To κυρίαρχο χρώμα στην αύρα του θα μπορούσε να είναι το μενεξεδί. Είναι το χρώμα της ευαισθησίας, του ενστίκτου, της νεανικής σοφίας, της ενόρασης, του οράματος για το μέλλον. Του ταιριάζει απόλυτα. Ο Χάρης Αττώνης γνωρίζει την αξία της δοκιμασίας, όσο και την επώδυνη διαδρομή που οδηγεί στην αποδοχή της ζωής μέσω της αγάπης. Η ερμηνεία του σαν ποτάμι που ρέει. Δίχως όρια. Έχει το άκουσμα της απαλής τζαζ, τη γεύση της ευχάριστης αναμονής και τη μυρωδιά του λεπτού ταμπάκου. Tα όνειρά του σε κερδίζουν. Σαν μαγικά φυλλαράκια οι σαράντα ρόλοι του στο ίδιο έργο. Κομμάτια που με έκπληκτη αγαλλίαση συμμάζεψα. Σε μια βραδινή περιπλάνηση, όταν στο 104 Κέντρο Λόγου και Τέχνης τα βήματά μου με οδήγησαν. Μια παράσταση – πανόραμα, γεμάτη χρώματα, σκιές, βλέμματα, σιωπές, κομψές πινελιές και θαμπές φωνές μιας μοναδικής ερμηνείας. Ο Χάρης Αττώνης σκιαγραφεί περίτεχνα το πορτρέτο μιας εκπληκτικής και παράξενης προσωπικότητας, μιας αντιηρωίδας. Eνός νέου, του Lothar Berfelde, που στην εφηβεία του αποφασίζει να πετάξει τα ανδρικά ρούχα και να αποποιηθεί το όνομά του. Ως ηθοποιός ακολουθεί το καρδιοχτύπι του. Ρισκάρει και το χαίρεται. Εξερευνά τα όριά του και τα ξεπερνά. Πέφτει στο κενό χωρίς αλεξίπτωτο αλλά δεν τσακίζεται. Απεναντίας, τα δυνατά του φτερά τον κάνουν να πετάξει. Ψηλά, με έναν ίλιγγο σεμνής κατάκτησης. Δίνει σάρκα, αναπνοές, οστά και αίμα σ’ έναν άνθρωπο καθημερινό αλλά τόσο διαφορετικό. Ένας μακρύς και δύσκολος μονόλογος, ένας ερμηνευτικός μαραθώνιος είναι το «I Am My Own Wife» («Εγώ είμαι η σύζυγός μου»), που όμως παρακολουθείται… απνευστί. Φίλος ή εχθρός η Charlotte Von Mahlsdorf; Μόνον όταν ξύπνησα το επόμενο πρωί είχε προσδιοριστεί. Τότε που κατάλαβα ότι δεν πρέπει κανείς να φοβάται. Όσο υπάρχει η ανάγκη να αναπνέει. Για όσα ζητά, για όσα πονά, για το ελάχιστο της ευτυχίας, για την καλή συγκυρία, για τη διεκδίκηση. Στα μάτια του Χάρη μικρές φωτιές, λαμπερές σταγόνες αλμυρές, μια συγκίνηση γεμάτη από ανάσες γρήγορες, κοφτές και ζεστές. Το πιο όμορφο χρώμα στη σκέψη μας. Ένα παιδί που παίζει, που νιώθει, που ζει. Δεν φεύγει, δεν χάνεται, σε καθηλώνει. Ταλέντο κι αγάπη θυμίζει.
Διαβάστε τη συνέντευξη.
Τη φωτογράφιση πραγματοποίησε ο Δημήτρης Πιτσάκης.
