23.6 C
Athens
Πέμπτη 28 Μαρτίου 2024

Δέσποινα Σαραφείδου: Το θέατρο είναι το λάθος που σώζεται επί σκηνής, το εφήμερο που χάνεται…

Της Ειρήνης Αϊβαλιώτου

Μια ηθοποιός απόλυτα αισθαντική, ποιητική, λαμπερή, εύθραυστη και δυναμική συνάμα, μια ηθοποιός που εγκλωβίζει το βλέμμα του θεατή με την εκφραστικότητα και την άψογη σωματικότητά της επί σκηνής είναι η Δέσποινα Σαραφείδου. Μια ηρωίδα θαρρείς βγαλμένη από έργο του Ντεγκά, που σου δίνει την αίσθηση της ευαισθησίας, της κομψότητας και της υπερηφάνειας. Ταλαντούχα, γοητευτική, απαράμιλλη.

Βραβευμένη με το Βραβείο Ερμηνείας Κάρολος Κουν σε Ελληνικό Έργο για τον ρόλο της Σάρας στη «Θυσία του Αβραάμ» του Βιτσέντζου Κορνάρου που παίχτηκε στο θέατρο Σταθμός από την ομάδα Angelus Novus σε σκηνοθεσία Δαμιανού Κωνσταντινίδη, τη Δέσποινα Σαραφείδου την είδαμε πρόσφατα στο έργο των Ιόλης Ανδρεάδη και Άρη Ασπρούλη, «Στη μνήμη ενός μικρού παιδιού» και στην παράσταση «Το Ηρεμιστικό» του Σάμιουελ Μπέκετ σε σκηνοθεσία Άσπας Τομπούλη.

Επίσης μας έχει κατακτήσει με τις εμφανίσεις της στις παραστάσεις “Υπέρ Αδυνάτου” (2018), “Το παραβάν” (2016), “Ντεγκά Υπέρ Αδυνάτου” (προσχέδιο) (2016), “Serengeti” (2017), “Στη μνήμη ενός μικρού παιδιού” (2019), “Ερωτόκριτος Travel/Στη γη της ομοιοκαταληξίας” (2020), “Kassandra – a stand-up tragedy in broken English” (2016).

Θα είχε δύο πρεμιέρες τις μέρες αυτές, μετά το Πάσχα, αλλά την πρόλαβε, όπως και όλους μας, δίχως να μας ρωτήσει, η πανδημία.

“Νοσταλγώ όλες τις «επιτρεπτές» κοινωνικά μορφές επαφής, που ούτως ή άλλως μου φαίνονταν λειψές, τη χειραψία, το χτύπημα στην πλάτη, το φευγαλέο φιλί στο μάγουλο”, λέει στο catisart.gr λίγο μετά την εκπνοή της επίσημης καραντίνας.

Φοβάται πως “μετά την καραντίνα θα εξακολουθήσουμε την πρότερη κανονικότητα των διακρίσεων, των τεράστιων διαφορών του επιπέδου ζωής, της άφρονης εκμετάλλευσης της φύσης, της απληστίας…”. “Φοβάμαι πως θα συνεχίσουμε να λησμονούμε ότι δυο μέτρα γης αναλογούν στον καθένα μας και ότι μπροστά σ’ αυτή την αναπόδραστη κοινή μοίρα το μόνο που μας λυτρώνει είναι η αγάπη, η αλληλέγγυα ζωή…”, υπογραμμίζει. “Μακάρι να διαψευστώ”, συμπληρώνει.

Ειδικά για τις μαγνητοσκοπημένες παραστάσεις, που ένα μεγάλο μέρος του κοινού παρακολουθούσε αυτές τις μέρες, πιστεύει πως “δεν πρόκειται για θέατρο – είναι μια αποτύπωση που γίνεται συνήθως για λόγους αρχειακούς, θανατώνοντας την ουσία του”.

“Το θέατρο είναι καταγωγικά η ζωντανή στιγμή, η συνάντηση του ηθοποιού με το θεατή, είναι σάρκα και ιδρώτας, είναι το λάθος που σώζεται επί σκηνής, το εφήμερο που χάνεται. Δεν είναι φτιαγμένο για να αποτυπωθεί στο φιλμ ή ψηφιακά –όπως μια ταινία, που η κατασκευή και η λειτουργία της είναι εντελώς διαφορετική–, αλλά για να χαθεί, αφήνοντας τα όποια ίχνη εντυπώνονται στους συντελεστές και στο κοινό”, τονίζει.

Εύχεται “η έλλειψη της επαφής να μεγαλώσει τη λαχτάρα μας για τον άλλο” και… φαντασιώνεται “τη μέρα που θα αγκαλιαζόμαστε και δε θα ξεκολλάμε ο ένας απ’ τον άλλο”.

