Της Ειρήνης Αϊβαλιώτου
Άραγε μεταμορφώθηκε για τις ανάγκες του ρόλου, χωρίς να θυμίζει σε τίποτα τον εαυτό της ή μήπως μετέφερε ατόφια την έντονη ιδιοσυγκρασία της στην ηρωίδα που υποδυόταν; Αναρωτιόμουν. Τελικώς δεν θέλησα να το αναλύσω. Αυτό που ήξερα ήταν πως ήμουν συνεπαρμένη. Η Φωτεινή Μπαξεβάνη είναι από τις.. φωτεινές εκείνες περιπτώσεις των ηθοποιών που δεν μπορείς να τους αντισταθείς. Για τη δοτικότητά τους, για τον αυθορμητισμό τους, για τη δυναμική τους. Η ρωμαλέα κι αγέρωχη φωνή της δεν θα σου τρυπήσει το τύμπανο αλλά θα φτάσει κατευθείαν στην καρδιά σου και θα σε κατακτήσει. Την είδα σ’ ένα κατάμεστο θέατρο να μαγεύει ένα κοινό χιλίων και πλέον ατόμων. Υποδυόταν την εμβληματική Λωξάντρα, τη Λωξάντρα της ελληνικής ψυχής μας. Τη μανούλα, την άμια (θεία), τη γιαγιά, τη νενέκα, τη συγγενή που θα συντρέξει και θα συμπαρασταθεί. Περίπου τρεις ώρες αργότερα την είδα ξανά, αυτή τη φορά στα παρασκήνια, μπροστά σε μια ατέλειωτη ουρά συγκινημένων θεατών αλλά και συναδέλφων της, που περίμεναν υπομονετικά για να τη συγχαρούν. Τότε σκέφτηκα: αν αυτή δεν είναι η ανταμοιβή του καλλιτέχνη, τότε ποια είναι; Αλλά τίποτα δεν είναι τυχαίο. Γιατί η Φωτεινή Μπαξεβάνη δουλεύει παιδιόθεν για να γίνει αυτό που είναι σήμερα. Σπουδές στο πιάνο, στο κλασικό τραγούδι και στη σύνθεση. Αριστούχος της σχολής του Εθνικού αλλά και υποψήφια σκηνοθέτις για τα Off Broadway Awards, παρακαλώ. Ζωντανή, ευχάριστη, λεοντόκαρδη, με τη δίψα της χαράς και της αισιοδοξίας. Ας κρατήσω την ανάσα μου, όμως. Τέλος η φλυαρία. Η Φωτεινή – Λωξάντρα στρώνει τραπέζι, φέρνει καλκάνια και ντολμάδες, χαμογελά, μπορεί και να τα χαλάσουμε για λίγο, τότε θα μου γυρίσει την πλάτη. Έτσι είναι αυτά, για! Σοφή, ενστικτώδης, πηγαία. Η αυλαία ανοίγει, το φαγητό περιμένει, ο ίσκιος της προστατευτικός εμφανίζεται στη σκηνή, μυρωδιά δυόσμου και οικειότητας, γεύση από αμπελόφυλλο και συγκίνηση. Η Φωτεινή, η Λωξάντρα που φύλαγε τα πλεμόνια για τις γάτες, δίνει συνέντευξη στο cat is art.
Διαβάστε τη.
* Ο παππούς μου ήταν από την Κωνσταντινούπολη…
Εκεί είχε γεννηθεί. Εξ ου και το όνομά μας Μπαξεβάνη. Προέρχεται από την τουρκική λέξη μπαξές και σημαίνει ο άνθρωπος που καλλιεργεί κήπους, περιβόλια. (Στη φωτογραφία, Φωτεινή Μπαξεβάνη – Λωξάντρα, Μαρία Καραμήτρη – Ζωίτσα / Πλοπλό).
