22.7 C
Athens
Παρασκευή 29 Μαρτίου 2024

Άτομα με Ειδικές Ανάγκες ή Άτομα με Αναπηρία; Μη φοβάστε να πείτε τη λέξη αναπηρία

Όμως εκείνο το ηλίθιο παιδί που γελούσαμε μαζί του
Έρχεται τώρα τις νύχτες γερασμένο.
«Πώς έγινες έτσι», του λέω.
«Εσύ όταν πέθανες ήσουν σχεδόν παιδί».
«Δε γελάνε πια μαζί μου» μου λέει. […]

[…] «Έκανα να φύγω, αλλά στην πάροδο είδα το μουγκό παιδί,
Είχε ακουμπήσει στον τοίχο κι έκλαιγε,
Και τώρα πάνω στον τοίχο ήταν ένα μικρό φωτισμένο παρεκκλήσιο».

(Τάσος Λειβαδίτης, 1995:842, Η λέξη)

ΑμεΑ σημαίνει Άτομα με Αναπηρία, όχι Άτομα με Ειδικές Ανάγκες (εκείνο γράφεται ΑμΕΑ). Βάσει της ανάλυσης και σύνθεσης δεδομένων από έρευνες, προκύπτει ότι στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ο αριθμός των ατόμων με αναπηρίες ανέρχεται σε 37 εκατομμύρια άτομα, αριθμός που αντιστοιχεί στο 10% του πληθυσμού.

Στην Ελλάδα, ο αριθμός των ατόμων με αναπηρίες, υπολογίζεται περίπου στο 1 εκατομμύριο. Επίσημη απογραφή δεν υπάρχει, τα στοιχεία στηρίζονται σε ποσοστά της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας και των επίσημων φορέων του κράτους. Σημαντικό ποσοστό αυτού του πληθυσμού (35%) διαμένει στην Αττική. Στην περίπτωση δε που υπολογίσουμε και τις δομές φιλοξενίας και φροντίδας ατόμων με αναπηρίες, η συγκέντρωση στην Αττική ανέρχεται στο 50%. Η πλειονότητα των ατόμων με αναπηρίες είναι άτομα με νοητική στέρηση. Στο μεγαλύτερο ποσοστό τους, με βάση τα δεδομένα, κατοικούν στις μεγάλες αστικές πόλεις, δεδομένου ότι εκεί λειτουργούν Ειδικά Σχολεία (Νηπιαγωγεία, Δημοτικά), Κέντρα προκατάρτισης, εργαστήρια, Υπηρεσίες Κοινωνικών Παροχών, Φορείς Πρόνοιας, Ιατροπαιδαγωγικές υπηρεσίες, Νοσοκομεία κ.λπ.

Αναπηρία είναι ο περιορισμός της κοινής δραστηριότητας λόγου, έργου ή άμεσης αντίληψης λόγω σωματικής ή πνευματικής βλάβης ενός ανθρώπου. Διακρίνουμε τους σωματικά ανάπηρους και τους διανοητικά ανάπηρους. Η αναπηρία γενικά διακρίνεται σε ολική και μερική καθώς και σε σωματική και διανοητική.

Ολική αναπηρία

Η παντελής απώλεια της όρασης και στα δύο μάτια
Η ολοκληρωτική γενική μετατραυματική παράλυση
Η απώλεια των άνω άκρων, των χεριών.
Ο ακρωτηριασμός και των δύο μηρών ή κνημών.
Η αφασία.
Η παραπληγία.
Η ψυχοπάθεια, προερχόμενη από τραύμα στο κεφάλι.
Η «προϊούσα κινητική αταξία», ύστερα από τραύμα
Η απώλεια ενός άκρου και η αχρήστευση του άλλου

Μερική αναπηρία

Η μερική αναπηρία έχει ελαφρότερο χαρακτήρα και κυμαίνεται σε ποσοστά αναπηρίας.

Πιστοποίηση αναπηρίας

Στην Ελλάδα, ο αρμόδιος κρατικός φορέας για την πιστοποίηση της αναπηρίας (σε ποσοστό επί τοις εκατό %) είναι τα ΚΕ.Π.Α. (Κέντρα Πιστοποίησης Αναπηρίας). Οι ασθενείς μπορούν να αποκτήσουν διάφορα δικαιώματα εφόσον τους αποδοθεί ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον 67%, όπως φοροαπαλλαγή, δωρεάν μετακινήσεις με τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, εκπτώσεις σε πολιτιστικά δρώμενα, θέση στάθμευσης αναπήρου, αναπηρικό όχημα και άλλα.

