Του Παναγιώτη Μήλα
[email protected]
Χρόνια παρακολουθούμε θέατρο σε μικρές και μεγάλες σκηνές, από εμπορικούς και εναλλακτικούς θιάσους, από έμπειρους και από νέους ηθοποιούς. Χρόνια παρακολουθούμε κινηματογράφο όλων των σχολών, όλων των ειδών, όλων των κινημάτων. Χρόνια διαβάζουμε κείμενα από συγγραφείς όλων των ρευμάτων. Πάντα έχουμε ένα πρόβλημα με τη φαντασία μας που τρέχει. Ενώ απολαμβάνουμε μια παράσταση, μια ταινία, ένα βιβλίο, από εκεί και πέρα αρχίζει το μαρτύριό μας όταν προσπαθούμε να φανταστούμε και να συνθέσουμε την όποια πιθανή συνέχεια του έργου που χαρήκαμε.
Τουλάχιστον εμένα αυτό το μαρτύριο πάντα με βασάνιζε. Τι έγινε αφού διάβασα την τελευταία σελίδα του βιβλίου; Όταν έπεσε η αυλαία, τι έγινε με την πρωταγωνίστρια; Πέφτουν οι τίτλοι τέλους, ανάβουν τα φώτα στην αίθουσα κι εγώ σκέπτομαι πού βρίσκεται τώρα ο «Πρωτάρης» και η «Λολίτα», ο κύριος Ριπλέι, ο Ρικ από το «Καζαμπλάνκα». Υπάρχει περίπτωση τελικά να σώθηκαν ο Τζακ και η Ρόουζ στο ναυάγιο του “Τιτανικού”;
Παρόμοια ερωτήματα και για ήρωες βιβλίων και για ήρωες θεατρικών έργων. Το μαρτύριό μου συνεχίστηκε και φέτος όταν είδα στο θέατρο “Vault” την «Πνιγμονή» του Δημήτρη Καρατζιά. Ο συγγραφέας μετέφερε στην ανατολική Τουρκία σε μια δική του εκδοχή «Το Σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα». Η παράσταση αυτή (που συνεχίζεται στο “Vault” μέχρι και την 1η Ιουνίου) μου θύμισε το κλασικό έργο του Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα και τη φοβερή και τραγική οικογένεια της Μπερνάρντα.
Η πονεμένη φαμίλια
Πάντα ήθελα να μάθω τη συνέχεια. Να μάθω τι έγινε σε αυτή την πονεμένη φαμίλια. Και να που το μαρτύριό μου ήρθε να το απαλύνει και το διαγράψει η πραγματική Μαρτύριο. Η παρεξηγημένη Μαρτύριο, τριάντα χρόνια μετά το θάνατο της μικρότερης αδελφής της Αντέλα, σπάει τη σιωπή της και ξετυλίγει αργά και βασανιστικά το κουβάρι των τύψεων και των ενοχών που την καταδιώκουν. Επισκέπτεται ξανά τον τόπο και το χρόνο του εγκλήματος, αναπαριστά, βήμα βήμα, τα γεγονότα και αναζητά την κάθαρση μέσα από ένα επώδυνο ταξίδι μνήμης.
Τριάντα χρόνια μετά το τραγικό γεγονός που σφραγίζει το φινάλε του κλασικού αριστουργήματος του Λόρκα, “Το Σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα”, συναντάμε τη Μαρτύριο πάνω από το νεκροκρέβατο της μητέρας της. Μοναδική απόγονος της «καταραμένης οικογένειας», άγρυπνος φύλακας ενός σκοτεινού μυστικού και ηθική αυτουργός μιας αυτοκτονίας με αίμα αδελφικό, η Μαρτύριο έχει καταδικαστεί να ζει κλεισμένη σ’ ένα σπίτι, βυθισμένο σε μια θάλασσα πένθους, όπου οι φωνές και οι ανάσες αντηχούν ακόμα, το μυαλό παίζει περίεργα παιχνίδια, οι τύψεις κρατούν τα βλέφαρα ανοιχτά και την ψυχή ανήσυχη.