* Από την παιδική μου ηλικία…
Θυμάμαι παιχνίδια και πολλές ανέμελες στιγμές. Γεννήθηκα στην Καλλιθέα αλλά μεγάλωσα στην άπλα της Παλλήνης. Σε περιβάλλον ελεύθερο και ανοιχτό.
* Από μικρή σπούδαζα μουσική…
Στη συνέχεια, τελειώνοντας το λύκειο κι αφού συμμετείχα στις θεατρικές ομάδες και στις συναυλίες του Πνευματικού Κέντρου της Παλλήνης, έδωσα εξετάσεις στη δραματική σχολή, πέρασα και κατόπιν το ένα έφερε το άλλο. Μόλις τελείωσα τη σχολή άρχισα να δουλεύω και ως ηθοποιός και ως μουσικός. Υπήρξε μια συνεχής ροή κι από τότε βρίσκομαι σταθερά σ’ αυτό το χώρο.
* Δεν με συμβούλεψε κανείς…
Να ακολουθήσω αυτό το δρόμο, το δρόμο της τέχνης, απλώς μέσα από τις δραστηριότητες του σχολείου ουσιαστικά ξεκίνησε η αγάπη μου γι’ αυτήν. Από κάποια φιλόλογο. Από τις σχολικές παραστάσεις που ανεβάζαμε και από τη συνεχή καλλιτεχνική δραστηριότητα στη ζωή μου.
* Όλοι οι καθηγητές μου στη σχολή του Εθνικού Θεάτρου…
Ήταν πολύ αξιόλογοι και μας γέμιζαν ερεθίσματα, μας έδιναν κίνητρα για καλλιτεχνική δημιουργία.
* Πιστεύω πως από ένα σημείο και ύστερα…
Είναι και θέμα προσωπικής δουλειάς. Δηλαδή στις σχολές μπορεί να παίρνεις τις βασικές γνώσεις και κάποια παρότρυνση ή κάποιο έναυσμα, το πόσο θα εμβαθύνεις όμως εξαρτάται και από το ιδιαίτερο ενδιαφέρον που θα επιδείξεις. Σε όλους τους τομείς βεβαίως η σχολή του Εθνικού είχε πολύ δυνατούς καθηγητές που πιστεύω ότι μας καθοδήγησαν σωστά.
* Είμαι μουσικός…
Που γράφω μουσική για το θέατρο, τον κινηματογράφο και την τηλεόραση. Δεν συνθέτω για δισκογραφία ή τραγούδια. Επομένως και οι τρεις ιδιότητές μου, ηθοποιός – σκηνοθέτις – μουσικός, έχουν να κάνουν με το χώρο του θεάτρου. (Δεξιά, η Φωτεινή Μπαξεβάνη ως Λωξάντρα).
* Η σκηνοθεσία…
Είναι μια δραστηριότητα που προέκυψε τα τελευταία χρόνια, παρόλο που υπήρξα στο παρελθόν βοηθός πολλών σκηνοθετών.
* Το πρώτο που θα απαντούσα…
Αν με ρωτούσαν τι επαγγέλλομαι, είναι αυτό στο οποίο έχω μέχρι στιγμής τη μεγαλύτερη δραστηριότητα. Δηλαδή είμαι ηθοποιός και συνθέτης.
* Καθετί ωραίο και στην τέχνη και στη ζωή με γοητεύει…
Γενικά είμαι παρατηρητικός άνθρωπος. Μου αρέσουν πολύ τα εικαστικά, ο χορός αλλά κι όλες οι τέχνες. Πιστεύω ότι από όλες τις τέχνες έχεις να κερδίσεις. Εξάλλου ο χώρος στον οποίο εργάζομαι είναι πολύτεχνος. Είναι απαραίτητη η ενασχόληση με όλες τις τέχνες γιατί σου ανοίγουν ορίζοντες στη δική σου τέχνη. Και στο θέατρο και στον κινηματογράφο συνεργάζοσαι με πολλές τέχνες για να προκύψει ένα ενιαίο αποτέλεσμα.