* Γεννήθηκα κάτω στον Πειραιά, στο λιμάνι –στο Πασαλιμάνι, για την ακρίβεια. Καταγωγές, εκτός του Πειραιά που γεννήθηκε κι ο πατέρας μου, έχω από Χίο και Αρκαδία. Οι αναμνήσεις από την παιδική μου ηλικία πολλές και γλυκόπικρες: ο χωρισμός των γονιών μου, όταν ήμουν 2, 5 χρόνων, οι τσακωμοί και οι εντάσεις, μια γιαγιά – φύλακας άγγελος που υπέφερε από γεροντική άνοια, το κλάμα που έκανα όταν ξεψυχούσε στο κρεβάτι, ο αγώνας της μητέρας μου να μη μας λείψει τίποτα, τα σκληρά ωράρια εργασίας και η φροντίδα της γιαγιάς και των τριών παιδιών της, οι παιδικοί μου φίλοι κι ειδικά η Ματίνα που μεγαλώσαμε σαν αδέρφια και το κρυφτό στη γειτονιά, η αυλή με τις τριανταφυλλιές και τη μεγάλη κούνια, τη μουριά και τα ζώα που κατά καιρούς φιλοξενούσαμε -από γάτες και σκύλους μέχρι αρνιά, χήνες και κουνέλια, το ερειπωμένο σχολείο απέναντι από το πατρικό που χανόμασταν για ώρες στα χαλάσματα, στις αυλές του, την εκκλησία με τον κακότροπο παπα-Στέφανο και τους ξορκισμούς που έκανε σε θεούς και δαίμονες, τις διακοπές στην Κόρινθο, στο σπίτι της θείας, την ντίσκο Σαφάρι, το Πάσχα στη Σαλαμίνα, στο σπίτι του μπαμπά, με τις αδερφές του σαν ηρωίδες από ελληνική ταινία με ομηρικούς καβγάδες, χορούς και φαγοπότια, τα ηλεκτρονικά παιχνίδια, τα λούνα παρκ, το μαλλί της γριάς, τις κούκλες, τα παραμύθια και τα όνειρα για μια ζωή που ήταν για να ‘ρθει…
Πώς προέκυψε η υποκριτική στη ζωή σου;
* Πήγα σε ένα σχολείο που έδινε έμφαση στη δημιουργικότητα: μουσική, θέατρο, χορός, άθληση και πάντα διοργάνωνε μεγάλες γιορτές και παραστάσεις που συμμετείχαν όλοι οι μαθητές. Στην πρώτη γυμνασίου είχα και τον πρώτο μου μεγάλο… ρόλο, ως Βλέπυρος στις «Εκκλησιάζουσες» του Αριστοφάνη, όπου παίξαμε στο Κατράκειο Θέατρο και η εμπειρία ήταν σοκαριστική και συνάμα υπέροχη. Παράλληλα, συμμετείχα στη χορωδία του γυμνασίου, με μια μουσικό που με παρότρυνε να το συνεχίσω και να σπουδάσω τραγούδι, μαζί με το πιάνο που έκανα από μικρός. Έτσι, στο τέλος του λυκείου έφυγα για την Αγγλία, για σπουδές μουσικού θεάτρου. Το μιούζικαλ ήταν η πρώτη μεγάλη μου αγάπη και καθώς σπούδαζα άρχιζα σιγά σιγά να ανακαλύπτω τη σπουδαιότητα τού να καλλιεργείς τα εκφραστικά σου μέσα και το πόσο απαραίτητα και συγγενικά ήταν μεταξύ τους ο χορός, το τραγούδι και η υποκριτική. Στην Ελλάδα συνέχισα με σπουδές θεάτρου και ενώ έκανα μαθήματα χορού και τραγουδιού –που συνεχίζω, κατά διαστήματα, μέχρι και σήμερα και μου πήρε πολύ καιρό ώστε να νιώσω «έτοιμος» και να δηλώσω ηθοποιός. Πάντως, για μένα υποκριτική είναι το σύνολο τον μέσων που χρησιμοποιείς για να μεταφέρεις ένα συναίσθημα, μια εικόνα, μια κατάσταση και δεν μπορώ ούτε θέλω να διαχωρίσω κανένα από τα μέρη που προανέφερα.
