Της Ειρήνης Αϊβαλιώτου
Η ομάδα C. for Circus δημιουργήθηκε τον Ιούνιο του 2008, από τον Κώστα Conie Ισαακίδη, στη Θεσσαλονίκη, κάνοντας πρόβες στο υπόγειο ενός μπαρ πίσω από τη Ροτόντα (Pierrot le Fou). Από το 2013 δραστηριοποιείται κυρίως στην Αθήνα κι έχει καταφέρει με τον ενθουσιασμό, την ποιότητα και τη λάμψη της να κατακτήσει τους θεατρόφιλους. Μία από τις έξι εκπληκτικές νεαρές κυρίες της δυναμικότατης αυτής ομάδας είναι και η Χρύσα Κοτταράκου.
Αποφοίτησε απ’ το Μουσικό Λύκειο της Παλλήνης και κατόπιν πήρε πτυχίο Μηχανολόγου Μηχανικού απ’ το Πολυτεχνείο του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Ως παιδί έζησε στην Αγγλία. Λάτρευε τα άλογα και στο μάθημα των καλλιτεχνικών ζωγράφιζε εμμονικά την ίδια εικόνα: ένα άλογο να βόσκει στο γρασίδι. Η Αγγλίδα δασκάλα της τής είχε πει τότε ότι αυτή η επιμονή είναι σημάδι καλλιτεχνικής φύσης. Και, όπως αποδείχτηκε, δεν έπεσε έξω. Γιατί μερικά χρόνια αργότερα, και μόλις είχε αποφοιτήσει από το Πολυτεχνείο, είχε να διαλέξει ανάμεσα στο να γίνει μηχανικός ή ηθοποιός. Επέλεξε, χωρίς δισταγμό, το δεύτερο.
Η Χρύσα Κοτταράκου είναι μια αξιόλογη ηθοποιός, ένα φωτεινό κορίτσι, με λεπτή ομορφιά και έντονη προσωπικότητα. Φέτος υποδύεται τη Σάρα σε ένα απ’ τα πιο γοητευτικά θεατρικά έργα του Χάρολντ Πίντερ, τον «Εραστή», που ανεβαίνει για δεύτερη χρονιά από την Εταιρεία Θεάτρου ΗΘΩ, σε σκηνοθεσία Λένας Φιλίπποβα, στο Θέατρο Επί Κολωνώ (σκηνή black box).
Σύμφωνα με την υπόθεση, ο Ρίτσαρντ και η Σάρα είναι ένα παντρεμένο ζευγάρι που ζει απομονωμένο σ’ ένα καλόγουστο σπίτι σε προάστιο. Ο άνδρας εργάζεται ως οικονομικός σύμβουλος και η γυναίκα φροντίζει να δημιουργεί την ιδανική ατμόσφαιρα του σπιτιού: τον πρωινό αποχαιρετισμό, την υποδοχή του άνδρα ύστερα απ’ τη συνηθισμένη κουραστική μέρα στη δουλειά, το γεύμα, τη χαλαρή συζήτηση. Μερικές φορές την εβδομάδα, ύστερα από κανονισμένο ραντεβού, το σπίτι του ζευγαριού επισκέπτεται ο εραστής της γυναίκας.
Η Χρύσα έχει ιδιαίτερη αδυναμία στη βρετανική κουλτούρα γι’ αυτό και στην επόμενη παραγωγή στην οποία θα συμμετάσχει μετέφρασε η ίδια το καταπληκτικό έργο “Love & Information” της Caryl Churchill. Η παράσταση θα ανέβει από τους C. for Circus τον Μάιο στο Εθνικό Θέατρο. Επιλογή της ήταν σ’ αυτή την παράσταση, για πρώτη φορά, να μην είναι ηθοποιός, αλλά βοηθός του Παναγιώτη Γαβρέλα στο σκηνοθετικό του ντεμπούτο.