* Από τη ζωή αντλείς ερεθίσματα για να παίξεις…
Το θεωρώ απαραίτητο λοιπόν ο ηθοποιός και ο καλλιτέχνης γενικότερα να παρατηρούν. Είναι αυτονόητο. Δεν μπορείς να κάνεις πράγματα τα οποία να αφορούν τον υπόλοιπο κόσμο και να μην παρατηρείς. Να είσαι κλεισμένος σ’ ένα δωμάτιο. Γιατί όλα αυτά που δημιουργούμε, τα κάνουμε για τον κόσμο. Οπότε σιγά σιγά η παρατήρηση γίνεται αυτόματα.
* Από την εποχή που ήμουν στη σχολή…
Όταν με ρωτούσαν τι θέλω να παίξω δεν είχα να απαντήσω κάτι συγκεκριμένο. Αυτό που με ενδιαφέρει πρωτίστως είναι ό, τι μου δίνεται η ευκαιρία να παίξω, να εμβαθύνω σ’ αυτό και να παίξω καλά. Αυτό περισσότερο με τραβάει, παρά να σκέπτομαι σε όλη μου τη ζωή να υποδυθώ κάποιο ρόλο. Δηλαδή με ενδιαφέρει αυτό που θα έρθει κάθε φορά, να ασχοληθώ μ’ αυτό και να ταξιδέψω μ’ αυτό.
* Στη δουλειά του ηθοποιού…
Η οποία είναι μια δευτερογενής δημιουργία και δεν εξαρτάται από σένα, μιας και πάντα κάποιος άλλος είναι αυτός που ξεκινάει και στη συνέχεια έρχεται κι ο ηθοποιός, είναι μεγάλη η σημασία των καλών συνεργατών. (Αριστερά, με τον Γιώργο Αρμένη στις πρόβες για την παράσταση του ΚΘΒΕ “Μικρά Διονύσια”).
* Όλα τα είδη θεάτρου είναι δύσκολα…
Κάθε είδος χρειάζεται πολλή δουλειά. Για μένα δεν υπάρχει εύκολο είδος.
* Είναι μεγάλη η διαφορά της θεατρικής…
Από την κινηματογραφική υποκριτική. Τελείως διαφορετική τεχνική. Πολλές φορές βλέπουμε ηθοποιούς που είναι καλοί στο θέατρο και δεν «γράφουν» στο πανί, όπως λένε οι κινηματογραφιστές στη γλώσσα τους. Και το αντίστροφο μπορεί να συμβεί. Μου αρέσει πάρα πολύ η διαδικασία του κινηματογράφου ως υποκριτική. Αγαπώ τον κινηματογράφο. Είναι άλλη η λειτουργία του. Μπορείς ως ηθοποιός να παίξεις με πολύ πιο λεπτές αποχρώσεις, να δώσεις εσωτερικότητα. Μια σύσπαση του προσώπου, ένα βλέμμα, και το παραμικρό ακόμα, σημαίνουν κάτι γιατί ο φακός είναι πολύ κοντά. Στο θέατρο είναι άλλες οι απαιτήσεις και τόσο μικρά πράγματα δεν γράφουν στη σκηνή.
* Η Λωξάντρα είναι…
Ένας πάρα πολύ σπουδαίος ρόλος και μεγάλη πρόκληση για μένα. Έγινε μια εξαιρετική διασκευή από τον Άκη Δήμου πάνω στο πασίγνωστο και αγαπημένο στον κόσμο βιβλίο της Μαρίας Ιορδανίδου. Η Λωξάνδρα είναι μια γυναίκα – σύμβολο. Ήταν μεγάλη μου χαρά και μεγάλη μου τιμή που την υποδύθηκα, πόσω μάλλον που με σκηνοθέτησε ο Σωτήρης Χατζάκης, που είναι ένας μεγάλος σκηνοθέτης. Ήταν αξιόλογη εμπειρία για μένα και γιατί ήταν το βιβλίο της Μαρίας Ιορδανίδου και γιατί έγινε υπό τη σκέπη του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος που είναι σημαντικό θέατρο. Όλες οι συγκυρίες ήταν ονειρεμένες.