Πρόκειται για μια φανταστική συνέχεια της ιστορίας των Άλμπα που προσφέρει τη δυνατότητα μιας πολυπόθητης εξιλέωσης, μιας αναγκαίας εξομολόγησης μέσα από την υποκειμενική αφήγηση της κεντρικής του ηρωίδας. Στο σκοτεινό σπίτι της οικογένειας, το οποίο έχει πλέον αποκτήσει μυθικές διαστάσεις για τους κατοίκους της κλειστής κοινωνίας, η απροσδόκητη «εισβολή» μιας νεαρής κοπέλας γίνεται η αφορμή να ανοίξει το επτασφράγιστο κουτί της Πανδώρας, που θα παρασύρει τελικά και τις δύο σε μια δίνη επιστροφής στο παρελθόν, ξαναζωντανεύοντας στιγμές και πρόσωπα που «ξεκολλάνε» από τους τοίχους του σπιτιού, και ξεχύνονται ορμητικά στο παρόν αποκαλύπτοντας μυστικά και ψέματα, καταπιεσμένα ένστικτα, και απαγορευμένα πάθη.
Η παράσταση
Τα φώτα σβήνουν, μια υποβλητική μουσική δημιουργεί το δικό της σκηνικό. Μια μουσική (Μάνος Αντωνιάδης) που ακόμη κι αν δεν έχεις δει ποτέ «Το Σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα» νιώθεις πως το ξέρεις. Νιώθεις πως η ιστορία αυτή σου είναι γνωστή. Ακόμη κι αν δεν ξέρεις τίποτα και μόνο η βαριά ανάσα από το νεκροκρέβατο αρκεί για να σε φέρει μέσα στην ιστορία. Το σκηνικό (Αριάδνη Βοζάνη) στο σκοτεινό δωμάτιο, μια καρέκλα, στο πάτωμα απλωμένο ένα σκούρο πράσινο ύφασμα, κινείται και μετακινείται δημιουργώντας αλλεπάλληλα κύματα αγωνίας ενώ το «παιχνίδι» με τα φώτα (Βαγγέλης Μούντριχας) παίζει τον δικό του καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη του έργου. Το κείμενο (Δημήτρης Καρατζιάς) ήταν αυτό ακριβώς που περίμενα. Η συνέχεια της ιστορίας. Η εξήγηση για ό, τι συνέβη στην Οικογένεια τα τελευταία τριάντα χρόνια. Η απάντηση σε όλες τις απορίες που είχα για την Αντέλα. Για τη σκηνοθεσία (Λίλλυ Μελεμέ) δεν μπορώ να πω κάτι. Δεν μπορώ να είμαι αντικειμενικός, αν και το προσπάθησα. Αυτό που ξέρω είναι πως η μηχανή του χρόνου της Μελεμέ, με μετέφερε με τρόπο μαγικό και με βοήθησε να ζήσω ξανά τις σκληρές, μαύρες στιγμές αυτής της οικογένειας. Όμως η σκηνοθέτιδα αποφάσισε να βάλει πολύχρωμες πινελιές στον κατάμαυρο πίνακα που είχαμε μπροστά μας. Πολύχρωμες πινελιές απαραίτητες για να μας μεταφέρουν στη νέα εποχή που εξελισσόταν με πρωταγωνίστρια τη Μαρτύριο (Αθηνά Τσιλύρα), την κόρη που λόγω του παρουσιαστικού της έχασε τον υποψήφιο μνηστήρα Πέπε Ρομάνο. Τον όμορφο άντρα τον διεκδικούσε η Αγκούστιας, η μεγαλύτερη κόρη της Μπερνάρντα από τον πρώτο της γάμο, η οποία και είχε κληρονομήσει την περιουσία του πατέρα της. Τον ποθούσε όμως και η Αντέλα, η μικρότερη κόρη, που αρνιόταν να υποταχθεί στη μητέρα της και τελικά σύναψε ερωτική σχέση μαζί του. Η Αθηνά Τσιλύρα, με τρόπο που θυμίζει τις ηρωίδες των αρχαίων κλασικών τραγωδιών, ερμηνεύει με πάθος. Με τις φλέβες τεντωμένες στο λαιμό της μας οδηγεί στη λύση. Με μάτια βουρκωμένα κεντάει μία μία τις λέξεις. Με το χαμόγελο της Τζοκόντα ζωγραφίζει μία μία τις φράσεις και με αριστοτεχνικά μοντέρνο τρόπο ολοκληρώνει ένα παραδοσιακό στολίδι για το θέατρο του σήμερα.