Φυσικά, η συνεργασία της στον «Εραστή» με τη Λένα Φιλίπποβα, όπως μας εξηγεί στη συνέντευξη που ακολουθεί, έχει διευρύνει αφάνταστα τους ορίζοντές της στην τέχνη. Στην παράσταση δείχνει την εκφραστική της άνεση και την υποκριτική της ευστοχία, παίζοντας με τις σωστές κορυφώσεις και δημιουργώντας με το ταμπεραμέντο της καταστάσεις με αρκετή δόση σαρκασμού και αγγλοσαξωνικού χιούμορ. Καθώς μας αφοπλίζει με την αυτοπεποίθηση και την ελκυστικότητά της, έχεις την αίσθηση πως η φαντασία και η πραγματικότητα περιπλέκονται και δίνουν τη γεύση που ο καθένας επιλέγει για τη ζωή του.
* Ο πατέρας μου ήταν στρατιωτικός, και τα πρώτα μου χρόνια μετακινούμαστε αρκετά. Γεννήθηκα στην Πάτρα, ζήσαμε κάποια χρόνια στην Ανδραβίδα, έπειτα στην Αγγλία και επιστρέψαμε στην Αθήνα όταν ήμουν έξι χρονών. Οι πιο έντονες αναμνήσεις που έχω από την παιδική μου ηλικία σχετίζονται κυρίως με ζημιές που είχα κάνει. Όμως, θυμάμαι ένα απόγευμα σε μια πόλη κοντά στο Λονδίνο που ήμουν έξω και άρχισε να βρέχει καταρρακτωδώς. Η μαμά μου με τραβούσε να μπούμε μέσα στο αμάξι, αλλά εγώ διασκέδαζα πολύ με το νερό που έπεφτε πάνω μου. Νομίζω δεν είχα ξαναδεί τόση πολλή βροχή μέχρι τότε.
Υπάρχει κάποια μνήμη που θα έλεγες ότι σε καθόρισε ως άνθρωπο;
* Θυμάμαι μια μέρα στο σαλόνι του πατρικού μου σπιτιού στην Αθήνα. Πρέπει να ήμουν γύρω στα εφτά και έπαιζα μόνη μου κρυφτό με τις κουρτίνες. Και ξαφνικά, μου ήρθε η σκέψη ότι υπάρχω. Απέκτησα έτσι από το πουθενά συνείδηση ότι βρίσκομαι εδώ, σε αυτόν τον κόσμο. Είχα εντυπωσιαστεί με αυτήν την ανακάλυψη και αναρωτήθηκα αν τα άλλα παιδιά στο σχολείο το ξέρουν και σκέφτηκα ότι πρέπει οπωσδήποτε να τους το πω.
Θυμάσαι κάποιον δάσκαλο που να διέκρινε την κλίση σου στην τέχνη;
* Είχα μία δασκάλα στην Αγγλία που με είχε ονομάσει καλλιτέχνη. Λάτρευα τα άλογα και όταν είχαμε ζωγραφική έφτιαχνα εμμονικά την ίδια εικόνα: ένα άλογο να τρώει γρασίδι. Νομίζω, μου είχε πει ότι αυτή η επιμονή είναι σημάδι καλλιτεχνικής φύσης.
Πότε συνειδητοποίησες ότι θα ασχοληθείς με το θέατρο;
* Παρόλο που αυτή η σκέψη τριγυρνούσε στο μυαλό μου για πολύ καιρό, η συνείδηση ότι αυτόν τον δρόμο θα ακολουθήσω, ήρθε όταν ήμουν είκοσι τεσσάρων. Μόλις είχα αποφοιτήσει από το Πολυτεχνείο του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου στη Θεσσαλονίκη και προσπαθούσα να φανταστώ πώς θα είναι η ζωή μου από αυτό το σημείο και μετά. Είχα να διαλέξω ανάμεσα στο να γίνω μηχανικός ή ηθοποιός και επέλεξα, χωρίς μεγάλη αντίσταση, το δεύτερο.