* Κανείς δεν έχει τη συνταγή της επιτυχίας…
Γι’ αυτό ό, τι συνέβη με τη Λωξάντρα ήταν πολύ ευχάριστο. Η αυθόρμητη ανταπόκριση του κόσμου στην παράστασή μας μάς έκανε όλους τους συντελεστές να νιώσουμε μεγάλη ικανοποίηση.
* Είμαι πολύ θετικός άνθρωπος…
Ακόμα και μέσα σ’ αυτή τη μαυρίλα που ζούμε. Αυτό είναι κάτι κοινό που έχω με τη Λωξάντρα.
* Κι εγώ επίσης σαν τη Λωξάντρα…
Αγαπώ την τέχνη της μαγειρικής και είμαι από τις γυναίκες που μαγειρεύουν.
* Το απρόσμενο…
Η ανατροπή είναι αυτά που μπορούν να με κάνουν να γελάσω αυθόρμητα. Ακόμα κι όταν ακούω ανέκδοτα, μ’ αρέσουν αυτά που έχουν έναν αιφνιδιασμό και με κάνουν και γελώ.
* Η μοναξιά…
Η ανημπόρια, οι δυσκολίες της ζωής, οι ασθένειες που ταλαιπωρούν τον κόσμο με θλίβουν. Όλα αυτά που είναι πάνω από τις δυνάμεις μας, που δεν τα ελέγχουμε.
* Μακάρι να ήταν στο χέρι μας…
Να μετατρέψουμε το πρόσωπο της κρίσης σε θετικό. Οι εξελίξεις είναι καθημερινές, ακούγονται διάφορα σενάρια και το γεγονός ότι δεν γνωρίζουμε ακριβώς τι έχει συμβεί, τι θα συμβεί, αυτή η αβεβαιότητα μάς φέρνει σε αδύναμη θέση. Το χειρότερο είναι η ανασφάλεια που αισθανόμαστε. Είναι μπερδεμένα τα πράγματα, τίποτα δεν είναι καθαρό για το τι θα συμβεί στο μέλλον. Τίποτα δεν είναι ξεκάθαρο και μ’ όλα αυτά που έχουν συμβεί όλοι έχουμε γίνει καχύποπτοι, δεν μπορούμε να εμπιστευτούμε πια. Κατά καιρούς έχουμε ακούσει υποσχέσεις που δεν επαληθεύτηκαν ποτέ.
* Η τύχη στο θέατρο…
Όσον αφορά τη σταδιοδρομία, παίζει ένα μικρό ρόλο. Από κει και πέρα εγώ είμαι υπέρ της δουλειάς. Ο ηθοποιός που έχει πραγματικό ενδιαφέρον και μεράκι και δουλεύει συνεχώς και αναπτύσσει την τέχνη του έχει συνέχεια. Μέσα από τη δουλειά γίνονται οι γνωριμίες. Μέσα από δουλειά, από αποτέλεσμα, από συνεργασίες προκύπτουν και γνωριμίες. Σε άλλου είδους γνωριμίες δεν πιστεύω.
* Έχω κάνει φίλους στο θέατρο…
Εμείς σε κάθε παράσταση γινόμαστε και μια καινούργια οικογένεια. Είμαστε μια ομάδα ανθρώπων που, είτε έχουμε ξαναδουλέψει μαζί είτε όχι, είμαστε πάρα πολλές ώρες την ημέρα κοντά και φυσικά μέσα στη δουλειά μας δεν μπορείς να κρυφτείς, φαίνεται και ο χαρακτήρας και η προσωπικότητα του ανθρώπου. Είναι πολύ ξεκάθαρα αυτά, επομένως γνωρίζεσαι με τον άλλο καλά. Με κάποιους ταιριάζεις, με κάποιους άλλους όχι. Μετά πηγαίνεις σε μια καινούργια ομάδα, σε μια καινούργια οικογένεια αλλά κάποιοι μένουν φίλοι. Έτσι έχω κάνει πολλούς φίλους όλα αυτά τα χρόνια.