Σε αυτή την αναδρομή στο παρελθόν η Αθηνά Τσιλύρα είχε την τύχη να έχει ως συμπαίκτρια τη Νίκη Αναστασίου στο ρόλο της Πόνθια, της κόρης της οικονόμου. Η Αναστασίου με το που πάτησε στο σανίδι της σκηνής κέρδισε αμέσως τους θεατές. Έδειξε πως έχει ξέρει να κολυμπάει στα βαθιά και δημιούργησε, με τη δροσιά και την άνεσή της, ένα εξαιρετικό δίδυμο με την κυρία Τσιλύρα.
Μια τρίτη εντυπωσιακή παρουσία που συμπληρώνει τη δυναμική ομάδα της Λιλλύς Μελεμέ, είναι η Σεβίνα Μαραγκού. Υποδύεται το πνεύμα της Αγκούστιας, της μητέρας της, και με τον τρυφερό τρόπο της «ερμηνεύει» τη πολεμική σχέση που είχε με τη Μαρτύριο. Η ερμηνεία της Μαραγκού φώτισε τον πίνακα που φιλοτέχνησε η Λίλλυ Μελεμέ.
Μέχρι και τις 27 Μαΐου
Ο πολυχώρος Vault άρχισε να παρουσιάζει από τη Δευτέρα 24 Μαρτίου το θεατρικό έργο του Δημήτρη Καρατζιά «Αρκετά πια με την Αντέλα», σε σκηνοθεσία Λίλλυς Μελεμέ. Ο προγραμματισμός ήταν μόνο για 8 παραστάσεις. Η προσέλευση του κόσμου όμως άλλαξε τα σχέδια… Έτσι δόθηκε παράταση μέχρι την Τρίτη 27 Μαΐου. Αξίζει να δείτε αυτή την παράσταση που θα σας κάνει να ταξιδέψετε στο χρόνο ζώντας μια μοναδική εμπειρία.
Συντελεστές
Κείμενο: Δημήτρης Καρατζιάς
Σκηνοθεσία: Λίλλυ Μελεμέ
Βοηθός σκηνοθέτη: Σεβίνα Μαραγκού
Πρωτότυπη Μουσική σύνθεση: Μάνος Αντωνιάδης
Σκηνικά: Αριάδνη Βοζάνη
Κοστούμια: Miltos Couture
Φωτισμοί: Βαγγέλης Μούντριχας
Βίντεο παράστασης / teaser: Νίκος Λιβαθινός
https://www.youtube.com/watch?v=a3b2zE6zsZM
Φωτογραφίες: Νικολέττα Γιαννούλη
Σχεδιασμός αφίσας: Ειρήνη Κουμπαρούλη
Παραγωγή: Καλλιτεχνικές Επιχειρήσεις «BackUp»
Διανομή
Αθηνά Τσιλύρα (Μαρτύριο)
Νίκη Αναστασίου (Πόνθια)
Σεβίνα Μαραγκού (Αγκούστιας)
Πληροφορίες
Ημέρες Παραστάσεων:
Κάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 9 μ.μ.
Διάρκεια: 60 λεπτά
Τιμές Εισιτηρίων
Γενική είσοδος: 10 ευρώ
Ανέργων/ΑΜΕΑ: 5 ευρώ
Πολυχώρος VAULT
Μελενίκου 26, Γκάζι, Βοτανικός
Πλησιέστερος σταθμός μετρό: Κεραμεικός (8’ περίπου με τα πόδια)
Τηλέφωνα: 213 – 035.64.72 / 6945 – 99.38.70
(για τηλεφωνικές κρατήσεις 11:00 – 14:00 και 17:00 -21:00)