Ποιους ανθρώπους συμβουλεύεσαι για τη δουλειά σου;
* Είμαι πολύ επικοινωνιακός άνθρωπος και πάντα ρωτώ τη συμβουλή κοντινών φίλων ή συνεργατών, ακόμα και της οικογένειάς μου. Ωστόσο, πολύ χρήσιμες συμβουλές μου έχουν δώσει και άνθρωποι που γνωρίζω ελάχιστα και σκύβουν πάνω από τη δουλειά μου με διακριτικό ενδιαφέρον και αμερόληπτα. Στο πέρασμα των χρόνων, όμως, μαθαίνω ότι ο πρώτος σύμβουλος πρέπει να παραμένει ο εαυτός μας. Όχι εγωιστικά μα σε επίπεδο αυτογνωσίας. Αλίμονο αν δεν ξέραμε τι είναι καλό για μας, τι θέλουμε να επιτύχουμε και να εξαρτιόταν πάντα η απόφασή μας από τη γνώμη των άλλων.
Μίλησέ μου για την παράστασή σου. Πώς επελέγη το συγκεκριμένο έργο; Γιατί διάλεξες να παρουσιάσεις ένα τόσο δύσκολο έργο, για έναν ηθοποιό και με τόσους πολλούς ρόλους.
* Η επιλογή ήταν του σκηνοθέτη και μεταφραστή του έργου, Ιωσήφ Βαρδάκη, τον οποίον και γνώριζα χρόνια. Μάλιστα, είχε υπάρξει και καθηγητής μου όταν είχα μόλις γυρίσει από την Αγγλία. Δεν είχε όμως τύχει ποτέ να συνεργαστούμε και όταν μου έκανε την πρόταση, δεν ήξερα αν το εννοούσε πραγματικά. Το έργο, από την περιγραφή του και μόνο μου φάνηκε πολύ ενδιαφέρον και με την εμψύχωση του Ιωσήφ, τον οποίο και εμπιστευόμουν πολύ αλλά και θαύμαζα, ένιωσα πως είχε έρθει η στιγμή να βουτήξω στα βαθιά. Το ρίσκο ήταν μεγάλο αλλά ήμουν σίγουρος για τη δουλειά μας και αυτό δεν ήταν ματαιοδοξία. Ξέρετε, έρχεται αυτή η στιγμή στη ζωή μας που νιώθεις ότι πρέπει να βουτήξεις στο κενό χωρίς αλεξίπτωτο και ή θα βγάλεις φτερά και θα πετάξεις ψηλά ή θα τσακιστείς στο έδαφος. Είχε φτάσει λοιπόν η ώρα για μένα να θέσω σε εφαρμογή όλη μου την εμπειρία και όλα όσα είχα μάθει τόσα χρόνια σε δουλειά και μαθήματα. Δε φοβήθηκα ούτε μια στιγμή. Το έβλεπα σαν πρόκληση και ήξερα πως δεν είχαμε όλες τις πιθανότητες με το μέρος μας. Είχαμε όμως αγάπη και πίστη για τη δουλειά μας και ο ένας για τον άλλον και συνεργάτες που ήταν έτοιμοι κι αυτοί να μας ακολουθήσουν. Και νομίζω δικαιωθήκαμε.
Ο κεντρικός ρόλος που υποδύεσαι, τι συμβολίζει;
* Η Σαρλότε φον Μάλσντορφ είναι μια αντι-ηρωίδα. Ένας καθημερινός, «διαφορετικός» άνθρωπος, που αποφασίζει να ζήσει τη ζωή της όπως εκείνη επιλέγει, κόντρα στη σκληρή πραγματικότητα που διαμορφώνεται γύρω της. Αποδεικνύει πως η θέληση για ζωή μπορεί να νικήσει κάθε εμπόδιο ή τουλάχιστον να το προσπεράσει. Ακόμα και σε εποχές που δεν είναι εύκολο να παραμείνεις ο εαυτός σου, μπορείς να φτιάξεις μια πραγματικότητα ονείρου και να την κατοικείς. Γιατί όλοι μας έχουμε δικαίωμα στο όνειρο και ποιος έχει το δικαίωμα να μας το στερεί; Είναι σίγουρα ένα αμφιλεγόμενο πρόσωπο μα εγώ θα ήθελα να τη βλέπω ως έναν άνθρωπο που θέλησε να επιζήσει, δεν παραιτήθηκε, αγωνίστηκε για την οικογένεια και τους φίλους της ακόμα και αν στο τέλος έμεινε μόνη, κυνηγημένη και ίσως αδικημένη.