Παίζεις στον «Εραστή» του Πίντερ που παρουσιάζεται στο θέατρο «Επί Κολωνώ» σε σκηνοθεσία Λένας Φιλίπποβα. Τι ερωτήματα θέτει σήμερα το έργο;
* Ο Ντοστογιέφσκι στο «Υπόγειο» έχει γράψει: «Υπάρχουν στις αναμνήσεις κάθε ανθρώπου πράγματα, που τα φανερώνει μονάχα στους φίλους του. Υπάρχουν και πράγματα, που δεν τα φανερώνει ούτε στους φίλους του, παρά μόνο στον εαυτό του. Μα υπάρχουν, τέλος, κάτι άλλα, που ακόμα και στον εαυτό του ο άνθρωπος φοβάται να τα φανερώσει. Και τέτοια πράγματα ο κάθε καθώς πρέπει άνθρωπος έχει αρκετά».
Οι ανθρώπινες σχέσεις χωράνε σε καλούπια;
* Πιστεύω ότι οι ανθρώπινες σχέσεις είναι τόσες όσοι και οι συνδυασμοί των ανθρώπων που υπάρχουν. Είναι, φυσικά διαφορετική μια φιλική σχέση από μια ερωτική ή μια αδερφική και μπορούμε, κάπως χονδροειδώς, να ορίσουμε κατηγορίες. Και, βεβαίως, υπάρχουν μοτίβα στη συμπεριφορά των ανθρώπων, γι’ αυτό και μπορούμε να αναγνωρίσουμε πολλές φορές όταν κάποιος είναι ερωτευμένος, για παράδειγμα. Από εκεί και πέρα, όμως, και όσον αφορά στην κάθε σχέση, θεωρώ ότι κάθε μία είναι απολύτως μοναδική.
Έχουμε ανάγκη τις φαντασιώσεις, όταν είμαστε σε υγιή σχέση και μέσα στο γίγνεσθαι;
* Δεν νομίζω ότι είναι οι φαντασιώσεις το πρόβλημα. Η φαντασία μας είναι τρομερό εργαλείο, μας δίνει τη δυνατότητα να οραματιστούμε πράγματα που δεν υπάρχουν και να εκτιμήσουμε αν μπορούμε να τα κάνουμε να υπάρχουν. Πολλοί επιστήμονες έφτασαν σε φοβερές ανακαλύψεις με τη δύναμη της φαντασίας τους. Το ζήτημα προκύπτει απ’ τη χρήση που κάνει κανείς των φαντασιώσεών του, αν είναι δηλαδή ένα υποκατάστατο ώστε να υπομένει την τωρινή ζωή του ή πραγματικά κάποιο όνειρο για το μέλλον.
Ως άνθρωποι έχουμε τη δύναμη να κοιτάξουμε μέσα μας;
* Η μεγαλύτερη αποστολή του κάθε ανθρώπου είναι να γνωρίσει τον εαυτό του. Είναι μια χρονοβόρα και επίπονη διαδικασία ενηλικίωσης και τη βιώνουμε όλοι. Δεν έχουμε έλεγχο πάνω στον τρόπο με τον οποίο συμβαίνει, σίγουρα όμως διαθέτουμε τη δύναμη ώστε να συμβεί.
Μίλησέ μας για τη συνεργασία σου με τη Λένα Φιλίπποβα.
* Για τη Λένα Φιλίπποβα είχα ακούσει από τον φίλο και συνεργάτη μου Παύλο Παυλίδη, στον οποίο δίδασκε υποκριτική όταν φοιτούσε στη Δραματική Σχολή «Δήλος». Μιλούσε πάντα με απέραντο σεβασμό γι’ αυτήν και τη δουλειά της, έτσι, όταν έμαθα ότι θα κάνει ένα εξάμηνο σεμινάριο, δήλωσα αμέσως συμμετοχή. Από τότε, έχουμε συνεργαστεί σε δύο παραστάσεις, τον «Ίωνα» του Πλάτωνα και, τώρα, στον «Εραστή». Θεωρώ μεγάλη τύχη το ότι συναντηθήκαμε, γιατί έχει επηρεάσει πολύ βαθιά και πολύ ουσιαστικά την σχέση μου με το θέατρο.
