14.7 C
Athens
Τετάρτη 11 Δεκεμβρίου 2024

«Ο Ιωάννου που μας έφερε από τη Μεταπολίτευση τον γαλλικό Μάη, μάς παίρνει τον Μάη από τα χείλη»…

 

Του Βαγγέλη Χερουβείμ

 

Τον καιρό που η Χαμένη Άνοιξη της δεκαετίας του ’60 ξαναείδε το φως του ήλιου, μαζί με τις ελευθερίες και τους αγώνες, ξαναγεννήθηκαν και κάμποσες από τις Τέχνες. Ανάσανε με νέους τρόπους η δημόσια ζωή και οι εκφράσεις της. Πολλά έντυπα πρωτοκυκλοφόρησαν τότε, ή κυκλοφόρησαν για πρώτη φορά ελεύθερα.

 

Ο Γιάννης Ιωάννου, σε σκίτσο του Ηλία Ταμπακέα.

 

Στην κοσμογονία αυτή της μεταπολίτευσης, ο Γιάννης Ιωάννου ήρθε να συνεισφέρει πολύ φως.

Έφερνε μαζί του τα ερωτήματα που είχαν γεννηθεί στο δρόμο και στ’ αμφιθέατρα. Το ριζοσπαστισμό του γαλλικού -και όχι μόνο γαλλικού – Μάη χαραγμένο ήδη στη χωρίς όρια σάτιρα των εντύπων που είχε σπείρει η εξέγερση. Ο Γιάννης Ιωάννου, πριν ακόμα καταλήξει σ’ αυτό τον αναδιπλασιασμό του ονόματός του, ήταν έτοιμος, συγκροτημένος και εφάρμοζε αυτό το νέο ριζοσπαστισμό στα σκίτσα του για την ελληνική πραγματικότητα.
Ξεκινώντας από το «Αντί» και παραμένοντας στο εργαστήρι αυτό για πολλά χρόνια, παράλληλα με τις άλλες του συνεργασίες, συναντιέται με άλλους, λίγο παλιότερους, λίγο νεότερους που είναι ώριμοι, ορμητικοί και αποφασισμένοι ν’ αλλάξουν τη μορφή και τα όρια της πολιτικής σάτιρας στον Τύπο.
Γιάννης Καλαϊτζής και Βαγγέλης Παυλίδης δύο κορυφαία παραδείγματα – για ν’ αναφέρω μόνο εκείνους που χάσαμε τελευταία…
Βήμα, Ποντίκι, Πρώτη, Σχολιαστής, Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, αργότερα Γαλέρα, Athens Voice, Έθνος και Εφημερίδα των Συντακτών, είναι μερικοί σταθμοί του και σίγουρα ξεχνώ κι άλλους.

 

 

Θερμαϊκός.

 

 

 

Ο Γιάννης Ιωάννου έχοντας πάντα σε πρώτο πλάνο το νομιμοφανή αυταρχισμό της κρατικής εξουσίας, τον απολυταρχισμό των κατεστημένων ιεραρχιών της Εκκλησίας, της Δικαιοσύνης, της Ανώτατης Εκπαίδευσης και του Τύπου, παίρνει πάντα θέση στην πλευρά του αδυνάτου. Του εργαζόμενου που είναι ανυπεράσπιστος ακόμα κι από τα συνδικάτα, του πιτσιρικά των καταλήψεων που «έκανε όπισθεν με αποτέλεσμα να συγκρουστεί με το βλήμα που τον ακολουθούσε» κ.λπ. Έχει στο φόντο του μια άψογη αρχιτεκτονική οπτική και με τη θωριά ενός πολιτικότατου πολεοδόμου σχεδιάζει σχολιάζοντας την οικιστική τερατογένεση, τα νέα αστικά αδιέξοδα όπως το νέφος, το κυκλοφοριακό και τις λεγόμενες «φυσικές καταστροφές». Αλλά και τη Μικροαστική Καταστροφή: των πελατειακών σχέσεων, του ατομικού βολέματος, της ανάθεσης και της ευθυνοαποφυγής. Αυτός ο προβληματισμός γεμίζει και τα λευκώματα που εξέδιδε κάθε χρόνο σχεδόν και που αποτελούν ευεργέτημα για όλους εμάς και τις ακόλουθες γενιές. Οι ιδέες που μελανώνουν τα χάρτινα σκηνικά του Ιωάννου δεν διαδηλώνουν μόνο στα «μπαλονάκια» και τις λεζάντες του. Διατρέχουν κάθε λεπτομέρεια του σκίτσου του και κραυγάζουν από κάθε του φωτοσκίαση! Οι συσπάσεις της υποκρισίας και του κυνισμού δεν βγαίνουν μόνο από λεπτομερείς ρεαλιστικές ρυτίδες, στα πρόσωπα των πρωταγωνιστών, πολιτικής ή άλλων θεσμών. Αλλά μέχρι και από την ίδια τους τη βάρβαρη σκιά. Ή από τις παγωμένες και άδειες αίθουσες των μεγάρων.