Ποια σκέψη σε εμψυχώνει;
* Ότι και αύριο θα έχω κάτι να κάνω, θα έχω ανθρώπους που αγαπάω στη ζωή μου, θα είμαι ίσως απαραίτητος στη ζωή κάποιων.
“Έχουμε την τέχνη για να μην πεθάνουμε από την αλήθεια”, έλεγε ο Νίτσε. Πώς το σχολιάζεις;
* Μάλλον τώρα είναι επίκαιρο όσο ποτέ. Κανένας πόλεμος, καμία κρίση δεν μπορεί να επηρεάσει την καλλιτεχνική δημιουργία. Παρόλο που συχνά ακούω για την πολυτέλεια του να δημιουργείς σε χαλεπούς καιρούς, δε συμφωνώ καθόλου με αυτήν την τάση αποκαθήλωσης της ανάγκης του ανθρώπου για πνευματική και καλλιτεχνική έκφραση. Και δεν είναι μόνο θέμα έκφρασης μα πρόκειται για την ίδια την ανάγκη της φύσης, της ιδιοσυγκρασίας μας, να απογυμνώνουμε τα όσα βιώνουμε, όσα μας απασχολούν και με έντεχνο τρόπο να τα αναπαράγουμε, να τα αφομοιώνουμε, να τα κατανοούμε. Διότι, μπορεί να είμαστε πολιτικά όντα, σύμφωνα με τον Αριστοτέλη, αλλά ο ίδιος πάλι πρότεινε ότι σκοπός της τέχνης δεν είναι να αναπαραστήσει την εξωτερική εμφάνιση των πραγμάτων, αλλά την εσωτερική τους σημασία. Άρα, ενώ η τέχνη μπορεί να είναι μια διέξοδος από την αλήθεια, την πραγματικότητα, ταυτόχρονα είναι και ο τρόπος να επιστρέφεις σε αυτήν. Για μένα είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής, είναι η ίδια η ζωή. Μακάρι η παιδεία μας να επέτρεπε μια πιο κοντινή προσέγγιση στη λειτουργία της και να μην ήταν τυχαία η αντάμωση με την τέχνη στη ζωή μας.
Η δημιουργία είναι ένας τρόπος να διατηρήσει ο άνθρωπος τη συνείδησή του;
* Θα χρησιμοποιήσω πάλι το λόγο του Αριστοτέλη: «Πάντες άνθρωποι του ειδέναι ορέγονται φύσει» (σ.σ.: Όλοι οι άνθρωποι είμαστε φτιαγμένοι από τη φύση για να επιδιώκουμε τη γνώση). Για μένα η δημιουργία και η γνώση είναι αλληλένδετες έννοιες και η φύση μας είναι μια συνειδητή πορεία προς την κατάκτηση του αγνώστου και την καλλιέργεια του πνεύματός μας. Συχνά βέβαια η δημιουργία βλέπουμε ότι εκπροσωπείται από ανθρώπους που νιώθεις ότι δεν έχουν επαφή με την πραγματικότητα και με τη χρήση είτε ουσιών είτε ανούσιων, κατ’ εμέ, μέσων καταφεύγουν σε εκστατικές ή ακραίες μεθόδους έκφρασης. Για μένα η δημιουργία απαιτεί τεχνική και γνώση και προϋποθέτει σαφώς μια ενσυνείδητη κατάσταση. Όλα τα άλλα μπορώ να τα δεχτώ, απλώς δε με αφορούν.
Η αγάπη είναι τέχνη;
* Σαφώς. Και η τέχνη (θα έπρεπε να) είναι αγάπη.