* Έχω φίλους κι εκτός δουλειάς…
Από τα παιδικά μου χρόνια, άλλοι επίσης είναι φίλοι από τη σχολή. Είναι ωραίο να αντέχουν οι φιλίες στο χρόνο.
* Το γεγονός ότι ο ηθοποιός…
Κρίνεται σε κάθε παράσταση που δίνει είναι πιεστικό. Αν θες να κάνεις καλά και έντιμα τη δουλειά σου είναι ψυχοφθόρο γιατί σε οποιαδήποτε προσωπική κατάσταση κι αν βρίσκεσαι καλείσαι κάθε βράδυ, πολλές φορές και για δύο παραστάσεις, να καταθέσεις κομμάτια της ψυχής σου και να είσαι παρών. Αυτό πολλές φορές, ειδικά όταν συμβαίνουν δυσάρεστα γεγονότα στη ζωή σου, είναι δύσκολο. Από την άλλη το θέατρο είναι ένας τρόπος να ταξιδέψεις μέσα από την παράσταση που είσαι και να ξεφύγεις για λίγο από μια πραγματικότητα που ζεις.
* Όλα εξαρτώνται από μας…
Εμείς δημιουργούμε τις συνθήκες για την ποιότητα της ζωής μας. Από κει και πέρα βέβαια επηρεαζόμαστε πάρα πολύ κι από άλλους παράγοντες, όπως τα χρήματα, οι απαιτήσεις της ζωής. Ή θα το παλέψουμε όμως ή θα αφεθούμε στην κατάσταση. Αυτές οι δύο είναι οι επιλογές. Σαφώς τώρα τελευταία έχουν δυσκολέψει τα πράγματα αλλά, πώς να το κάνουμε, η ελπίδα πεθαίνει τελευταία. Αν εγκαταλείψεις, δεν θα υπάρξει αποτέλεσμα. (Αριστερά, κατά τη διάρκεια των δοκιμών για τα “Μικρά Διονύσια”).
* Τώρα είμαι σε πρόβες για την παράσταση «Μικρά Διονύσια»…
Είναι μια επετειακή παράσταση για τα 50 χρόνια του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος. Η σκηνοθεσία είναι του Γιάννη Ρήγα και του Γρηγόρη Καραντινάκη. Υποδύομαι τρεις ρόλους, την Ελένη, τη Λυσιστράτη και τη Γριά από τον “Πλούτο” του Αριστοφάνη. Πρόκειται για ένα σπονδυλωτό έργο με αποσπάσματα από τραγωδίες και κωμωδίες. Θα ξεκινήσουμε στις 14 και 15 Ιουλίου από το Θέατρο Δάσους στη Θεσσαλονίκη. Η διανομή έχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον γιατί λαμβάνουν μέρος εκλεκτοί συνάδελφοι. (Σ.σ.: Όλοι οι συντελεστές αναφέρονται στο τέλος του κειμένου).
* Το χειμώνα…
Θα είμαι πάλι στο Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος. Θα κάνουμε για ένα μήνα επανάληψη της Λωξάντρας. Κατόπιν θα σκηνοθετήσω, για το ΚΘΒΕ, την “Ντενεκεδούπολη” της Ευγενίας Φακίνου. Επίσης θα παίξω “Μαντάμ Σουσού” του Δημήτρη Ψαθά. (Στη φωτογραφία, Χρήστος Νίνης / Δημητρός, Φωτεινή Μπαξεβάνη / Λωξάντρα).
* Αγαπώ όλα τα ζώα…
Έχω ένα σκύλο. Πάντα είχα σκυλιά. Φροντίζω πάρα πολύ τα αδέσποτα και ως μονάδα κι εγώ κάνω ό, τι μπορώ για την ευημερία των ζώων.