 

 

Φουρνάρηδες του Πάνορμου.

 

Όμως, αυτά οι περισσότεροι εδώ θα τα ξέρετε βιωματικά. Και αν όχι, θα τα διαβάσετε ή θα τ’ ακούσετε από αρμοδιότερους. Αυτό το ελάχιστο που οφείλουμε εμείς, ως συνάδελφοι του Γιάννη Ιωάννου, είναι κάτι άλλο να καταθέσουμε: Τη μαρτυρία των τυχερών, που τον συναναστράφηκαν. Και που, νεότεροι από κείνον οι περισσότεροι από μας, όταν θελήσαμε να του πούμε κάποια φορά πόσο αποφασιστική ήταν η επίδρασή του στο ν’ αγαπήσουμε το πολιτικό σκίτσο, ακόμα και στον επαγγελματικό μας προσανατολισμό, συναντήσαμε μπροστά μας έναν δάσκαλο έκπληκτο σχεδόν αν όχι δύσπιστο για την τιμή και μάλλον ντροπαλό!

 

Καύσωνας.

 

Έναν δημιουργό που ήταν μέσα του ευχαριστημένος για τη διαδρομή του, αλλά δεν έδειχνε καθόλου να θεωρεί δεδομένη την επιρροή του σε γενιές πιτσιρικάδων του ’80 και του ’90. Που πολλοί απ’ αυτούς έμαθαν Ιστορία και πολιτικοποιήθηκαν από τις σειρές και τα σκίτσα του Ιωάννου.

Πάντα πρόθυμος να εμπλακεί ενεργητικά στις κοινές μας δραστηριότητες. Να σχεδιάζουμε μαζί τις εκθέσεις. Να βασανίζει το μυαλό του στις συναντήσεις μας για να προτείνει κάτι επάξιο για θέμα, να βρει τους καταλληλότερους όρους, τα μέσα και τις σωστές διαδικασίες. Αυστηρός στις αρχές του, συνεπής, ισχυρός στη γνώμη, μα δημοκρατικός κι επιεικής με όλους. Με βεβαιότητες κατασταλαγμένες, αλλά και χαμόγελο, απόσταγμα της συνάντησης με τις μικρές και μεγάλες βεβαιότητες των άλλων της παρέας. Αυτή η μικρομέγαλη συντροφιά της Λέσχης των Γελοιογράφων αισθάνεται σήμερα το Μάη πολύ φθινοπωρινό και γκρίζο.

 

 

Λιανάμος, Εύβοιας.

 

Ο Γιάννης Ιωάννου που μας έφερε από τη Μεταπολίτευση το γαλλικό Μάη και μας χάρισε χιλιάδες χαμόγελα με την Τέχνη του, σήμερα άθελά του μας παίρνει το Μάη από τα χείλη. Όπως έλεγε κι ο ίδιος σ’ ένα χαιρετισμό του στο Γιάννη Καλαϊτζή: «Ο Θεριστής, απόλυτος Άρχοντας, ανέλεγκτος, ανελέητος, είναι κι επιλεκτικός. Διαλέγει τους καλύτερους, τους πολύτιμους, ό,τι λάμπει γύρω μας»…

 

 

Λυκαβηττός.

 

Σε αποχαιρετούμε Γιάννη και σ’ αφήνουμε στην ησυχία σου. Οι περισσότεροι από μας θα πρόσεξαν πως φεύγεις έχοντας στο τσεπάκι σου το μαρκαδοράκι της δουλειάς. Ήδη σε φανταζόμαστε να αποδομείς την απόλυτη εξουσία του Θεριστή. Και μετά, να φτιάχνεις άλλη μια από κείνες τις γαλήνιες ακουαρέλες σου, αυτή τη φορά όμως με φωτεινά τοπία από το Άγνωστο…

 

***

 

*Ο αποχαιρετισμός του Βαγγέλη Χερουβείμ εκ μέρους της Λέσχης Ελλήνων Γελοιογράφων, το Σάββατο 11 Μαΐου 2019.

 

*Εικονογράφηση του κειμένου με τις γαλήνιες ακουαρέλες του Γιάννη Ιωάννου… Στη βασική εικόνα ο Πλατύς Γιαλός στη Σέριφο. Οι λεζάντες δικές του.

Σχετικά άρθρα

Κυνηγήστε μας

6,398ΥποστηρικτέςΚάντε Like
1,713ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
713ΑκόλουθοιΑκολουθήστε


Τελευταία άρθρα

- Advertisement -