Αν έφτιαχνες μια δική σου λίστα με “εργαλεία” κατάλληλα για την αντιμετώπιση κάθε είδους δύσκολης κατάστασης, ποια θα ήταν τα πιο βασικά από αυτά τα εργαλεία;
* Προσπαθώ να αντιμετωπίζω κάθε κατάσταση με υπομονή και χιούμορ, με ψυχραιμία και αγάπη. Ωστόσο, επειδή είμαστε άνθρωποι με αδυναμίες, δε νομίζω ότι τα καταφέρνω πάντα και το ίδιο αποτελεσματικά. Το βασικό είναι να διατηρείς την αλήθεια σου και να αφήνεις το περιθώριο λάθους, σε σένα και στους άλλους. Και ακόμα και όταν μπορεί να συμβεί κάτι μοιραίο, να έχεις την εντιμότητα να λες συγγνώμη, να δέχεσαι τη συγγνώμη και το κυριότερο να κάνεις διάλογο. Η επικοινωνία, νομίζω, είναι το μέγιστο χάρισμα με τις περισσότερες επιπλοκές.
Ποιο θεωρείς το κύριο χαρακτηριστικό της δύναμης του ανθρώπου;
* Το χαμόγελό του. Και όχι, δεν το λέω γλυκανάλατα. Ξύπνα μια μέρα και δέξου ότι ο κόσμος φτιάχτηκε με χαμόγελο και του χρωστάς να ανταποδώσεις. Θα δεις πώς όλα ομορφαίνουν γύρω σου. Ακόμα και η ασχήμια που δεν επέλεξες ποτέ σου να κατοικείς.
Και της αδυναμίας του;
* Τα πάθη όταν γίνονται πρωταγωνιστές της ζωής του.
Πότε θαυμάζεις και τι θαυμάζεις;
* Θαυμάζω την ευγένεια, την αγάπη, τη φύση, το ταλέντο, τη μουσική, τη σοφία που όλα φτιάχτηκαν, τον παραλογισμό τους και όχι, δε θεωρώ τίποτα αυτονόητο, τίποτα δεδομένο, πάντα νιώθω δέος μπρος στο θαύμα του να ζεις.
Η τέχνη του ηθοποιού είναι μια διαισθητική τέχνη, εμποτισμένη από τις εμπειρίες του;
* Σαφώς και είναι μια διαισθητική τέχνη, σαφώς και έχει να κάνει με τις εμπειρίες του και εν μέρει συμφωνώ με το σπουδαίο Ίαν Μακ Kέλεν που λέει πως δε φοίτησε ποτέ του σε σχολή και αρνείται να υπηρετήσει όποια μέθοδο υποκριτικής, να μπει σε στερεότυπα. Για μένα, ωστόσο, όπως είπα και πιο πριν, το θέατρο είναι σπουδή, απαιτεί σκληρή δουλειά. Όπως ο κλασικός ή ο σύγχρονος χορευτής είναι αδιανόητο να χορέψει αν δεν έχουν βγάλει φουσκάλες τα πόδια του στα μαθήματα, όπως ο πιανίστας δεν μπορεί να παίξει την Ενάτη αν δεν έχει μάθει καν τις κλίμακες, με τον ίδιο τρόπο και ο ηθοποιός, που κάνει την πιο σύνθετη τέχνη, αλίμονο αν δεν εξασκούσε τα εκφραστικά του μέσα. Όσο χάρισμα και αν του έδωσε η φύση, ο Θεός, οι γονείς ή σε ό, τι πιστεύει, η εξέλιξη, κατ’ εμέ, έρχεται από την καλλιέργεια. Μόνον έτσι μαθαίνεις να σέβεσαι τον εαυτό σου, τους συνεργάτες σου, το κοινό και την τέχνη που εκπροσωπείς.
Η φοίτηση σε δραματική σχολή σε κάνει ηθοποιό;
* Αναλόγως τη σχολή. Όταν μιλάμε για σχολές που οι καθηγητές διδάσκουν τεχνικές στους μαθητές και δε μιλούν για τις εμπειρίες της ζωής τους, τότε ναι. Είναι μια προπόνηση για τη σκληρή αρένα εκεί έξω. Φοβάμαι ότι επαναλαμβάνομαι μα δυστυχώς η παιδεία στην Ελλάδα είναι τόσο πενιχρή, τόσο γενική και περίπου, που το θέατρο δεν ξεφεύγει από αυτήν την κατάρα. Εύχομαι η αγάπη των νέων ηθοποιών για τη δουλειά τους να αλλάξει την κατάσταση.