Πώς προσεγγίσατε σκηνοθετικά το έργο;
* Αυτό το έργο εμπεριέχει τη δυνατότητα να το προσεγγίσεις και ρεαλιστικά, αλλά και συμβολικά. Η Λένα Φιλίπποβα έχει αδυναμία στα έργα ιδεών, όπως τα ονομάζει, και αυτή είναι η κατεύθυνση που ακολουθούμε. Γι’ αυτό και τα σκηνικά είναι περισσότερο συμβολικά παρά ρεαλιστικά, και η προσοχή μας όχι τόσο στον ψυχισμό των ηρώων, αλλά στα υπαρξιακά ζητήματα που διατρέχουν το έργο.
Σκιαγράφησέ μας την προσωπικότητα της ηρωίδας. Τι πρέπει να γνωρίζουμε για την ψυχοσύνθεσή της;
* Η Σάρα είναι γυναίκα του καλού κόσμου, του καθώς πρέπει κόσμου. Ζει σε ένα ευκατάστατο περιβάλλον, στα προάστια μιας πόλης, δεν εργάζεται και φροντίζει όλα τα πράγματα του σπιτιού να είναι όπως πρέπει. Ταυτόχρονα, είναι πολύ ερωτική, πολύ έξυπνη και πάρα πολύ καλή ηθοποιός.
Μίλησέ μας για τη θεατρική ομάδα C for Circus στην οποία ανήκεις. Ποια είναι η ατμόσφαιρα ανάμεσά σας;
* Είμαστε μαζί πάνω από δεκαετία κι έτσι η ατμόσφαιρα μεταξύ μας αλλάζει και έχει αλλάξει αρκετά. Πλέον, ο καθένας είναι λίγο πιο υποψιασμένος σε σχέση με τις καλλιτεχνικές του ανάγκες και, αυτή τη στιγμή, ένα από τα κύρια μελήματά μας είναι να αναρωτηθούμε εκ νέου και όλοι μαζί προς τα πού βαδίζουμε. Το μόνο σίγουρο είναι ότι, για τον καθένα από εμάς, η ομάδα καταλαμβάνει μεγάλο κομμάτι της ζωής του και είναι, με έναν τρόπο, το σπίτι μας.
Τι διδάσκεται ένας νέος ηθοποιός όταν βρίσκεται στους κόλπους μιας ομάδας;
* Την υπομονή, ειδικά όταν πρόκειται για μια ομάδα που λειτουργεί όπως η δική μας. Μας απασχολεί πολύ να είναι ο καθένας από μας ευχαριστημένος με το κάθε τι που κάνουμε, κι αυτό πολλές φορές είναι δύσκολο έως αδύνατο. Η ομάδα αποτελείται από έντεκα άτομα και αυτό το γεγονός έχει ως αποτέλεσμα να απαιτείται χρόνος και φαιά ουσία, ώστε να μπορεί η κάθε διαφορετική φωνή να ακουστεί, αλλά και να συγκλίνουμε όλοι προς μία κατεύθυνση.
Τι θα ήθελες να μας πεις για τη συνεργασία του Εθνικού Θεάτρου με την ομάδα σας, τους C. for Circus και το έργο “Love & Information” της Caryl Churchill;
* Είναι, φυσικά, πολύ μεγάλη τιμή για εμάς να μας δέχεται και να μας εμπιστεύεται ένας τόσο μεγάλος φορέας του θεάτρου. Όσον αφορά στην ίδια την παράσταση, βρισκόμαστε προς το παρόν σε πολύ αρχικό στάδιο. Αυτό, όμως, που μπορώ να πω είναι ότι είμαστε όλοι φοβερά ενθουσιασμένοι με το κείμενο της Κάριλ Τσέρτσιλ και έχουμε μεγάλη όρεξη να δούμε πού θα μας οδηγήσει.