Έως το 2020 το ένα πέμπτο του πληθυσμού της ΕΕ αναμένεται να έχει κάποια μορφή αναπηρίας. Η ΕΕ και τα κράτη – μέλη της έχουν δεσμευθεί να βελτιώσουν την κοινωνική και οικονομική κατάσταση των ατόμων με αναπηρίες, με βάση τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ και τη Συνθήκη για τη λειτουργία της ΕΕ.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση και όλα τα κράτη – μέλη της είναι συμβαλλόμενα μέρη της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρίες (UNCRPD). Η σημαντική αυτή συνθήκη τέθηκε σε ισχύ για την ΕΕ τον Ιανουάριο 2011 και αποτέλεσε τη βάση της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την αναπηρία 2010-2020.

Το αναπηρικό κίνημα, σύμφωνα με την Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία, έχει τη μόνιμη και σταθερή υποχρέωση να αναδεικνύει διαρκώς και ουσιαστικά τα ζητήματα που απασχολούν τα άτομα με αναπηρία, χρόνιες παθήσεις και τις οικογένειές τους. Βασική και θεμελιώδης Αρχή του αναπηρικού κινήματος στην Ελλάδα, στην Ευρώπη και σε ολόκληρο τον κόσμο το «Τίποτα για τα άτομα με αναπηρία χωρίς τα άτομα με αναπηρία» είναι και αυτό που εμείς πρέπει να εγγυούμεθα στην ελληνική κοινωνία: ότι το αναπηρικό κίνημα θα είναι πρωτοπόρος, πρωτεργάτης και πρωταγωνιστής στο να εισάγονται στη χώρα καινοτόμες ιδέες, νέες προσεγγίσεις και νέες πολιτικές για τα άτομα με αναπηρία.

Είναι γνωστό ότι η Ε.Σ.Α.μεΑ. έχει πρωτοστατήσει στην προώθηση της προσβασιμότητας στο διαδίκτυο και στην ηλεκτρονική προσβασιμότητα. Βάσει της Διεθνούς Σύμβασης του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία (άρθρο 9) και του Συντάγματος της Ελλάδας η προσβασιμότητα είναι θεμελιώδες δικαίωμα για Όλους. Συνεπώς η προσβασιμότητα στις τεχνολογίες της πληροφορικής και της επικοινωνίας θα έπρεπε να θεωρείται δεδομένη: για την ομαλή, ισότιμη και πλήρη ένταξη των ατόμων με αναπηρία στην επαγγελματική, οικονομική και πολιτιστική ζωή. Όμως αυτό δεν συμβαίνει. Τα 2/3 των δημόσιων ιστοσελίδων στην Ευρώπη και ένα πολύ μεγαλύτερο ποσοστό των ελληνικών απέχουν πολύ από το να είναι προσβάσιμες.

Η σημασία του ίδιου του διαδικτύου στη ζωή του σύγχρονου ανθρώπου δεν έχει ακόμη μετρηθεί ικανοποιητικά μιας και διαρκώς εξελίσσεται και μεταλλάσσεται – είναι όμως σίγουρο ότι πρέπει να είναι προσβάσιμο σε όλους και στα άτομα με αναπηρία, ώστε να ωφεληθούν στο μέγιστο από τις δυνατότητές του. Υπάρχει σαφώς ο τομέας της ενημέρωσης, της πληροφόρησης, της επικοινωνίας – πολύ σημαντικός στόχος πρέπει να είναι και η ταυτόχρονη ενδυνάμωση του κύρους και της παρεμβατικής δραστηριότητας του αναπηρικού κινήματος, καθώς και η ενδυνάμωση της ίδιας της δομής και της λειτουργίας των φορέων του αναπηρικού κινήματος και εν τέλει των ίδιων των ατόμων με αναπηρία.

ΚΛΙΚ ΕΔΩ

Η ανημπόρια / Κατερίνα Αγγελάκη – Ρουκ

Παντοδύναμη αισθανόμουνα όλη μου τη ζωή αν κι

είχα γεννηθεί ανάπηρη. Τώρα βήμα δεν μπορώ να κάνω

χωρίς στήριγμα. Μου κόβεται η ανάσα όσο να

‘ρθει η βοήθεια, αλλά μαζί με πνίγει και μια αίσθηση

δουλείας’ δούλος είμαι των ανθρώπων, αφού θα πρέπει

να δεχτώ τους οποιουσδήποτε όρους τους για να

επιζήσω. Ό,τι συμβαίνει ξαφνικά, σε φέρνει στην πιο

σκληρή πραγματικότητα. Η μέρα έρχεται χωρίς όνειρα,

χωρίς σχέδια, φεύγει βιαστική κι έρχεται η νύχτα

χωρίς φεγγάρι και άστρα. Εγώ δε φεύγω. Όσο μπορώ,

με το πιο δύσκολο τραύμα, το τραύμα της ανημπόριας, θα επιζήσω.