Τι αποτελεί πρόκληση για σένα και τι σε φοβίζει;
* Η ίδια η πραγματικότητα που ζούμε τα τελευταία χρόνια είναι και πρόκληση αλλά και με φοβίζει την ίδια στιγμή. Είναι φορές που λέω ότι δε θα το βάλω κάτω, θα αγωνιστώ, θα προτείνω, θα ανοίξω το δρόμο για μένα και για όσους πιστέψουν στο ίδιο όραμα με μένα, θα ηγηθώ, θα κάνω σεμνά τη δουλειά μου και αυτή από μόνη της θα σταθεί ικανή να αλλάξει τα δεδομένα και μετά λέω ποιος νομίζω ότι είμαι που νιώθω ότι θα αλλάξω τον κόσμο και με πιάνει φόβος και δεν ξέρω αν αύριο θα μπορώ να συνεχίσω να ονειρεύομαι. Οι περισσότεροι άνθρωποι γύρω μου είναι σε απογοήτευση, απομόνωση, εγκαταλείπουν τη χώρα. Όλα αυτά ναι, με φοβίζουν. Το μέλλον είναι και πρόκληση και φόβος. Μα πότε δεν ήταν; Απλώς, για την ώρα, δε βλέπουμε κανένα φως και κανένα τούνελ. Αυτό, εύχομαι να αλλάξει, ή σωστότερα, να το αλλάξουμε σύντομα.
Είσαι καλλιτέχνης. Τι γίνεται με το βιοπορισμό και τους κατ’ ανάγκην συμβιβασμούς που καλείται να κάνει σήμερα ένας νέος καλλιτέχνης;
* Δε θα ξεχάσω ποτέ τα λόγια της μητέρας μου: «Ε, δε βλέπεις ότι δε σε θέλει; Τι το προσπαθείς; Δεν κάνεις τηλεόραση, δε σε ξέρει ο κόσμος. Μάλλον δεν είσαι αρκετά καλός, κάνε κάτι άλλο επιτέλους!». Τότε είχα στενοχωρηθεί πολύ, ύστερα από μια σειρά σημαντικών δουλειών στο θέατρο και ατυχών συμβάντων και αντιεπαγγελματικών συνθηκών και δεν μπορούσα να ακούσω καθαρά τι εννοούσε. Μα η αλήθεια παραμένει μέχρι και σήμερα. Όταν δεν προέρχεσαι από ένα εύπορο ή, ακόμα καλύτερα, καλλιτεχνικό περιβάλλον και όλες τις πόρτες πρέπει να τις ανοίξεις μόνος σου, είναι σχεδόν παράλογο να νομίζεις ότι θα πετύχεις και παράλληλα θα βιοποριστείς από το θέατρο. Και όταν δεν είσαι διατεθειμένος να κάνεις και καμία παραχώρηση, ναι, τότε αυτό είναι ουτοπία. Έχουν δει πολλά τα μάτια μου και έχω βρεθεί στο παρελθόν σε αρκετές δύσκολες στιγμές που έπρεπε να επιλέξω. Είμαι περήφανος παρ’ όλα αυτά για τις επιλογές μου, ακόμα και αν αυτές δε με απογείωσαν σε δημοτικότητα. Δεν ήταν ποτέ αυτό το ζητούμενό μου, εξάλλου. Όσο για το οικονομικό, ναι, πρέπει να το έχεις με κάποιο τρόπο λυμένο. Δεν είναι τυχαίο, εξάλλου, το αστείο με τους ηθοποιούς και τα μπαρ. Γι’ αυτό μάλλον υπάρχουν σε περίσσεια οι ηθοποιοί και τα μπαρ στην Ελλάδα.
Ποιοι είναι οι αγαπημένοι σου συγγραφείς;
* Εκτός από αρκετούς κλασικούς, αναζητώ νέους που να τους λατρέψω και να κάνουμε θέατρο παρέα. Δέχομαι προτάσεις.
Ποιους ρόλους ονειρεύεσαι να ερμηνεύσεις;
* Εκτός από τον Πουκ, που είναι αυτός που ακόμα κάνω σε κάποια ακρόαση αν μου ζητηθεί και έχω λαχτάρα κάποια στιγμή πριν από τη μέση ηλικία να τον υποδυθώ και στη σκηνή, ισχύει το ίδιο με την προηγούμενη ερώτηση.