“Μικρά Διονύσια”
Συντελεστές:
Σύνθεση κειμένων: Κ.Χ. Μύρης. Σκηνοθεσία: Γιάννης Ρήγας – Γρηγόρης Καραντινάκης. Σκηνικά: Λίλη Πεζανού. Κοστούμια: Έρση Δρίνη. Μουσική: Γιώργος Χριστιανάκης. Χορογραφία: Κώστας Γεράρδος. Φωτισμοί: Αντρέας Μπέλλης. Μουσική Διδασκαλία: Νίκος Βουδούρης. Βoηθός Σκηνοθέτη: Κάρολος Αρμένης. Βοηθός Ενδυματολόγου: Κλεοπάτρα Αλαγιόγλου. Βίντεο: Γιάννης Πειραλής, Άντα Λιάκου. Οργάνωση Παραγωγής: Ροδή Στεφανίδου.
Πρωταγωνιστούν: Γιώργος Αρμένης (Φροντιστής, Οιδίπους επί Κολωνώ, Χρεμύλος, Αλλαντοπώλης), Λάζαρος Γεωργακόπουλος (Προμηθέας, Ορέστης), Γιάννης Καλατζόπουλος (Φύλακας), Μαρία Καραμήτρη (Ηλέκτρα), Ταμίλλα Κουλίεβα (Ηλέκτρα, Μυρρίνη), Δημήτρης Κολοβός (Αίας), Λίνα Λαμπράκη (Εκάβη), Σοφία Λάππου (Πραξαγόρα), Γιάννης Μαλλούχος (Φρύγας), Φωτεινή Μπαξεβάνη (Ελένη, Λυσιστράτη, Γριά), Αλεξάνδρα Σακελλαροπούλου (Κασσάνδρα, Κλυταιμνήστρα), Κώστας Σαντάς (Κινησίας), Βασίλης Σπυρόπουλος (‘Αγγελος), Χρίστος Στυλιανού (Νέος), Νίκος Ψαρράς (Ορέστης, Ετεοκλής).
Χορός: Ιορδάνης Αϊβάζογλου, Πάνος Αργυριάδης, Λουκία Βασιλείου, Δημήτρης Διακοσάββας, Χρύσα Ζαφειριάδου, Μαρία Καραμήτρη, Γιάννης Καραούλης, Δημήτρης Καρτόκης, Γιώργος Κολοβός, Έρρικα Μπίγιου, Χρήστος Παπαδημητρίου, Χάρης Παπαδόπουλος, Μαριάννα Παπασάββα, Εύη Σαρμή, Χρίστος Στυλιανού, Αμαλία Ταταρέα, Χρύσα Τουμανίδου, Αντιγόνη Φρυδά.
Τη Φωτεινή Μπαξεβάνη μπορούμε να την δούμε στα
«Παράνομα φιλιά – Κόκκινα φανάρια»
Πρεμιέρα 17 Δεκεμβρίου 2014.
Σκηνοθεσία: Νίκος Μαστοράκης.
Τους ρόλους ερμηνεύουν με αλφαβητική σειρά οι: Διαμαντής Καραναστάσης, Κώστας Κοράκης, Αθηνά Μαξίμου, Καίτη Μανωλιδάκη, Μαρσέλα Λένα, Ελισάβετ Μουτάφη, Φωτεινή Μπαξεβάνη, Γιώργος Παπανδρέου, Νίκη Σερέτη, Αιμίλιος Χειλάκης.
Κοστούμια Kωνσταντίνος Ζαμάνης. Φωτισμοί Σάκης Μπιρμπίλης. Βοηθός σκηνοθέτη η Δήμητρα Βαμβακάρη. Φωτογραφίες Κανάρης Τσίγκανος.
Δημοτικό Θέατρο Πειραιά
Ηρώων Πολυτεχνείου 32, Πειραιάς
Πληροφορίες – κρατήσεις
Ταμείο 210-414.33.10