 

 

Γιατί πρέπει να λες Άτομα με Αναπηρία και όχι άτομα με ειδικές ανάγκες!

Γιατί τα άτομα με αναπηρία το προτιμούν.
Αυτός από μόνος του θα έπρεπε να είναι ο ένας και μοναδικός λόγος που χρειάζεσαι. Γονείς παιδιών με σύνδρομο Down είχαν ξεκινήσει μια καμπάνια ώστε να σταματήσει ο χαρακτηρισμός καθυστερημένο για τα παιδιά τους. Ανεξάρτητα με το ποιο είναι το νόημα ή πώς μπορεί να το εννοεί κάποιος. Ζήτησαν από όλους να σταματήσουν να διαδίδουν τη λέξη, που μόνο προσβλητική ακούγεται, όπως και να την εκφέρεις.

Ενήλικες με αναπηρίες ζητούν επίσης να χρησιμοποιείς τη λέξη αναπηρία και όχι ειδικές ανάγκες όταν αναφέρεσαι στην αναπηρία. Οι άνθρωποι με αναπηρίες θα έπρεπε να ελέγχουν και να αποφασίζουν τη συζήτηση γύρω από τις αναπηρίες τους. Όπως και τη γλώσσα, το λεξιλόγιο που χρησιμοποιείται για να τη χαρακτηρίσει. Όχι οι γονείς τους.

Το παιδί με φάσμα αυτισμού, με σύνδρομο Down, με εγκεφαλική παράλυση, με κώφωση, με δυσλεξία, με τύφλωση, με μυϊκή δυστροφία θεωρείται ένα παιδί με αναπηρία. Σε αυτές και σε ακόμα περισσότερες καταστάσεις, τα άτομα που ανήκουν σε αυτές τις κοινότητες ομάδων, αναγνωρίζουν τους εαυτούς τους ως ανάπηροι. Στην πλειονότητά τους αν τους ρωτήσεις ή αν μιλήσεις μαζί τους, θα σου πουν φτάνει. Φτάνει με τις λέξεις καθυστερημένο και ειδική ανάγκη!

Ο όρος ειδικές ανάγκες, σαν εκπαιδευτικός όρος είναι απαρχαιωμένος.
Πολλοί νομίζουν πως με την ανάλογη ορολογία θα γίνουν πιο σαφείς περί του φαινομένου της αναπηρίας. Ότι έτσι θα εξηγήσουν καλύτερα μια κατάσταση ενός ατόμου με συγκεκριμένες μαθησιακές δυσκολίες.

Λάθος! Όλα σχετίζονται με την αναπηρία. Αυτή που έχει το κάθε πρόσωπο και αυτή που περιγράφει μια συγκεκριμένη κατάσταση. Εξαρτάται από την ασθένειά του, τη φυσική και νοητική κατάσταση και ποια είναι η πιθανή εξέλιξή της. Τα παιδιά που χρειάζονται ειδικά βοηθήματα εκμάθησης στο σχολείο ή τον δάσκαλο-σκιά ή να παρακολουθήσουν μαθήματα σε ειδικό σχολείο, δεν σημαίνει πως έχουν κάποιες ειδικές ανάγκες. Όπως δεν έχουν και υπερφυσικές ικανότητες, όμως αυτό είναι θέμα για άλλο άρθρο.

Το σχολείο, όπως και η κοινωνία μας, για αιώνες είναι φτιαγμένο με έναν τρόπο που αποτρέπει τα παιδιά με αναπηρία να το ακολουθήσουν. Είναι ο λάθος τρόπος που έχει στηθεί το οικοδόμημα μιας σύγχρονης κοινωνίας, χρησιμοποιώντας και ανακυκλώνοντας απαρχαιωμένους τρόπους εκμάθησης. Για όλα τα παιδιά, με ή χωρίς αναπηρία.

Αναγνωρίζουμε χρόνο με το χρόνο, πως το σύστημα πρέπει να αλλάξει. Πως δεν είμαστε όλοι ίδιοι για να μπορούμε να αντεπεξέλθουμε και στα ίδια μαθήματα με τον ίδιο ακριβώς τρόπο. Το σχολείο δεν είναι εργοστάσιο παραγωγής, να βγάζει πανομοιότυπα προϊόντα, κάθε μέρα και για πάντα.

Θα ρωτήσει κάποιος, πώς θα έπρεπε να λέγεται; Αντί να αναφερόμαστε σε ειδικές ανάγκες, πολύ απλά θα μπορούσε να είναι: υπηρεσίες για μαθητές με αναπηρίες. Το λες και το εκφράζεις, ακριβώς ως έχει. Ούτε να χρυσώσουμε το χάπι, ούτε να λέμε κάτι που δεν ισχύει. Μη φοβάστε να πείτε τη λέξη αναπηρία.