***

Δέσποινα, τι σου έλειψε κατά τη διάρκεια της καραντίνας;

*Μου έλειψαν οι άνθρωποι. Μου λείπει και μου έλειψε το θέατρο – θα είχα δύο πρεμιέρες τις μέρες αυτές, μετά το Πάσχα. Μου λείπει το κολυμβητήριο και το τάνγκο. Μου λείπουν οι διαδρομές στην πόλη. Υπό κανονικές συνθήκες, διακτινιζόμουν σε διάφορα σημεία της Αθήνας, με τα μέσα και με τα πόδια. Περισσότερο μου λείπει η επαφή με τους άλλους, το βιώνω σαν μια δυσφορία σωματική. Όχι μόνο να τους βλέπω, να τους αγγίζω – η κυριολεκτική επαφή, δέρμα με δέρμα, είναι μεγάλη παρηγοριά. Νοσταλγώ όλες τις «επιτρεπτές» κοινωνικά μορφές επαφής, που ούτως ή άλλως μου φαίνονταν λειψές, τη χειραψία, το χτύπημα στην πλάτη, το φευγαλέο φιλί στο μάγουλο.

Μας δίνεις μια εικόνα της καινούργιας σου καθημερινότητας;

*Σ’ όλη μου τη ζωή διαβάζω συνεχώς, στο σπίτι, στο δρόμο, στις στάσεις, παντού. Aντιμετώπιζα κάθε δύσκολη κατάσταση, πόνο, θλίψη, εκνευρισμό, προσφεύγοντας στο διάβασμα. Όμως αυτόν τον καιρό με διακατέχει μια υπόγεια ανησυχία και δεν μπορώ να βυθιστώ στην ανάγνωση, να αποξεχαστώ – και φρικιάζω που έχει έτσι τραυματιστεί η σχέση μου με το βιβλίο. Αν και τις τελευταίες μέρες αυτό γιατρεύεται σιγά σιγά.
Νομίζω η λέξη που τα λέει όλα είναι στενοχώρια. Στενοχωριέμαι. Με στενεύει το σπίτι. Στενοχωριέμαι γιατί αυτό που βιώνουμε μού φαίνεται απόρροια του τρόπου που υπάρχουμε στον πλανήτη, των επιλογών που έχουμε κάνει.
Κλασικά όπως όλοι, έχω ασχοληθεί με βαθιά καθαριότητα της κουζίνας και του μπάνιου, με δουλειές που κουράζουν σωματικά. Βλέπω επίσης, όπως όλοι, ταινίες και σειρές –μικρά εθιστικά κατευναστικά… Μιλάω με τους φίλους, με τους συναδέλφους, με την οικογένεια. Και βγαίνω για περίπατο.

Ποιους δεν πρέπει να ξεχνάμε αυτές τις ώρες;

*Μιλάμε για το «Μένουμε σπίτι» και φανταζόμαστε συνήθως ένα σπίτι με όλα τα καλά του. Φανταζόμαστε κάποιον που μένει σπίτι με πρόσβαση στο διαδίκτυο, περιτριγυρισμένος από βιβλία, ταινίες, παιχνίδια, φαγητά, ξεχνώντας πολύ εύκολα αυτούς που δεν έχουν σπίτι. Τους άστεγους που βρίσκονται στο δρόμο, τους πρόσφυγες που ζουν διπλό εγκλεισμό. Ή εκείνους που «έχουν ένα κεραμίδι πάνω απ’ το κεφάλι τους», αλλά ζουν στοιβαγμένοι σε λίγα τετραγωνικά, ή βιώνουν κακοποίηση. Ακόμα, τους ηλικιωμένους που δεν έχουν κάποιον δικό τους να τους φροντίζει. Τους ανθρώπους που έχουν μείνει άνεργοι και δυσκολεύονται να τα βγάλουν πέρα.

Αξίζει η ζωή των συνανθρώπων μας και η δική μας για μια βόλτα στο πάρκο;

*Προσωπικά ανήκω στους περιπατητές των ημερών. Νομίζω πως δεν αποτελεί κίνδυνο το να βγεις να περπατήσεις τηρώντας τα προφυλακτικά μέτρα και τις αποστάσεις. Κινδυνεύουμε από τον συνωστισμό, την άγνοια των μέτρων και τον πανικό.

Όταν όλα αυτά τελειώσουν θα μας βρει η Ιστορία έτοιμους να την αντιμετωπίσουμε;

*Βιώνουμε τώρα μια πρωτόγνωρη κατάσταση, δεν ξέρω αν βγαίνοντας από αυτή θα μπορέσουμε να αλλάξουμε τον τρόπο που δρούμε. Δεν έχω εμπιστοσύνη στο ανθρώπινο είδος ως σύνολο. Με κορονοϊό ή χωρίς, παιδιά εξακολουθούν να πεθαίνουν από την πείνα κάθε λεπτό που περνάει. Φοβάμαι πως μετά την καραντίνα θα εξακολουθήσουμε την πρότερη κανονικότητα των διακρίσεων, των τεράστιων διαφορών του επιπέδου ζωής, της άφρονης εκμετάλλευσης της φύσης, της απληστίας… Φοβάμαι πως θα συνεχίσουμε να λησμονούμε ότι δυο μέτρα γης αναλογούν στον καθένα μας και ότι μπροστά σ’ αυτή την αναπόδραστη κοινή μοίρα το μόνο που μας λυτρώνει είναι η αγάπη, η αλληλέγγυα ζωή… Μακάρι να διαψευστώ.