Με έναν συμπαίκτη σου ηθοποιό μπορεί να χρειαστεί να γίνετε και λίγο συνένοχοι;
* Βεβαίως! Υπάρχουν πράγματα που μοιραζόμαστε οι ηθοποιοί επί σκηνής, στα οποία δεν έχει πρόσβαση το κοινό. Πολλές φορές, συμφωνούμε από κοινού κάτι, το οποίο συνειδητά δεν αποκαλύπτουμε στον θεατή. Εκεί βρίσκεται και το πραγματικό ενδιαφέρον για μένα, ότι ο καθένας μπορεί να κάνει τις δικές του προεκτάσεις, άσχετα με το τι εμείς εννοούμε κυριολεκτικά.
Έχει τύχει ποτέ να σε αναστατώσει ένα κείμενο τόσο ώστε να θέλεις να το παρουσιάσεις στη σκηνή;
* Ναι, και αυτό μου το όνειρο δεν έχει πραγματοποιηθεί ακόμη. Είχα αναστατωθεί από θαυμασμό όταν διάβασα τις «Μύγες» του Σαρτρ. Από τότε, με κυνηγάει αυτή μου επιθυμία, να το ανεβάσω κάποια μέρα.
Το θέατρο σήμερα ποιες ανάγκες σου καλύπτει;
* Με κάποιο παράξενο τρόπο, συνδέεται με εκείνη τη συνειδητοποίηση που είχα στα εφτά μου, ότι υπάρχω. Είναι μια τέχνη που μελετάει και δημιουργεί ζωή, και η δουλειά του ηθοποιού είναι εν μέρει να κάνει πράγματα που δεν υπάρχουν, να υπάρξουν.
Η επικοινωνία είναι βασικός παράγοντας σε μια θεατρική δουλειά;
* Το πιο σημαντικό πράγμα ώστε να έχει νόημα μια θεατρική παραγωγή, είναι να έχουν συνεννοηθεί πλήρως οι συντελεστές που την αποτελούν. Και αυτό είναι ζητούμενο καθ’ όλη τη διάρκεια των προβών, αλλά και των παραστάσεων. Αν, παράδειγμα, δεν υπάρχει σωστή επικοινωνία ανάμεσα στους ηθοποιούς ή, ακόμα χειρότερα, ανάμεσα στον σκηνοθέτη και τους ηθοποιούς, τότε ο καθένας καταλήγει να κάνει ό,τι νομίζει, χωρίς να υπάρχει σύμπνοια στο τι ακριβώς είναι αυτό που δημιουργείται.
Από τις παραστάσεις που έχεις παίξει μέχρι τώρα ποια έχεις αγαπήσει πιο πολύ;
* Έχω μεγάλη αδυναμία στην πρώτη μας δουλειά με τους C. for Circus το 2014, το «Κάτι διαφορετικό». Ήταν μια πολύ ειλικρινής προσπάθεια να δημιουργήσουμε κάτι όλοι μαζί και, σε συνδυασμό με την πλήρη άγνοια κινδύνου που μας χαρακτήριζε τότε, ήταν η πρώτη φορά που αισθάνθηκα πώς είναι να φτιάχνεις κάτι που θέλεις να το δουν και άλλοι.
Τι θεωρείς ευλογία για έναν καλλιτέχνη;
* Να συναντήσει ανθρώπους που τον αισθάνονται και τους αισθάνεται. Ανθρώπους με τους οποίους μοιράζεται τους φόβους, τις ανάγκες και τα όνειρά του.
Παρατηρείς τους ανθρώπους όταν φεύγουν από μια παράσταση που παίζεις;
* Έχει πολύ ενδιαφέρον να παρατηρείς το κοινό ύστερα από παράσταση. Ο καθένας το αντιμετωπίζει με πολύ διαφορετικό τρόπο αν και, φυσικά, έχει σημασία ποια είναι η εκάστοτε παράσταση. Υπάρχουν, όμως, δύο κατηγορίες που μου κάνουν πάντα εντύπωση και μάλιστα είναι αντίθετες μεταξύ τους. Υπάρχουν εκείνοι που επιστρέφουν αμέσως στην πραγματική ζωή, σηκώνονται εύκολα από τη θέση τους και μιλούν κατευθείαν στον διπλανό τους. Και υπάρχουν και εκείνοι που έχουν χαθεί στις σκέψεις τους, δεν κουνιούνται αμέσως και μένουν σιωπηλοί για λίγη ώρα.