Όλες οι άλλες λέξεις μας κάνουν να το σιωπούμε ή να γινόμαστε ο περίγελος της κοινωνίας.
Άτομα με όλες τις ικανότητες, με διαφορετικές ικανότητες, υπερφυσικές ή πολυμήχανες ικανότητες. Αυτές είναι μερικές από τις ορολογίες που αθροίζονται με τον όρο ειδικές ανάγκες. Και όλες δείχνουν μια συμπεριφορά ανωτερότητας και καταδεκτικότητας από όποιον τις χρησιμοποιεί για τα άτομα με αναπηρία.

Και όλες είναι ανακριβείς, εκτός αν θέλεις να μιλήσεις για κάθε ένα άτομο ξεχωριστά σε ολόκληρο τον κόσμο. Που και πάλι, έτσι χάνεις αυτό που προσπαθούσες να κάνεις από την αρχή. Να βάλεις ταμπέλες και ταυτότητες σε ένα κομμάτι του πληθυσμού.

Οι ορολογίες αυτές δημιουργήθηκαν και καθιερώθηκαν από άτομα εκτός της αναπηρικής κοινότητας. Από άτομα που δεν γνωρίζουν τίποτα περί αναπηρίας και δεν έχουν οι ίδιοι κάποια αναπηρία. Δυστυχώς συνεχίστηκαν να χρησιμοποιούνται μέχρι και σήμερα, κυρίως από όσους είναι εκτός. Γιατί μόνον έτσι έμαθαν να εξηγούν την αναπηρία.

Όπως όταν ακούς άνδρες να εξηγούν θέματα που αφορούν καθαρά και μόνο τη γυναίκα και τη φύση της. Όταν ακούς από λευκούς ανθρώπους να εξηγούν τη φύση, τις δυσκολίες και τη ζωή των εγχρώμων ανθρώπων. Αν δεν έχεις μπει, αν δεν έχεις ζήσει με τα παπούτσια του άλλου, πώς ακριβώς μπορείς εσύ να είσαι αυτός που αποφασίζει; Αυτός που καθορίζει πώς θα αποκαλείται το ένα δισεκατομμύριο ανθρώπων που ζει με κάποιου είδους αναπηρία;

Τι σημαίνει η λέξη αναπηρία;

Η λέξη αναπηρία έχει τη ρίζα της στο ρήμα “πηρώ” που σημαίνει “καθιστώ κάποιον μη ικανό, ατελή”. Πήρωσις είναι “η έλλειψη αρτιότητας, δηλ. η μερική ή ολική έλλειψη μέλους, οργάνου ή λειτουργίας”. Το “πηρώ” προέρχεται από το “πήμα” που σημαίνει πόνο, δυστυχία, πάθημα.

“Πήμα και χαρά κυκλούσιν” = Ο πόνος και η χαρά κύκλο κάνουν – Σοφοκλής

Δανειζόμενος την εξήγηση της λέξης αναπηρίας από τον Άγγελο Κουτουμάνο (www.noesi.gr/blog/etymologia) θέλω να κλείσω το άρθρο. Η αναπηρία είναι μια κατάσταση που υπήρχε από καταβολής του κόσμου και θα συνεχίσει να υπάρχει όσο ζει ο άνθρωπος σε αυτόν τον πλανήτη. Σε κάθε γλώσσα η περιγραφή της αναπηρίας στο παρελθόν είχε κυρίως αρνητικό νόημα και μια χροιά από πόνο και δυστυχία. Παρόλο που όλοι είμαστε εν δυνάμει ανάπηροι.

Η κοινωνία μας είναι αυτή που δημιουργεί τις δυσκολίες και οφείλει να τις διορθώσει. Δεν φταίει ο ανάπηρος που δεν μπορεί να ανεβεί στο λεωφορείο αλλά η ελλειπτική κατασκευή του λεωφορείου. Ας μεταμορφώσουμε τον μικρόκοσμό μας και την κοινωνία μας. Ώστε να γίνει ένα φιλικό περιβάλλον προς όλους, ανεξαρτήτου φυσικής και νοητικής κατάστασης. Είναι ευθύνη όλων!

Βογιατζής Ηλίας

Email επικοινωνίας: [email protected]

*Πηγή: Newsitamea.gr

 

  • Αρχική εικόνα: Self-Portrait with the Portrait of Doctor Farill – Frida Kahlo

 

Σχετικά άρθρα

Κυνηγήστε μας

6,398ΥποστηρικτέςΚάντε Like
1,713ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
713ΑκόλουθοιΑκολουθήστε


Τελευταία άρθρα

- Advertisement -