Βλέπουμε ότι όλο και περισσότεροι άνθρωποι αυτές τις μέρες παρακολουθούν θέατρο στο Διαδίκτυο. Είναι παρηγοριά η τέχνη αυτές τις ώρες;

*Νάρκης του άλγους δοκιμές, αυτό είναι τα βιβλία, οι ταινίες, οι μουσικές, τα μουσεία που περιηγούμαστε διαδικτυακά, οι παραστάσεις… Αυτό ήταν πάντα, παραμυθία της ύπαρξης, μονάχα που τώρα φαίνεται καθαρότερα. Ωστόσο, ειδικά για τις μαγνητοσκοπημένες παραστάσεις, νομίζω πως δεν πρόκειται για θέατρο – είναι μια αποτύπωση που γίνεται συνήθως για λόγους αρχειακούς, θανατώνοντας την ουσία του. Το θέατρο είναι καταγωγικά η ζωντανή στιγμή, η συνάντηση του ηθοποιού με το θεατή, είναι σάρκα και ιδρώτας, είναι το λάθος που σώζεται επί σκηνής, το εφήμερο που χάνεται. Δεν είναι φτιαγμένο για να αποτυπωθεί στο φιλμ ή ψηφιακά –όπως μια ταινία, που η κατασκευή και η λειτουργία της είναι εντελώς διαφορετική–, αλλά για να χαθεί, αφήνοντας τα όποια ίχνη εντυπώνονται στους συντελεστές και στο κοινό. Για τους επαγγελματίες του θεάτρου, η παρακολούθηση του βίντεο μιας παράστασης μπορεί να είναι πολύτιμο τεχνικό εργαλείο, για το ευρύ κοινό αμφιβάλλω αν μπορεί έστω να καθρεφτίσει τη βίωση μιας τέτοιας συνάντησης.

Τι μήνυμα θα ήθελες να στείλεις στους γιατρούς και το νοσηλευτικό προσωπικό που παλεύουν με τον ιό;

*Είναι φοβερό να μην έχεις τα απαραίτητα προφυλακτικά μέσα, να δουλεύεις για δύο και για τρεις. Είναι φοβερό να μην κοιμάσαι, να εξαντλείσαι σωματικά, παλεύοντας με κάτι που αποτελεί αχαρτογράφητο πεδίο, που δε γνωρίζεις τα χαρακτηριστικά και τις επιπτώσεις του. Ευγνωμοσύνη νιώθω γι’ αυτούς τους ανθρώπους, κι εύχομαι να μην πληρώσουν με τη ζωή τους την αυταπάρνησή τους. Οι γιατροί και οι νοσηλευτές, και όσοι εργάζονται σε νοσοκομεία, μεταφορείς, καθαριστές, οδηγοί, επιτελούν έργο επίπονο σε ένα δημόσιο σύστημα υγείας που νοσεί, που έχει τρομακτικές ελλείψεις, και στους καιρούς της «ομαλότητας». Αλλά τότε δεν τους σκεφτόμαστε. Τώρα τους θαυμάζουμε και τους ευχαριστούμε. Τώρα χειροκροτούμε, αλλά πότε βγήκαμε στο δρόμο διαδηλώνοντας για τη δημόσια υγεία;

Τι εύχεσαι;

*Εύχομαι να δοθεί απόλυτη προτεραιότητα στην υγεία, στο δημόσιο σύστημα υγείας για όλους, στη χώρα μας και σε παγκόσμιο επίπεδο. Εύχομαι η εμπειρία της καραντίνας να μη μας κλείσει περισσότερο, να μη μας αφήσει τα βαρίδια του φόβου, της απομόνωσης, της απόστασης, της επιφύλαξης. Εύχομαι η έλλειψη της επαφής να μεγαλώσει τη λαχτάρα μας για τον άλλο. Φαντασιώνομαι τη μέρα που θα αγκαλιαζόμαστε και δε θα ξεκολλάμε ο ένας απ’ τον άλλο.

Ευχαριστώ πολύ

*Κι εγώ σας ευχαριστώ πολύ!

  • Η φωτογραφία είναι του Δημήτρη Γερακίτη.

Σχετικά άρθρα

Κυνηγήστε μας

6,398ΥποστηρικτέςΚάντε Like
1,713ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
713ΑκόλουθοιΑκολουθήστε


Τελευταία άρθρα

- Advertisement -