης που πραγματεύεται ο Αισχύλος τι θέση έχει σήμερα; Αποδίδεται στις μέρες μας δικαιοσύνη σύμφωνη με το κοινό περί δικαίου αίσθημα;

•Πιστεύω πως όχι. Η ελληνική κοινωνία εκφράζει ήδη μέσω δημοσκοπήσεων και άλλων ερευνών τη δυσπιστία της απέναντι στο κράτος δικαίου, ιδιαιτέρως σε περιπτώσεις πολιτικών, επιχειρηματιών και δημοσιογράφων που τα ονόματά τους βρίσκονται σε λίστες με καταθέσεις στο εξωτερικό και αδιευκρίνιστα ποσά στους τραπεζικούς τους λογαριασμούς, σε περιπτώσεις όπου τα υπέρογκα χρέη του ενός κρίνονται πιο ευνοϊκά από τις μικρές οφειλές του άλλου, σε περιπτώσεις καταπάτησης του απορρήτου των Επικοινωνιών και ου το καθεξής. Ο Αισχύλος έγραψε το έργο σε μια εποχή όπου έγιναν οι μεταρρυθμίσεις του Εφιάλτη το 462 π.Χ., όπου περιορίστηκαν οι πολιτικές και ποινικές δικαιοδοσίες του Αρείου Πάγου και ενισχύθηκαν αυτές της εκκλησίας του Δήμου. Ένα χρόνο μετά, ο Εφιάλτης δολοφονήθηκε και ο Κίμων οστρακίστηκε, καθώς προωθούσε τη συμμαχία της Αθήνας και της Σπάρτης. Έτσι, οι Αθηναίοι στράφηκαν προς το Άργος. Όπως καταλαβαίνουμε, από τότε έως σήμερα, στον ίδιο δρόμο βαδίζουν όσοι ζουν σ αυτή τη γη.

Είναι δόκιμο να αντιμετωπίζουμε ένα έργο τέχνης, εδώ την τραγωδία, ως νομικό ανάγλυφο μιας εποχής;

•Χωρίς να έχω τις απαραίτητες ιστορικές γνώσεις, ο Άρειος Πάγος δεν ήταν κάποιο εύρημα του Αισχύλου, αλλά ήταν ένας θεσμός της πόλης στην οποία έζησε, επομένως, ο ποιητής χρησιμοποίησε κάτι από την εποχή του σε μια ιστορία του παρελθόντος, ώστε, μέσω αυτής, να διδάξει κάτι την αθηναϊκή κοινωνία.

Ο Ορέστης παραδέχεται ευθέως την τέλεση της πράξης. Εξίσου ανεπιφύλακτα την παρουσιάζει ως εκπλήρωση καθήκοντος ή και δίκαιο φόνο. Έχεις κάτι να αντιτείνεις σ’ αυτό; Τι πιστεύεις για το λεγόμενο «δίκαιο της ανταπόδοσης»;

•Μέχρι σήμερα ο άνθρωπος έρχεται αντιμέτωπος με το δίλημμα του αν η αυτοδικία κατά περιπτώσεις είναι σωστή/αναγκαία/απαραίτητη ή είναι ένα απεχθές και κατακριτέο έγκλημα. Είναι δίκαιο το θύμα να σκοτώσει τον δυνάστη/βιαστή/δολοφόνο/βασανιστή/εκβιαστή ή να πει σε κάποιο να εκδικηθεί για λογαριασμό του σε μια ευνομούμενη πολιτεία; Στον δικό μου ιδεατό κόσμο, η δικαιοσύνη είναι όντως τυφλή. Όλ@ έχουν δικαίωμα για μια δίκαιη δίκη. Ο νόμος θα είναι αμείλικτος για τον ένοχο, αλλά ευνοϊκός για τον αδύναμο και θα παρηγορεί/ανακουφίζει/δικαιώνει τους αδικημένους.

Ο Ορέστης δικαίως, κατά τη γνώμη σου, απαλλάσσεται;

•Είναι αδιανόητο να κρίνω την απόφαση της δίκης σ’ ένα ποιητικό θεατρικό κείμενο που γράφτηκε προ Χριστού, αλλά θα το κάνω: πιστεύω ότι ο Ορέστης έπρεπε να “σαπίσει” στη φυλακή.

Τι αναμένεις από την παρουσίαση της παράστασης στην Αγγλικανική Εκκλησία, ένα χώρο ατμοσφαιρικό μεν αλλά και ιερό;

•Η Αγγλικανική Εκκλησία είναι ένα πολύ ιδιαίτερο μέρος γι’ αυτή την παράσταση και πιστεύω ότι της ταιριάζει και θα την αναδείξει.

Θα υπάρξει συνέχεια για τις «Ευμενίδες»;

•Οι Ευμενίδες έχουν ήδη ξεκινήσει το ταξίδι τους στην Αγγλικανική Εκκλησία με τις παραστάσεις που δώσαμε στις 10 κι 11 Νοεμβρίου και θα συνεχιστούν για άλλες 4 στις 15-18 Νοεμβρίου στις 21.00. Και βλέπουμε…

Ποια θα είναι τα δικά σου μελλοντικά βήματα;

•Κάθε Δευτέρα και Τρίτη παίζω στην παράσταση «Το διαβατήριο» στο υπόγειο του θεάτρου του Νέου Κόσμου, σε σκηνοθεσία Ειρήνης Λαμπρινοπούλου με τον Γιώργο Κατσή και τον Βαγγέλη Αμπατζή. Τον Απρίλιο θα συμμετέχω στην παράσταση «Παβλόφ: δύο δευτερόλεπτα πριν το έγκλημα» στο θέατρο «Σταθμός», σε σκηνοθεσία Δημήτρη Αποστολόπουλου, με τους Διονυσία Μπαλαμώτη, Βασίλη Μπούτσικο, Ιοκάστη Παπανικολάου και Στρατή Χατζησταματίου και τον Μάιο θα παίζω στην παράσταση «Τι θα πει η μάνα σου όταν δει το πτώμα σου» της Αργυρώς Βώβου στο θέατρο «Πορεία», σε σκηνοθεσία Δέσποινας Ντορίνας Ρεμεδιάκη.

Υπάρχει έργο και ρόλος το οποίο ονειρεύεσαι να παίξεις;

Τα όνειρά μου είναι πολύ μεγαλύτερα από το θέατρο και την τέχνη. Θέλω κάποια στιγμή στη ζωή μου να γίνω καλός πατέρας.

Ευχαριστώ πολύ, Διονύση!

•Κι εγώ ευχαριστώ!

Οι «Ευμενίδες» σε Β’ Εκδοχή Κλειστού Χώρου από την Άντζελα Μπρούσκου στην Αγγλικανική Εκκλησία

Σχετικά άρθρα

Κυνηγήστε μας

6,398ΥποστηρικτέςΚάντε Like
1,713ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
713ΑκόλουθοιΑκολουθήστε


Τελευταία άρθρα

- Advertisement -