Τι θα ήθελες να πεις για τον έρωτα και την αγάπη;
* Αισθάνομαι ότι ο έρωτας λείπει από τη σύγχρονη ζωή. Δεν είμαστε αρκετά ερωτευμένοι, όχι μόνο με κάποιον άνθρωπο, αλλά και με κάτι το οποίο κάνουμε και μας εκφράζει. Οι ρυθμοί της ζωής είναι τέτοιοι, που μας στραγγίζουν από τη ζωτική μας ενέργεια. Ο έρωτας και η αγάπη είναι αντίδοτα σε αυτό, είναι ένας τρόπος να γεμίζουμε ενέργεια αντί να τη σπαταλάμε ανούσια εδώ και εκεί.
Πώς εξηγείς το γεγονός ότι υπάρχουν ταλαντούχοι και ιδιοφυείς άνθρωποι στον χώρο της τέχνης οι οποίοι καταλήγουν πολύ συχνά να γίνονται αυτοκαταστροφικοί;
* Δεν είναι τυχαίο ότι η κατάθλιψη συμβαίνει στατιστικά πολύ συχνότερα σε ανθρώπους με υψηλή νοημοσύνη. Συχνά, οι άνθρωποι χανόμαστε στην καθημερινότητά μας και δεν έχουμε αντίληψη της ζωής μακροσκοπικά. Ένας καλλιτέχνης υποχρεούται να αναρωτιέται και να αμφισβητεί συνεχώς τη ζωή του και τη ζωή της κοινωνίας στην οποία υπάρχει. Οι μεγάλοι καλλιτέχνες έχουν, πιστεύω, από τη φύση τους, μεγαλύτερη ευαισθησία προς τα πράγματα και άρα, επηρεάζονται βαθύτερα από τις εκάστοτε εξωτερικές συνθήκες.
Τι έχεις διαβάσει τώρα τελευταία και σε συγκίνησε;
* Διάβασα πρόσφατα το «Έξι νύχτες στην Ακρόπολη» του Σεφέρη. Δεν είχα ξαναδιαβάσει διήγημά του και μου άρεσε πολύ που αναφέρει δρόμους και διαδρομές μέσα στην Αθήνα, δρόμους απ’ τους οποίους περνάω κι εγώ.
Ποιοι καλλιτέχνες και δημιουργοί είναι οι αγαπημένοι σου;
* Με αφορμή τον θάνατο του αγαπημένου Terry Jones, θα ήθελα να αναφέρω πόσο πολύ αγαπώ τους Monty Python. Βρίσκω τη φιλοσοφία τους σε σχέση με την τέχνη, τη ζωή και τον θάνατο πραγματικά αφοπλιστική.
Πώς θα χαρακτήριζες τον τρόπο που φέρονται οι Έλληνες στα ζώα, και δη στα αδέσποτα;
* Θέλω να πιστεύω ότι υπάρχει μια κάποια ευαισθητοποίηση σε σχέση με αυτό το θέμα τα τελευταία χρόνια. Χαίρομαι, γιατί βλέπω συχνά αδέσποτες γάτες που έχουν το χαρακτηριστικό αυτί, που σημαίνει ότι έχουν στειρωθεί.
Πώς είναι η δική σχέση σου με τα ζώα; Έχεις στο σπίτι κάποιο ζωάκι;
* Από μικρή ήθελα σκύλο, αλλά, δεδομένου ότι πάντα έμενα σε διαμέρισμα, πλέον καταλαβαίνω γιατί οι γονείς μου δεν υπέκυψαν ποτέ σε αυτήν μου την επιθυμία. Είχα, όμως, για πολλά χρόνια γάτες στο σπίτι μου. Αυτή τη στιγμή, έχω δύο τις οποίες, όμως, έχει υιοθετήσει πια ο πατέρας μου.
∼ Στις φωτογραφίες, σκηνές από τον “Εραστή”: Χρύσα Κοτταράκου – Κωνσταντίνος Παράσης
***