Υπάρχουν στιγμές που μπορεί να χάσεις το κουράγιο σου;
* Αρκετές αλλά μαθαίνω όλο και περισσότερο να το ελέγχω. Είναι στιγμές που φρικάρω με την καθημερινότητα, με το χάος εκεί έξω σε όλες του τις μορφές, από την αγένεια του περιπτερά και του ταξιτζή, μέχρι τον όλεθρο στις δημόσιες υπηρεσίες και το κράτος – απολίθωμα που νιώθεις ότι η μόνη του λειτουργία είναι ο παραλογισμός και η κατάχρηση κάθε εξουσίας εις βάρος της νοημοσύνης και της βιωσιμότητάς μας.
Η καθημερινότητά μας έχει πολιτισμό;
* Θα μπορούσε να έχει και κατ’ εμέ θα έπρεπε να έχει μα λυπάμαι όταν δεν το επιλέγουμε. Είναι τόσο λεπτές οι ισορροπίες του πολιτισμού από το χάος και τη ζούγκλα και νιώθω πως εμείς τόσο ατσούμπαλα κινούμαστε από το ένα άκρο στο άλλο. Όχι, δεν είναι όλα για πέταμα, απλώς απορώ πώς αντέχουμε, πώς καταδεχόμαστε να ζούμε σε μια τόσο αποδομημένη κοινωνία και να αφήνουμε την πιθανότητα αναδόμησής της στις ορέξεις και τα συμφέροντα άλλων ή στην ίδια την τύχη.
Ποια είναι η αγαπημένη ασχολία του ελεύθερου χρόνου σου;
* Να ακούω μουσική και να τραγουδάω (να διαβάζω, να μαγειρεύω, να τρώω, να περπατάω, να κοιτάζω τον ουρανό, να ονειροπολώ).
Ποιο τραγούδι σιγοτραγουδάς συνήθως;
* Οτιδήποτε, με αφορμή ή χωρίς. Πιάνω τον εαυτό μου να τραγουδάει πράγματα που έχω να ακούσω από παιδί, για παράδειγμα, ή πράγματα αυτοσχέδια που μου έρχονται εκείνη τη στιγμή.
Ποια είναι τα επόμενα θεατρικά σου σχέδια;
* Ακόμα σκέφτομαι και συζητάω, διαβάζω και παραμιλάω. Τίποτα συγκεκριμένο, ελπίζω σύντομα να έχω μια πιο σαφή εικόνα, αν και δεν μπορώ να πω ότι δε με αγχώνει η όλη κατάσταση, ότι δε σκέφτομαι ακόμα και το να φύγω κι εγώ, όπως τόσοι άλλοι. Ελπίζω αυτό που θα προκύψει να είναι τόσο ισχυρό ώστε να μην έχω καμία αμφιβολία για τη ματαίωση όποιου πιθανού ταξιδιού.
Ποια είναι η σχέση σου με τα ζώα; Έχεις κατοικίδιο;
* Δεν ξέρω πώς θα ήταν ο κόσμος μας χωρίς τα ζώα και λυπάμαι πραγματικά με τη συμπεριφορά μας προς αυτά. Ακόμα και η ύπαρξη αδέσποτων φανερώνει το πόσο σκληροί μπορούμε να γίνουμε, πόσο απάνθρωποι. Από παιδί είχα κατοικίδια, πρόσφατα είχα ένα γάτο, το Φρίξο, που δυστυχώς σε μια βόλτα του τον σκότωσε μηχανάκι εν ώρα σούζας. Για την ώρα απολαμβάνω τα κατοικίδια φίλων και της ανιψιάς μου και σύντομα, με το που θα αλλάξω σπίτι, στη ζωή μου θα μπει πάλι μια νέα αγάπη.
* Το cat is art ευχαριστεί τον Δημήτρη Πιτσάκη για τη φωτογράφιση.
* H φωτογράφιση έγινε στους χώρους του Booze Cooperativa, Κολοκοτρώνη 57, Αθήνα.
